گسست روانی یکی از مشکلات پیچیده روانشناسی است که افراد مختلف ممکن است در زندگی خود با آن مواجه شوند. این اختلال می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت روان فرد داشته باشد و تأثیرات زیادی بر رفتار و عملکرد روزانه او بگذارد. گسست روانی به معنای یک اختلال در هویت فرد است که ممکن است به‌طور ناگهانی یا تدریجی رخ دهد و در آن فرد احساس قطع ارتباط با خودش و دنیای اطراف را تجربه می‌کند. تجربه مقداری استرس بخشی طبیعی از زندگی است. هنگامی که احساسات بیش از حد طاقت فرسا می شوند، می توانند به یک فروپاشی ذهنی کمک کنند.
در حالی که این خرابی ها می توانند ترسناک و ناتوان کننده باشند، کارهایی وجود دارد که می توانید انجام دهید. شناخت علائم، انجام اقدامات پیشگیرانه و درمان می تواند کمک کننده باشد. در این مقاله، به بررسی گسست روانی، علائم هشداردهنده آن، دلایل بروز این اختلال در نوجوانان، تفاوت‌های آن با سایر اختلالات روانی، راهکارهای درمان آن و تأثیر بحران‌های شدید بر سلامت ذهن و به پاسخ سوال گسست روانی چیست پرداخته خواهد شد.
گسست روانی چیست؟
گسست روانی به یک وضعیت ذهنی گفته می‌شود که در آن فرد دچار اختلال در درک خود و دنیای اطراف می‌شود. این اختلال ممکن است باعث شود که فرد از واقعیت‌های روزمره جدا شده و احساس بی‌ثباتی و عدم کنترل بر زندگی‌اش داشته باشد. گسست روانی می‌تواند به‌عنوان یک تجربه ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود و منجر به تغییرات رفتاری، شناختی و احساسی شود.
در بیشتر مواقع، گسست روانی به‌عنوان نتیجه‌ای از بحران‌های شدید روانی یا آسیب‌های عاطفی است که فرد قادر به پردازش آنها به‌طور صحیح نمی‌باشد. این اختلال ممکن است با علائم اضطراب، افسردگی، سردرگمی، و حتی تفکرات یا تجربیات غیرواقعی همراه باشد.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علائم هشداردهنده گسست روانی
تشخیص به‌موقع گسست روانی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا می‌تواند به فرد کمک کند تا اقدامات درمانی لازم را به‌موقع انجام دهد. در ادامه، برخی از علائم هشداردهنده گسست روانی ذکر شده‌اند:
- اختلال در درک خود: افرادی که دچار گسست روانی می‌شوند ممکن است احساس کنند که دیگر خودشان نیستند یا هویت خود را از دست داده‌اند. این احساس ممکن است با ناتوانی در شناسایی خود و یا داشتن تصور غلط از بدن یا شخصیتشان همراه باشد.
- عدم ارتباط با دنیای اطراف: افراد مبتلا به گسست روانی ممکن است دچار احساس بی‌ربط بودن با دنیای اطراف خود شوند. آنها ممکن است احساس کنند که از دیگران جدا شده‌اند یا در محیطی بیگانه قرار دارند.
- افکار و رفتارهای غیرمعمول: این افراد ممکن است دچار افکار و رفتارهایی شوند که برای خودشان یا دیگران غیرمعمول به نظر برسد. این رفتارها می‌توانند شامل تجربیات توهمی یا هذیان باشند که با واقعیت تطابق ندارند.
- تغییرات در احساسات و هیجانات: تغییرات ناگهانی در احساسات، مانند احساسات شدید اضطراب، ترس یا افسردگی، از علائم هشداردهنده گسست روانی است. این تغییرات ممکن است به‌طور ناگهانی و بدون علت واضح رخ دهند.
- اختلال در توانایی‌های شناختی: کاهش توانایی‌های شناختی مانند حافظه، تمرکز و تصمیم‌گیری می‌تواند نشانه‌ای از گسست روانی باشد. فرد ممکن است دچار فراموشی‌های مکرر و مشکل در انجام کارهای روزمره شود.
