پلاکت خون | دلایل کاهش پلاکت خون و درمان آن

پلاکت پایین خون

فهرست مطالب

در تاریخ 22 آبان 1402 – توسط دکتر غزل روستایی بازنگری و بروزرسانی شد.

 

اگر نمی‌دانید که پلاکت خون چیست و دلایل کاهش پلاکت خون چیست و یا اینکه چه چیز هایی پلاکت خون را پایین می آورد؟ همراه “ازپزشک” باشید و این مطلب از سری مقالات را مطالعه نمایید. ما در این مطلب به هرآنچه که مربوط به پلاکت خون است پرداخته‌ایم. پلاکت خون در مغز استخوان تولید می‌شود و نقش بسیار مهمی در انعقاد خون دارد. طول عمر این پلاکت‌ها بین ۷ تا ۱۰ روز است. این پلاکت‌ها در کبد، طحال و مغز استخوان تخریب می‌شوند. در این مطلب ازپزشک کامل به این موضوع پرداخته‌ایم. تا انتهای این متن ما را همراهی کنید و در انتها هر سوالی داشتید به ثبت برسانید. بهترین پزشکان تیم به تمامی سوالات شما پاسخ خواهند داد.
با نصب اپلیکیشن “ازپزشک” به بهترین پزشکان و متخصصان دسترسی داشته باشید و در خانه، ویزیت شوید.

 

پلاکت خون پایین

آیا پایین بودن پلاکت خون خطرناک است؟ پلاکت خون پایین “ترومبوسیتوپنی” یک نوع بیماریست. اگر بدن به دلیل عارضه یا سایر شرایط، پلاکت کافی تولید نکند، یعنی فرد پلاکت خون پایین دارد. از علائم ناشی از این بیماری می‌توان به خونریزی داخلی و خارجی اشاره کرد. زمانیکه ترومبوسیتوپنی زود تشخیص داده ‌شود، قطعا نتایج بسیار خوبی به همراه دارد. متاسفانه تأخیر در تشخیص هم می‌تواند منجر به مشکلات قلبی، آسیب به اعضای بدن تا آمبولی ریه شود.
برای شناخت علائم، درمان ، تشخیص و پیشگیری، همراه ازپزشک باشید. شما می‌توانید انتهای مطلب سوالات خود را ثبت کنید. و در مدت زمان کوتاه از پزشکان برتر مجموعه، پاسخ دریافت کنید..

 

دلایل کاهش پلاکت خون

علت پایین بودن پلاکت خون چیست؟ تعداد طبیعی پلاکت از 150000 تا 450000 در هر میکرولیتر در خون است. پلاکت‌ها همراه گلبول‌های سفید و قرمز، از اجزای سلولی خون هستند. باید بدانید که پلاکت‌ها در لخته شدن و خونریزی نقش بسیار مهمی دارند. آن‌ها در مغز استخوان مشابه سلول‌های دیگر خون ساخته می‌شوند و از مگاکاریوسیت‌ها که سلول‌هایی در مغز استخوان هستند سرچشمه می‌گیرند. سپس پلاکت‌های تولید شده در مغز استخوان، در جریان خون آزاد می‌شوند. پلاکت‌ها عمر کوتاهی در خون دارند و پس از آن از گردش خون خارج می‌شوند.

 

اسم قرص پلاکت خون
اسم قرص پلاکت خون

 

 

یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.

 

علت کاهش پلاکت خون چه می‌تواند باشد؟

پلاکت‌ها در مغز استخوان و داخل بافت اسفنجی داخل استخوان‌ها ساخته می‌شوند. شاید برخی فاکتورها در ایجاد پلاکت در بدن اختلال ایجاد کنند. اما در بیشتر مواقع تولید آنها کاملا طبیعی است.
دلایل کاهش پلاکت می‌تواند شامل این موارد باشد:

  • بیماری‌هایی مانند لوسمی و لنفوم: سرطان مغز استخوان و سرطان سیستم لنفاوی. 
  • کم خونی آپلاستیک. بیماری که از ایجاد سلول‌های خونی در مغز استخوان جلوگیری می‌کند.
  • پرتودرمانی و شیمی درمانی برای سرطان. این روش می‌تواند به سلول‌های بنیادی که به سلول‌های خونی تبدیل می‌شوند آسیب برساند.
  • قرار گرفتن در معرض ویروس‌های خاص: مانند اپشتین بار ویروس (EBV)، سیتومگالو ویروس (CMV)، هپاتیت و اچ آی وی (HIV)

