اختلال خود زشت انگاری یا همان Body Dysmorphic Disorder (BDD) یکی از اختلالات روانی است که در آن فرد به شدت نسبت به ظاهر جسمی خود حساسیت نشان می‌دهد و به اشتباه تصور می‌کند که بخش‌هایی از بدنش بسیار ناپسند، ناموزون یا زشت است. این اختلال می‌تواند تأثیرات زیادی بر روی زندگی روزمره فرد بگذارد و باعث اضطراب، افسردگی و حتی تمایل به انزوای اجتماعی شود. اختلال خود زشت پنداری یک وضعیت سلامت روانی است که در آن نمی‌توانید از فکر کردن به یک یا چند نقص یا نقص در ظاهر خود دست بکشید – نقصی که جزئی به نظر می‌رسد یا توسط دیگران قابل مشاهده نیست.
اما ممکن است آنقدر احساس خجالت، شرم و اضطراب داشته باشید که ممکن است از بسیاری موقعیت های اجتماعی اجتناب کنید. در این مقاله به بررسی دقیق اختلال خود زشت پنداری چیست؟ علائم، علل و روش‌های درمانی آن پرداخته می‌شود.
اختلال خود زشت انگاری چیست؟
اختلال خود زشت انگاری یا خود زشت پنداری به نوعی از اختلالات وسواس فکری-عملی مربوط می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال به طور مداوم نگران نقص‌های جسمانی فرضی یا غیرواقعی خود هستند، حتی اگر دیگران متوجه این نقص‌ها نشوند یا آنها را بی‌اهمیت بدانند. این نگرانی‌ها ممکن است به حدی شدید باشد که زندگی اجتماعی، شغلی و عاطفی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. بسیاری از افراد ممکن است فکر کنند که ظاهر آنها ایده‌آل نیست، اما در افراد مبتلا به اختلال خود زشت انگاری، این نگرانی‌ها به گونه‌ای غیرمنطقی و مداوم است و با واقعیت تطابق ندارد.
حتی اگر نقص مورد نظر بسیار کوچک یا بی‌اهمیت باشد، فرد ممکن است ساعت‌ها وقت خود را صرف بررسی، پنهان کردن یا اصلاح آن کند.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علائم خود زشت پنداری
علائم اختلال خود زشت انگاری می‌تواند بسیار متنوع باشد و از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از علائم شایع این اختلال عبارتند از:
- نگرانی شدید از یک یا چند نقص ظاهری: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به طور مداوم به نقص‌های کوچکی مانند جای زخم، اندازه بینی، شکل صورت، وضعیت پوست یا هر بخش دیگری از بدن خود توجه کنند.
- مقایسه مداوم با دیگران: افراد مبتلا به خود زشت انگاری دائماً خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و این مقایسه‌ها معمولاً باعث افزایش احساسات منفی نسبت به خود می‌شود.
- استفاده مکرر از آیینه: یکی از نشانه‌های شایع این اختلال، بررسی مداوم خود در آینه است. فرد به دنبال کشف نقص‌های بیشتری است و تلاش می‌کند آنها را پوشش دهد یا اصلاح کند.
- اجتناب از آیینه‌ها: در حالی که برخی افراد مبتلا به این اختلال مکرراً از آیینه استفاده می‌کنند، برخی دیگر از نگاه کردن به خود در آیینه اجتناب می‌کنند، زیرا نمی‌توانند نقص‌های ادعایی خود را تحمل کنند.
- رفتارهای وسواسی برای پوشاندن یا اصلاح نقص‌ها: برخی از افراد ممکن است وقت زیادی را صرف اصلاح ظاهر خود کنند؛ مانند استفاده از لوازم آرایشی، پوشیدن لباس‌های خاص، یا مراجعه مکرر به پزشکان برای عمل‌های جراحی زیبایی.
- اضطراب یا افسردگی: نگرانی‌های بیش از حد در مورد ظاهر می‌تواند به اضطراب و افسردگی منجر شود. افراد ممکن است از جامعه دوری کنند یا در محل کار یا زندگی شخصی خود با مشکلاتی روبرو شوند.
- فکرهای تهاجمی درباره نقص‌های ظاهری: ممکن است فرد ساعت‌ها در روز به فکر کردن به نقص‌های خود بپردازد و این افکار را به‌سختی متوقف کند.
علت اختلال خود زشت انگاری
علت دقیق اختلال خود زشت انگاری هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانشناختی می‌تواند در بروز این اختلال نقش داشته باشد. برخی از عوامل مؤثر در بروز این اختلال عبارتند از:
- ژنتیک: افرادی که در خانواده‌هایشان سابقه اختلالات وسواس فکری-عملی یا اختلالات اضطرابی دارند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال باشند.
