در تاریخ 4 آذر 1402 – توسط دکتر غزل روستایی بازنگری و بروزرسانی شد.
افزایش تعداد گلبول های قرمز خون در بدن به این معناست که جریان خون به سمت اندام های بدن کاهش یافته و حتی گاهی لخته خون در بدن تشکیل می‌شود. از لحاظ علمی حجم اصلی گلبول های قرمز را هموگلوبین یا همان پروتئین حمل کننده اکسیژن تشکیل داده است و غلظت خون هم زمانی بوجود می آید که اکسیژن کافی در بدن وجود نداشته باشد.
به همین دلیل با کمبود اکسیژن هورمونی به نام اریتروپویتین از کلیه ترشح می شود که این هورمون، مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک می‌کند تا بتواند کمبود اکسیژن رسانی به بافت های بدن را با افزایش گلبول قرمز جبران کند. به همین دلیل اگر میزان هموگلوبین خون در آقایان بیشتر از ۱۸ و در خانم ها بیشتر از ۱۶ گرم در دسی لیتر باشد، می گویند که فرد به غلظت خون مبتلا شده است. ما در این مطلب از مجله سلامتی ازپزشک تصمیم داریم در رابطه با غلظت خون قبل از بارداریصحبت کنیم.
چنانچه غلظت خون دارید و تصمیم به بارداری گرفته اید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید و به خواندن ادامه دهید. در صورت نیاز به ویزیت پزشک آنلاین هم کافیست همین الان اپلیکیشن ازپزشکرا بر روی گوشی همراه خود نصب کنید و در هر زمان و مکان از بهترین متخصصان تیم ویزیت پزشک آنلاین بگیرید.
غلظت خون قبل از بارداری
غلظت خون قبل از بارداری چیست؟
همانگونه که در ابتدای متن به آن اشاره کردیم زمانی که میزان هموگلوبین در خانمی بالای 16 باشد یعنی به بیماری غلظت خون مبتلا شده است. لازم به ذکر است که استرس ، تنش ، اضطراب و … به طور کاذب هم غلظت خون ایجاد می کند. اگر زنان قبل از آزمایش دوره اسهال و یا تعریق شدید رو گذرانده باشند هم خطا در تشیخص رخ می دهد و به طور کاذب غلظت خون دیده می شود.
راهکار مقابله با غلظت خون قبل از بارداریباید درمان عامل زمینه‌ای، افزایش مصرف آب یعنی مصرف حداقل روزی ۸ لیوان مایعات، فصد خون و درمان های دارویی ، قطع مصرف سیگار و دوری از آلودگی هوا، تامین اکسیژن رسانی کافی به بدن و…. باشد. البته تغذیه درست و مناسب هم در درمان غلظت خون بسیار موثر است و نقش کلیدی دارد.
زنانی که غلظت خون قبل از بارداری داشته اند و این بیماری را درمان نکردند، ممکن است با خطر سقط جنین مواجه شوند. به همین دلیل بسیار مهم است که غلظت خون قبل از بارداری درمان شود تا هیچ خطری جان نوزاد و مادر را تهدید نکند.
معمولا پزشکان برای تشخیص درست غلظت خون از آزمایش های زیر استفاده می کنند :
1. آزمایش خون (CBC): در آزمایش CBC تعداد گلبول های قرمز، گلبول های سفید، پلاکت ها، میزان هموگلوبین و هماتوکریت مشخص می شود.
2. آزمایش خون اریتروپویتین (EPO): به ندرت و در آزمایشگاه های کمی قابل انجام است.
3. آزمایش مغز استخوان در برخی موارد
یکی از خدمات فوق‌العاده اپلیکیشن از پزشک که باعث محبوبیت آن در بین بیماران و پزشکان عزیز شده است امکان دریافت ویزیت پزشک آنلاین و یا مشاوره پزشک تصویری می‌باشد در واقع سامانه ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.
علائم غلظت خون در بارداری
علائم غلظت خون در دوران بارداری، همانند غلظت خون قبل از بارداری می باشند. مهم ترین علائمی که باید زنان باردار توجه ویژه به آن داشته باشند، عبارتند از:
سردرد
سبکی سر
کبودی و خونریزی های غیرطبیعی و بیش از حد معمول
تعریق بیش از حد
خستگی
تورم مفاصل
عدم وزن گیری کافی یا کاهش وزن
زردی چشم یا پوست
خارش
در صورت بروز علائم فوق، بهتر است یک آزمایش خون ساده (CBC) جهت بررسی غلظت هموگلوبین و هماتوکریت در خون انجام گردد.