چه اتفاقی می‌افتد وقتی دچار گسست روانی می‌شوید؟
اگر دچار فروپاشی روانی هستید، ممکن است احساس کنید که کنترل خود را از دست داده اید. برخی رویدادها یا تغییرات در زندگی شما باعث استرس شدید شما می شود که علائمی مانند ترس، اضطراب، نگرانی، عصبی بودن و افسردگی را به همراه دارد. ممکن است احساس «گیر کردن»، غرق شدن یا ناتوانی کنید، که باعث می‌شود نتوانید با زندگی کنار بیایید و کار کنید.
دلایل بروز گسست روانی در نوجوانان
گسست روانی در نوجوانان ممکن است به دلایل مختلفی بروز کند. در این بخش به بررسی برخی از دلایل رایج گسست روانی در نوجوانان پرداخته می‌شود:
- بحران‌های هویت: نوجوانان در مرحله‌ای از رشد قرار دارند که در آن باید هویت شخصی خود را شکل دهند. اگر این فرآیند با مشکلاتی همراه شود، ممکن است گسست روانی در آنها ایجاد شود. بحران‌های هویتی می‌توانند ناشی از فشارهای اجتماعی، خانوادگی یا تغییرات جسمانی باشند.
- تجربه‌های آسیب‌زا: تجربه‌های آسیب‌زا مانند طلاق والدین، آزارهای جسمی یا روانی، مرگ یک عزیز، یا هر نوع آسیب عاطفی دیگر می‌تواند موجب بروز گسست روانی در نوجوانان شود. این آسیب‌ها ممکن است باعث شوند که نوجوان نتواند به‌درستی با احساسات خود کنار بیاید و در نتیجه دچار اختلالات هویتی و روانی شود.
- تأثیرات اجتماعی و فشار همسالان: در دوران نوجوانی، فشارهای اجتماعی و نیاز به پذیرش در گروه‌های همسالان می‌تواند موجب احساس ضعف در هویت و گسست روانی شود. نوجوانان ممکن است به‌دلیل تلاش برای تطابق با انتظارات گروه‌های اجتماعی دچار مشکل در حفظ هویت خود شوند.
- اختلالات روانشناختی قبلی: نوجوانانی که پیش‌تر دچار اختلالات روانشناختی مانند افسردگی، اضطراب یا اختلالات رفتاری بوده‌اند، بیشتر در معرض گسست روانی قرار دارند. این اختلالات ممکن است به‌طور تدریجی منجر به مشکلات هویتی و روانی شوند.
پیشنهاد مقاله: همه چیز درباره اختلالات روانی کودکان
تفاوت گسست روانی با سایر اختلالات روانی
گسست روانی با سایر اختلالات روانی تفاوت‌های مهمی دارد. به‌طور کلی، گسست روانی بیشتر به یک وضعیت ذهنی اشاره دارد که در آن فرد قادر به شناسایی واقعیت از غیرواقعیت نیست و احساس قطع ارتباط با خود و جهان اطراف را تجربه می‌کند. این وضعیت می‌تواند به‌طور ناگهانی یا تدریجی رخ دهد و ممکن است با علائم دیگری مانند افسردگی، اضطراب و توهمات همراه باشد.
اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب، و اسکیزوفرنی نیز ممکن است با گسست روانی همراه باشند، اما تفاوت آنها در این است که افراد مبتلا به گسست روانی بیشتر دچار احساس بی‌ثباتی هویتی و جدایی از دنیای اطراف می‌شوند، در حالی که در اختلالاتی مانند افسردگی، فرد بیشتر دچار احساس ناامیدی و غمگینی است.
یشگیری
برای پیشگیری یا کاهش خطر ابتلا به بحران یا شکست روانی چه کاری می توانم انجام دهم؟
- بسیاری از بهترین نکات خودیاری شامل تغییر سبک زندگی است. اگرچه این پیشنهادات ممکن است به طور کامل از اپیزودهای استرس غیرقابل کنترل، اضطراب یا افسردگی جلوگیری نکنند، اما ممکن است شدت و دفعات این دوره‌ها را کاهش دهند.
