التهاب مثانه (سیستیت) چیست و چگونه درمان می شود؟

فهرست مطالب

التهاب مثانه که به نام سیستیت نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه ادراری است که می‌تواند باعث ناراحتی و مشکلات جدی برای فرد شود. این بیماری در اثر عوامل مختلفی از جمله عفونت‌های باکتریایی، تحریکات شیمیایی یا عوامل غیرعفونی ایجاد می‌شود. در حالی که التهاب مثانه اغلب در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد، اما هیچ فردی از خطر آن مصون نیست. سیستیت اصطلاح پزشکی برای التهاب مثانه است.

التهاب زمانی است که قسمتی از بدن شما متورم و گرم باشد. همچنین می تواند دردناک باشد. در بیشتر مواقع، سیستیت زمانی اتفاق می افتد که عفونت ناشی از باکتری وجود داشته باشد. به این عفونت مجاری ادراری (UTI) می گویند. ابتلا به عفونت مثانه می تواند دردناک و آزاردهنده باشد. اگر عفونت به کلیه های شما سرایت کند، می تواند به یک مشکل جدی برای سلامتی تبدیل شود. سیستیت همچنین ممکن است در واکنش به برخی داروها یا پرتودرمانی رخ دهد.

مواردی که گاهی مثانه را تحریک می کنند، مانند محصولات بهداشتی، ژله اسپرم کش یا استفاده طولانی مدت از کاتتر نیز می توانند منجر به التهاب مثانه شوند. سیستیت همچنین می تواند به عنوان عارضه یک بیماری دیگر رخ دهد. درمان معمول سیستیت ناشی از باکتری، مصرف داروهای آنتی بیوتیکی است. درمان سایر انواع سیستیت به علت آن بستگی دارد. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمان التهاب مثانه پرداخته و نکاتی برای پیشگیری از آن ارائه می‌دهیم.

التهاب مثانه چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

تعریف التهاب مثانه (سیستیت): التهاب مثانه یک وضعیت التهابی در دیواره داخلی مثانه است که معمولاً در اثر عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و در صورت عدم درمان مناسب، منجر به مشکلات جدی‌تر مانند عفونت کلیه شود.
چرا التهاب مثانه ایجاد می‌شود؟ عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد التهاب مثانه نقش داشته باشند، از جمله:

عفونت‌های باکتریایی – شایع‌ترین علت التهاب مثانه، عفونت باکتریایی است که معمولاً ناشی از ورود باکتری اشریشیا کلی (E. coli) از دستگاه گوارش به مثانه می‌باشد.
مواد شیمیایی تحریک‌کننده – استفاده از صابون‌های معطر، محصولات بهداشتی زنانه یا برخی از شوینده‌های قوی می‌تواند دیواره مثانه را تحریک کرده و موجب التهاب شود.
تحریک مکانیکی – استفاده طولانی‌مدت از سوند ادراری یا فعالیت‌های جنسی شدید می‌تواند به مثانه آسیب بزند.
مشکلات سیستم ایمنی – بیماری‌هایی مانند دیابت یا ضعف سیستم ایمنی می‌توانند خطر التهاب مثانه را افزایش دهند.
داروهای خاص – برخی داروها، مانند شیمی‌درمانی یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، ممکن است باعث تحریک مثانه شوند.

درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!

علائم التهاب مثانه که نباید نادیده بگیرید

تکرر ادرار: فرد ممکن است احساس نیاز مکرر به ادرار کردن داشته باشد، حتی اگر مقدار ادرار کم باشد.
سوزش و درد هنگام ادرار کردن: یکی از شایع‌ترین علائم سیستیت، احساس سوزش و درد هنگام دفع ادرار است.
وجود خون در ادرار: در برخی موارد، التهاب شدید مثانه می‌تواند منجر به خونریزی خفیف و مشاهده خون در ادرار شود.
تغییر رنگ و بوی ادرار: ادرار ممکن است تیره‌تر شده و بوی تند و نامطبوعی داشته باشد.
درد لگن و فشار در ناحیه تحتانی شکم: افراد مبتلا به سیستیت معمولاً احساس ناراحتی یا فشار در ناحیه پایین شکم دارند.
تب و لرز (در موارد شدید): در صورت پیشرفت التهاب و رسیدن عفونت به کلیه‌ها، ممکن است فرد دچار تب و لرز شود.

دلایل التهاب مثانه و عوامل خطر آن

عفونت‌های باکتریایی: همان‌طور که ذکر شد، باکتری E. coli از طریق مجرای ادرار وارد مثانه شده و باعث التهاب می‌شود.
سیستم ایمنی ضعیف: بیماری‌هایی مانند دیابت، سرطان و نقص‌های سیستم ایمنی می‌توانند فرد را مستعد ابتلا به عفونت‌های ادراری کنند.
تغییرات هورمونی: زنان به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری، یائسگی و قاعدگی بیشتر در معرض التهاب مثانه قرار دارند.
استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب: برخی از صابون‌ها، اسپری‌های خوشبوکننده یا دوش‌های واژینال می‌توانند باعث تحریک و التهاب مجرای ادراری شوند.
فعالیت‌های جنسی: رابطه جنسی می‌تواند باکتری‌ها را به داخل مجرای ادراری وارد کند و خطر ابتلا به سیستیت را افزایش دهد.
نگه‌داشتن ادرار برای مدت طولانی: تخلیه دیرهنگام مثانه باعث افزایش رشد باکتری‌ها و خطر التهاب مثانه می‌شود.

