سندرم مثانه دردناک (Painful Bladder Syndrome) یا سیستیت بینابینی (Interstitial Cystitis) یک اختلال مزمن و پیچیده است که باعث ایجاد درد و ناراحتی در مثانه و دستگاه ادراری میشود. این بیماری که در زنان شایعتر از مردان است، میتواند تأثیر قابلتوجهی بر کیفیت زندگی بیماران بگذارد.
سیستیت بینابینی یک بیماری مزمن است که باعث فشار مثانه، درد مثانه و گاهی درد لگن می شود. درد از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر است. این وضعیت بخشی از طیفی از بیماری ها است که به عنوان سندرم مثانه دردناک شناخته می شود.
مثانه شما یک اندام توخالی و عضلانی است که ادرار را ذخیره می کند. مثانه تا زمانی که پر شود منبسط می شود و سپس به مغز شما سیگنال می دهد که وقت ادرار کردن است و از طریق اعصاب لگن ارتباط برقرار می کند. این باعث ایجاد میل به ادرار کردن در اکثر افراد می شود.
با توجه به علائم گسترده و متغیر این سندرم، تشخیص و مدیریت آن چالشبرانگیز است. در این مقاله، به بررسی علائم، علل، روشهای تشخیص و درمان این بیماری پرداخته و بهترین راهکارهای کاهش علائم آن را معرفی خواهیم کرد.
سندرم مثانه دردناک چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟
- تعریف سندرم مثانه دردناک: سندرم مثانه دردناک (PBS) یک بیماری مزمن است که با درد طولانیمدت در ناحیه مثانه، احساس فشار و افزایش دفعات ادرار مشخص میشود. این بیماری ممکن است بدون هیچگونه عفونت ادراری یا دلیل مشخصی رخ دهد و باعث ناراحتی شدید در بیمار شود.
- تفاوت سندرم مثانه دردناک با سایر بیماریهای ادراری
- عفونتهای ادراری: در سندرم مثانه دردناک، برخلاف عفونتهای ادراری، معمولاً باکتریها در آزمایشهای ادراری دیده نمیشوند.
- مثانه بیشفعال: در سندرم مثانه دردناک، علاوه بر افزایش دفعات ادرار، درد نیز وجود دارد که در مثانه بیشفعال معمولاً مشاهده نمیشود.
- سنگ مثانه یا مشکلات پروستات: برخی از علائم PBS مشابه مشکلات دیگر دستگاه ادراری هستند، اما بدون وجود سنگ یا بزرگ شدن پروستات.
- روشهای تشخیص سندرم مثانه دردناک
- بررسی تاریخچه پزشکی بیمار: پزشک درباره علائم، شدت درد و مدتزمان بروز آنها سؤال میکند.
- آزمایش ادرار: برای رد کردن احتمال عفونتهای باکتریایی و سایر مشکلات کلیوی.
- سیستوسکوپی: بررسی دیواره داخلی مثانه با استفاده از یک لوله کوچک مجهز به دوربین برای شناسایی التهاب و زخمها.
- تست پرشدگی مثانه: آزمایش پر کردن مثانه با آب برای بررسی واکنشهای غیرطبیعی.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علائم سندرم مثانه دردناک که نباید نادیده بگیرید
شدت علائم برای همه افراد متفاوت است و برخی افراد ممکن است دوره های بدون علامت را تجربه کنند. اگرچه علائم و نشانههای سیستیت بینابینی ممکن است شبیه علائم عفونت مزمن دستگاه ادراری باشد، اما معمولاً هیچ عفونتی وجود ندارد. با این حال، اگر فرد مبتلا به سیستیت بینابینی دچار عفونت مجاری ادراری شود، علائم ممکن است بدتر شوند.
- درد مزمن در ناحیه مثانه و لگن
- درد معمولاً در قسمت پایینی شکم، مجرای ادرار یا حتی ناحیه تناسلی احساس میشود.
