تریکوتیلومانیا (trik-o-til-o-MAY-nee-uh)، که به آن اختلال مو کندن نیز گفته می شود، یک وضعیت سلامت روان است. این شامل اصرارهای مکرر و غیرقابل مقاومت برای کندن مو از پوست سر، ابروها یا سایر نواحی بدن شما است. ممکن است سعی کنید در مقابل خواسته ها مقاومت کنید، اما نمی توانید متوقف شوید. تریکوتیلومانیا بخشی از گروهی از شرایط شناخته شده به عنوان رفتارهای تکراری متمرکز بر بدن است. کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا یکی از اختلالات روان‌شناختی مرتبط با وسواس است که می‌تواند تأثیرات جدی بر زندگی فرد داشته باشد.
افراد مبتلا به این اختلال به صورت غیرقابل‌کنترل تمایل به کندن موهای سر، ابرو، مژه یا سایر نواحی بدن دارند. این رفتار ممکن است باعث کاهش اعتمادبه‌نفس، مشکلات ظاهری و حتی ناراحتی‌های جسمی شود. در این مقاله به بررسی دقیق تریکوتیلومانیا، علل، علائم، عوارض و اینکه آیا کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا درمان دارد؟ یا خیر می‌پردازیم.
کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا چیست؟
تریکوتیلومانیا (Trichotillomania) یا اختلال کندن وسواسی مو، یک اختلال روان‌شناختی است که به دسته اختلالات وسواس اجباری (OCD) تعلق دارد. در این اختلال، فرد به صورت مکرر و غیرارادی موهای خود را می‌کَنَد و این رفتار معمولاً باعث نازک شدن یا از دست رفتن موهای نواحی خاصی از بدن می‌شود.
ویژگی‌های کلیدی این اختلال:
- تمایل شدید به کندن موها
- احساس لذت یا تسکین پس از کندن مو
- عدم توانایی در کنترل این رفتار
- تأثیرات منفی بر زندگی فردی، اجتماعی و شغلی
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علت کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا
علت دقیق تریکوتیلومانیا هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که این اختلال می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، بیولوژیکی و محیطی ایجاد شود.
- عوامل ژنتیکی
- وجود سابقه اختلالات اضطرابی یا وسواسی در خانواده
- انتقال ژنتیکی ویژگی‌های مرتبط با رفتارهای اجباری
- عوامل بیولوژیکی
- ناهماهنگی در فعالیت‌های شیمیایی مغز، به‌ویژه سطوح سروتونین و دوپامین
- نقص در عملکرد بخش‌هایی از مغز که مسئول کنترل رفتارها هستند
- عوامل روانی
- استرس‌های مزمن یا تجربه‌های ناخوشایند در کودکی
- احساس اضطراب، افسردگی یا فشارهای روانی
- نیاز به تسکین احساسات منفی از طریق کندن مو
- عوامل محیطی
- تأثیرات محیطی مانند روابط ناسالم یا فشارهای اجتماعی
- مشاهده رفتارهای مشابه در افراد دیگر
عوامل خطر
این عوامل خطر ابتلا به تریکوتیلومانیا را افزایش می دهند:
- سابقه خانوادگی. ژنتیک ممکن است در ایجاد تریکوتیلومانیا نقش داشته باشد. اگر یکی از بستگان نزدیکتان مبتلا به تریکوتیلومانیا باشد، ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر باشد.
- شرایط بهداشتی. برخی از افراد ممکن است شرایط مو یا پوستی داشته باشند که احساس ناراحتی کنند. این ممکن است توجه آنها را به سمت کشیدن مو یا چیدن پوست سرشان متمرکز کند.
- سن تریکوتیلومانیا معمولاً درست قبل یا در اوایل نوجوانی – اغلب در سنین 10 تا 13 سالگی – ایجاد می شود. این اغلب یک مشکل مادام العمر است. نوزادان ممکن است موهای خود را کند، اما این معمولاً خفیف است و بدون درمان خود به خود از بین می رود.
- سایر شرایط سلامت روان شرایط دیگری مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) ممکن است همراه با تریکوتیلومانیا رخ دهد.
