طبق آخرین آمار ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO)، حدود 1.8 بیلیون نفر از بزرگسالان 30 الی 79 ساله در سرتاسر جهان به فشار خون بالا مبتلا می باشند. بیش از نیمی از این افراد نیز در کشورهای با درآمد پایین تر زندگی می کنند. نکته قابل توجه این است که کمتر از نیمی از این افراد از بیماری خود آگاه هستند و به درمان آن می پردازند!! و همچنین فقط 20% موارد فشار خون بالا به درستی تحت کنترل می باشند!! با توجه به آمار ارائه شده در بالا، قابل درک است که فشار خون بالا یکی از مهم ترین علل مرگ و میر در سنین جوان تر می باشد و به آن قاتل خاموش گفته می شود.
فشار خون بالا چند است؟
در افراد سالم فشار طبیعی کمتر از 80/120 میلی متر جیوه می باشد (فشار سیستولی کمتر از 120 میلی متر جیوه و فشار دیاستولی کمتر از 80 میلی متر جیوه). افزایش سن، استرس و اضطراب، چاقی و اضافه وزن، مصرف بیش از حد نمک، کاهش دریافت کلسیم و پتاسیم در رژیم غذایی، الکل و کاهش فعالیت فیزیکی با افزایش فشار خون همراه می باشند. به فشار خون بالاتر از 90/140 میلی متر جیوه، فشار خون بالا گفته می شود. افرادی که فشار سیستولی بین 120 الی 140 میلی متر جیوه و فشار دیاستولی بین 80 الی 90 میلی متر جیوه دارند، در معرض ابتلا به فشار خون بالا در آینده قرار دارند؛ و رعایت احتیاط جهت پیشگیری از ابتلا در این افراد کمک کننده می باشد.
علائم فشار خون بالا
در اغلب موارد کاملا بدون علامت می باشد و برای سال ها افراد مبتلا از وجود آن بی اطلاع می باشند. اغلب افراد به طور اتفاقی و طی چکاپ های روتین متوجه فشار خون بالا می گردند. اگرچه در موارد اندکی ممکن است با علائم زیر همراه گردد:
- سردرد
- درد مبهم در قفسه سینه
- کم آوردن نفس
- خون دماغ شدن
البته علائم فوق نیز کاملا غیر اختصاصی می باشند و تا زمانی که فشار خون در حد خطرناکی افزایش نیابد، دیده نمی شوند.
عوارض فشار خون بالا
اگرچه اغلب بدون علامت می باشد، ولی با عوارض متعدد و خطرناکی همراه می باشد. از جمله مهم ترین عوارض آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- سکته قلبی و سکته مغزی
- آنوریسم عروقی (ضعیف شدن جدار رگ ها و گشاد شدن آن که خطر پارگی رگ را افزایش می دهد)
- نارسایی قلبی
- بیماری های کلیوی
- کاهش بینایی
- اختلالات حافظه
- دمانس
- بیماری شریان های محیطی
- آریتمی قلبی
- سندروم متابولیک
پیشنهاد مقاله: سکته مغزی و ویزیت آنلاین متخصص مغز و اعصاب
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
چگونه فشار خون را کنترل کنیم؟
جهت کنترل، می توان از انواع روش های دارویی و غیردارویی استفاده نمود. از جمله روش های غیردارویی کنترل فشار خون بالا در منزل می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- رعایت رژیم غذایی سالم، کم چربی، کم نمک و غنی از پتاسیم
- پرهیز از نوشیدن الکل
- پرهیز از استعمال سیگار
- حفظ وزن ایده آل و پرهیز از چاقی و اضافه وزن (هر 1 کیلوگرم کاهش وزن با 1 میلی متر جیوه کاهش فشار خون همراه می باشد)
- فعالیت فیزیکی کافی (حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط یا 75 دقیقه فعالیت هوازی شدید طی هفته یا حداقل نیم ساعت ورزش در روز)
- خواب کافی (6 الی 8 ساعت خواب در شبانه روز)
- کاهش اضطراب و استرس
چگونه فشار خون بالا را کاهش دهیم؟
گاهی تغییر سبک زندگی به تنهایی کافی نمی باشد و باید درمان دارویی همراه با آن آغاز گردد. هدف از کاهش فشار خون اغلب حفظ فشار خون سیستولی کمتر از 135 الی 140 میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولی کمتر از 80 الی 85 میلی متر جیوه می باشد. برای رسیدن به این هدف، اغلب به استفاده از بیش از یک داروی فشار خون نیاز می باشد. شایع ترین داروهای مورد استفاده جهت درمان عبارتند از:
- دیورتیک ها (داروهای ادرار آور): فوروزماید، هیدروکلروتیازید و اسپیرونولاکتون از شایع ترین داروهای این دسته می باشند.
- بلوک کننده های مسیر رنین، آنژیوتانسین و آلدوسترون: کاپتوپریل، لوزارتان، والسارتان و لینیزوپریل از شایع ترین داروهای این دسته می باشند.
- بتابلاکر ها: پروپرانولول، متوپرولول و آتنولول از شایع ترین داروهای این دسته می باشند.
- آلفا بلاکرها: از جمله شایع ترین داروهای این دسته به پرازوسین می توان اشاره نمود.
- بلوک کننده های کانال کلسیمی: آملودیپین و وراپامیل از شایع ترین داروهای مورد استفاده به ویژه در افراد بالای 50 سال می باشند.
انتخاب داروی مناسب برای هر فرد ممکن است باتوجه به سن و شرایط سلامتی زمینه ای متفاوت باشد.
برای کنترل فشار خون بالا چه بخوریم؟
تغذیه سالم، نقش بسیار مهمی دارد. رعایت رژیم غذایی و ورزش موثرترین روش های کنترل فشار خون بالا می باشند. اما برای کنترل فشار خون بالا چه بخوریم؟
- مواد غذایی دارای فیبر بالا
- مواد معدنی مانند منیزیوم، کلسیم و پتاسیم
- کاکائو
- سیر
- مکمل های غذایی حاوی کو آنزیم Q10 و ال آرژینین
- ماهی و روغن ماهی که حاوی مقادیر زیادی از چربی امگا 3 می باشند
- تخم کتان و تخم چیا
- فولیک اسید
- مرکبات شامل لیمو شیرین، پرتقال و گریپ فروت
- چغندر سوئیسی یا چغندر چراغ روشن
- تخم کدو
- عدس و لوبیا
- تمشک، توت فرنگی و بلوبری
- پسته
- هویج
- کرفس
- گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی
- بروکلی
- ماست یونانی
- اسفناج
