شاید یکی از قشنگ‌ترین لحظات زندگی هر زن، لحظه مادر شدنش باشد. لحظه‌ای که 9 ماه انتظارش را می‌کشد تا نوزاد در شکمش را در آغوش بگیرد. بی شک دیدن فرزند برای اولین بار، یکی از قشنگ‌ترین و خاطره‌انگیزترین تجارب زندگی محسوب می‌شود. اما زندگی نوزاد و مادر بعد از به دنیا آمدن دستخوش چه تغییراتی می‌شود؟ جدااز اینکه زن باید مادر بودن را یاد بگیرد باید با مجموعه‌‌ای از علائم فیزیکی و عاطفی جدید مواجه شود. علائمی که درست بعد از زایمان و به دنیا آوردن نوزادش با آن روبرو می‌شود. مطمئن باشید این علائمی که تجربه می‌کنید با تمام علائمی که تجربه کردید تفاوت دارد.
پس اگر باردار هستید و یا تصمیم د ارید به زودی طعم بارداری را بچشید، همراه ما باشید. دراین مطلب “ازپزشک” در رابطه با نوزاد و مادر و اتفاقاتی که بعد از زایمان برای مادر می‌افتد صحبت می‌کنیم.
ما را همراهی کنید.
فهرست مطالب
نوزاد و مادر
شایع ترین علامتی که پس از زایمان تجربه می‌کنید ترشحاتی به نام نفاس است. این ترشحات خونابه‌ای شبیه به خون قاعدگی بوده که تا ۸ هفته بعد از زایمان باقی می‌ماند.
زنان معمولا دچار گرفتگی شدید رحم هم می‌شوند. چراکه رحم به اندازه قبل از حاملگی برگشته و کوچک می‌شود. سایر علائم بسته به روش زایمان دارد و به همین دلیل در افراد متغیر است. خونریزی، ترشح، ورم پستان و درد رحم از علائمی است که معمولا زنان تجربه‌ش می‌کنند.
معمولا زنان بعد از زایمان نمی‌دانند که قرار است با چه علائمی مواجه بشوند. برخی هم نمی‌دانند که داشتن کدام علائم بعد از زایمان طبیعی تلقی می‌شود. در این میان هستند مادرانی که بعد از زایمان، دوره نقاهتشان را کامل پست سر می‌گذارند.
با این حال، چند عارضه و علائم بعد از زایمان وجود دارد که کمتر شایع است ونیاز به آگاهی دارد.
تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
مادر و کودک
مطلب داغ این هفته : نشانه و علامت شروع قاعدگی | آیا حالت تهوع در پریودی نشانه بارداری است؟
از مرخص شدن مادر از بیمارستان شروع می‌کنیم. مرخص شدن پس از زایمان به مدت زمان بستری شدن و تجربه زایمان بستگی دارد. برخی از بیمارستان‌ها بعد از زایمان طبیعی مادر و نوزادش را در همان روز مرخص می‌کنند. اما هستند مراکز درمانی که حداقل یک شب ، نوزاد و مادر را برای بررسی نگه می‌دارند. لازم به ذکر است زنانی که عمل سزارین انجام دهند باید تا 3 شب در بیمارستان بمانند. که اگر مشکلات دیگری وجود داشته باشد به شب‌های بستری نوزاد و مادر اضافه می‌گردد.
زمانیکه در بیمارستان بستری شوید به متخصصان اطفال، پرستار زایمان و مشاوران شیردهی دسترسی کامل خواهید داشت. پس به راحتی می‌توانید اطلاعات زیادی از آنها دریافت کنید و تجربه‌ای که دارند بهره ببرید. پس سعی کنید ازاین فرصت عالی برای پرسیدن تمامی سوالات خود از شیردهی و تغییرات بدن بعد از زایمان استفاده کنید.