- استرس موقعیت ها یا رویدادهای استرس زا شدید ممکن است در برخی افراد باعث ایجاد تریکوتیلومانیا شود.
- محیط زیست. بی حوصلگی، انزوا و حریم خصوصی اغلب احتمال کشیدن مو را افزایش می دهد.
اگرچه زنان به مراتب بیشتر از مردان برای تریکوتیلومانیا تحت درمان قرار می گیرند، ممکن است به این دلیل باشد که زنان بیشتر به دنبال مشاوره پزشکی هستند. در اوایل دوران کودکی، تریکوتیلومانیا به همان اندازه در پسران و دختران رخ می دهد
علائم کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا
تشخیص تریکوتیلومانیا نیازمند شناخت علائم مشخص این اختلال است. این علائم می‌توانند در شدت و نوع در افراد مختلف متفاوت باشند.
- علائم رفتاری
- کندن مکرر موهای سر، ابرو، مژه یا سایر نواحی بدن
- استفاده از ابزارهایی مانند موچین یا ناخن برای کندن موها
- تلاش برای مخفی کردن مناطق بدون مو
- علائم روانی
- احساس تنش شدید قبل از کندن مو
- احساس تسکین یا رضایت پس از کندن مو
- اضطراب یا افسردگی ناشی از این رفتار
- علائم جسمی
- نازک شدن یا از دست دادن کامل موها در نواحی خاص
- التهاب یا عفونت پوست در محل کندن موها
- مشکلات جسمی ناشی از بلعیدن مو (در موارد خاص)
- علائم اجتماعی
- انزوا و اجتناب از حضور در جمع به دلیل ظاهر نامناسب
- کاهش اعتمادبه‌نفس و مشکلات در روابط اجتماعی
پیشنهاد مقاله: اختلال وسواس فکری: علت، علائم و درمان آن
عوارض کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا
اگر این اختلال درمان نشود، می‌تواند تأثیرات منفی گسترده‌ای بر سلامت جسمی و روانی فرد داشته باشد.
- عوارض جسمی
- عفونت پوست یا زخم‌های ناشی از کندن مکرر مو
- کاهش دائمی رشد مو در نواحی آسیب‌دیده
- ایجاد گلوله‌های مو در دستگاه گوارش در صورت بلعیدن موها (Trichobezoar)
- عوارض روانی
- اضطراب و افسردگی
- کاهش شدید اعتمادبه‌نفس
- افزایش حس شرم و احساس گناه
- عوارض اجتماعی
- انزوا و اجتناب از حضور در جمع
- تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی یا شغلی
- مشکلات در برقراری و حفظ روابط شخصی
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص روانشناسی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
تشخیص
برای تشخیص تریکوتیلومانیا، احتمالاً با معاینه فیزیکی شروع کنید. سپس ممکن است به یک متخصص سلامت روان با تجربه در درمان تریکوتیلومانیا ارجاع داده شوید. تشخیص تریکوتیلومانیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بررسی ریزش موی شما
- بررسی علل احتمالی پزشکی ریزش مو. این ممکن است شامل تست های آزمایشگاهی باشد.
- صحبت کردن با شما در مورد ریزش مو، از جمله رفتارها و احساسات شما در رابطه با کندن موهایتان.
- شناسایی هر گونه شرایط سلامت جسمی یا روانی که ممکن است همراه با کندن موهای شما رخ دهد
چه زمانی باید به پزشک عمومی مراجعه کرد؟
- اگر موهایتان را بیرون می‌کشید یا متوجه شدید که فرزندتان چنین است، به پزشک عمومی خود مراجعه کنید.
- همچنین اگر شما یا فرزندتان عادت به خوردن مو دارید، باید به پزشک عمومی مراجعه کنید. این می تواند باعث ایجاد گلوله های مو در معده شود و منجر به بیماری جدی شود.
- پزشک عمومی شما ممکن است مناطقی را که مو در آنها از بین رفته است بررسی کند تا بررسی کند که هیچ چیز دیگری باعث بیرون آمدن مو نمی شود، مانند عفونت پوست.
