عفونت سینوس چیست؟ تشخیص و درمان سینوزیت حاد و مزمن

عفونت سینوس چیست؟ علت، علائم، تشخیص و درمان سینوزیت حاد و مزمن

سینوزیت یا عفونت سینوس شیوع بسیار بالایی در اغلب جوامع دارد، به گونه ای که پنجمین علت مصرف آنتی بیوتیک ها در جهان ابتلا به این بیماری می باشد؛ اگرچه که در اغلب موارد نیز نیازی به مصرف آنتی بیوتیک نمی باشد! سالانه میلیون ها ویزیت در بیمارستان و مطب به دنبال ابتلا به عفونت سینوس رخ می دهد.

رینوسینوزیت (Rhinosinusitis) یا عفونت سینوس، به دنبال التهاب حفرات بینی و سینوس ها ایجاد می گردد. این بیماری ممکن است بر حسب مدت ابتلا به 2 نوع حاد یا مزمن، و برحسب اتیولوژی به 2 نوع عفونی یا غیر عفونی طبقه بندی گردد. در ادامه این مطلب به طور کامل در رابطه با این که عفونت سینوس چیست؟ علت، علائم، تشخیص و درمان سینوزیت حاد و مزمن توضیح داده شده است.

 عفونت سینوس یا سینوزیت چیست و چه زمانی اتفاق می‌افتد؟

هر سینوس با لایه ای از اپیتلیوم تنفسی پوشانده شده است که مسئول ترشح موکوس می باشند. سپس موکوس ترشح شده با حرکت مژک ها از سینوس و حفرات بینی خارج می گردد. به طور طبیعی موکوس در سینوس تجمع نمی یابد و اغلب استریل است. در صورت التهاب یا عفونت سینوس، ترشحات در سینوس جمع شده و ممکن است با عوامل باکتریال، ویروس ها یا قارچ ها آلوده گردد. اگرچه که در اغلب موارد این بیماری بیش از یک سینوس درگیر است، اما به طور کلی سینوس ماگزیلاری شایعترین سینوس درگیر می باشد. سپس به ترتیب سینوس اتموئید، فرونتال و اسفنوئید ممکن است به عفونت سینوس مبتلا گردند.

 انواع سینوزیت یا عفونت سینوس چیست؟

همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، این بیماری به انواع حاد یا مزمن، و عفونی یا غیرعفونی تقسیم بندی می گردد. اغلب موارد این بیماری همراه یا به دنبال عفونت های تنفسی سیستم تنفسی فوقانی (URTI) رخ می دهند. در ادامه به طور دقیق در رابطه با جزئیات عفونت سینوس حاد و مزمن و علل هرکدام توضیح داده شده است:

عفونت سینوس حاد (Acute Rhinosinusitis)

عفونت در سینوس به صورت حاد اغلب کمتر از 4 هفته طول کشیده و اکثر موارد سینوزیت را شامل می شوند. ویروس ها، شایع ترین عوامل ایجاد کننده این بیماری به صورت حاد هستند. افتراق عفونت سینوس ویروسی از باکتریایی دشوار می باشد و در 98_85% موارد به اشتباه درمان آنتی بیوتیکی برای مبتلایان آغاز می گردد. گاهی نیز التهاب سینوس به دنبال عوامل غیرعفونی مانند باروتروما (غواصی در عمق دریا یا مسافرت هوایی)، رینیت آلرژیک، تماس با مواد شیمیایی، تومور سینوس یا حفره بینی، انتوباسیون در بیمارستان یا تعبیه لوله معده (NG tube) ایجاد می گردد.

 اتیولوژی

عفونت سینوس حاد ممکن است به علل ویروسی (شایع ترین)، باکتریایی و قارچی رخ دهد، که عبارتند از:

• ویروس ها: رینوویروس ها، ویروس آنفولانزا و پاراآنفولانزا شایع ترین علل عفونت ویروسی سینوس، و به طور کلی شایع ترین علل سینوزیت حاد هستند.
• باکتری ها: اسرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس آنفولانزا شایع ترین علل درگیری سینوس با باکتری ها هستند. کشت ترشحات سینوس در افتراق بین عفونت واقعی سینوس از کلونیزاسیون باکتریایی کمک کننده نمی باشد.
• قارچ ها: بیشتر در افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی مانند دیابت، پیوند عضو، بدخیمی های هماتولوژیک و مصرف مزمن کورتون یا دفروکسامین دیده می شود. عفونت سینوس قارچی اغلب مهاجم، فولمینانت و بسیار شدید و خطرناک است.

پیشنهاد ویزه : مطالعه سینوزیت (عفونت سینوس)

 علائم عفونت سینوس

افتراق عفوت سینوس حاد ویروسی از باکتریایی فقط از روی علائم، دشوار و گمراه کننده می باشد. به طور کلی شایع ترین علائم این بیماری حاد عبارتند از:

• احتقان بینی
• رینوره
• سردرد
• احساس درد و فشار در صورت که با خم شدن به جلو یا دراز کشیدن به پشت افزایش می یابد
• خروج ترشحات غلیظ و رنگی از بینی
• بوی بد دهان
• تب
• سرفه

خروج ترشحات غلیظ و رنگی از بینی لزوما به معنی عفونت سینوس باکتریایی نمی باشد، و در بسیاری از موارد سینوزیت ویروسی نیز دیده می شود. همچنین سینوزیت قارچی ممکن است با علائمی مانند پروپتوز، پتوز، سلولیت و ادم اطراف چشم، کاهش حرکات و درد اطراف چشم و درگیری اعصاب کرانیال همراه باشد.

یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص عفونی انلاین و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین رایگان دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.

 عوارض

اگرچه سینوزیت حاد به ندرت عارضه دار می گردد، ولی به طور کلی عوارض این بیماری به صورت حاد عبارتند از:

• ترومبوز سینوس کاورنوس
• سلولیت اربیت
• آبسه اپیدورال، سربرال و ساب پریوستئال
• مننژیت

مداخله سریع در صورت بروز عوارض این بیماری توصیه می گردد.

 تشخیص

اگرچه که اغلب موارد سینوزیت حاد بدون نیاز به اقدامات تشخیصی بهبود می یابند، ولی به طور کلی شایع ترین روش های تشخیص عفونت سینوس حاد عبارتند از:

• آندوسکوپی سینوس و بیوپسی: اغلب در صورت شک به نوع قارچی این بیماری انجام می گردد.
• رادیوگرافی و سی تی اسکن سینوس: در 2 هفته اول توصیه نمی شود و یافته های آن غیراختصاصی هستند.

در اغلب موارد طول کشیدن سینوزیت بیشتر از 10 روز، همراه با ترشحات چرکی از سینوس، انسداد بینی و درد صورت به نفع سینوزیت باکتریال می باشند.

 درمان

اکثر موارد حاد این بیماری بدون نیاز به درمان آنتی بیوتیکی و تنها با درمان های حمایتی بهبود می یابند. به طور کلی روش های درمان عفونت در سینوس به صورت حاد عبارتند از:

• شست و شوی سینوس ها با سرم شست و شو
• داروهای ضد احتقان خوراکی یا موضعی
• کورتیکواستروئید های نازال
• آنتی بیوتیک ها: در موارد شدید و ظولانی تر از 10 الی 14 روز باید مد نظر قرار داده شوند.
• آسپیراسیون یا لاواژ سینوس: توسط متخصص گوش، حلق و بینی در صورت شکست درمان انجام می گیرد.

کوآموکسی کلاو، آنتی بیوتیک انتخابی جهت درمان این بیماری باکتریایی می باشد. در صورت حساسیت به پنی سیلین استفاده از داکسی سیکلین و کینولون های تنفسی نیز جایز می باشد.

درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت آنلاین، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!

 عفونت مزمن (Chronic Rhinosinusitis)

عفونت سینوس مزمن اغلب بیشتر از 12 هفته طول می کشد و علل باکتریایی یا قارچی دارد. به دلیل عفونت های مکرر سینوس و  دریافت آنتی بیوتیک های مکرر، عفونت با پاتوژن های مقاوم شایع می باشد و درمان دشوار است. موربیدیتی در سینوزیت مزمن بالا می باشد.

سینوزیت مزمن باکتریال

عفونت در سینوس مزمن باکتریال اغلب به دلیل عفونت های مکرر و تخریب مژک ها ایجاد می گردد. اگرچه احتمال آن در افراد مبتلا به سیستیک فیبروزیس افزایش یافته است، اما در اغلب موارد بیماری زمینه ای شناخته شده ای وجود ندارد. با احتقان دائمی بینی و احساس فشار مداوم در سینوس که گاهی تشدید می یابد، همراه می باشد. سی تی اسکن و اندوسکوپی و بیوپسی از سینوس در تشخیص کمک کننده می باشند. درمان آن مانند  حاد این بیماری است، اما نیاز به 3 الی 4 هفته درمان آنتی بیوتیکی و گاهی نیز دبریدمان جراحی دارد.

 سینوزیت مزمن قارچی

3 نوع شایع این نوع بیماری مزمن قارچی عبارتند از:

• سینوزیت مزمن قارچی: اغلب در افراد با سیستم ایمنی سالم رخ داده و غیر تهاجمی می باشد، و سیر کندی نیز دارد. این نوع از عفونت در سینوس با دبریدمان به تنهایی بهبود یافته و نیازی به درمان سیستمیک ضدقارچ ندارد.
• توپ قارچی (Fungus ball): با دبریدمان جراحی و در صورت درگیری استخوان همراه با ضدقارچ سیستمیک درمان می گردد.
• سینوزیت آلرژیک قارچی: در افراد با سابقه آسم و پولیپ بینی و به صورت پان سینوزیت دیده می شود. دبریدمان با یا بدون درمان ضدقارچی سیتمیک برای درمان آن ضروری می باشد.

همان طور که توضیح داده شد، عفونت در سینوس بسیار شایع می باشد و منجر به سالانه میلیون های ویزیت سرپایی در مطب می گردد. با در دسترس قرار گرفتن مشاوره پزشکی آنلاین، بسیاری از موارد این بیماری بدون نیاز به مراجعه حضوری و به صورت آنلاین قابل پیگیری و درمان هستند.:

برای دریافت ویزیت دکتر گوش حلق و بینی به صورت آنلاین کافی است اپلیکیشن از پزشک را نصب و از خدمات فوق‌العاده آن بهره‌مند شوید