این مطلب را بخوانید : دفعات نرمال برای رابطه جنسی | چندبار سکس در طول هفته طبیعی است؟
قبل از ترخیص شدن باید تخلیه مزاج کنید. در بسیاری از مراکز به شما ملین داده می‌شودتا درد اولین تخلیه روده شما بعد از زایمان تسکین پیدا کند. در صورت بروز هرگونه علامت عفونت، مثل تب، لازم است تا زمانی که علائم برطرف شود در بیمارستان بمانید. در این زمان ماما و یا متخصص زایمان قبل از مرخص شدن نوزاد و مادر، یک معاینه کوتاه انجام می‌دهد. سپس زمانی که متوجه شود فرایند نقاهت مادر آغاز شده است برگه مرخص را امضا می‌کند.
نوزاد و مادر و هرآنچه که به نوزاد مربوط می‌شود
تست آپگار، اولین آزمایشی است که در بیمارستان بر روی نوزاد به محض متولد شدن انجام می‌شود. اگر تست APGAR تا ۱۰ دقیقه بعد از زایمان انجام شود، بیشترین میزان دقت را دارد. اما معمولا اکثر پزشکان امتیاز آپگار را یک دقیقه بعد از زایمان ثبت می کنند.
امتیاز APGAR به پنج عامل ظاهر، نبض، گریه و حرکات، فعالیت و تنفس نوزاد بستگی دارد.
بالاترین امتیاز ۱۰ است که این امتیاز بین ۷ تا ۱۰ طبیعی تلقی می‌شود. اگر امتیاز APGAR پایین باشد، نشان می‌دهد که نوزاد در پایان روند زایمان تحت فشار قرار گرفته است.
قدرت شنوایی، بینایی و گروه خونی نوزاد در بیمارستان بررسی می‌گردد. نوزادان قبل از ترخیص از بیمارستان باید بعضی از واکسن‌ها و یا داروهایشان را دریافت کنند. بقیه مواردی که نوزاد در بیمارستان تجربه می‌کند به وزن و وضعیت او بعد از زایمان بستگی دارد.
بیشتر بخوانید: مراقبت‌های بارداری | همه چیز در رابطه با مراقبت های بارداری
نوزادان نارس که قبل از هفته ۳۷ به دنیا می‌آیند و وزن کمی دارند دربخش مراقبت‌های ویژه نوزادان نگهداری می‌شوند. نوزادان را در (NICU) نگهداری می‌کنند تا مطمئن شوند به دنیای بیرون از رحم عادت کرده وبا محیط سازگار می‌شوند. در نوزادان تازه متولد شده، یرقان (زردی پوست) نسبتا شایع است.
زایمان طبیعی از نزدیک
در رابطه با یرقان بیشتر بخوانید … زردی نوزاد | انواع زردی نوزاد و سریع ترین راه درمان زردی نوزاد
نوزادان باید طی ۶ ماه اول فقط از شیر مادر تغذیه کنند. باتوجه به مزایای شیر مادر، سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند کودک تا ۲ سالگی یا حتی بیشتر شیر مادر بخورد.
شیردهی مادر یکساعت بعد از زایمان هم مزایای زیادی دارد. نوزاد و مادر در این زمان حس فیزیکی قدرتمند را تجربه می‌کنند. در حاملگی نوک پستان بزرگ‌تر شده و حلقه دور پستان تیره‌تر می‌شود. بینایی نوزاد چندان قوی نیست و این مسئله به او کمک می‌کند پستان را براحتی پیدا کند.
اولین شیر پستان آغوز یا شیرماک نام دارد که رقیق و تیره است. این شیر آنتی بادی ارزشمندی دارد که به تقویت سیستم ایمنی کودک کمک می‌کند.
ظرف چهار روز اول زندگی نوزاد و مادر، شیر بیشتری به پستان وارد شده درنتیجه پستان‌ها ورم می‌کند.
گاهی مجرای شیر بسته شده و وضعیت دردناکی به نام ماستیت رخ می‌دهد. که با ماساژ و کمپرس گرم مجرا باز می‌شود.
