استرس و اضطراب از جمله واکنشهای طبیعی بدن به موقعیتهای چالشبرانگیز هستند. این حالتها میتوانند تأثیرات گستردهای بر سلامت جسمی و روانی داشته باشند، از جمله تغییر در وزن بدن. برخی افراد با مواجهه با استرس و اضطراب دچار کاهش وزن میشوند، در حالی که گروهی دیگر ممکن است با افزایش وزن روبهرو شوند. استرس می تواند باعث تغییرات فیزیولوژیکی در بدن شود که منجر به افزایش یا کاهش وزن شود. همچنین به خوبی میدانید که استرس میتواند بر انتخابهای غذایی شما تأثیر بگذارد
برای برخی افراد، تغییر وزن می تواند باعث استرس بیشتر شود.
درک رابطه بین استرس و تغییر وزن می تواند به افراد کمک کند تا این جنبه های سلامت خود را بشناسند و مدیریت کنند. در این مقاله به بررسی ارتباط بین استرس، اضطراب و تغییرات وزن میپردازیم و به این سوال پاسخ میدهیم آیا استرس و اضطراب در فزایش و کاهش وزن تاثیر دارد؟ و راهکارهایی برای مدیریت آن ارائه میدهیم.
انواع استرس و اضطراب چیست؟
استرس و اضطراب به صورت کلی به دو دسته تقسیم میشوند:
- استرس حاد (Acute Stress): این نوع استرس کوتاهمدت است و معمولاً در واکنش به یک اتفاق خاص مانند امتحان، مصاحبه شغلی یا تصادف رخ میدهد. استرس حاد میتواند تأثیرات فوری بر بدن داشته باشد، از جمله افزایش ضربان قلب، تعریق و کاهش اشتها.
- استرس مزمن (Chronic Stress): استرس مزمن زمانی رخ میدهد که فرد برای مدت طولانی تحت فشار روانی قرار دارد. مشکلات مالی، مشکلات کاری یا روابط ناپایدار از جمله عوامل ایجاد استرس مزمن هستند. این نوع استرس میتواند به تغییرات دائمی در متابولیسم بدن و وزن منجر شود.
اضطراب نیز ممکن است به دو نوع کلی تقسیم شود:
- اضطراب وضعیتی: که در مواجهه با شرایط خاص رخ میدهد.
- اضطراب مزمن: که به صورت دائمی احساس نگرانی و ترس را ایجاد میکند.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
انواع تاثیرات استرس و اضطراب بر کاهش وزن
استرس و اضطراب میتوانند از طریق مکانیسمهای مختلفی باعث کاهش وزن شوند:
- کاهش اشتها: در شرایط استرسزا، بدن به صورت طبیعی هورمونهایی مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح میکند. این هورمونها سیستم گوارشی را تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش اشتها میشوند. بسیاری از افراد در مواقع اضطراب شدید قادر به خوردن غذا نیستند.
- افزایش متابولیسم: استرس و اضطراب میتوانند متابولیسم بدن را افزایش دهند. در این حالت، بدن انرژی بیشتری مصرف میکند و در نتیجه وزن کاهش مییابد.
- عادات غذایی نامنظم: افراد مضطرب معمولاً الگوهای غذایی نامنظمی دارند. حذف وعدههای غذایی یا نخوردن به دلیل مشغولیت ذهنی میتواند منجر به کاهش وزن شود.
- اختلالات خواب: استرس و اضطراب باعث اختلال در خواب میشوند. کمبود خواب میتواند تعادل هورمونهای اشتها را به هم بزند و منجر به کاهش وزن شود.