 

درمان پایین بودن پلاکت خون
درمان پایین بودن پلاکت خون

 

  • بیماری خود ایمنی: پورپورای ترومبوتیک ترومبوسیتوپنیک
  • بزرگ شدن طحال. بزرگی طحال پلاکت‌ها را به دام می‌اندازد و از گردش آن‌ها در جریان خون جلوگیری می‌کند.
  • وراثت
  • قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی
  • مصرف آنتی بیوتیک‌های خاص، داروهای قلبی عروقی و داروهای ضد تشنج
  • مصرف بیش از حد الکل

پلاکت‌ها در انعقاد خون نقش بسیاری دارند. پلاکت‌ها در رگ‌های خونی گردش کرده و با خونریزی یا جراحت در بدن، فعال می‌شوند. پلاکتها پس از فعال شدن به محل آسیب متصل می شوند تا از این طریق خونریزی را کاهش دهند. ممکن است در پلاکت خون پایین خفیف، هیچ اثر مضری در مسیرهای لخته شدن یا خونریزی وجود نداشته باشد.

 

نشانه‌های پایین بودن پلاکت خون

خونریزی از اصلی‌ترین علائم و نشانه‌های کاهش پلاکت خون است. البته در موراد خفیف امکان دارد هیچ علامتی در فرد وجود نداشته باشد.

علائم ترومبوسیتوپنی:

  1. خونریزی در قسمت‌های مختلف پوست.  
  2. خونریزی که به خودی خود متوقف نشود.
  3. خونریزی شدید در دوره‌های قاعدگی 
  4. وجود خون در ادرار، مدفوع یا خونریزی از راست روده
  5. خون‌ریزی طولانی مدت در اثر بریدگی‌ها
  6. زردی
  7. بزرگی طحال

از عوارض آن می‌توان به خونریزی بیش ازحد پس از بریدگی اشاره کرد. خونریزی خود به خود نیز غیرمعمول است، مگر اینکه تعداد پلاکت کمتر از 10 هزار باشد.

 

پیشگیری از کاهش پلاکت خون

شاید روش قطعی برای جلوگیری از کاهش پلاکت خون وجود نداشته باشد اما برای کاهش اثرات آن مواردی هست که عنوان می‌کنیم:

  • محدود کردن مصرف الکل
  • اگر داروهای مصرفی شما ممکن است تعداد پلاکت را کاهش دهد حتما با پزشک خود صحبت کنید.
  • از مصرف داروهایی مانند آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن خودداری کنید.
  • از انجام فعالیت‌هایی که شاید آسیب ببینید و یا کبودی و خونریزی داشته باشید بپرهیزید.

تشخیص پایین بودن پلاکت خون

پلاکت‌ها بخشی از شمارش کامل خون (CBC) هستند و اطلاعاتی در مورد گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید خون را شامل می‌شوند. اگر ترومبوسیتوپنی برای اولین بار در فرد دیده شود، تکرار شمارش کامل خون برای تشخیص پلاکت خون پایین کاذب صورت می‌گیرد.  اگر تکرار CBC تعداد کم پلاکت را تأیید کند، ارزیابی بیشتری آغاز می‌شود تا علت ترومبوسیتوپنی توسط پزشک بررسی شود.

مهمترین قسمت، معاینه دقیق بدنی و سابقه پزشکی بیمار است. بررسی علائم مربوطه نیز می‌تواند اطلاعات اضافی را ارائه دهد. در معاینه شکمی، بزرگ شدن طحال می‌تواند سرنخ‌های مهم تشخیص را ارائه دهد.
بررسی جامع سایر اجزای CBC ، از مهمترین مراحل ارزیابی تعداد پلاکت پایین است.

