در این مقاله به درمان شقاق مقعدی، علت، تشخیص و راه درمان آن می پردازیم. شقاق مقعدی، که به آن فیشر مقعدی نیز گفته می‌شود، یک پارگی کوچک در پوست اطراف مقعد است. این عارضه می‌تواند بسیار دردناک باشد و اغلب با خونریزی، اسپاسم عضلات مقعد و احساس سوزش همراه است. مقعد دهانه عضلانی انتهای دستگاه گوارش است که در آن مدفوع از بدن خارج می شود. علل شایع شقاق مقعدی شامل یبوست و زور زدن یا دفع مدفوع سفت یا بزرگ در طول اجابت مزاج است. شقاق مقعدی معمولاً با اجابت مزاج باعث درد و خونریزی می شود. همچنین ممکن است دچار اسپاسم در حلقه عضله در انتهای مقعد شوید که اسفنکتر مقعدی نامیده می شود.
شقاق مقعدی در نوزادان جوان بسیار شایع است اما می تواند افراد در هر سنی را درگیر کند. بیشتر شقاق های مقعدی با درمان های ساده مانند افزایش مصرف فیبر یا خیساندن در حمام آب گرم بهبود می یابند. برخی از افراد مبتلا به شقاق مقعدی ممکن است به دارو یا گاهی جراحی نیاز داشته باشند. در این مقاله، به بررسی جامع شقاق مقعدی، از جمله علل، علائم، روش‌های تشخیص، درمان‌های مختلف و عوارض احتمالی آن می‌پردازیم.
شقاق مقعدی چیست؟
شقاق مقعدی پارگی کوچکی در پوششی است که کانال مقعد را احاطه می‌کند. این پارگی می‌تواند در داخل یا خارج مقعد ایجاد شود. شقاق مقعدی بیشتر در افراد بین 20 تا 40 سال رخ می‌دهد و زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند.
انواع شقاق
شقاق مقعدی را می‌توان به دو دسته حاد و مزمن طبقه‌بندی کرد:
- شقاق حاد: این نوع شقاق کمتر از 6 هفته طول می‌کشد و معمولاً با درمان‌های خانگی یا دارویی به طور کامل بهبود می‌یابد.
- شقاق مزمن: شقاقی که بیش از 6 هفته طول بکشد یا به طور مکرر عود کند، مزمن تلقی می‌شود. این نوع شقاق ممکن است برای بهبود به درمان‌های تهاجمی‌تری مانند جراحی نیاز داشته باشد.
علل شقاق مقعدی
علت دقیق شقاق مقعدی ناشناخته است، اما عوامل متعددی می‌توانند در ایجاد یا تشدید آن نقش داشته باشند، از جمله:
- یبوست: عبور مدفوع سفت و حجیم می‌تواند باعث پارگی پوست ظریف اطراف مقعد شود.
- زور زدن هنگام دفع مدفوع: زور زدن زیاد برای دفع مدفوع می‌تواند فشار را در ناحیه مقعد افزایش دهد و منجر به پارگی شود.
- اسهال: اسهال مکرر می‌تواند باعث تحریک و التهاب پوست اطراف مقعد شود و زمینه را برای ایجاد شقاق فراهم کند.
- زایمان: عبور نوزاد از کانال زایمان می‌تواند باعث پارگی در ناحیه مقعد شود.
- بیماری‌های التهابی روده: بیماری‌هایی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو می‌توانند خطر ابتلا به شقاق مقعدی را افزایش دهند.
- چاقی: افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به شقاق مقعدی هستند، زیرا وزن اضافی می‌تواند فشار را بر ناحیه مقعد افزایش دهد.
- رابطه مقعدی
- سرطان مقعد
- اچ‌آی‌وی.
- بیماری سل.
- سیفلیس
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علائم شقاق مقعدی
علائم شقاق مقعدی عبارتند از:
- درد: درد شدید هنگام دفع مدفوع، که ممکن است تا چند ساعت بعد از اجابت مزاج نیز ادامه داشته باشد.