- استراتژی هایی برای آرامش یاد بگیرید. تمرینات تنفسی، یوگا، تمرکز حواس، آرام سازی پیشرونده عضلانی (تنش و شل کردن گروه های عضلانی) و روش های دیگر را امتحان کنید. تجسم کنید و توجه خود را روی چیزی متمرکز کنید که باعث آرامش شما می شود.
- مواظب خودت باش یک رژیم غذایی متعادلداشته باشید ، عادات خواب خوب را دنبال کنید و حداقل پنج روز در هفته به مدت 30 دقیقه ورزش کنید (پیاده روی یک ورزش عالی است). از مصرف مواد مخدر تفریحی، الکل و مقدار زیاد کافئین (قهوه، چای، کولا و شکلات) خودداری کنید. این محصولات می توانند به بدن شما استرس وارد کنند.
- سازماندهی کنید و استراحت کنید. کمی کنترل زندگی خود را دست بگیرید. فهرستی از کارها تهیه کنید. اولویت ها را تعیین کنید. استراحت های کوتاه زیادی داشته باشید (مانند پنج دقیقه در هر ساعت). دستاوردها را در پایان روز مرور کنید. اگر همه چیز را در لیست خود انجام ندادید، خودتان را مورد سرزنش قرار ندهید. لیست کارهای خود را به روز کنید. بدانید که هر روز یک شروع جدید و یک فرصت جدید ارائه می دهد.
- مشاوره بگیرید با یک متخصص سلامت روان قرار ملاقات بگذارید تا راه های بیشتری برای مدیریت استرس، اضطراب و افسردگی بیاموزید. از مشاور خود در مورد گروه های پشتیبانی اطلاعات بخواهید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص روانشناسی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
راهکارهای درمان گسست روانی
درمان گسست روانی نیازمند توجه ویژه و درمان تخصصی است. این اختلال ممکن است با استفاده از روش‌های مختلف درمانی تحت کنترل درآید. در این بخش، برخی از مهمترین راهکارهای درمان گسست روانی بررسی می‌شوند:
- روان‌درمانی: یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی برای گسست روانی، روان‌درمانی است. در این نوع درمان، فرد تحت هدایت یک روانشناس یا روانپزشک قرار می‌گیرد تا مشکلات ذهنی و احساسی خود را شناسایی کرده و به‌طور تدریجی آنها را حل کند. روان‌درمانی می‌تواند شامل گفت‌وگو درمانی، درمان شناختی-رفتاری و درمان‌های مبتنی بر پذیرش و تعهد باشد.
- دارودرمانی: در برخی موارد، مصرف داروهایی که به تعادل شیمیایی مغز کمک می‌کنند، می‌تواند برای درمان گسست روانی مفید باشد. داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی معمولاً برای افرادی که دچار علائم شدیدی از گسست روانی هستند تجویز می‌شوند.
- تکنیک‌های آرام‌سازی و ذهن‌آگاهی: تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و ذهن‌آگاهی می‌توانند به فرد کمک کنند تا از اضطراب و استرس‌های روانی خود کاسته و به کنترل بهتر ذهن و احساسات خود بپردازد. این تکنیک‌ها می‌توانند باعث کاهش علائم گسست روانی شوند و فرد را قادر سازند تا احساس ارتباط بیشتری با خود و دنیای اطرافش داشته باشد.
- حمایت اجتماعی: حمایت از خانواده و دوستان نیز نقش مهمی در درمان گسست روانی دارد. احساس حمایت اجتماعی می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس امنیت و ارتباط بیشتری با دنیای اطرافش پیدا کند.
یک “گسست عصبی” چقدر ممکن است طول بکشد؟
به نظر می رسد که واکنش شما به استرس، که در اصطلاح عامیانه به عنوان یک فروپاشی عصبی یا روانی شناخته می شود، یک وضعیت محدود زمانی است که معمولاً توسط یک رویداد خارجی ایجاد می شود. ویژگی‌های واکنش شما به رویداد احتمالاً ترکیبی از اضطراب و افسردگی و عدم توانایی سازگاری و مقابله است.