نوزاد و مادر
شیر خوردن مداوم نوزاد طبیعی بوده و اصولا طی چند هفته اول به همین صورت پیش می‌رود. البته مادرانی هم هستند که به دلیل ناهنجاری نوک پستان، نمی‌توانند به نوزادشان شیر بدهند. اگر تصمیم دارید با شیشه به نوزاد شیر بدهید باید به میزان و تناوب شیرخوردن نوزاد توجه کنید. در این زمان پیشنهاد می‌کنیم “ازپزشک” مشاوره بگیرید و با متخصص اطفال مشورت کنید. متخصص در انتخاب، میزان و نوع شیر خشک به شما کمک خواهد کرد.
رژیم غذایی پس از زایمان برای مادر بسیار مهم است. به همین دلیل باید کربوهیدرات سرشار از فیبر، چربی‌های سالم، میوه، پروتئین و سبزیجات را در برنامه غذاییش بگنجاند.
اگر به نوزاد شیر خود را می‌دهید ممکن است اغلب احساس گرسنگی داشته باشید. در این زمان باید کالری بیشتری مصرف کنید. هنگامی که به بچه شیر می‌دهید، ویتامین‌های حاملگی را فراموش نکنید. فراوان هم آب بنوشید.
پس از زایمان چه اتفاقی برای واژن زنان می‌افتد؟
قطر متوسط سر نوزاد 11.4 سانتی‌متر است. قطر متوسط واژن بانوان نیز 2.1 تا 3.5 سانتی‌متر است. پس کاملا طبیعی است که زنان از خروج سر نوزاد از واژن وحشت کنند. نگران نباشید. بدن بانوان توانایی این کار را دارد. در حقیقت واژن به گونه‌ای طراحی شده است تا سر نوزاد به راحتی از آن خارج شود.
پس به دلیل ترس سزارین را انتخاب نکنید و سعی کنید زایمان طبیعی داشته باشید.
واژن پس از زایمان گشادتر شده و کبود و متورم می‌شود. نگران این موضوع هم نباشید چون کاملا طبیعی است و به مرور زمان بهبود می‌یابد. احتمالا واژن کاملا شبیه به پیش از زایمان نمی‌شود امابا کمک حرکات تقویت کننده عضلات کف لگن، قابل تقویت است.
پس از زایمان واژن خشک می‌شود. به همین دلیل دانستن نکاتی که در ادامه عنوان می‌کنیم می‌تواند برای شما مفید باشد.
در مورد بارداری
درباره اولین پریود بعد از زایمان بخوانید : اولین پریود بعد از زایمان | چند وقت بعد زایمان پریود میشویم ؟
- واژن تان زخم و دردناک شده است. اما پس از گذشت شش تا 12 هفته بهبود می‌یابد.
- پس از توقف تغذیه نوزاد از شیر، میزان هورمون استروژن بدن به حالت عادی باز می‌گردد. در این زمان است که دوباره مارد پریود می‌شود. با پریود شدن خشکی واژن نیز برطرف می‌شود.
برای تسکین درد واژن می‌توانید از داروهای ضد در مصرف کنید. البته پیش از مصرف خصوصا در زمان شیردهی باید با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
تمیز بودن ناحیه تناسلی هم اهمیت بسیار زیادی دارد. پس قبل و بعد از تعویض نوار بهداشتی حتما دست‌هایتان را با آب و صابون بشوئید. حمام روزانه هم می‌تواند جدا از پاکیزگی، درد واژن را تسکین بدهد.
اگر بخیه‌های واژن دردناک شده و از آنها بوی ناخوشایندی استشمام می‌شود سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
رابطه جنسی بعد از زایمان
ازپزشک توصیه می‌کند قبل از برقراری رابطه جنسی، تا ۶ هفته پس از زایمان طبیعی و ۸ هفته بعد از سزارین صبر کنید. چراکه تغییرات هورمونی دوران بارداری و خود زایمان، برقراری رابطه جنسی در روزهای نخست را دردناک و ناخوشایند می‌کند. لازم به ذکر است بلافاصله بعد از زایمان و قبل از شروع دوباره چرخه قاعدگی، احتمال حاملگی مجدد وجود دارد. پس حتما قبل از رابطه جنسی با شریکتان، از روش‌های پیشگیری استفاده کنید.