پیشنهاد مقاله: اکستروفی مثانه چیست؟ علائم و درمان آن

چگونه التهاب مثانه را تشخیص دهیم؟ روش‌های پزشکی و آزمایش‌ها

بررسی علائم بالینی: پزشک با بررسی علائم بیمار، سابقه پزشکی و شرایط کلی فرد، اولین گام را برای تشخیص برمی‌دارد.
آزمایش ادرار: آزمایش ادرار برای بررسی وجود باکتری، خون یا سلول‌های سفید خون انجام می‌شود.
کشت ادرار: اگر التهاب مثانه ناشی از عفونت باشد، کشت ادرار برای شناسایی نوع باکتری و تعیین بهترین آنتی‌بیوتیک ضروری است.
سیستوسکوپی: در موارد مزمن، پزشک ممکن است با استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر (سیستوسکوپ) داخل مثانه را بررسی کند.
سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن: در برخی موارد، برای بررسی مشکلات ساختاری مثانه یا انسدادهای احتمالی از تصویربرداری استفاده می‌شود.

یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص اورولوژی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمایید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.

روش‌های درمان التهاب مثانه: از دارو تا درمان‌های خانگی

درمان دارویی

آنتی‌بیوتیک‌ها (در موارد عفونتی) – معمولاً سیپروفلوکساسین، نیتروفورانتوئین یا فسفومایسین برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند.
داروهای ضدالتهاب – داروهایی مانند ایبوپروفن می‌توانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند.
مسکن‌های ادراری – داروهایی مانند فنازوپیریدین برای کاهش سوزش ادرار استفاده می‌شوند.

درمان‌های خانگی و طبیعی

افزایش مصرف آب – نوشیدن مایعات فراوان به دفع باکتری‌ها و تسریع بهبود کمک می‌کند.
مصرف آب زغال‌اخته – برخی مطالعات نشان داده‌اند که آب زغال‌اخته می‌تواند از چسبیدن باکتری‌ها به دیواره مثانه جلوگیری کند.
حمام آب گرم – قرار گرفتن در آب گرم می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
اجتناب از کافئین و الکل – مصرف این مواد می‌تواند تحریک مثانه را افزایش دهد.

چگونه از التهاب مثانه پیشگیری کنیم؟ نکات کاربردی برای سلامت مثانه

رعایت بهداشت فردی

پس از دفع ادرار یا مدفوع، ناحیه تناسلی را از جلو به عقب تمیز کنید.
از صابون‌های ملایم و بدون عطر برای شستشو استفاده کنید.

مصرف مایعات کافی

روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا از تجمع باکتری‌ها در مثانه جلوگیری شود.

ادرار کردن بعد از رابطه جنسی

این کار می‌تواند به حذف باکتری‌هایی که ممکن است وارد مجرای ادرار شده باشند، کمک کند.

پوشیدن لباس‌های مناسب

لباس‌های نخی و گشاد به کاهش تعریق و جلوگیری از رشد باکتری‌ها کمک می‌کنند.

عدم نگه‌داشتن ادرار برای مدت طولانی

تخلیه منظم مثانه از رشد باکتری‌های مضر جلوگیری می‌کند.

پیشنهاد ویژه: تاثیر استرس و اضطراب بر سلامت مثانه

نتیجه‌گیری

التهاب مثانه یک مشکل شایع اما قابل درمان است که می‌تواند با رعایت بهداشت، تغذیه مناسب و مراجعه به‌موقع به پزشک کنترل شود. سیستیت حاد یک اتفاق رایج است، به ویژه در بین زنان، و معمولاً پس از چند روز خود به خود برطرف می شود. اگر فردی علائم خفیف تا متوسط داشته باشد، سیستیت ممکن است با استفاده از مسکن‌های بدون نسخه و داروهای خانگی قابل کنترل باشد.

اما اگر به خودی خود برطرف نشد، ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد. پزشکان همچنین ممکن است نسخه‌های پیشگیرانه آنتی‌بیوتیک‌ها را برای افرادی که دوره‌های مکرر سیستیت دارند بنویسند. انواع پیچیده‌تر سیستیت نیاز به درمان‌های متفاوتی دارند و می‌توانند بدون درمان مشکلات مختلفی ایجاد کنند. اگر مردم فکر می کنند که ممکن است برای اولین بار سیستیت داشته باشند، مهم است که با متخصص مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنند.

شناسایی علائم اولیه، انجام آزمایش‌های تشخیصی و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند. با رعایت نکات پیشگیری و حفظ سلامت مثانه، می‌توان از این بیماری دور ماند و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.