علت غلظت خون در بارداری
به طور طبیعی در دوران بارداری حجم پلاسما افزایش می یابد و غلظت هموگلوبین افت می کند؛ یعنی فرد به درجات خفیفی از کم خونی یا آنمی مبتلا می گردد. این تغییرات طی 6 الی 8 هفته پس از زایمان برطرف می گردند و غلظت خون به حالت طبیعی باز می گردد. غلظت خون بالا در بارداری غیر طبیعی می باشد و خطر عوارض جنینی و مادری را هر دو افزایش می دهد. علت غلظت خون در بارداری اغلب همانند غلظت خون قبل از بارداری می باشد، که عبارتند از:
استعمال سیگار
زندگی در ارتفاعات بالا
بیماری قلبی
بیماری ریوی
اختلالات مغز استخوان
برخی داروها مانند استروئیدهای آنابولیک
کم آبی یا دهیدراتاسیون
نارسایی قلبی
سرطان کلیه
سرطان کبد
پلی سیتمی ورا
جهت بررسی غلظت خون بالا در دوران بارداری، مشورت با پزشک متخصص داخلی یا فوق تخصص خون کمک کننده می باشد.
غلظت خون در بارداری چه عوارضی دارد؟
غلظت خون در بارداری همانند غلظت خون قبل از بارداری با عوارض متعددی همراه می باشد. با این تفاوت که در این دوران حساس، علاوه بر مادر، جنین نیز در خطر می باشد. غلظت خون بالا بر روی جریان خون جفت نیز اثر می گذارد و ممکن است با کاهش خونرسانی به جفت و آسیب آن همراه باشد. جفت محلی است که اکسیژن و مواد غذایی از طریق آن وارد بدن جنین می شوند و سموم و مواد دفعی از طریق آن از بدن جنین خارج و به بدن مادر وارد و از آن جا دفع می شوند. کاهش خونرسانی به جنین و غلظت خون بالا در بارداری می تواند با عوارض زیر همراه باشد:
تاخیر رشد جنین
مرگ جنین
مسمومیت حاملگی یا پره اکلامپسی
زایمان زودرس
وزن کم جنین حین تولد
افزایش عوارض حاملگی
غلظت خون و بارداری پوچ
حاملگی پوچ زمانی رخ می دهد که علی رغم لقاح و ترکیب تخمک با اسپرم، تخم به درستی بارور نمی شود. در این زمان فقط کیسه حاملگی رشد می کند ولی جنین داخل آن به وجود نمی آید. در حقیقت جنین نمی تواند رشد کند و لذا ساک حاملگی خالی می ماند. حاملگی پوچ یکی از شایع ترین دلایل سقط جنین در اوایل حاملگی می باشد.
اختلال در تقسیم سلولی، مشکلات کروموزومی، بیماری های اسپرم و تخمک همگی می توانند از علل بروز حاملگی پوچ باشند. تشخیص حاملگی پوچ نیز با سونوگرافی می باشد. به طور طبیعی در هفته 6 بارداری جنین داخل ساک حاملگی دیده می شود، اما در حاملگی پوچ ساک جنین در این زمان خالی دیده می شود. هنوز ارتباط قطعی بین غلظت خون قبل از بارداری و حاملگی پوچ کشف نشده است.
غلظت خون و سقط جنین
اختلالات کروموزومی شایع ترین علل سقط جنین در اوایل بارداری می باشند. سن بالای مادر (سن بالای 40 الی 45 سال) شایع ترین علت اختلالات کروموزومی در جنین می باشد. غلظت خون بالا حین حاملگی همانند غلظت خون قبل از بارداری با عوارض متعدد جنینی و مادری همراه می باشد. غلظت خون بالا حین حاملگی اغلب به دنبال عدم افزایش مناسب حجم پلاسما در این دوران دیده می شود.
مرده زایی و سقط جنین، مهم ترین و خطرناک ترین عوارض غلظت خون بالا در دوران بارداری می باشند. افزایش غلظت خون با اختلال جریان خون جفت و آسیب به آن همراه می باشد. این آسیب با اختلال در رشد جنین همراه می باشد و اگر شدید باشد، می تواند منجر به مرگ جنین و سقط نیز گردد.
درمان غلظت خون قبل از بارداری
اگر غلظت خون قبل از بارداری در زنان مشخص شد ، پزشک درمان دارویی را آغاز می کند. فصد خون هم یکی دیگر از راه های کاهش غلظت خون است اما بسیار مهم است که برای درمان غلظت خون قبل از بارداریحتما در مرحله اول تنش و استرس را از خود دور کنید .
تحت هیچ شرایطی سیگار نکشید و فضاهایی که در آن استعمال دخانیات می کنند و قلیان می کشند را ترک کنید. همچنین از روش تغذیه باید دور غذاهای چرب ، فست فودی و غذاهای شیرین را خط بکشید در عوض بیشتر به سراغ مصرف میوه ها ، سبزیجات و یا ماهی بروید.