نوسانات خلقی زنان نیز ناشی از تغییرات هورمونی، درد زایمان، ضرورت‌های مراقبت از نوزاد و .. است. نگران نباشید. تمامی این موراد کاملا طبیعی است. بعد از زایمان خلقتان تنگ شده و برقراری رابطه جنسی باعث بهم ریختگی‌تان می‌شود. این حالت معمولاً چند روز پس از زایمان شروع می‌شود و به مدت چند هفته ادامه می‌یابد.
اگر این احساس پس از چند هفته از بین نرفت یا ناراحتیتان تشدید شد حتما با پزشک صحبت کنید.
درباره برقراری روابط جنسی بیشتر بخوانید
افسردگی بعد از زایمان
شاید داشتن رابطه جنسی بعد از گذشت دو هفته از زایمان محدودیت نداشته باشد. ولی برای جلوگیری از عوارضی چون عفونت، ازپزشک توصیه می‌کند تا شش هفته بعد از زایمان سکس نداشته باشید.
برای شروع رابطه جنسی بهتر است تا زمانی که پزشک در معاینات پس از زایمان به شما اجازه آن را ندهد صبر کنید. اگر پزشک اجازه داد اما شما در واژن درد دارید، رابطه جنسی را تا زمانیکه احساس آمادگی کنید به تأخیر بیندازید.
احتمالا زمانیکه شروع به سکس می‌کنید متوجه می‌شوید که ترشحات واژن شما کمتر از قبل شده است. که این ناشی از پایین بودن سطح هورمون استروژن در بدن شماست. این خشکی واژن در صورت شیردهی بیشتر خواهد بود، زیرا شیردهی ترشح استروژن در بدن را پایین نگه می‌دارد.
این مطلب “ازپزشک” را بخوانید : افتادگی رحم چیست ؟ علت افتادگی رحم، نشانه و درمان افتادگی رحم را اینجا بخوانید
استفاده از یک روان‌کننده در رفع خشکی واژن مؤثر است . یادتان باشد حتماً از یک روان‌کننده بر پایه آب یا محلول در آب استفاده کنید. مخصوصا زمانیکه از کاندوم یا دیافراگم برای جلوگیری از بارداری مجدد استفاده می‌کنید. روان‌کننده‌های بر پایۀ روغن یا محلول در روغن، لاتکس را از بین می‌برد . از بین رفتن لاتکس هم می‌تواند باعث پاره شدن کاندوم یا خراب شدن دیافراگم شود. پس برای جلوگیری از بارداری مجدد، به تمامی نکات در حین برقراری رابطه جنسی توجه فرمایید.
مادر و نوزاد
سخن آخر
شما بعد از گذشت ۶ تا ۸ هفته بعد از زایمان، از لحاظ فیزیکی وضعیت بهتری پیدا می‌کنید. اما اگر بعد از ترخیص خونریزی‌تان شدیدتر شود، دچار تب بالای ۳۸ درجه سانتی گراد شوید یا اینکه از جای زخمتان ترشحات چرک مانند خارج شود،” ازپزشک مشاوره آنلاین” بگیرید و با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. پرسیدن چند سوال و پیدا کردن آرامش خاطر برای شما هیچ ضرری ندارد.
همین الان “اپلیکیشن ازپزشک” را روی تلفن همراه خود نصب کنید. تا هر زمان که نیاز داشتید بتوانید از مشاوره آنلاین پزشکان بهره ببرید.
همراه شما هستیم تا بدون نگرانی در آرامش خانه مراحل درمان را سپری کنید.
امیدواریم مطلب نوزاد و مادر برای شما مفید واقع شده باشد. هر سوالی دارید در قسمت دیدگاه ثبت کنید تا از بهترین پزشکان تیم پاسخ بگیرید.
