درمان دیابت بارداری
اگر مبتلا به دیابت بارداری باشید، می توانید با کنترل قند خون (گلوکز) احتمال ابتلا به مشکلات حاملگی را کاهش دهید.
شما همچنین باید در دوران بارداری و زایمان بیشتر مراقبت و بررسی شوید تا اطمینان حاصل شود که درمان به خوبی در حال انجام است و مشکلات احتمالی تحت کنترل می باشند.
اندازه گیری سطح قند خون شما
با تهیه یک دستگاه تست قند خون خانگی می توانید میزان قند خون خود را در منزل اندازه گیری کنید.
با قرار دادن انگشت بر روی این دستگاه و گذاشتن یک قطره خون بر روی نوار تست، میزان قند خون شما اندازه گیری می شود.
پزشک توضیحات لازم را در موارد زیر به شما خواهد داد:
- چگونه می توان سطح قند خون خود را به درستی اندازه گیری کرد
- زمان و چگونگی آزمایش قند خون – به اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری توصیه می شود قبل از صبحانه و یک ساعت بعد از هر وعده غذایی قند خونشان را اندازه بگیرند
- چه سطحی از میزان قند خون مورد هدف است – این اندازه گیری با واحد میلی مول در لیتر سنجیده می شود
رژیم غذایی
تغییر در رژیم غذایی می تواند به کنترل قند خون شما کمک کند.
یک متخصص تغذیه می تواند در مورد نوع رژیم غذایی به شما مشاوره لازم را بدهد و برای نتیجه بهتر برنامه روزانه غذایی برای شما تعیین کند.
در مورد نوع رژیم غذایی ممکن است رعایت این موارد به شما توصیه شود:
- به طور منظم غذا بخورید – به طور معمول سه وعده غذا در روز – و از عدم صرف وعده های اصلی غذایی اجتناب کنید
- غذاهای نشاسته ای وغذاهایی که شاخص قندی پایینی دارند (یعنی آرام آرام قند را آزاد می کنند) مصرف کنید – مثل برنج قهوه ای، نان کامل، غلات سبوس دار، لوبیا، عدس و پوره غلات
- خوردن مقادیر زیاد میوه و سبزیجات – دست کم پنج وعده در روز
- اجتناب از خوردن غذاهای شیرین – شما به یک رژیم غذایی که کاملا بدون شکر باشد نیاز ندارید، اما سعی کنید به جای خوردن میان وعده های شیرین مانند کیک و بیسکویت از جایگزین های سالم تر مثل میوه، آجیل و دانه ها استفاده کنید
- اجتناب از نوشیدنی های شیرین – نوشیدنی های بدون قند یا رژیمی بهتر از انواع شیرین آن هستند؛ آگاه باشید که آبمیوه های صنعتی و یخ در بهشت هم حاوی قند هستند، بطور کلی بهتر است از نوشیدنی هایی که به آنها قند یا شکر اضافه نشده است، استفاده کنید. همیشه به برچسب روی محصولات غذایی دقت کنید و از پزشک یا تیم مراقبت های بهداشتی در این باره کمک و راهنمایی بخواهید
- وجود منابع غذایی غنی از پروتئین و کم چرب مانند ماهی در رژیم غذایی شما مفید است
همچنین مهم است که از لیست غذاهایی که همه زنان باردار باید از مصرف آنها اجتناب کنند از قبیل انواع خاصی از ماهی و پنیر، آگاه باشید.
ورزش
فعالیت ورزشی سطح قند خون شما را کاهش می دهد، بنابراین ورزش منظم می تواند یک راه موثر برای کنترل دیابت بارداری باشد.
پزشک به شما در مورد ورزش هایی که در دوران بارداری می توانید انجام دهید، راهنمایی می کند. در مورد ورزش در دوران بارداری اطلاعات بیشتری کسب کنید. توصیه معمول انجام حداقل 150 دقیقه (2 ساعت و 30 دقیقه) فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته است.
