واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توان برای محافظت از سلامت کودکان انجام داد. واکسن‌ها با تحریک سیستم ایمنی بدن، به آن در مبارزه با بیماری‌های عفونی خطرناک کمک می‌کنند. واکسیناسیون به موقع در دوران کودکی ضروری است زیرا به ایجاد ایمنی قبل از قرار گرفتن کودکان در معرض بیماری های بالقوه تهدید کننده حیات کمک می کند. واکسن‌ها برای اطمینان از ایمن و مؤثر بودن آنها برای دریافت کودکان در سنین توصیه شده آزمایش می‌شوند. در این مقاله، به بررسی واکسن ھای ضروری برای نوزادان و کودکان، جدول زمانبندی تزریق آنها و اطلاعات مهم مربوط به واکسیناسیون می‌پردازیم.
واکسن کودکان چیست؟
واکسن کودکان، فرآورده‌ای بیولوژیکی است که حاوی نسخه ضعیف یا غیرفعال شده ویروس یا باکتری عامل بیماری است. تزریق این فرآورده به بدن کودک، سیستم ایمنی او را تحریک می‌کند تا آنتی‌بادی‌هایی را برای مقابله با آن بیماری خاص تولید کند. هنگامی که کودک در معرض بیماری واقعی قرار می‌گیرد، سیستم ایمنی او به سرعت آنتی‌بادی‌های لازم را تولید کرده و از ابتلا به بیماری یا بروز علائم شدید آن جلوگیری می‌کند.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
واکسن ھای ضروری برای نوزادان و کودکان
برنامه واکسیناسیون کودکان در ایران توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین میشود. این برنامه شامل طیف وسیعی از واکسن‌ها است که برای محافظت از کودکان در برابر بیماری‌های مختلف مانند:
- دیفتری: این بیماری عفونی می‌تواند باعث التهاب گلو، تب، و در موارد شدید، مشکلات تنفسی و قلبی شود.
- کزاز: این بیماری عفونی می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی، تنگی نفس و مرگ شود.
- سیاه‌سرفه: این بیماری تنفسی می‌تواند باعث سرفه‌های شدید، تنگی نفس و ذات‌الریه شود.
- فلج اطفال: این بیماری ویروسی می‌تواند باعث فلج دائمی یا مرگ شود.
- هپاتیت B: این بیماری کبدی می‌تواند باعث آسیب کبدی، سیروز و سرطان کبد شود.
- هموفیلوس آنفولانزا نوع b (Hib): این باکتری می‌تواند باعث عفونت‌های جدی مانند مننژیت، ذات‌الریه و عفونت گوش شود.
- بیماری پنوموکوکی: این باکتری می‌تواند باعث عفونت‌های جدی مانند ذات‌الریه، مننژیت و عفونت گوش شود.
- سرخک: این بیماری ویروسی می‌تواند باعث تب، بثورات پوستی، سرفه و آبریزش بینی شود.
- سرخجه: این بیماری ویروسی می‌تواند باعث تب، بثورات پوستی، و در زنان باردار، نقص مادرزادی در جنین شود.
- اوریون: این بیماری ویروسی می‌تواند باعث تب، بثورات پوستی، تورم غدد پاروتید و در مردان، التهاب بیضه‌ها شود.
- آبله مرغان: این بیماری ویروسی می‌تواند باعث تب، بثورات پوستی خارش‌دار و ضایعات تاولی شود.
- HPV: این ویروس می‌تواند باعث سرطان دهانه رحم، مقعد و گلو شود.
جدول واکسن‌های نوزاد
در جدول زیر، زمانبندی تزریق واکسن‌های ضروری برای نوزادان و کودکان در ایران آورده شده است:
| سن | واکسن | تعداد دوز |
| بدو تولد | هپاتیت B،ب.ث.ژ،OPV | 1 |
| 2 ماهگی | هپاتیت B، DPT، Hib، OPV | 1 |
| 4 ماهگی | DPT، Hib، IPV، OPV | 1 |
| 6 ماهگی | هپاتیت B، DPT، Hib، OPV | 1 |
| 12 ماهگی | MMR | 1 |
| 18 ماهگی | DPT، MMR،OPV | 1 |
| 6 سالگی | DPT،OPV | 1 |
توجه: این جدول فقط به عنوان راهنمایی ارائه شده است. برنامه دقیق واکسیناسیون کودک شما ممکن است با توجه به شرایط سلامتی او و توصیه پزشک معالج متفاوت باشد.