کورتیزول و افزایش وزن
اگر می خواهید ارتباط بین استرس و افزایش وزن را درک کنید، باید با درک اینکه کورتیزول چیست و چرا کاری را انجام می دهد شروع کنید. کورتیزول هورمونی است که بدن شما هنگام احساس استرس فیزیکی یا روانی ترشح می کند. کورتیزول مانند آدرنالین و نوراپی نفرین یک هورمون “جنگ یا گریز” است . این هورمونهای استرس، فرآیندهای فیزیولوژیکی را که برای زنده ماندن از یک تهدید فوری مهم نیستند – مانند متابولیسم شما – کاهش میدهند و آنهایی را که برای زنده ماندن در لحظه نیاز دارید، سرعت میبخشند
به عبارت دیگر، هنگامی که سطح کورتیزول شما بالا می رود، یک واکنش زنجیره ای ایجاد می کند. این هورمون فشار خون و تولید انسولین شما را افزایش می دهد و همزمان سیستم ایمنی بدن شما را سرکوب می کند. همانطور که سطح انسولین شما بالا می رود، قند خون شما کاهش می یابد و باعث می شود که هوس خوردن غذاهای چرب و شیرین داشته باشید.
انواع تاثیرات استرس و اضطراب بر افزایش وزن
برخلاف کاهش وزن، استرس و اضطراب میتوانند در برخی افراد به افزایش وزن منجر شوند.
- افزایش اشتها: در برخی افراد، استرس باعث افزایش اشتها میشود. این حالت به دلیل ترشح هورمون کورتیزول است که تمایل به خوردن غذاهای پرکالری و شیرین را افزایش میدهد.
- ذخیرهسازی چربی: کورتیزول میتواند ذخیرهسازی چربی در بدن را افزایش دهد، به خصوص در ناحیه شکم. این فرایند به مرور زمان منجر به افزایش وزن میشود.
- خوردن احساسی: بسیاری از افراد در مواجهه با استرس و اضطراب به خوردن احساسی روی میآورند. این رفتار که اغلب شامل مصرف غذاهای ناسالم است، باعث افزایش وزن میشود.
- کاهش فعالیت بدنی: استرس و اضطراب میتوانند باعث کاهش انگیزه برای ورزش شوند. عدم تحرک کافی نیز یکی از عوامل مهم افزایش وزن است.
پیشنهاد مقاله: 15 مورد از تاثیرات استرس بر پوست
نحوه مدیریت استرس می تواند به ما در مدیریت وزن کمک کند
در حالی که هیچ کس نمی تواند به طور کامل از استرس دوری کند، ما می توانیم نحوه واکنش خود را به استرس مدیریت کنیم. بسیاری از ابزارهای موجود برای کمک به کاهش استرس نیز می توانند به افزایش وزن و سلامت جسمانی کمک کنند. به عنوان مثال، یکی از کارهایی که می توانید در زمانی که استرس دارید انجام دهید این است که پیاده روی کنید. لزومی ندارد که یک تمرین طولانی یا شدید باشد – ده دقیقه سریع در اطراف ساختمان یا دفتر کار به اندازه کافی خوب است – اما پیاده روی جریان خون ما را بهبود می بخشد و باعث می شود عمیق تر نفس بکشیم.
این میزان استرسی را که احساس میکنیم کاهش میدهد، میزان کورتیزول تولید شده در بدن را در یک زمان معین کاهش میدهد و به ما کمک میکند به غذاهایی که به افزایش وزن کمک میکنند، روی ندهیم. اگر ترک دفترتان برای استراحت سریع برایتان دشوار است، میتوانید تمرینهایی را روی میزتان یا یک اتاق کنفرانس خالی انجام دهید تا به اثری مشابه دست پیدا کنید. به عنوان یک امتیاز اضافی، حتی ده دقیقه پیاده روی در طول روز فوایدی برای سلامت قلب و عروق شما خواهد داشت.
برخی از ایده های دیگر برای مدیریت استرس در زندگی روزمره ما عبارتند از تمرینات تنفس عمیق، کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی یا انواع دیگر مدیتیشن، نوشتن در یک دفتر، پخش موسیقی آرام بخش، مطالعه، انجام یک سرگرمی (مانند باغبانی )، تمرین یوگا ، یا با یک دوست قابل اعتماد یا متخصص سلامت روان در مورد احساسات خود صحبت کنید .