این نوع فعالیت بدنی شامل حرکاتی هستند که موجب افزایش ضربان قلب شما شده و باعث می شوند سریع تر تنفس کنید، مانند راه رفتن سریع یا شنا کردن.
تجویز دارو
اگر میزان قند خونتان بعد از یک یا دو هفته تغییر رژیم غذایی و ورزش منظم هنوز کنترل نشده باشد، یا اینکه از همان ابتدا قند خون شما بسیار بالا باشد، در این صورت پزشکتان ممکن است برای شما دارو تجویز کند. این داروها می توانند شامل تجویز قرص – معمولا متفورمین – یا تزریق انسولین باشند.
هر چه از زمان بارداری شما می گذرد میزان قند خونتان ممکن است افزایش یابد، بنابراین حتی اگر سطح قند خون شما در ابتدای حاملگی به خوبی کنترل شده باشد بازهم ممکن است لازم باشد در ادامه دوره بارداری دارو مصرف کنید.
مصرف این داروها پس از تولد نوزادتان متوقف خواهند شد.
قرص ها
قرص متفورمین تا سه بار در روز، معمولا با یا بعد از غذا تجویز می شود.
عوارض جانبی متفورمین می تواند شامل موارد زیر باشد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- دردهای شکمی
- اسهال
- کاهش اشتها
گاهی اوقات قرص دیگری مانند گِلی بِنکِلامید ممکن است مورد استفاده قرار گیرد.
تزریق انسولین
انسولین ممکن است در صورت وجود شرایط زیر توسط پزشک توصیه شود:
- نمی توانید متفورمین مصرف کنید یا دچار عوارض جانبی آن می شوید
- سطح قند خونتان با مصرف متفورمین کنترل نشده است
- میزان قند خونتان خیلی بالاست
- جنین داخل رحم تان خیلی بزرگ است یا اینکه دچار افزایش مایع داخل رحمی (پُلی هیدرآمنیوس) هستید
انسولین موجود در داروخانه ها به صورت تزریقی است. پزشک برای بار اول به شما آموزش می دهد که چگونه خودتان تزریق را انجام دهید. بسته به نوع انسولین تجویز شده، ممکن است لازم باشد انسولین را قبل از وعده های غذایی یا قبل ازخواب تزریق کنید.
پزشک به شما خواهد گفت روزانه چه میزان انسولین نیاز دارید. با پیشرفت بارداری، میزان قند خون معمولا افزایش می یابد، بنابراین ممکن است میزان نیاز به انسولین در طول حاملگی افزایش یابد.
انسولین می تواند باعث شود که میزان قند خون شما خیلی افت کند(هیپوگلیسمی). علائم قند خون پایین عبارتند از: احساس لرزش، تعریق، گرسنگی، رنگ پریدگی و عدم تمرکز
اگر این علایم برای شما اتفاق افتاد، باید قند خون خود را آزمایش کنید – اگر مقدار آن پایین است بلافاصله کاهش قند خون را درمان کنید. چگونگی درمان قند خون پایین را اینجا بخوانید.
اگر شما اخیرا تزریق انسولین را شروع کرده اید، درباره علایم قند خون پایین و نحوه درمان آن اطلاعات لازم را کسب کنید.
پایش و مراقبت در دوران بارداری
دیابت بارداری می تواند خطر ابتلا به مشکلاتی را در نوزاد شما افزایش دهد، مانند رشد بیشتر از حد معمول نوزاد.
به این علت نیاز است طبق برنامه ای منظم و با دفعات بیشتر برای بررسی به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا نوزادتان بصورت دقیق تحت نظارت و کنترل قرار گیرد.
