امروزه از روش های مختلفی برای جلوگیری از بارداری استفاده می شود. انواع روش ها مانند مصرف انواع قرص ها، روش های فیزیکی، روش های هورمونی و … برای جلوگیری از بارداری استفاده می شوند. هریک از این روش ها مزایا و معایب متفاوتی دارند. اما گاهی نیز ممکن است به دلایل مختلفی مانند فراموشی مصرف یک نوبت قرص یا حوادث ناخواسته مانند پارگی کاندوم، روش انتخابی با شکست مواجه گردد. در این موارد باید از قرص اورژانسی یا سایر روش ها برای جلوگیری از بارداری استفاده نمود. در ادامه این مطلب به توضیح در رابطه با انواع روش های جلوگیری از بارداری اورژانسی و به طور خاص، قرص های اورژانسی پرداخته شده است.
قرص اورژانسی چگونه از بارداری جلوگیری می کند؟
به طور کلاسیک، از سه روش زیر می توان برای جلوگیری از بارداری اورژانسی استفاده نمود:
- مصرف قرص اورژانسی
- استفاده از وسایل رحمی (IUD)
- مصرف قرص ترکیبی جلوگیری از بارداری
باتوجه به سهولت مصرف این قرص ها، امروزه به ندرت از وسایل رحمی برای این منظور استفاده می گردد. قرص های ترکیبی (قرص های LD و HD) حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون می باشند. اما با معرفی قرص اورژانسی لوونورژسترول، امروزه مصرف قرص های ترکیبی نیز بسیار کم شده است. اما این قرص ها به چه صورت اثر می کنند؟ مانع از رها شدن تخمک از تخمدان ها (تخمک گذاری) می شوند؛ و یا آن را به تاخیر می اندازند. لذا در صورتی که بارداری شکل گرفته باشد، شانس موفقیت این روش از بین میرد.
زمان مصرف قرص اورژانسی برای جلوگیری از بارداری
قرص اورژانسی لوونورژسترول که پرکاربردترین روش جلوگیری از بارداری اورژانسی می باشد، به دو شکل تک قرص و دوتایی از داروخانه ها قابل تهیه می باشد. قرص های دوتایی حاوی لوونورژسترول 75/0 میلی گرم می باشند. نوع تک قرص نیز به صورت یک قرص 5/1 میلی گرمی موجود می باشد.
هرچی فاصله مصرف این قرص ها با رابطه جنسی محافظت نشده کمتر باشد، شانس موفقیت جلوگیری از بارداری افزایش می یابد. بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی، طی 72 ساعت ابتدایی پس از رابطه جنسی می باشد. اما می توان تا 5 روز بعد نیز این قرص ها را مصرف نمود (هرچند شانس موفقیت کاهش می یابد). قرص های اورژانسی دوتایی باید به فاصه 12 ساعت ازهم مصرف گردند؛ به گونه ای که قرص اول، طی 72 ساعت ابتدایی مصرف گردد. تفاوت محسوسی بین روش تک قرص با دوتایی گزارش نشده است.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
آیا بعد از مصرف قرص اورژانسی احتمال بارداری هست؟
چنانچه در زمان صحیح و با فاصله کمی از رابطه جنسی مصرف گردد، بین 75 الی 98 درصد موارد در جلوگیری از بارداری موثر می باشد. اما توجه داشته باشید که همان طور که از نام این قرص ها نیز مشخص می باشد، فقط و فقط در موارد اورژانسی قابل استفاده می باشند. لذا مصرف مداوم این قرص ها با عوارض خطرناکی همراه می باشد. در هر سیکل قاعدگی نمی توان بیشتر از یک بار از این قرص ها استفاده نمود. همچنین در سال نیز مصرف بیش از دو الی سه نوبت این قرص ها توصیه نمی گردد.
اگرچه که این قرص ها بسیار موثر می باشند، اما حتی با مصرف درست و در زمان مناسب آن ها نیز، 1 الی 2 درصد شانس بارداری وجود دارد. لذا چنانچه خونریزی قاعدگی شما بیش از یک هفته از زمان مناسب به تاخیر انداخته شود، باید از تست های تشخیص بارداری و مشورت با دکتر متخصص زنان و زایمان کمک گرفته شود.
بیشتر بخوانید: روش های جلوگیری از بارداری
عوارض قرص اورژانسی در جلوگیری از بارداری
همانند تمام داروها، قرص اورژانسی نیز از عوارض متعددی برخوردار می باشد. از جمله شایع ترین عوارض آن در جلوگیری از بارداری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تهوع و استفراغ
- گیجی
- خستگی
- سردرد
- درد پستان ها
- خونریزی های نامنظم بین چرخه های قاعدگی (لکه بینی)
- خونریزی های شدید قاعدگی
- عقب یا جلو اوفتادن خونریزی های قاعدگی
- درد زیر شکم
- دلپیچه
توجه داشته باشید که چنانچه استفراغ طی 2 ساعت اول مصرف قرص رخ دهد، قرص پیش از جذب از بدن خارج می گردد. لذا مصرف مجدد قرص باید مدنظر قرار داده شود.
در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند؟
همان طور که در قسمت های قبل نیز اشاره شد، چنانچه بارداری شکل گرفته باشد، مصرف قرص اورژانسی در خنثی کردن آن اثری ندارد. مصرف این قرص ها پس از 5 روز از رابطه جنسی نیز بی فایده می باشد. همچنین توجه داشته باشید که پس از حداکثر 5 روز از مصرف این قرص ها، حتما باید از سایر روش های جلوگیری از بارداری کمک گرفته شود، زیرا اثر قرص دیگر تقریبا به طور کامل از بین رفته است.
تهیه این قرص ها بدون نیاز به نسخه پزشک، از تمام داروخانه های کشور مقدور می باشد. اما با توجه به عوارض ذکر شده و لزوم مصرف صحیح برای حداکثر بهره وری، توصیه می گردد در صورت شک به شکست روش جلوگیری از بارداری و پیش از تهیه قرص اورژانسی، حتما با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنید.
آیا مصرف قرص اورژانسی می تواند منجر به نازایی گردد؟
خیر! اثر این قرص ها اغلب طی حداکثر 120 ساعت به طور کامل از بین می روند. عارضه نازایی با این قرص ها تاکنون گزارش نشده است. چنانچه تمایل به استفاده از روش های دائمی جلوگیری از بارداری مانند بستن لوله های رحم یا وازکتومی داشته باشید، باید با متخصص زنان و زایمان و مخصص اورولوژی مشورت نمایید.
پیشنهاد ویژه: مطالعه مقاله قرص ال دی چگونه از پریود شدن جلوگیری می کند؟
