آیا سرطان ارثی است؟

سرطان یکی از بیماری‌های جدی و پیچیده‌ای است که هر ساله زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از پرسش‌های رایجی که اغلب در ذهن افراد ایجاد می‌شود این است که آیا سرطان می‌تواند از طریق وراثت منتقل شود؟ ژن ها در ایجاد برخی سرطان ها نقش دارند. این پیوند برای سرطان های سینه، روده و معده قوی ترین است. تحقیقات کنونی حاکی از آن است که عوامل محیطی مانند تنباکو، رژیم غذایی، عفونت، الکل، داروها، تشعشعات و مواد شیمیایی مهمتر از عوامل ژنتیکی (ارثی) در تعیین توسعه بیشتر سرطان ها هستند.

همه سرطان ها توسط ژن های تغییر یافته تحریک می شوند. با این حال، تنها 5 تا 10 درصد از سرطان ها در واقع ارثی هستند. وراثت ممکن است گاهی اوقات دلیل سرطان باشد، به خصوص زمانی که انواع سرطان های مشابه در خانواده ها وجود داشته باشد. در این مقاله، به بررسی سرطان ارثی و پاسخ به سوالات مرتبط با این موضوع می‌پردازیم. همچنین، باورهای غلط، علائم، علل و روش‌های پیشگیری از این نوع سرطان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

سرطان ارثی چیست؟

سرطان ارثی به سرطانی اطلاق می‌شود که به واسطه ژن‌های معیوب منتقل‌شده از والدین به فرزندان ایجاد می‌شود. در واقع، برخی انواع سرطان‌ها به دلیل جهش‌های ژنتیکی خاصی که در خانواده‌ها تکرار می‌شود، احتمال بیشتری برای بروز دارند. سرطان های ناشی از تغییرات ژنی ارثی بسیار کمتر از سرطان های ناشی از تغییرات ژنی ناشی از افزایش سن یا عوامل دیگر است. بیشتر سرطان ها به دلیل ترکیبی از شانس و محیط ما ایجاد می شوند، نه به این دلیل که یک تغییر ژن سرطانی خاص را به ارث برده ایم. متخصصان ژنتیک تخمین می زنند که از هر 100 سرطان تشخیص داده شده 12 مورد (تا 12٪) با تغییر ژن ارثی مرتبط است.

تغییرات ژنی مختلف خطر ابتلا به انواع سرطان را افزایش می دهد. برخی از تغییرات خطر را به مقدار کمی افزایش می دهند و برخی خطر را بسیار بیشتر افزایش می دهند.

درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!

انواع سرطان‌های ارثی

• سرطان پستان و تخمدان: یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع سرطان ارثی است که معمولاً به دلیل جهش در ژن‌های BRCA1 و BRCA2 رخ می‌دهد.
• سرطان روده بزرگ (کلورکتال): در برخی خانواده‌ها، این نوع سرطان به دلیل جهش‌های ژنتیکی مرتبط با سندرم لینچ شایع‌تر است.
• سرطان پروستات: جهش‌های ژنتیکی می‌توانند احتمال بروز این نوع سرطان را افزایش دهند.
• سرطان‌های نادر دیگر: مانند سرطان کلیه و برخی از انواع سرطان‌های خون نیز می‌توانند ارثی باشند.

علائم سرطان ارثی

تشخیص سرطان ارثی ممکن است در مراحل اولیه دشوار باشد، اما برخی علائم و نشانه‌ها می‌توانند نشان‌دهنده احتمال وجود این نوع سرطان باشند.

1. سابقه خانوادگی قوی: یکی از اصلی‌ترین علائم سرطان ارثی، وجود چندین مورد سرطان مشابه در خانواده است. به‌عنوان مثال، اگر چندین عضو خانواده در سنین جوانی به سرطان مبتلا شده باشند، این موضوع می‌تواند هشداری برای سرطان ارثی باشد.
2. سن پایین در ابتلا: افرادی که در سنین پایین‌تر از حد معمول به سرطان مبتلا می‌شوند، ممکن است دچار نوع ارثی آن باشند.
3. بروز چند نوع سرطان در یک فرد: افرادی که به طور همزمان یا در مراحل مختلف زندگی به چندین نوع سرطان مبتلا می‌شوند، احتمال بیشتری برای داشتن جهش‌های ژنتیکی مرتبط با سرطان ارثی دارند.
4. سرطان‌های نادر در خانواده: وجود سرطان‌های نادر در خانواده می‌تواند نشانه‌ای از وجود ژن‌های معیوب باشد.

