داخل رحم مانند یک بادکنک است که دیواره‌های جلویی و پشتی آن صاف رو به روی هم قرار گرفته است. درون حفره رحم توسط بافتی به نام آندومتر پوشیده شده است. در طی قاعدگی لایه سطحی (بالایی) آندومتر ریخته می‌شود. هنگامی که یک زن باردار می‌شود، جنین در آندومتر لانه گزینی می کند. آسیب یا عفونت آندومتر ممکن است به پوشش داخلی رحم آسیب برساند و باعث ایجاد چسبندگی (بافت اسکار) بین دیواره های داخلی رحم شود که در آن دیواره ها به طور غیر طبیعی به یکدیگر می‌چسبند. سندرم آشرمن اصطلاحی است که برای توصیف چسبندگی داخل رحم به کار می‌رود. این اسکار می‌تواند خفیف با نوارهای کششی نازک بافت اسکار یا شدیدتر با تشکیل نوارهای ضخیم باشد. در موارد شدید، انسداد یا تخریب جزئی یا کامل داخل حفره رحم ممکن است رخ دهد.
علل احتمالی چسبندگی رحم
شایع‌ترین علت چسبندگی داخل رحمی، آسیب ناشی از یک عمل جراحی در حفره رحم است. اتساع و کورتاژ (D&C) یک عمل جراحی سرپایی رایج است که در طی آن دهانه رحم کشیده می‌شود و محتویات بافتی رحم برداشته می‌شود. چسبندگی‌های داخل رحمی ممکن است به دنبال D&C که برای عوارض بارداری انجام می‌شود. مانند خونریزی رحمی به دنبال زایمان یا سقط جنین یا برای مشکلات کمتر رایج زنانه که رحم را درگیر می‌کند، مانند خونریزی غیرطبیعی، ایجاد شود. سایر علل احتمالی ایجاد چسبندگی که کمتر شایع هستند عبارتند از: عفونت های پوشش داخلی رحم (اندومتریت)، برداشتن فیبروم‌ها در حفره رحم، سزارین و ابلیشن آندومتر (یک روش جراحی که با هدف کاهش جریان خون قاعدگی انجام می‌شود).
علائم
بیمار مبتلا به چسبندگی داخل رحمی ممکن است هیچ مشکل یا علائم واضحی نداشته باشد. با این حال، بسیاری از زنان ممکن است اختلالات قاعدگی مانند پریود نشدن، پریودهای سبک (هیپومنوره) یا نامنظم را تجربه کنند. برخی بیماران ممکن است نازایی یا سقط‌های مکرر را تجربه کنند. همچنین ممکن است در زمان زایمان به دلیل لانه گزینی غیرطبیعی جفت (پس از زایمان) دچار عوارض شوند. اگر بافت اسکار تا حدی یا به طور کامل جریان خون قاعدگی را مسدود کند، سندرم آشرمن می تواند باعث درد لگن یا دوره های قاعدگی دردناک شود.
نحوه تشخیص
- بررسی وجود عوامل خطری که می‌تواند منجر به ایجاد چسبندگی رحم شود (مانند سقط مکرر، عفونت‌های رحم، کورتاژ و…) در سوابق بیمار.
- سونوگرافی برای پیدایش اندومتر نازک در طول تخمک گذاری
- هیستروسالپنگوگرافی برای پیدایش ناهنجاری ها در حفره رحم
- هیستروسکوپی برای بررسی چسبندگی های داخل رحمی (استاندارد طلایی تشخیص چسبندگی رحم)
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره آنلاین متخصص زنان را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی ویزیت و مشاوره رایگان دریافت نمائید . برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
درمان چسبندگی رحم
چسبندگی رحم در بارداری سوم یک درمان استاندارد برای درمان چسبندگی داخل رحمی است. هدف از این درمان آن است که حفره رحمی شکل طبیعی خود را حفظ کند و از عود مجدد علائم جلوگیری شود و همچنین عملکرد آندومتر و باروری به درستی صورت بپذیرد. در این روش درمان، پس از قطع چسبندگی‌ها، یک کاتتر بالون فولی به طور موقت در داخل رحم قرار داده می‌شود تا دیواره های رحم را از هم جدا نگه دارد و احتمال تشکیل مجدد چسبندگی‌ها را کاهش دهد. اغلب پس از جراحی، درمان هورمونی برای بهبودی آندومتر تجویز می‌شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به انجام بیش از یک عمل جراحی برای از بین بردن چسبندگی‌ها با استفاده از هیستروسکوپی باشد. همچنین ممکن است پزشک در حین درمان با هیستروسکوپی، از سونوگرافی یا لاپاراسکوپی برای افزایش دید در رحم و جلوگیری از سوراخ شدن رحم در طی فرایند درمان استفاده کند.