- خونریزی: خونریزی کم روی دستمال توالت یا در کاسه توالت
- اسپاسم عضلات مقعد: انقباض غیرارادی عضلات مقعد که می‌تواند درد را تشدید کند.
- سوزش و خارش: احساس سوزش و خارش در ناحیه مقعد
- مشاهده برجستگی کوچک: ممکن است یک برجستگی کوچک در لبه مقعد قابل مشاهده باشد.
تشخیص شقاق
تشخیص شقاق مقعدی معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. در برخی موارد، ممکن است برای رد سایر علل احتمالی درد مقعد، مانند هموروئید یا آبسه، معاینات دیگری مانند anoscopy یا sigmoidoscopy لازم باشد.
تفاوت علائم بواسیر با شقاق مقعدی
هم بواسیر و هم شقاق مقعدی می‌توانند باعث درد و خونریزی مقعدی شوند. با این حال، برخی تفاوت‌های کلیدی بین این دو عارضه وجود دارد:
- محل: بواسیر در داخل یا خارج مقعد ایجاد می‌شود، در حالی که شقاق مقعدی فقط در پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود.
- درد: درد ناشی از بواسیر معمولاً به اندازه درد شقاق مقعدی شدید نیست.
- خونریزی: خونریزی ناشی از بواسیر معمولاً روشن‌تر از خونریزی ناشی از شقاق مقعدی است.
- توده: بواسیر معمولاً به صورت توده‌های متورم در ناحیه مقعد قابل مشاهده یا قابل لمس هستند، در حالی که شقاق مقعدی به صورت پارگی کوچکی در پوست ظاهر می‌شود.
پیشنهاد مقاله: همه چیز در مورد سندرم نفروتیک در کودکان
اگر شقاق درمان نشود چه می‌شود؟
اگر شقاق مقعدی درمان نشود، ممکن است عوارضی مانند:
- عفونت: شقاق یک زخم باز است که می‌تواند در معرض عفونت باکتریایی قرار گیرد. عفونت می‌تواند منجر به آبسه، چرک و درد شدید شود.
- اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد: درد و التهاب ناشی از شقاق می‌تواند منجر به اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد شود. این اسپاسم می‌تواند دفع مدفوع را دشوارتر کند و منجر به یبوست مزمن شود.
- فیستول مقعدی: در موارد نادر، شقاق مقعدی می‌تواند به یک مسیر غیرطبیعی بین مقعد و پوست اطراف آن تبدیل شود که به آن فیستول مقعدی می‌گویند. فیستول مقعدی می‌تواند منجر به درد، عفونت و ترشح شود.
به همین دلیل، مهم است که در صورت مشاهده علائم شقاق مقعدی به پزشک مراجعه کنید تا درمان مناسب را دریافت کنید و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کنید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص گوارش و کبد را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی ویزیت آنلاین دریافت کنید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
درمان شقاق مقعدی
هدف از درمان شقاق مقعدی، کاهش درد و اسپاسم عضلات مقعد، افزایش جریان خون به ناحیه و ترویج التیام و بهبودی است. درمان شقاق مقعدی به نوع و شدت آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، شقاق مقعدی با درمان‌های خانگی یا دارویی به طور کامل بهبود می‌یابد. با این حال، در برخی موارد ممکن است به درمان‌های تهاجمی‌تری مانند جراحی نیاز باشد.
درمان شقاق مقعدی در خانه
اکثر شقاق‌های مقعدی با اقدامات ساده خود مراقبتی در خانه بهبود می‌یابند. این اقدامات شامل:
- افزایش مصرف فیبر: فیبر به نرم شدن مدفوع و سهولت عبور آن از روده کمک می‌کند. منابع خوب فیبر عبارتند از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات.
- نوشیدن مایعات زیاد: نوشیدن آب کافی به جلوگیری از یبوست و نرم شدن مدفوع کمک می‌کند.
