سرخک چیست | آشنایی با علائم، عوارض، درمان و راه‌های تشخیص سرخک

بی شک شما هم با نام سرخک تا حدودی آشنایی دارید. سرخک یک نوع بیماری ویروسی که معمولا کودکان را درگیر خود می‌کند. شاید امروزه به دلیل وجود واکسن از مرگ و میر کودکان توسط سرخک کاسته شده باشد. اما داشتن اطلاعات کافی در رابطه با این بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد. سرخجه یا سرخک در کودکان زیر 5 سال بیشتر وجود دارد. و سالانه موجب مرگ بیشتر از 10 هزار کودک در دنیا می‌شود.
به همین دلیل آشنایی با علائم سرخک می‌تواند برای خانواده و پرستار کودک اهمیت فوق العاده زیادی داشته باشد. ما در این مطلب از “مقالات پزشکان ازپزشک”، به اینکه سرخک چیست ؟ ، سرخک تا چند روز واگیر دارد ، علائم، راه‌های درمان سرخک، عوارض و پیشگیری از سرخک پرداخته‌ایم. با خواندن این مطلب پزشکی ما می‌توانید از شدت گرفتن علائم جلوگیری کرده و اقدام به درمان نمایید.
حالا از کجا بفهمیم به بیماری سرخک مبتلا شده‌ایم؟! همراه ما باشید.

سرخک چیست؟

سرخک یک بیماری عفونی در کودکان است و به دلیل انتشار نوعی ویروس در بدن ایجاد می‌شود. این بیماری علائمی چون تب، آبریزش و بثورات پوستی دارد و کودکان زیر 5 سال را درگیر می‌کند.  سرخجه از طریق تنفس انتقال می‌یابد و به آن روبلا نیز گفته می‌شود. لازم به ذکر است با توجه به وجود واکسن، میزان مرگ و میر از این بیماری بسیار کمتر شده است.
مریضی سرخجه در کودکان از طریق هوا، آب دهان و مایعات مخاطی بدن از یک فرد به فرد دیگر انتقال می‌یابد. این بیماری بیشتر با سرماخوردگی اشتباه گرفته می‌شود. چراکه علائم ابتدایی درست همانند سرماخوردگی دارد.
فرق این دو بیماری این است که بعد از تب و آبریزش بینی و گلو درد، بثورات پوستی نمایان می‌شود. پس باید برای پیشگیری و درمان سرخک در کودکان؛ دو دوره واکسن سرخک تزریق  شود.
سرخجه از طریق تنفس منتقل شده و به شدت واگیردار است.

همانگونه که پیش‌تر عنوان کردیم سرخک نوعی عفونت سیستم تنفسی است که یک ویروس آر.ان.آ از خانواده پارامیکسوویروس ایجادش می‌کند. این بیماری به شدت واگیر دار است. به نوعی که 90 درصد از افرادی که با بیمار مبتلا به سرخجه زندگی می‌کنند بیمار می‌شوند. دوره نهفته سرخجه حدودا 14 روز بوده که 4 روز بعد از بروز راش‌ها، این بیماری قابل سرایت است. این ویروس بسیار مسری است. به همین دلیل در مخاط بینی و گلو فرد آلوده می‌ماند تااز طریق سرفه و عطسه دیگران را مبتلا سازد. ویروس سرخک تا دو ساعت در فضا می‌ماند به همین دلیل بعداز سرفه ویا عطسه بیمار دیگران را مبتلا می‌کند. به همین دلیل  اگر فردی هوای آلوده را تنفس کند یا سطح آلوده را لمس کند. سپس چشم، بینی یا دهان خود را لمس کند، می‌تواند به راحتی آلوده شود. این بیماری زمانی بسیار رایج بود، اما الآن تقریباً می‌تواند با واکسن پیشگیری شود.

سرخجه و سرخک که به آن روبلا هم گفته می‌شود، می تواند برای کودکان کوچک جدی و حتی کشنده باشد. با اینکه به دلیل دریافت واکسن سرخک، میزان مرگ و میر در سراسر جهان رو به کاهش است. اما متاسفانه این بیماری هنوز در سال بیش از ۱۰ هزار نفر را که اکثراً زیر پنج سال هستند می‌کشد. درادامه شما را بیشتر با این بیماری آشنا می‌کنیم تا بدانید که چه زمانی باید به متخصص اطفال مراجعه کنید.
علائم سرخک حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود.
از علائم و نشانه‌های سرخک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تب
• سرفه خشک
• آبریزش بینی
• گلو درد
• چشم های ملتهب (ورم ملتحمه)
• لکه‌های سفید ریز با مرکز سفید مایل به آبی روی یک پس زمینه قرمز. این لکه‌ها که کوپلیک نامیده می‌شوند، معمولا در داخل دهان و روی لایه داخلی گونه وجود دارند.
• نوعی بثورات پوستی که از لکه‌های بزرگ و مسطح تشکیل شده و اغلب روی یکدیگر قرار می‌گیرند.

یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص عفونی انلاین و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین رایگان دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.

دلایل مبتلا شدن به سرخجه

سرخک از چی میاد!