پلاکت خون پایین و کرونا
پلاکت خون پایین و کرونا

 

 

CBC می‌تواند به ما بگوید که سایر اختلالات خونی مانند، کم خونی، اریتروسیتوز، لکوپنی یا لکوسیتوز نیز وجود دارد. سرنخ دیگر در CBC میانگین حجم پلاکت یا MPV بوده که تخمینی از اندازه متوسط ​​پلاکت در خون است. تعداد MPV کم می‌تواند مشکل تولید پلاکت را در فرد نشان دهد.  در حالی که تعداد زیاد آن ممکن است نشان دهنده افزایش تخریب باشد.

برای تشخیص کاهش پلاکت خون، پانل متابولیسم کامل، پانل انعقادی و تجزیه و تحلیل ادرار نیز بسیار مهم است. در برخی از دلایل کاهش پلاکت خون، مانند HIT یا ITP، آزمایش اضافی با آنتی بادی‌ها می‌توانند مفید باشند. در صورت مشکوک بودن به مشکل مغز استخوان، ممکن است گاهی نمونه برداری از مغز استخوان نیز انجام شود.
شما می‌توانید در صورت نیاز از بهترین پزشکان تیم “ازپزشک” مشاوره آنلاین بگیرید.

 

تصویر دکتر مهدی جهانگیری

مهدی جهانگیری

داخلی

تصویر دکتر سیده مهنوش سالم

سیده مهنوش سالم

داخلی

تصویر دکتر مریم پورکار جدید

مریم پورکار جدید

داخلی

تصویر دکتر سیده آناهیتا انوری

سیده آناهیتا انوری

داخلی

تصویر دکتر گل شید اجلالی

گل شید اجلالی

داخلی

تصویر دکتر امیر حسین شکروی

امیر حسین شکروی

داخلی

تصویر دکتر امید عبداللهی

امید عبداللهی

داخلی

تصویر دکتر معصومه پولادی

معصومه پولادی

داخلی

تصویر دکتر آذین پیکری

آذین پیکری

داخلی

تصویر دکتر محمدجواد میردامادی

محمدجواد میردامادی

داخلی

تصویر دکتر غزل اسدی گرمارودی

غزل اسدی گرمارودی

داخلی

تصویر دکتر اعظم موحدی

اعظم موحدی

داخلی

تصویر دکتر آروین امیری

آروین امیری

داخلی

تصویر دکتر مهتاب رنگ چی

مهتاب رنگ چی

داخلی

تصویر دکتر الناز صاحبی راغب

الناز صاحبی راغب

داخلی

تصویر دکتر امید نعمتی

امید نعمتی

داخلی

تصویر دکتر حفیظی لطف آبادی

حفیظی لطف آبادی

داخلی

تصویر دکتر علی اکبر قربانی

علی اکبر قربانی

داخلی

تصویر دکتر احمد خطیبی نژاد

احمد خطیبی نژاد

داخلی

تصویر دکتر مصطفی ناد علی نژاد

مصطفی ناد علی نژاد

داخلی

سوالات متداول

علت کاهش پلاکت خون چه می‌تواند باشد؟

بیماری‌هایی مانند لوسمی و لنفوم: سرطان مغز استخوان و سرطان سیستم لنفاوی و ...

چگونه می توان از کاهش پلاکت خون پیشگیری کرد؟

محدود کردن مصرف الکل اگر داروهای مصرفی شما ممکن است تعداد پلاکت را کاهش دهد حتما با پزشک خود صحبت کنید. از مصرف داروهایی مانند آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن خودداری کنید. از انجام فعالیت‌هایی که شاید آسیب ببینید و یا کبودی و خونریزی داشته باشید بپرهیزید.

منابع علمی این مطلب

17 پاسخ

  1. سلام، من کرونا گرفتم که باعث شد به شدت پلاکت خونم کم بشه و به ۳۰۰۰ برسه ولی با تزریق پلاکت و درمان شدن کرونا دوباره و ضعیت پلاکت ثابت شد ولی الان با یه سرماخوردگی دوباره پلاکت پایین میاد لطفا راهنمایی بفرمایید ممکنه چ مشکلی داشته باشم

    1. باسلام.
      افت پلاکت خون در سرماخوردگی گاهی اتفاق میفته و مشکل خاصی هم نیست. ولی شدت این افت مهم هستش ،اگه مجدد باز تا ۳۰۰۰تا افت پیدا میکنه حتما باید علت با آزمایشات بیشتر از قبیل pbs بررسی بشه. بقیه مارکر های cbc مثل wbc و hb هم مهم هست که اونا هم افت پیدا میکنن یا فقط تروبوسیتوپنی (افت پلاکت) ایزوله هستش.
      همچنین میتونید با خیال راحت و کاملاً در یک بستر ایمن با تیم متخصص آنکولوژی در اپلیکیشن ازپزشک هم بصورت آنلاین مشورت نمایید.