- حمام آب گرم: نشستن در حمام آب گرم به مدت 10 تا 15 دقیقه چند بار در روز می‌تواند به شل شدن عضلات مقعد و کاهش درد و اسپاسم کمک کند.
- استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه: داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانند به تسکین درد کمک کنند.
- استفاده از پماد یا شیاف: پمادها و شیاف‌های حاوی داروهایی مانند لیدوکائین یا نیتروگلیسرین می‌توانند به بی‌حسی و شل شدن عضلات مقعد و کاهش درد کمک کنند.
بهترین درمان خانگی شقاق مقعدی
بهترین درمان خانگی برای شقاق مقعدی، ترکیبی از اقداماتی است که در بالا ذکر شد. یافتن بهترین روش ممکن است نیاز به آزمون و خطا داشته باشد، اما با صبر و حوصله، اکثر افراد می‌توانند با درمان‌های خانگی علائم خود را تسکین دهند و شقاق خود را بهبود بخشند.
بهترین پماد برای شقاق مقعدی
هیچ پماد واحدی به عنوان بهترین پماد برای شقاق مقعدی وجود ندارد. با این حال، برخی از پمادهای رایج که می‌توانند موثر باشند عبارتند از:
- پماد لیدوکائین: این پماد به بی‌حسی موضعی ناحیه مقعد و کاهش درد کمک می‌کند.
- پماد نیتروگلیسرین: این پماد به شل شدن عضلات مقعد و افزایش جریان خون به ناحیه کمک می‌کند که می‌تواند به بهبودی شقاق کمک کند.
- پماد هیدروکورتیزون: این پماد به کاهش التهاب و خارش کمک می‌کند.
پیشنهاد ویژه: علائم کبد چرب در کودکان چیست؟ بایدها و نبایدها
عوارض شقاق مقعدی
اگرچه شقاق مقعدی معمولاً یک بیماری جدی نیست، اما در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به عوارضی مانند:
- عفونت: شقاق مقعدی یک زخم باز است که می‌تواند در معرض عفونت باکتریایی قرار گیرد.
- اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد: درد و التهاب ناشی از شقاق مقعدی می‌تواند منجر به اسپاسم عضلات اسفنکتر مقعد شود که می‌تواند دفع مدفوع را دشوارتر کند.
- فیستول مقعدی: در موارد نادر، شقاق مقعدی می‌تواند به یک مسیر غیرطبیعی بین مقعد و پوست اطراف آن تبدیل شود که به آن فیستول مقعدی می‌گویند.
درمان فیشر مقعد
درمان فیشر مقعدی (شقاق مقعدی) به نوع و شدت آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، شقاق مقعدی با درمان‌های خانگی یا دارویی به طور کامل بهبود می‌یابد. با این حال، در برخی موارد ممکن است به درمان‌های تهاجمی‌تری مانند جراحی نیاز باشد. جراحی شقاق مقعدی معمولاً به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته می‌شود و زمانی انجام می‌شود که سایر درمان‌ها موثر نبوده باشند یا شقاق مکرراً عود کند. انواع مختلفی از جراحی برای درمان شقاق مقعدی وجود دارد، از جمله:
- اسفنکتروتومی جانبی: در این روش، جراح عضله اسفنکتر مقعد را کمی برش می‌دهد تا شل شود و فشار را از روی شقاق کم کند.
- گرافت پوست: در این روش، جراح از ناحیه دیگری از بدن بیمار یک تکه پوست کوچک برداشته و آن را برای پوشاندن شقاق پیوند می‌زند.
نتیجه‌گیری
شقاق مقعدی می‌تواند یک عارضه دردناک و ناراحت‌کننده باشد، اما با درمان مناسب، معمولاً به طور کامل بهبود می‌یابد. اگر علائم شقاق مقعدی را تجربه می‌کنید، مهم است که برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توانید از عوارض احتمالی جلوگیری کنید و به سرعت به زندگی عادی خود بازگردید. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید خطر ابتلا به شقاق مقعدی را به طور قابل توجهی کاهش دهید.