یکی از جذابیتهای اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص روانشناسی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات میتوانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهرهمند شوید.
درمان قطعی استرس و اضطراب
برای کاهش تأثیرات منفی استرس و اضطراب بر بدن و وزن، روشهای مختلفی وجود دارد:
- مدیریت استرس: تمرینهای آرامسازی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق میتوانند به کاهش استرس کمک کنند. این تمرینها سطح کورتیزول را کاهش داده و تعادل روانی ایجاد میکنند.
- مشاوره روانشناسی: درمان شناختی-رفتاری (CBT) یکی از مؤثرترین روشها برای درمان اضطراب و استرس است. این روش به افراد کمک میکند الگوهای فکری منفی را شناسایی و اصلاح کنند.
- ورزش منظم: ورزش نه تنها به کاهش وزن کمک میکند، بلکه باعث کاهش هورمونهای استرسزا و افزایش اندورفین، هورمون شادی، میشود.
- تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی سالم و متعادل میتواند به تنظیم متابولیسم بدن و کاهش اثرات استرس کمک کند.
- دارودرمانی: در موارد شدید، پزشکان ممکن است داروهای ضداضطراب یا ضدافسردگی تجویز کنند.
ارتباط استرس و لاغری صورت
یکی از اثرات شایع استرس، لاغری صورت است. کاهش وزن کلی بدن میتواند باعث کاهش حجم چربیهای صورت شود و ظاهری لاغرتر ایجاد کند. این تغییر ممکن است به دلیل کاهش اشتها، افزایش متابولیسم و استرس روانی باشد.
علاوه بر این، استرس میتواند باعث کاهش کلاژن و الاستین در پوست شود که به ظاهر خسته و لاغر صورت منجر میشود. برای جلوگیری از این حالت، توصیه میشود از رژیم غذایی غنی از ویتامینها و مواد معدنی استفاده کنید و استرس را مدیریت کنید.
آیا غم و غصه باعث لاغری میشود؟
غم و غصه یکی از عوامل اصلی استرس روانی هستند و میتوانند به طور مستقیم بر وزن بدن تأثیر بگذارند. افراد در شرایط غم و اندوه ممکن است دچار کاهش اشتها شوند و به تدریج وزن از دست بدهند. افزون بر این، غم و غصه میتوانند سطح انرژی فرد را کاهش دهند و تمایل به فعالیت بدنی و خوردن غذا را کم کنند. به همین دلیل، کنترل و مدیریت احساسات منفی نقش مهمی در حفظ سلامت بدن دارد.
پیشنهاد ویژه: تاثیر استرس بر بیماری های قلبی!
راه های کاهش استرس
در حالی که مغز شما ممکن است سعی کند شما را در غیر این صورت متقاعد کند، اما سلامتی شما نباید در مواقع استرس نباید به خطر بیوفتد. «چیزهایی مانند ورزش، مدیتیشن، تمرینهای تمرکز حواس، آرامش – اینها راههایی هستند که میتوانیم به سمت مدیریت استرس خوب و همچنین مدیریت وزن خوب کار کنیم.» وقتی استرس داریم، اتخاذ عادات سالم میتواند حتی سختتر از حد معمول باشد . بنابراین، در اینجا چند راه برای مبارزه با استرس وجود دارد که می توانید امروز امتحان کنید و نیازی به تغییر سبک زندگی خود نداشته باشید:
- قبل از غذا مکث کنید و فکر کنید: ما به دلایل زیادی غذا می خوریم که فقط برخی از آنها به گرسنگی مربوط می شود. اگر متوجه شدید که به طرز مکرر در یخچال را باز میکنید، کمی دقت کنید و به این فکر کنید که چرا این کار را که انجام میدهید اگر دلیل این است که «من واقعاً باید با مقداری شکلات استرس خودم را کم کنم»، احتمالاً بهتر است از آنجا دور شوید. اگر این نوع خودکنترلی (خودآگاهی) چیزی نیست که در حال حاضر دارید، سعی کنید زمانی که برای اولین بار هوس آن کیسه چیپس سیب زمینی یا آن نوشیدنی قهوه شیرین می کنید، یک تایمر را برای 20 تا 25 دقیقه تنظیم کنید. سپس، آن را فراموش کنید و به انجام کار دیگری بروید – ترجیحاً، یک کار سرگرم کننده هنگامی که آن تایمر خاموش می شود، ممکن است متوجه شوید که هوس شما از بین رفته است … زیرا در ابتدا گرسنه نبودید.
