ویروس ابولا یکی از بیماری‌های ویروسی و کشنده‌ای است که با توجه به علائم شدید و قابلیت انتقال بالا، به عنوان یکی از تهدیدهای جدی بهداشت عمومی شناخته شده است. از زمان شناسایی اولیه در سال ۱۹۷۶ در آفریقا، این ویروس چندین بار در مقیاس وسیع شیوع یافته و باعث مرگ‌ومیر قابل توجهی شده است. در این مقاله، به بررسی چیستی ویروس ابولا، راه‌های انتقال، علائم بیماری، روش‌های درمان، و اقدامات پیشگیرانه برای مقابله با این ویروس می‌پردازیم.
نکات کلیدی:
- بیماری ابولا در اثر عفونت با ویروس ارتوبولا ایجاد می شود.
- Orthoebolaviruses عمدتا در جنوب صحرای آفریقا یافت می شود.
- یک واکسن مورد تایید FDA برای پیشگیری از ویروس ابولا (نوع orthoebolavirus) وجود دارد.
- مراقبت های حمایتی اولیه و درمان علائم، بقا را بهبود می بخشد.
- ارتوبولاویروس ها می توانند باعث بیماری جدی و اغلب کشنده شوند که میزان مرگ و میر آن بین 80 تا 90 درصد است.
کنترل خوب شیوع بیماری متکی به انجام انواع مختلفی از اقدامات است: مراقبت از بیماران، پیشگیری و کنترل عفونت، مراقبت از بیماری و ردیابی تماس، خدمات آزمایشگاهی خوب، دفن مطمئن اجساد و بسیج اجتماعی.
ویروس ابولا چیست؟
ویروس ابولا (Ebola Virus) یکی از اعضای خانواده ویروسی فیلوویریده (Filoviridae) است که موجب بروز بیماری ابولا یا تب هموراژیک ابولا می‌شود. این ویروس اولین بار در سال ۱۹۷۶ در دو شیوع همزمان در سودان و جمهوری دموکراتیک کنگو شناسایی شد. نام این ویروس از رودخانه‌ای به نام ابولا در کنگو گرفته شده است. ویروس ابولا به شدت کشنده است و می‌تواند در صورت عدم درمان به موقع، نرخ مرگ‌ومیری تا ۹۰ درصد را به همراه داشته باشد. به دلیل شدت و سرعت انتقال این بیماری، سازمان بهداشت جهانی (WHO) ویروس ابولا را یکی از بیماری‌های دارای خطر بالا معرفی کرده است و بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه برای کنترل و مقابله با آن تاکید دارد.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
راه انتقال ابولا
ویروس ابولا از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد آلوده منتقل می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین روش‌های انتقال این ویروس اشاره می‌کنیم:
- تماس با خون و مایعات بدن فرد آلوده: ویروس ابولا به طور مستقیم از طریق تماس با خون، بزاق، ادرار، مدفوع، استفراغ، و عرق فرد آلوده منتقل می‌شود. این تماس می‌تواند در اثر لمس کردن یا تماس با پوست زخمی و شکسته فرد آلوده یا حتی از طریق غشاهای مخاطی صورت گیرد.
- انتقال از طریق وسایل آلوده: اشیاء و وسایلی که به مایعات بدن فرد آلوده آلوده شده‌اند، مانند لباس، ملحفه و تجهیزات پزشکی، می‌توانند منبع انتقال ویروس باشند.
- انتقال از طریق حیوانات آلوده: ویروس ابولا همچنین از حیوانات به انسان منتقل می‌شود. حیواناتی مانند خفاش‌های میوه‌خوار و برخی از نخستیان (میمون‌ها و گوریل‌ها) می‌توانند ناقل این ویروس باشند. تماس مستقیم با بدن حیوانات آلوده یا مصرف گوشت ناپخته این حیوانات می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.
- انتقال از طریق اجساد: افرادی که بر اثر بیماری ابولا جان خود را از دست داده‌اند، همچنان حاوی ویروس در بدن خود هستند. بنابراین، تماس با اجساد افراد فوت‌شده به دلیل ابولا نیز می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود.
علائم ویروس ابولا چیست؟
علائم ابتلا به ویروس ابولا به طور معمول ۲ تا ۲۱ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند. این علائم ابتدا ممکن است شبیه به علائم آنفلوآنزا باشند، اما با پیشرفت بیماری به شدت تشدید می‌شوند. در ادامه به علائم اصلی این بیماری اشاره شده است:
- تب ناگهانی و شدید: اولین نشانه‌های ابتلا به ویروس ابولا، تب شدید و ناگهانی است که می‌تواند به ۳۸ درجه سانتی‌گراد و بالاتر برسد.
- ضعف و خستگی شدید: بیمارانی که به ویروس ابولا مبتلا می‌شوند، به سرعت دچار ضعف شدید و خستگی می‌شوند.
- درد عضلانی و مفصلی: درد در عضلات و مفاصل یکی از علائم شایع این بیماری است.
- سردرد و گلودرد: سردرد شدید و گلودرد از دیگر علائم اولیه ابولا هستند.