- عوامل محیطی: تجربیات نامطلوب در دوران کودکی یا نوجوانی، مانند تمسخر شدن یا طعنه شنیدن درباره ظاهر، می‌تواند به توسعه این اختلال کمک کند. همچنین فشارهای اجتماعی و فرهنگی برای داشتن ظاهر ایده‌آل، به ویژه در دنیای امروزی که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بر زیبایی ظاهری تأکید می‌کنند، می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.
- ناهنجاری‌های شیمیایی در مغز: برخی مطالعات نشان داده‌اند که ناهنجاری‌هایی در مواد شیمیایی مغز مانند سروتونین می‌تواند با بروز این اختلال مرتبط باشد.
- شرایط روانشناختی: افراد با مشکلات روانشناختی مانند اضطراب، افسردگی، یا وسواس فکری-عملی ممکن است بیشتر به این اختلال مبتلا شوند. این افراد اغلب به طور کلی تمایل دارند خود را از دیدگاه منفی ببینند و همین باعث تقویت نگرانی‌های بیش از حد در مورد ظاهرشان می‌شود.
پیشنهاد مقاله: اختلال خود بیمار انگاری یا هیپوکندریا چیست؟
عوارض اختلال خود زشت انگاری
اختلال خود زشت انگاری می‌تواند پیامدهای جدی بر سلامت روانی و جسمانی فرد بگذارد. برخی از عوارض این اختلال عبارتند از:
- افسردگی: نگرانی‌های مداوم و افکار منفی درباره ظاهر می‌تواند به افسردگی شدید منجر شود.
- اختلالات اضطرابی: افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دچار اضطراب‌های شدیدی شوند که در نهایت به حملات پانیک یا سایر مشکلات روانی منجر شود.
- انزوای اجتماعی: افراد مبتلا ممکن است به دلیل نگرانی‌های ظاهری خود از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی خودداری کنند و در نتیجه به انزوای اجتماعی دچار شوند.
- اعتیاد به جراحی‌های زیبایی: برخی افراد ممکن است به جراحی‌های زیبایی روی آورند و به صورت وسواسی به دنبال اصلاح ظاهر خود باشند. این افراد معمولاً حتی پس از انجام جراحی نیز از نتیجه راضی نیستند و به دنبال انجام عمل‌های بیشتری هستند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
شرم و خجالت در مورد ظاهر خود ممکن است شما را از جستجوی درمان برای اختلال بدشکلی انگاری بدن باز دارد. اما اگر علائم یا علائمی دارید، به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید. اختلال بدشکلی انگاری بدن معمولاً به خودی خود بهبود نمی یابد. اگر درمان نشود، ممکن است در طول زمان بدتر شود و منجر به اضطراب، هزینه‌های پزشکی گسترده، افسردگی شدید و حتی افکار و رفتار خودکشی شود. اگر افکار خودکشی دارید افکار و رفتار خودکشی در اختلال بدشکلی بدن رایج است. اگر فکر می کنید ممکن است به خود آسیب برسانید یا اقدام به خودکشی کنید، فورا از متخصص کمک بگیرید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص روانشناسی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
عوامل خطر
اختلال بدشکلی انگاری بدن معمولاً در سال های اولیه نوجوانی شروع می شود و هم مردان و هم زنان را تحت تأثیر قرار می دهد.
به نظر می رسد عوامل خاصی خطر ایجاد یا ایجاد اختلال بدشکلی انگاری بدن را افزایش می دهند، از جمله:
- داشتن خویشاوندان خونی مبتلا به اختلال بدشکلی بدن یا اختلال وسواس فکری اجباری
- تجارب منفی زندگی، مانند مسخره کردن، غفلت یا سوء استفاده در دوران کودکی
- برخی از ویژگی های شخصیتی مانند کمال گرایی
- فشار اجتماعی یا انتظارات زیبایی
- داشتن یک بیماری روانی دیگر، مانند اضطراب یا افسردگی
پیشگیری
هیچ راه شناخته شده ای برای جلوگیری از اختلال زشت انگاری وجود ندارد. با این حال، از آنجایی که اختلال زشت انگاری بدن اغلب در سال های اولیه نوجوانی شروع می شود، شناسایی زودهنگام اختلال و شروع درمان ممکن است مفید باشد. درمان نگهدارنده طولانی مدت همچنین ممکن است به جلوگیری از عود علائم این اختلال کمک کند.