منابع حاوی ویتامین سی چون آلبالو ، مرکبات و … هم باعث کاهش غلظت خون قبل از بارداری می شوند و به همین دلیل می توانید این موارد را در مصرف روزانه خود بگنجانید.
اگر در زمینه غلظت خون به اطلاعات بیشتری نیاز دارید و نیاز به مشاوره آنلاین در این زمینه دارید کافی است اپلیکیشن از پزشک را نصب و از خدمات مشاوره انلاین ان بهره‌مند شوید.
برای رقیق شدن خون در بارداری چه بخوریم؟
سوال مهم این است که برای رفع غلظت خون در بارداری چه بخوریم؟ به طور کلی مواد غذایی از نقش قابل توجهی در کاهش غلظت خون قبل از بارداری و حین بارداری برخوردار نمی باشند. اما نوشیدن کافی مایعات چنانچه غلظت خون به دنبال کم آب شدن بدن ایجاد شده باشد، کمک می کند. نباید از رژیم غذایی جایگزین درمان دارویی یا فصد خون یا برای حل کردن لخته استفاده گردد. مصرف بیش از حد هیچ یک از این مواد غذایی نیز توصیه نمی گردد. برخی مواد غذایی رقیق کننده خون عبارتند از:
زنجبیل
زردچوبه
فلفل هندی
دانه و روغن آفتاب گردان
کره بادام زمینی
غلات
سیر
دارچین کاسیا
عصاره دانه انگور
آلوئه ورا
آناناس
مصرف آسپرین برای غلظت خون در بارداری
برخلاف تصور قدیمی که آسپرین را بهترین درمان غلظت خون می دانند، اما استفاده از آسپرین برای کنترل غلظت خون فقط در موارد خاصی و تحت نظر پزشک فوق تخصص خون یا پزشک متخصص داخلی امکان پذیر می باشد. زیرا مصرف طولانی مدت آسپرین نیز با افزایش خطر خونریزی های گوارشی و عوارض جانبی متعددی همراه می باشد.
اغلب از آسپرین در هموگلوبین های بالا در نوع خاصی از غلظت خون به نام پلی سیتمی ورا جهت پیشگیری از تشکیل لخته استفاده می شود. چنانچه غلظت خون قبل از بارداریداشته اید و آسپرین مصرف می کرده اید، ادامه آن می تواند تحت نظر پزشک فوق تخصص خون در بارداری نیز امکان پذیر باشد. دوزهای پایین آسپرین در دوران بارداری ایمن می باشد.
آمپول غلظت خون در بارداری
مهم ترین درمان غلظت خون در بارداری، برطرف کردن علت زمینه ای آن می باشد. به طور مثال نوشیدن مایعات کافی، کنترل بیماری های قلبی و ریوی، درمان اختلالات ژنیتکی و عدم قرارگرفتن در معرض دود سیگار از جمله بهترین روش های درمان غلظت خون در بارداری و غلظت خون قبل از بارداری می باشند. از آمپول برای درمان غلظت خون قبل از بارداری و حین بارداری اغلب استفاده نمی شود.
به طور کلی مواد غذایی از نقش قابل توجهی در کاهش غلظت خون در بارداری برخوردار نمی باشند. برخی مواد غذایی رقیق کننده خون عبارتند از: زنجبیل، زردچوبه، فلفل هندی، دانه و روغن آفتاب گردان، کره بادام زمینی، غلات، سیر، دارچین کاسیا، عصاره دانه انگور، آلوئه ورا و آناناس.
آیا مصرف آسپرین برای غلظت خون در بارداری مفید است؟
برخلاف تصور قدیمی که آسپرین را بهترین درمان غلظت خون می دانند، اما استفاده از آسپرین برای کنترل غلظت خون فقط در موارد خاصی و تحت نظر پزشک متخصص امکان پذیر می باشد. اگرچه مصرف آسپرین در دوران بارداری ایمن است، امامصرف طولانی مدت آن با افزایش خطر خونریزی های گوارشی همراه می باشد.
غلظت خون در بارداری چه عوارضی دارد؟
غلظت خون در بارداری با کاهش خونرسانی به جفت و جنین، ، تاخیر رشد جنین ، مرگ جنین، مسمومیت حاملگی یا پره اکلامپسی، زایمان زودرس، وزن کم جنین حین تولد و افزایش عوارض حاملگی همراه می باشد.
مشاور علمی از پزشک : سلام. من دکتر غزل روستایی هستم. متخصص بیماری های داخلی دانشگاه تهران. سعی میکنم مطالب پزشکی به روز رسانی شده و کاربردی را با شما به اشتراک بگذارم.