- اگر پزشک عمومی شما فکر می کند که شما به تریک مبتلا شده اید، ممکن است شما را برای نوعی درمان به نام درمان رفتاری شناختی (CBT) معرفی کنند .
- اگر زیر 18 سال دارید، این ممکن است از طریق خدمات بهداشت روانی کودکان و جوانان به شما ارائه شود .
درمان کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا
تریکوتیلومانیا قابل درمان است، اما نیازمند رویکردهای تخصصی و چندجانبه می‌باشد. در ادامه به روش‌های اصلی درمان این اختلال اشاره می‌کنیم:
- روان‌درمانی
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): کمک به شناسایی افکار و رفتارهای منفی و جایگزینی آنها با الگوهای مثبت.
- درمان معطوف به عادت (HRT): کمک به شناسایی عوامل محرک و آموزش مهارت‌های جایگزین برای کنترل رفتار.
- درمان گروهی: ایجاد فضایی برای اشتراک تجربه‌ها و دریافت حمایت از دیگران.
- دارودرمانی
- داروهای ضدافسردگی: مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) برای کاهش اضطراب و افسردگی.
- داروهای ضداضطراب: برای کاهش تنش و استرس.
- روش‌های مکمل
- استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا
- انجام تمرینات تنفسی برای کاهش استرس
- استفاده از ابزارهای فیزیکی برای جلوگیری از کندن مو (مانند دستکش یا کلاه)
پیشنهاد ویژه: ازدواج با فرد وسواسی و مدیریت آن
پیشگیری از کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا
پیشگیری از تریکوتیلومانیا ممکن است به طور کامل ممکن نباشد، اما با رعایت برخی نکات می‌توان خطر بروز یا شدت آن را کاهش داد.
- مدیریت استرس
- یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، ورزش و برنامه‌ریزی روزانه.
- ایجاد تعادل بین کار و استراحت.
- شناسایی عوامل محرک
- شناسایی عواملی که باعث افزایش تمایل به کندن مو می‌شوند و اجتناب از آنها.
- یادداشت‌برداری از موقعیت‌هایی که این رفتار رخ می‌دهد.
- حمایت خانوادگی و اجتماعی
- ایجاد محیطی حمایتی و بدون قضاوت در خانواده.
- تشویق افراد به دریافت کمک حرفه‌ای.
- آموزش مهارت‌های مقابله
- آموزش مهارت‌های مدیریت احساسات و کنترل رفتارهای تکانشی.
- جایگزینی رفتارهای مثبت به جای کندن مو.
چیزهایی که می توانید خودتان امتحان کنید
در اینجا چند نکته از افراد مبتلا به تریک آورده شده است که ممکن است در زمانی که میل به کندن موهای خود دارید کمک کند:
- یک توپ استرس یا چیزی شبیه آن را فشار دهید
- با مشت خود یک توپ درست کنید و عضلات آن بازو را سفت کنید.
- از اسباب بازی فیجت استفاده کنید.
- از یک باندانا یا کلاه تنگ استفاده کنید.
- یک حمام آرام بخش برای کاهش استرس یا اضطراب بگیرید.
- تنفس عمیق را تمرین کنید تا زمانی که میل به کشیدن از بین برود.
- ورزش کردن
- گچ را روی نوک انگشتان خود قرار دهید.
- موهایتان را کوتاه کنید.
نتیجه‌گیری
کندن وسواسی مو یا تریکوتیلومانیا یک اختلال پیچیده روان‌شناختی است که می‌تواند تأثیرات منفی گسترده‌ای بر زندگی فرد داشته باشد. شناسایی به‌موقع علائم و دریافت درمان‌های مناسب می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش عوارض ناشی از این اختلال کمک کند. ترکیب روان‌درمانی، دارودرمانی و حمایت اجتماعی از جمله روش‌های مؤثر در مدیریت این اختلال هستند. توجه به سلامت روان و ارتقای آگاهی درباره این نوع اختلالات، نقش مهمی در پیشگیری و درمان آن دارد.