- شدت درد ممکن است با پر شدن مثانه افزایش یابد و بعد از تخلیه کاهش پیدا کند.
- تکرر ادرار و نیاز فوری به دفع ادرار
- بیماران مبتلا به این سندرم ممکن است در طول روز و شب چندین بار نیاز به دفع ادرار داشته باشند.
- برخی از بیماران بیش از ۶۰ بار در روز احساس نیاز به تخلیه مثانه دارند.
- درد در هنگام رابطه جنسی
- بسیاری از بیماران، بهویژه زنان، هنگام رابطه جنسی دچار درد میشوند که میتواند منجر به کاهش میل جنسی شود.
- احساس فشار یا سنگینی در مثانه
- احساس فشار دائمی یا مداوم در مثانه، حتی پس از دفع ادرار، از علائم شایع این بیماری است.
- بدتر شدن علائم در دورههای خاص
- علائم ممکن است در اثر استرس، مصرف برخی غذاها یا نوشیدنیها، عفونتها یا تغییرات هورمونی تشدید شوند.
دلایل بروز سندرم مثانه دردناک و عوامل تشدید کننده آن
- دلایل احتمالی سندرم مثانه دردناک: اگرچه علت دقیق این سندرم هنوز مشخص نیست، اما برخی از نظریهها درباره عوامل ایجادکننده آن عبارتاند از:
- اختلال در پوشش داخلی مثانه – آسیب به لایه محافظ مثانه میتواند باعث تحریک عصبها و درد شود.
- التهاب عصبی بیشازحد – برخی بیماران دارای سیستم عصبی حساسی هستند که باعث درد بیشازحد در واکنش به عوامل تحریککننده میشود.
- واکنشهای خودایمنی – در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به دیواره مثانه حمله میکند.
- عفونتهای قبلی – برخی مطالعات نشان دادهاند که عفونتهای ادراری مکرر ممکن است زمینهساز این بیماری باشند.
- عوامل تشدیدکننده سندرم مثانه دردناک
- استرس و اضطراب – شرایط روانی میتواند علائم را تشدید کند.
- مصرف برخی غذاها – غذاهای تند، قهوه، نوشیدنیهای الکلی و مرکبات ممکن است علائم را بدتر کنند.
- رابطه جنسی – برخی بیماران پس از مقاربت جنسی درد شدیدتری را تجربه میکنند.
- تغییرات هورمونی – برخی زنان گزارش کردهاند که علائم آنها در دوران قاعدگی تشدید میشود.
پیشنهاد مقاله: اکستروفی مثانه چیست؟ علائم و درمان آن
روشهای پزشکی و خانگی برای مدیریت سندرم مثانه دردناک
- درمانهای دارویی
- آنتیهیستامینها: مانند هیدروکسیزین برای کاهش حساسیت مثانه.
- داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب.
- آمیتریپتیلین: داروی ضدافسردگی که به کاهش درد عصبی کمک میکند.
- پنتوزان پلیسولفات (Elmiron): دارویی که برای بازسازی لایه محافظ مثانه تجویز میشود.
- تغییرات در سبک زندگی
- مدیریت رژیم غذایی: پرهیز از غذاهای اسیدی، تند و محرک.
- کاهش استرس: تمرینات مدیتیشن، یوگا و تکنیکهای آرامسازی میتوانند کمککننده باشند.
- تمرینات تقویت عضلات کف لگن: تمرینات کگل میتوانند کنترل مثانه را بهبود ببخشند.
یکی از جذابیتهای اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص اورولوژی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات میتوانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمایید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهرهمند شوید.
- درمانهای فیزیکی
- فیزیوتراپی لگن: برای کاهش درد و بهبود عملکرد عضلات کف لگن.
- تحریک عصب تیبیال خلفی (PTNS): یک روش غیرتهاجمی برای کاهش درد و تکرر ادرار.