پیشنهاد مقاله: سرطان تیروئید مدولاری چیست؟ علائم و درمان آن

علت سرطان ارثی

سرطان‌های ارثی به دلیل جهش‌های ژنتیکی خاصی ایجاد می‌شوند که از طریق وراثت از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند. این جهش‌ها معمولاً در ژن‌هایی رخ می‌دهند که وظیفه کنترل رشد سلولی و ترمیم DNA را بر عهده دارند.

1. جهش‌های ژنتیکی: جهش‌های ژنتیکی که می‌توانند به سرطان منجر شوند، ممکن است در ژن‌هایی مانند BRCA1، BRCA2، TP53، و APC رخ دهند. این ژن‌ها معمولاً در تنظیم رشد سلول و پیشگیری از تشکیل تومورها نقش دارند.
2. عوامل محیطی و ژنتیکی ترکیبی: اگرچه جهش‌های ژنتیکی می‌توانند احتمال ابتلا به سرطان را افزایش دهند، اما عوامل محیطی مانند رژیم غذایی ناسالم، استعمال دخانیات، و تماس با مواد شیمیایی نیز می‌توانند این خطر را تشدید کنند.

باورهای غلط درباره سرطان ارثی

بسیاری از مردم تصورات نادرستی درباره سرطان ارثی دارند که می‌تواند منجر به نگرانی‌های بی‌مورد یا حتی بی‌توجهی به مسائل جدی شود.

1. هر سرطانی ارثی است: یکی از باورهای غلط این است که تمام انواع سرطان‌ها ارثی هستند. در واقع، تنها 5 تا 10 درصد از سرطان‌ها به طور مستقیم با جهش‌های ژنتیکی ارثی مرتبط هستند.
2. اگر یکی از اعضای خانواده سرطان داشته باشد، حتماً من هم مبتلا خواهم شد: داشتن سابقه خانوادگی سرطان لزوماً به این معنا نیست که شما نیز به سرطان مبتلا خواهید شد. این امر به ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی بستگی دارد.
3. انجام آزمایش‌های ژنتیکی همیشه ضروری است: اگرچه آزمایش‌های ژنتیکی می‌توانند اطلاعات مفیدی ارائه دهند، اما همیشه لازم نیست. تصمیم‌گیری برای انجام این آزمایش‌ها باید با مشاوره پزشک و بر اساس سابقه خانوادگی صورت گیرد.

چه بیماری‌هایی از پدر به ارث می‌رسد؟

علاوه بر سرطان، بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند از طریق وراثت منتقل شوند. برخی از این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:

• دیابت نوع 2 و 1
• بیماری‌های قلبی عروقی
• اختلالات ژنتیکی مانند هموفیلی و سیکل سل
• بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون

هر یک از این بیماری‌ها می‌توانند به دلایل ژنتیکی خاصی در خانواده‌ها بروز پیدا کنند.

پیشنهاد ویژه: علت اهمیت غربالگری سرطان روده یا سرطان کولورکتال

چگونه از سرطان ارثی جلوگیری کنیم؟

اگرچه نمی‌توان به طور کامل از بروز سرطان ارثی جلوگیری کرد، اما راهکارهایی وجود دارند که می‌توانند خطر ابتلا را کاهش دهند.همچنین در صورت تشخیص به موقع برخی از سرطان ها میتوان آن ها را درمان نمود و یا از پیشرفت آن جلوگیری کرد.

• انجام معاینات و آزمایش‌های منظم: افرادی که در معرض خطر سرطان ارثی هستند باید به طور منظم تحت معاینات پزشکی و آزمایش‌های پیشگیرانه قرار گیرند.
• تغییر سبک زندگی

1. رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
2. ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می‌تواند خطر بروز بسیاری از سرطان‌ها را کاهش دهد.
3. اجتناب از دخانیات و الکل: مصرف این مواد می‌تواند خطر سرطان را افزایش دهد.

• مشاوره ژنتیکی: مشاوره ژنتیکی می‌تواند به شناسایی خطرات احتمالی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه کمک کند.
• پیشگیری دارویی: در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی را برای کاهش خطر ابتلا به سرطان ارثی تجویز کنند.

نتیجه‌گیری

سرطان ارثی یکی از موضوعات مهم در حوزه سلامت است که نیاز به آگاهی و توجه ویژه دارد. اگرچه داشتن سابقه خانوادگی سرطان می‌تواند نگران‌کننده باشد، اما با انجام اقدامات پیشگیرانه و معاینات منظم می‌توان خطر ابتلا را به میزان قابل توجهی کاهش داد. همچنین، درک درست از باورهای نادرست و اطلاع از روش‌های پیشگیری و درمان می‌تواند به افراد کمک کند تا زندگی سالم‌تر و کم‌خطرتری داشته باشند. آگاهی، کلید مقابله با چالش‌های ژنتیکی است و می‌تواند مسیر زندگی را به سمت سلامت و بهبود هدایت کند.