- یک تایمر تنظیم کنید و بروید کاری را که دوست دارید انجام دهید: آیا متوجه شده اید که دیگر هرگز کتاب نمی خوانید؟ آیا باغ شما شبیه یک قبرستان شده است؟ سعی کنید تایمر را برای هر مقدار زمانی که می توانید اختصاص دهید – حتی اگر فقط 10 دقیقه باشد – تنظیم کنید و کاری انجام دهید که شما را خوشحال کند. سرمایه گذاری روی خودتان همیشه نتیجه می دهد، حتی اگر وقتتان کم باشد
- نکته پایانی: مبارزه با “جنگ یا گریز”: انگیزه ما برای خوردن بیشتر یا کم تر زمانی که تحت استرس هستیم تصادفی نیست. این یک سازگاری تکاملی است که به گونه ما کمک کرد تا در محیط های متخاصم و شکارچیان خطرناک زنده بمانیم..
دانش قدرت است. و درک اینکه چرا بدنتان باعث میشود در مواقع استرس هوس قند کنید، از این قاعده مستثنی نیست. اگرچه ممکن است ولع مصرف چربی و قند کمتر شود، اما درک ارتباط بین استرس و افزایش وزن ممکن است انتخاب های مثبت را آسان تر کند – یا حداقل با خودتان مهربان تر باشید در حالی که این کار را نمی کنید
نتیجهگیری
استرس و اضطراب تأثیرات متنوعی بر وزن بدن دارند. بسته به واکنش فرد، این شرایط میتوانند منجر به کاهش یا افزایش وزن شوند. مدیریت صحیح استرس از طریق تمرینات آرامسازی، تغذیه مناسب، و فعالیتهای جسمی میتواند از اثرات منفی آن بر وزن جلوگیری کند. همچنین، مشاوره با متخصصان روانشناسی و تغذیه میتواند به یافتن راهحلهای مؤثرتر کمک کند. حفظ تعادل روانی و جسمی کلید اصلی زندگی سالم است.
ابوالفضل فتحی پور
روانشناسی عمومی
فرح جعفری
روانشناسی عمومی
سپیده امینی
روانشناسی عمومی
سیمین رضاوند زایری
روانشناسی
حسن صدیقی
روانشناسی عمومی
فاطمه فولادی
روانشناسی عمومی
فهیمه نیک بخش
روانشناسی عمومی
شمسی مبشری نیا
روانشناسی بالینی
سحر خرمی وایقان
روانشناسی بالینی
رویا قشقاییان
روانشناسی بالینی
محمدحسین علیپور
روانشناسی بالینی
مهدی مرادی
روانشناسی عمومی
حانیه خوش لهجه ثابت
روانشناسی بالینی
ساناز موقر اصل
روانشناسی بالینی
بنفشه رسولی
روانشناسی بالینی
رضا کاکرودی
روانشناسی بالینی
رامینا جوینی پور
روانشناسی عمومی
سیده کبری میر بهرسی
روانشناسی
حمیده قاضی مزرعه
روانشناسی بالینی
رقیه غلامی
روانشناسی عمومی