هیچ کس نمی تواند به طور قطع بگوید که چقدر طول می کشد تا از یک بحران روحی و روانی خلاص شوید. هر فردی متفاوت است و دارای استرس های منحصر به فرد و توانایی یادگیری نحوه مقابله با آن است. با این حال، اگر به طور دقیق تشخیص داده شده باشد، عوامل استرس زا شناسایی شده باشند و درمان مناسب دریافت کرده باشید، احتمالاً علائم شما ظرف شش ماه از بین می رود. استثنا این است که استرس شما مربوط به از دست دادن یکی از عزیزان باشد. در این مورد، بهبودی می تواند بسیار طولانی تر باشد.
چه زمانی باید به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنم؟
وقتی احساس می‌کنید دیگر نمی‌توانید با استرس‌ها و چالش‌های زندگی به روش‌های سالم کنار بیایید و به طور قابل توجهی برای انجام کارهای معمولی و روزمره دچار مشکل هستید، وقت آن است که به دنبال کمک باشید. ممکن است در نقطه ای باشید که مدیریت موقعیت خود به تنهایی امکان پذیر نباشد. روانشناس یا روانپزشک می تواند به رمزگشایی علائم شما و ارائه کمک های مورد نیاز شما کمک کند.
چگونه می توانم به دوست یا عزیزی که فکر می کنم گسست روانی را تجربه می کند کمک کنم؟
راه هایی برای کمک وجود دارد:
- به حرف عزیزت گوش کن این یکی از مهمترین کارهایی است که می توانید انجام دهید.
- با احساس آنها همدلی کنید.
- توصیه خود را ارائه ندهید در عوض بپرسید که چه کمکی می توانید انجام دهید.
- به آرامی کمک حرفه ای را تشویق کنید. شاید بگویید که نگران آنها هستید و نظر آنها را در مورد صحبت با یک پزشک جویا شوید. بحث و جدل نکنید و به زور موضوع را مطرح نکنید.
- اگر فرد مورد علاقه شما در مورد خودآزاری صحبت می کند، با کمک حرفه ای تماس بگیرید. اگر فکر می کنید که عزیزتان ممکن است به خود آسیب برساند یا در مورد خودکشی صحبت کرده است حتما از کمک کننده حرفه ای کمک بخواهید.
تأثیر بحران‌های شدید بر سلامت ذهن
بحران‌های شدید، مانند از دست دادن یک عزیز، تجربه آسیب‌های جسمی یا روانی، یا بحران‌های اجتماعی می‌توانند تأثیرات جدی بر سلامت روان افراد بگذارند. این بحران‌ها می‌توانند باعث بروز گسست روانی شوند و فرد را در وضعیتی قرار دهند که قادر به پردازش صحیح احساسات و واقعیت‌ها نباشد. این شرایط ممکن است منجر به بروز اختلالات روانی دیگری همچون افسردگی، اضطراب، و اختلالات هویتی شود.
پیشنهاد ویژه: اختلالات حافظه و شناختی یا آلزایمر
سخن پایانی
مردم معمولاً از کلماتی مانند “شکستگی عصبی” یا “گسست روانی” برای صحبت در مورد زمانی که فرد نمی تواند با زندگی روزمره کنار بیاید استفاده می کنند. اگرچه این اصطلاحات یک تشخیص پزشکی نیستند، احساسات، واکنش ها و علائم شما بسیار واقعی هستند. استرس شدید که باعث ناراحتی شدید روحی و روانی می شود و شما را از کار، بازی و لذت بردن از زندگی باز می دارد، یک وضعیت سلامتی است. اینها نشانه ضعف یا شکست شخصی نیستند. اگر این احساسات و علائم را دارید، تنها نیستید. برای کمک به متخصص سلامت روان خود مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
گسست روانی یکی از اختلالات پیچیده روانی است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر زندگی فرد داشته باشد. شناخت علائم هشداردهنده و دلایل بروز آن می‌تواند به تشخیص به‌موقع و درمان سریع‌تر کمک کند. درمان گسست روانی نیازمند یک رویکرد جامع است که شامل روان‌درمانی، دارودرمانی، حمایت اجتماعی و تکنیک‌های آرام‌سازی می‌شود. با درک بهتر این اختلال، می‌توان به افراد مبتلا به گسست روانی کمک کرد تا بهبود یابند و زندگی سالم‌تری داشته باشند.