- DPT: واکسن سه گانه (دیفتری، کزار، سیاه سرفه)
- Hip: واکسن هموفیلوس آنفلوانزا نوع B
- IPV: واکسن فلج اطفال تزریقی
- MMR: واکسن سرخک، سرخچه، اوریون
- OPV: فلج اطفال خوراکی
پیشنهاد مقاله: واکسن نوزاد و زمانبندی دقیق آن
حساسیت واکسن در نوزادان و کودکان
برخی از کودکان ممکن است پس از تزریق واکسن دچار عوارض جانبی خفیفی مانند تب، درد و قرمزی در محل تزریق شوند. این عوارض معمولاً طی چند روز به طور خود به خود برطرف می‌شوند. در موارد نادر، ممکن است واکسن در کودکان واکنش‌های آلرژیک شدید ایجاد کند. علائم این واکنش‌ها می‌تواند شامل کهیر، تنگی نفس، و تورم صورت یا گلو باشد. اگر پس از تزریق واکسن، هر گونه علائم نگران‌کننده‌ای در کودک خود مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن ازپزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص عمومی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
سخت ترین واکسن نوزاد
هیچ واکسنی به طور ذاتی “سخت” یا “آزاردهنده” برای نوزادان تلقی نمی‌شود. با این حال، برخی از نوزادان ممکن است پس از تزریق واکسن DPT (دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه) بیشتر از سایر واکسن‌ها دچار تب و بی‌قراری شوند. دلیل این امر این است که واکسن DPT حاوی آنتی‌ژن‌های بیشتری نسبت به سایر واکسن‌ها است و سیستم ایمنی بدن نوزاد را به طور قوی‌تری تحریک می‌کند.
واکسن دوسالگی کودکان
در سن 2 سالگی (۱۸ ماهگی)، کودکان دوز دوم واکسن‌های DPT، فلج أطفال خوراکی و MMR را دریافت می‌کنند. همچنین ممکن است در این سن، واکسن هپاتیت A نیز برای کودک تزریق شود.
اگر واکسن نوزاد را نزنیم چه میشود؟
اگر کودک شما واکسن‌های لازم را دریافت نکند، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، فلج اطفال، هپاتیت B، Hib، بیماری پنوموکوکی، سرخک، سرخجه، اوریون و آبله مرغان قرار خواهد گرفت. این بیماری‌ها می‌توانند عوارض جدی و حتی مرگ را به دنبال داشته باشند.
پیشنهاد ویژه: علت آبریزش دهان نوزاد و کودک، آیا آبریزش دهان کودک طبیعی است؟
عوارض واکسن نوزادان و کودکان
همانطور که قبلاً ذکر شد، برخی از کودکان ممکن است پس از تزریق واکسن دچار عوارض جانبی خفیفی مانند تب، درد و قرمزی در محل تزریق شوند. این عوارض معمولاً طی چند روز به طور خود به خود برطرف می‌شوند. در موارد نادر، ممکن است واکسن در کودکان واکنش‌های آلرژیک شدید ایجاد کند. علائم این واکنش‌ها می‌تواند شامل کهیر، تنگی نفس، و تورم صورت یا گلو باشد. اگر پس از تزریق واکسن، هر گونه علائم نگران‌کننده‌ای در کودک خود مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
واکسیناسیون یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توان برای محافظت از سلامت کودکان انجام داد. واکسن‌ها با تحریک سیستم ایمنی بدن، به آن در مبارزه با بیماری‌های عفونی خطرناک کمک می‌کنند. برنامه واکسیناسیون کودکان در ایران توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین میشود و شامل طیف وسیعی از واکسن‌ها است که برای محافظت از کودکان در برابر بیماری‌های مختلف مانند دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، فلج اطفال، هپاتیت B، Hib، بیماری پنوموکوکی، سرخک، سرخجه، اوریون و آبله مرغان طراحی شده است. با تزریق به موقع واکسن‌ها به کودکان، می‌توان از ابتلای آنها به این بیماری‌ها و عوارض خطرناک آنها جلوگیری کرد.