میزان باروری پس از عمل بسته به شدت چسبندگی داخل رحمی قبل از انجام جراحی متفاوت است. بیمارانی که چسبندگی شدید یا تخریب گسترده پوشش آندومتر دارند، ممکن است در معرض خطر عوارضی مانند محدودیت رشد داخل رحمی، زایمان زودرس یا جفت چسبنده غیرطبیعی باشند. پس از جراحی، اگر بیمار باردار شود، به دلیل خطر بالای عوارض احتمالی، نیاز به مراقبت های گسترده دارد.
درمان گیاهی چسبندگی رحم
با توجه به توضیحات، روش‌های تشخیصی این بیماری، برای درمان آن نیز به کار می‌روند. استاندارد طلایی تشخیصی و درمان رایج این مشکل، هیستروسکوپی می‌باشد. در صورتی که چسبندگی رحم شدید باشد، ممکن است پزشک از چند روش درمانی در کنار یکدیگر استفاده کند و از سوند پلاستیکی به مدت چند روز تا چند هفته و یا از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی برای جلوگیری از عود مجدد بیماری استفاده کند. گاها در برخی سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی مجازی، تبلیغاتی تحت عنوان درمان سریع چسبندگی رحم یا درمان گیاهی آن مشاهده می‌شود. لازم به ذکر است که این شیوه‌های درمانی از نظر علم پزشکی فاقد اعتبار بوده و درمان چسبندگی رحم با کمک هیستروسکوپی انجام می پذیرد.
بنابراین بهتر است به جای صرف وقت و هزینه برای درمان گیاهی با مراجعه به موقع به متخصص زنان و زایمان، از وخامت اوضاع و بروز علائم شدیدتر جلوگیری کنید.
عوارض بارداری با چسبندگی رحم
این بیماری مثل هر بیماری دیگری در صورت عدم درمان و ادامه دار شدن، ممکن است عواقب خطرناکی را برای فرد مبتلا به دنبال داشته باشد. در ادامه به برخی از این عواقب اشاره می شود:
- ناباروری
- خونریزی در هنگام بارداری
- اتصال غیرطبیعی جفت
- زایمان زودهنگام
پیشنهاد ویژه: انواع فیبروم میوم رحم و درمان آن
عوارض باقی مانده پس از درمان چسبندگی رحم
حتی پس از درمان چسبندگی رحم، برخی از بیماران همچنان با پریود نشدن یا پریود نامنظم مشکل دارند. حاملگی‌هایی که پس از درمان رخ می دهد معمولا با چالش‌هایی همچون ایا چسبندگی رحم برای جنین خطر دارد؟، زایمان زودرس، خونریزی در سه ماهه سوم بارداری یا چسبیدن غیر طبیعی جفت به دیواره رحم همراه است. شانس بارداری موفق پس از درمان به نوع و میزان چسبندگی‌ها بستگی دارد. پس از درمان، بیماران با چسبندگی خفیف تا متوسط معمولاً بازگشت عملکرد طبیعی قاعدگی را تجربه می‌کنند و نرخ بارداری کامل موفقیت آمیز تقریباً 70 تا 80 درصد است. از طرف دیگر، بیمارانی که چسبندگی شدید یا تخریب گسترده پوشش آندومتر دارند، ممکن است پس از درمان، میزان حاملگی کامل تنها 20 تا 40 درصد یا کمتر باشد. زنانی که آسیب زیادی به اندومتر دارند و پس از درمان بهبود نمی‌یابند، می‌توانند از روش‌های دیگری مانند فرزندخواندگی یا لقاح آزمایشگاهی (IVF) با کمک رحم اجاره‌ای استفاده کنند.
سوالات متداول
آیا آندومتریوز باعث چسبندگی رحم می‌شود؟
آندومتریوز می‌تواند شانس ابتلا به چسبندگی رحم را افزایش دهد.
اگر تا چند سال آینده قصد بچه دار شدن نداشته باشم می‌توانم درمان چسبندگی رحم را به تعویق بیندازم؟
در صورت ابتلا به چسبندگی رحم بهتر است هرچه زودتر اقدامات درمانی را آغاز کنید تا عوارض بعد از درمان کتری داشته باشید.
بارداری با چسبندگی رحم چه عوارضی ممکن است داشته باشد؟
بارداری همراه با چسبندگی می تواند منجر به سقط جنین یا ایجاد محدودیت رشد برای جنین شود. توصیه می‌شود پیش از اقدام به بارداری، برای درمان چسبندگی رحم اقدام کنید.