تشخیص
پس از ارزیابی پزشکی برای کمک به رد سایر شرایط پزشکی، پزشک شما ممکن است برای ارزیابی بیشتر به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهد. تشخیص اختلال بدشکلی انگاری بدن معمولاً بر اساس موارد زیر است:
- ارزیابی روانشناختی که عوامل خطر و افکار، احساسات و رفتارهای مرتبط با تصویر منفی از خود را ارزیابی می کند
- سابقه شخصی، اجتماعی، خانوادگی و پزشکی
درمان اختلال خود زشت انگاری
خوشبختانه، اختلال خود زشت انگاری قابل درمان است. درمان این اختلال معمولاً شامل ترکیبی از درمان‌های روانشناختی و دارویی است. برخی از روش‌های رایج برای درمان این اختلال عبارتند از:
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان این اختلال، درمان شناختی-رفتاری است. این نوع درمان به افراد کمک می‌کند تا الگوهای فکری منفی خود را تغییر دهند و رفتارهای مخرب خود را متوقف کنند. درمانگر به فرد کمک می‌کند تا واقع‌بینانه‌تر به نقص‌های ظاهری خود نگاه کند و از رفتارهای وسواسی جلوگیری کند.
- دارو درمانی: در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهایی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) را تجویز کنند. این داروها می‌توانند به کاهش علائم وسواسی و اضطرابی کمک کنند و بهبود وضعیت روانی فرد را تسهیل کنند.
- پشتیبانی روانی-اجتماعی: داشتن حمایت از سوی خانواده، دوستان و متخصصان می‌تواند به فرد کمک کند تا بهتر با اختلال خود کنار بیاید و از انزوای اجتماعی جلوگیری کند.
- گروه‌های حمایتی: شرکت در گروه‌های حمایتی که افراد با مشکلات مشابه در آن حضور دارند، می‌تواند به افراد مبتلا کمک کند تا تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند و از راهکارهای دیگران برای مقابله با این اختلال استفاده کنند.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
اختلال بدشکلی انگاری بدن نیاز به درمان توسط یک متخصص سلامت روان دارد. اما شما می توانید برخی از کارها را برای ایجاد برنامه درمانی خود انجام دهید، مانند:
- به برنامه درمانی خود پایبند باشید: از جلسات درمانی غافل نشوید، حتی اگر تمایلی به رفتن ندارید. حتی اگر احساس خوبی دارید، به مصرف داروهای خود ادامه دهید. اگر متوقف شوید، علائم ممکن است عود کنند. همچنین ممکن است با قطع ناگهانی دارو، علائمی شبیه ترک را تجربه کنید.
- در مورد اختلال خود بیاموزید: آموزش در مورد اختلال بدشکل انگاری بدن می تواند به شما قدرت دهد و به شما انگیزه دهد تا به برنامه درمانی خود پایبند باشید.
- به علائم هشدار دهنده توجه کنید: با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا ارائه دهنده سلامت روان خود کار کنید تا بدانید چه چیزی ممکن است علائم شما را تحریک کند. یک برنامه ریزی کنید تا بدانید در صورت بازگشت علائم چه کاری انجام دهید. در صورت مشاهده هرگونه تغییر در علائم یا احساس خود با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا ارائه دهنده سلامت روان خود تماس بگیرید.
- استراتژی های آموخته شده را تمرین کنید: در خانه، مهارت‌هایی را که در طول درمان یاد می‌گیرید، به طور معمول تمرین کنید تا به عادت‌های قوی‌تری تبدیل شوند.
- از مواد مخدر و الکل خودداری کنید: الکل و داروهای تفریحی می توانند علائم را بدتر کنند یا با داروها تداخل داشته باشند.
- فعال شوید: فعالیت بدنی و ورزش می تواند به مدیریت بسیاری از علائم مانند افسردگی، استرس و اضطراب کمک کند. پیاده روی، آهسته دویدن، شنا کردن، باغبانی یا انجام فعالیت بدنی دیگری که از آن لذت می برید را در نظر بگیرید. با این حال، از ورزش بیش از حد به عنوان راهی برای رفع نقص درک شده خودداری کنید
پیشنهاد ویژه: هرآنچه که باید درباره اختلال سلوک (CD) بدانید!
نتیجه‌گیری
اختلال خود زشت انگاری یک مشکل روانی جدی است که می‌تواند تأثیرات منفی بسیاری بر روی زندگی فرد بگذارد. این اختلال باعث می‌شود افراد به طور غیرواقعی به ظاهر خود نگاه کنند و از نقص‌های کوچک یا غیرواقعی به شدت نگران شوند. با این حال، این اختلال قابل درمان است و افراد می‌توانند با دریافت کمک‌های حرفه‌ای و حمایت خانواده و دوستان، بهبود یابند. به طور کلی، آگاهی از علائم این اختلال و مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی آن کمک کند و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد.
مهم است که افراد مبتلا به این اختلال بدانند که هیچ نقصی در ظاهر آنها به اندازه‌ای که فکر می‌کنند مهم یا قابل توجه نیست و زیبایی واقعی درونی و روانی افراد است.