- درمانهای خانگی
- مصرف آب کافی: هیدراته ماندن بدن میتواند از تحریک مثانه جلوگیری کند.
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم روی شکم برای کاهش درد.
- تمرینات آرامشبخش: مانند تنفس عمیق و آرامسازی عضلات.
- عمل جراحی
پزشکان به ندرت از جراحی برای درمان سیستیت بینابینی استفاده می کنند زیرا برداشتن مثانه درد را تسکین نمی دهد و می تواند منجر به عوارض دیگری شود.افرادی که درد شدید دارند یا کسانی که مثانه آنها می تواند حجم بسیار کمی از ادرار را در خود نگه دارد، کاندیدهای احتمالی برای جراحی هستند، اما معمولاً تنها پس از شکست سایر درمان ها و تأثیر علائم بر کیفیت زندگی. گزینه های جراحی عبارتند از:
- تبخیر: این روش کم تهاجمی شامل وارد کردن ابزار از طریق مجرای ادرار برای سوزاندن زخم هایی است که ممکن است در سیستیت بینابینی وجود داشته باشد.
- برداشتن: این یکی دیگر از روشهای کم تهاجمی است که شامل وارد کردن ابزار از طریق مجرای ادرار برای بریدن هر زخمی است.
- تقویت مثانه: در این روش، جراح با قرار دادن تکه ای از روده بر روی مثانه، ظرفیت مثانه شما را افزایش می دهد. با این حال، این تنها در موارد بسیار خاص و نادر انجام می شود. این روش درد را از بین نمی برد و برخی از افراد باید مثانه خود را با کاتتر بارها در روز تخلیه کنند.
سندرم مثانه دردناک چگونه بر کیفیت زندگی تأثیر میگذارد؟
- مشکلات خواب: تکرر ادرار شبانه باعث کاهش کیفیت خواب میشود.
- مشکلات روابط زناشویی: درد هنگام رابطه جنسی میتواند تأثیر منفی بر روابط زوجین بگذارد.
- کاهش بهرهوری در کار و فعالیتهای روزانه: نیاز مداوم به دفع ادرار میتواند کارهای روزمره را مختل کند.
- افسردگی و اضطراب: درد مزمن میتواند باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی شود.
پیشنهاد ویژه: تاثیر استرس و اضطراب بر سلامت مثانه
بهترین راهکارها برای کاهش علائم سندرم مثانه دردناک
- تعیین رژیم غذایی مناسب: حذف غذاهای محرک و مصرف مواد غذایی سالم.
- ایجاد الگوی منظم دفع ادرار: تنظیم زمانهای مشخص برای رفتن به سرویس بهداشتی.
- کاهش مصرف کافئین و الکل: این مواد میتوانند مثانه را تحریک کنند.
- ورزش منظم و فیزیوتراپی: بهبود قدرت عضلات کف لگن و کاهش حساسیت عصبی مثانه.
- مشاوره روانشناسی: مدیریت استرس و اضطراب برای کاهش شدت علائم.
نتیجهگیری
سندرم مثانه دردناک یک بیماری مزمن و آزاردهنده است که میتواند زندگی روزمره بیماران را تحت تأثیر قرار دهد. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد، اما با مدیریت صحیح علائم، تغییر سبک زندگی و استفاده از روشهای درمانی مناسب، میتوان شدت ناراحتی و درد را کاهش داد. آگاهی از این بیماری و داشتن رویکردی جامع برای درمان، کلید اصلی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سندرم مثانه دردناک است.
رسول اسماعیلی
ارولوژی
امیر ملک احمدی
ارولوژی
سینا دهقانی تفتی
ارولوژی
سید علی سیدی نوقابی
ارولوژی
محمد جعفری
ارولوژی
علیمحمد فخریاسری
ارولوژی
علی پناهی
ارولوژی
داود نوری زاده
ارولوژی
علیرضا باقر تبریزی
ارولوژی