  2. سلام خسته نباشید ببخشید پلاکت خون 48000هزارتا پایینه ولی سونوگرافی از کبد طحال گرفتم هیچ مشکلی نداشت ولی الکل وقلیان مصرف میکنم ممکنه مشکل از این موارد باشه البته کم خونی ارثی هم دارم

    1. نظر تیم پزشکی ما:
      با توجه به شرح حال شما توجه داشته باشید که بله پلاکت خون 48000 تا پایین است و باید بررسی شود و الزاما نمیتوان گفت که مشکل طحال است ده ها مورد دیگر است که باعث کاهش پلاکت خون می شوند.
      در نظر داشته باشید اینکه الکل و قلیان مضر هستند هیچ شکی نیست ولی کاهش پلاکت خون نمی تواند به این موارد ربط داشته باشد مگر در مواردی خاص. به طور کلی توصیه می شود که مصرف قلیان و الکل خود را قطع کرده و برای به دست آوردن اطلاعات دقیق تر و بررسی بیشتر به همکاران داخلی و خون مراجعه کنید.
      همچنین میتونید با خیال راحت و کاملاً در یک بستر ایمن با تیم متخصص داخلی در اپلیکیشن ازپزشک هم بصورت آنلاین مشورت نمایید.

  3. سلام من ۵۴ سال سن دارم و ۱۸ سال دیابت نوع دو دارم. جدیدا در اثر ورزش متوجه کبودی در دست راستم شدم که با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش تعداد پلاکت خونم ۵۹۰۰۰تعیین شد. با مشورت پزشک داروی ASA را قطع کردم.مصرف معجون سیر و لیمو را هم قطع نمودم بعد از دو روز تعداد حدود ۶۰۰۰ افزایش یافت آیا احتمال بیماری خونی مثل سرطان مغز استخوان و …. وجود دارد؟

    1. نظر تیم پزشکی ما:
      شما همچنان پلاکت خونی پایینی دارید کافی نیست این 600 تا افزایش ولی این دلیل بر این نیست که شما سرطان مغز استخوان دارید و ممکن است بیماری های دیگری نیز باعث این پلاکت خون شده باشد و حتماً با آزمایش های خون بیشتر تشخیص و درمان رو کامل کنید.
      میتونید با خیال راحت و کاملاً در یک بستر ایمن با تیم متخصص آنکولوژی یا خون یا متخصص داخلی در اپلیکیشن ازپزشک هم بصورت آنلاین مشورت نمایید.

  4. سلام وقتتون بخیر من پانزده سال هست که می‌دونم ترمیوسیتوپنی دارم و پلاکتم بالای پنجاه هزار نمیره سه تا عمل سزارین انجام دادم الان میخوام عمل پیکر تراشی کنم چکار کنم پلاکتم از این بالاتر بره در ضمن من در عمل سزارین از هیچ دارویی استفاده نکردم بخاطر عوارض کورتون ترجیح دادم مصرف نکنم

    1. نظر تیم پزشکی ما:
      با توجه ترمیوسیتوپنی که شما داشته دارید اصلاً توصیه نمیشود به سمت پیکر تراشی بروید احتمال خون ریزی حین عمل زیاد است، حتماً قبل از این عمل آزمایشات لازم رو بررسی کنید اگر لازم است پلاکت یا دارو مصرف کنید در بیمارستان این موارد قبل از عمل کاملاً چک خواهد شد. میتونید از متخصصین آنکولوژی و خون هم مشورت بگیرید.
      میتونید با خیال راحت و کاملاً در یک بستر ایمن با تیم متخصص آنکولوژی و خون در اپلیکیشن ازپزشک هم بصورت آنلاین مشورت نمایید.