- استفراغ و اسهال: استفراغ و اسهال شدید ممکن است در مرحله بعدی بروز کند و به کم‌آبی بدن بیمار منجر شود.
- خونریزی داخلی و خارجی: یکی از علائم جدی و خطرناک ابولا خونریزی داخلی و خارجی است. این خونریزی ممکن است از بینی، دهان، چشم‌ها و دستگاه گوارش رخ دهد.
پیشنهاد مقاله: راه های درمان انواع نیش حشرات
آیا ویروس ابولا درمان دارد؟
تا به امروز، درمان قطعی و مشخصی برای ابولا وجود ندارد، اما پژوهش‌های زیادی برای یافتن درمان‌های موثر و واکسن برای این بیماری صورت گرفته است. در ادامه به برخی از روش‌های درمان و کنترل علائم این بیماری اشاره می‌کنیم:
- مراقبت‌های حمایتی: از آنجایی که درمان خاصی برای ابولا وجود ندارد، مراقبت‌های حمایتی به منظور کنترل علائم و بهبود وضعیت بیمار انجام می‌شود. این مراقبت‌ها شامل تزریق مایعات و الکترولیت‌ها، کنترل تب و درد، و جلوگیری از عفونت‌های ثانویه است.
- درمان‌های تجربی: در سال‌های اخیر، چندین داروی تجربی و واکسن برای مقابله با ابولا مورد آزمایش قرار گرفته‌اند. واکسن rVSV-ZEBOV یکی از واکسن‌هایی است که در شیوع‌های اخیر برای کنترل و پیشگیری از ابولا استفاده شده و نتایج مثبتی داشته است.
- پلاسما درمانی: در برخی موارد، از پلاسما بیماران بهبود یافته به عنوان منبع آنتی‌بادی برای کمک به سیستم ایمنی بیماران دیگر استفاده می‌شود.
ابولا چگونه پایان یافت؟
در شیوع‌های بزرگ ابولا، سازمان بهداشت جهانی و دیگر سازمان‌های بهداشتی با اجرای اقدامات جدی به مقابله با این ویروس پرداخته‌اند. این اقدامات شامل قرنطینه افراد آلوده، کنترل مرزها، محدود کردن مسافرت‌ها، آموزش بهداشت و اطلاع‌رسانی عمومی، و استفاده از واکسن‌ها و درمان‌های تجربی بوده است. از آنجایی که این بیماری از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن فرد آلوده و حیوانات منتقل می‌شود، سازمان بهداشت جهانی بر اهمیت اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از تجهیزات حفاظتی، قرنطینه و نظارت بهداشتی تاکید دارد.
تشخیص ویروس ابولا
پزشکان از آزمایش (PCR) برای تشخیص بیماری ابولا استفاده می کنند. آنها همچنین می توانند آنتی بادی های ارتوبولاویروس را آزمایش کنند. فردی که برای بیماری ابولا آزمایش می شود باید از سایر افراد در یک مرکز مراقبت های بهداشتی جدا شود تا زمانی که نتایج تایید شود.
پیشنهاد ویژه: علت تب زرد و درمان آن
راه‌های پیشگیری از ویروس ابولا
پیشگیری از ابولا به دلیل عدم وجود درمان قطعی و میزان مرگ‌ومیر بالا بسیار اهمیت دارد. برخی از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری عبارت‌اند از:
- رعایت بهداشت شخصی: شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون و استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده، به ویژه پس از تماس با افراد آلوده، از اهمیت بالایی برخوردار است.
- اجتناب از تماس با مایعات بدن: پرهیز از تماس مستقیم با خون، بزاق، و دیگر مایعات بدن افراد مبتلا یکی از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه است.
- استفاده از تجهیزات محافظتی: در مناطق شیوع ابولا، استفاده از ماسک، دستکش، عینک حفاظتی، و لباس‌های مخصوص به پرسنل پزشکی و افراد در معرض خطر توصیه می‌شود.
- قرنطینه و کنترل مرزها: در مواقع شیوع بیماری، قرنطینه بیماران و محدود کردن تردد به مناطق آلوده از انتشار ویروس جلوگیری می‌کند.
- واکسیناسیون: در مناطقی که در معرض خطر شیوع ابولا قرار دارند، واکسیناسیون می‌تواند به میزان قابل توجهی از انتقال بیماری جلوگیری کند.
نتیجه‌گیری
ویروس ابولا یکی از بیماری‌های ویروسی کشنده است که با انتقال از طریق تماس با مایعات بدن فرد آلوده یا حیوانات به انسان منتقل می‌شود. این بیماری به دلیل علائم شدید و میزان مرگ‌ومیر بالا، به عنوان یک تهدید جدی برای سلامت عمومی به شمار می‌رود. پیشگیری از ابولا از طریق رعایت بهداشت فردی، استفاده از تجهیزات محافظتی، قرنطینه بیماران، واکسیناسیون و رعایت نکات بهداشتی در تماس با افراد آلوده و حیوانات امکان‌پذیر است.