ویزیت هایی که باید انجام شود عبارتند از:
- سونوگرافی در حدود 18-20 هفتگی از بارداری – برای بررسی نوزاد از نظر ناهنجاری ها
- سونوگرافی در هفته های 28، 32 و 36 بارداری- برای بررسی وضعیت رشد کودک و میزان مایع آمنیوتیک و همچنین بررسی های منظم از هفته 38 بارداری
زمان زایمان
زمان ایده آل زایمان در دیابت بارداری، معمولا حدود هفته های 38 تا 40 است.
اگر قند خون شما در حد طبیعی باشد و نگرانی در مورد سلامتی شما یا نوزاد شما وجود نداشته باشد، ممکن است بتوانید تا زمانی که روند زایمان به صورت طبیعی آغاز شود، صبر کنید.
اما اگر پس از 40 هفته و 6 روز زایمان رخ نداد، معمولا نیاز به القاء زایمان یا سزارین خواهد بود.
اگر نگرانی در مورد سلامتی شما و یا کودک شما وجود دارد یا اگر میزان قند خون شما به خوبی کنترل نشده باشد، ممکن است زایمان قبل از موعد طبیعی توصیه شود.
شما باید در بیمارستانی که در آن متخصصان زنان و زایمان و همچنین متخصصین کودکان و نوزادان حضور دارند و مراقبت های 24 ساعته انجام می دهند، زایمان کنید.
هنگام رفتن به بیمارستان برای زایمان، دستگاه تست قند خون خود و هر نوع دارویی که مصرف می کنید را همراه ببرید.
آزمایشات قند خون خود را کماکان انجام داده و داروهای خود را به صورت منظم مصرف کنید تا زمانی که تیم پزشکی بخواهند شما را برای انجام زایمان آماده کنند یا اینکه به شما بگویند قبل از سزارین مصرف غذا را متوقف کنید.
در طول زایمان و تولد نوزاد، قند خون شما مورد بررسی قرار گرفته و کنترل خواهد شد. برخی از زنان ممکن است نیاز به دریپ انسولین (وسیله ای که از آن انسولین قطره قطره وارد خون می شود) برای کنترل قند خون پیدا کنند.
پس از زایمان
شما معمولا می توانید خیلی زود پس از تولد فرزند خود را ببینید، در آغوش بگیرید و شیر بدهید. مهم است که نوزاد خود را در اسرع وقت بعد از تولد (در عرض 30 دقیقه) و سپس در فواصل مکرر (هر 2-3 ساعت) تا زمانی که قند خون نوزاد شما پایدار شود، تغذیه کنید.
میزان قند خون نوزاد شما از دو تا چهار ساعت پس از تولد شروع به آزمایش خواهد شد. اگر کم باشد، ممکن است نوزاد شما به طور موقت از طریق یک لوله یا یک دریپ(قطره قطره) تغذیه شود.
اگر کودک شما ناخوش است یا نیاز به مراقبت دقیق دارد، ممکن است در واحد تخصصی نوزادان مراقبت شود.
معمولا پس از تولد مصرف هرنوع دارویی که با آن قند خون شما تحت کنترل قرار می گرفت، متوقف می شود. معمولا توصیه می شود که قند خون خود را برای یک یا دو روز پس از زایمان چک کنید.
اگر حال شما و نوزادتان خوب باشد، هر دوی شما بطور طبیعی بعد از 24 ساعت مرخص شده و می توانید به خانه بروید.
شما باید یک آزمایش خون برای بررسی احتمال وقوع دیابت 6 تا 13 هفته پس از زایمان انجام دهید. این بدان علت است که تعداد کمی از زنان مبتلا به دیابت بارداری، بعد از زایمان نیز افزایش قند خونشان ادامه خواهد داشت.
اگر نتیجه طبیعی باشد، معمولا توصیه می شود که یک آزمایش سالانه برای بررسی احتمال وقوع دیابت انجام دهید. علت این موضوع آنست که اگر شما مبتلا به دیابت بارداری شده باشید، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 (دیابت مادام العمر) خواهید بود.