  5. باسلام مدت دو ساله مرتب پلاکت خونم پایین میاد در تاریخ ۱۰/۵/۴۰۱ آزمایش دادم۷۸ بود
    درتاریخ ۱۰/۱۲/۴۰۱ نتیجه آزمایش۷۹ بود لطفا راهنمایی بفرمائید بکجا مراجعه کنم

    1. نظر تیم پزشکی ما:
      شما در اولین فرصت به متخصص خون یا آنکولوژی برای بیشتر مراجعه نمایید در صورتی که نتونستید متخصص خون یا آنکولوژیست پیدا کنید پیش متخصصین داخلی هم میتونید مراجعه و بررسی های بیشتر انجام بدید.
      میتونید با خیال راحت و کاملاً در یک بستر ایمن با تیم متخصصین داخلی یا خون در اپلیکیشن ازپزشک هم بصورت آنلاین مشورت نمایید.

    2. نظر تیم پزشکی ما:
      شما در اولین فرصت به متخصص خون یا آکولوژیست مراجعه نمایید در صورتی که به متخصص خون دسترسی راحتی ندارید متخصصین داخلی هم میتونن در این خصوص نظر بدهند.
      میتونید با خیال راحت و کاملاً در یک بستر ایمن با تیم متخصصین خون یا داخلی نیز در اپلیکیشن ازپزشک هم بصورت آنلاین مشورت نمایید.

  6. سلام وقت بخیرخانم ۴۱ساله هستم ازدوماهگی کم خونی انمی اپلاستیک دلشتم تاسن ۲۸سالگی کاندیدپیوندمغزاستخوان بودم چون سلولهای ایتی فعال شدن دیگه پیوندمغزاستخوان نشدم
    درحال حاظرحدود۳۶ماهی هستش پلاک خونم بالاتراز۷۲نمیره ولی سالهای قبل ۱۰۰یا۱۲۰ پایین ترین میشدش ۹۰ولی الان ۷۲ هستش ۳مرتبه سرمه خوردگی شدید گرفتم ودرحال حاظر۶ماه همش بی حال هستم نمیتونم زیادفعالیت کنم ایاازپلاکت خون پایین میشه؟ این علائم ممنون میشم راهنمایی بفرمائید🙏🙏

    1. نظر تیم پزشکی ما :
      هنگامی که پلاکت بدن پایین باشد اختلالات و علائمی از قبلی پوستی دون دون شدن و … بوجود می آید. علائمی همچون بی حالی معمولاً در مواردی چون فقر آهن این اتفاقات می افتند…
      معمولاً کاهش پلاکت خون ربطی به علائمی چون بی حالی ندارند اما مجموعه ای سوابق قبلی شما مثل کم خونی انمی اپلاستیک میتونه در این زمینه تاثیر گذار باشد. بهرحال شما میتونید با استفاده از متخصص آنلاین خون یا آنکولوژی یا پزشکان داخلی در اپلیکیشن ازپزشک مشورت کنید و به بهترین نتیجه در این خصوص و راه درمانش دست پیدا کنید.

  7. سلام من44 سال سن دارم چندین بار آزمایش خون واسه طب صنعتی می دهم ولی نمونه خون من لود می شوم لطفا راهنمایی یا علت رادرصورت امکان ممنون

    1. سلام بر شما
      سوالتون واضح نیست. در اپلیکیشن ازپزشک با یک متخصص داخلی مشاوره بگیرید.

      1. سلام وقت شما بخیر. آیا کاهش تعداد پلاکت خون در سه ماه از ۳۵۰ به ۲۳۰ طبیعی می‌باشد ؟؟! البته بدون هیچ کسالت و مصرف داروی خاص

        1. نظر تیم پزشکی ما :
          سلام برشما، چون پلاکت شما بیش از 150 هزار هست در رنج نرمالی هست، اما آزمایش را از آزمایشگاه های معتبر بگیرید و مرتب آزمایشگاه تغییر ندید میتونید برای اطمینان خاطر بیشتر با پزشکان متخصص داخلی ما در اپلیکیشن ازپزشک مشورت فرمائید.

برای دیدن نوشته هایی که به دنبال آن هستید تایپ کنید