سرخک یک بیماری مسری است و توسط ویروسی ایجاد می‌شود. این ویروس در بینی و گلوی کودک یا بزرگسال مبتلا تکثیر می‌شود. سپس هنگامی که فرد مبتلا به سرخک سرفه، عطسه یا صحبت می کند، قطرات آلوده در هوا پخش می‌شوند. به همین دلیل هر فردی را به راحتی آلوده و به سرخجه مبتلا می‌کند.
قطرات آلوده همچنین ممکن است روی سطح قرار بگیرند. درست در جایی که برای چند ساعت فعال و مسری می‌مانند تا دیگران را آلوده کنند. شما با لمس دهان یا بینی خود و یا مالیدن چشمانتان پس از لمس سطح آلوده، به ویروس آلوده شوید.
به همین دلیل حدود ۹۰ درصداز افراد مستعد که در معرض شخص آلوده به ویروس قرار دارند، آلوده خواهند شد.

عوامل خطر سرخک:

• اگر واکسینه نشده اید، احتمال ابتلا بهه این بیماری در شما بسیار بیشتر است.
• اگر به کشورهای در حال توسعه مسافرت کنید، جایی که سرخجه رایج‌تر است، خطر اینکه این بیماری را بگیرید بیشتر است.
• اگر ویتامین A کافی در رژیم غذایی خود نداشته باشید، احتمال اینکه علائم و عوارض شدیدتری داشته باشید بیشتر است.

عوارض سرخک عبارتند از:

• یکی از شایع ترین عوارض سرخک، عفونت باکتریایی گوش است.
• سرخک می‌تواند به التهاب حنجره یا التهاب دیواره‌های داخلی که مجاری اصلی ریه را می‌پوشانند منجر شود.
• پنومونی عارضه رایج سرخک است. افرادی که سیستم ایمنی بدنشان به خطر افتد به نوع خاص و خطرناکی از پنومونی مبتلا می‌شوند.
• حدود ۱ از ۱۰۰۰ نفر مبتلا به سرخک دچار عارضه ای به نام انسفالیت می‌شوند.
• اگر باردار هستید ، برای جلوگیری از سرخک باید مراقبت‌های ویژه انجام دهید. چراکه سرخجه باعث زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و مرگ مادر می‌شود.

پیشگیری از سرخک و آشنایی با انواع راه‌های پیشگیری

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها توصیه می‌کند که کودکان و بزرگسالان برای جلوگیری از سرخک واکسن بزنند. برای جلوگیری از سرخک در کودکان، پزشکان معمولاً اولین دوز واکسن را بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی. و دوز دوم را بین ۴ تا ۶ سال تزریق می‌کنند.
اگر هنگامیکه فرزندتان ۶ تا ۱۱ ماه دارد به خارج سفر می‌کنید، باپزشک درباره دریافت زودتر واکسن سرخک صحبت کنید.
اگر کودک یا نوجوان شما دو دوز واکسن را در زمان توصیه شده نزده باشد. امکان دارد به مدت دو هفته به دو دوز از واکسن با فاصله ۴ هفته احتیاج داشته باشد.

بزرگسالان با شرایط زیر هم نیاز به تزریق واکسن سرخک دارند:

بزرگسالانی که در معرض خطر بالای سرخجه باشند. مانند دانشگاه رفتن، مسافرت بین المللی یا کار در بیمارستان. مکان هایی که هیچ اثباتی بر مصونیت ایمنی شما وجود نداشته باشد.

اگر شخصی در خانواده شما سرخک دارد مراحل زیر را به خوبی انجام دهید تا دیگران را مبتلا نکنید:

از آنجایی که سرخجه حدود ۴ روز قبل و ۴ روز بعد از پدیدار شدن بثورات بسیار واگیر دارد. مبتلایان نباید با دیگر افراد ارتباط داشته باشند. ممکن است لازم باشد افراد غیر واکسینه حتی درجه یک نیز از فرد آلوده دور شوند.
مطمئن شوید فردی که معرض خطر سرخک بوده و کاملاً واکسینه نشده، در اسرع وقت واکسن دریافت می‌کند. مانند شیرخواران بزرگتر از ۶ ماه و متولدین ۱۹۵۷ یا بعداز آن که اسناد و مدارک کتبی درمورد واکسیناسیون ندارند.
اگر شما قبلاً به سرخجه مبتلا شدید، بدن شما سیستم ایمنی خود برای مقابله با این عفونت را تجهیز کرده است. پس نگران نباشید چون مجدد به این ویروس مبتلا نمی‌شوید.

درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت آنلاین، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!

تشخیص و راه‌های درمان سرخک

پزشک می‌تواند سرخجه را بر اساس بثورات مشخصه بیماری و همچنین وجود لکه کوپلیک بر روی سطح داخلی گونه تشخیص دهد. همچنین امکان دارد برخی پزشکان سرخک را ندیده باشند و بثورات را با بیماری‌های دیگر اشتباه بگیرند. در صورت لزوم، آزمایش خون می‌تواند تأیید کند که آیا بثورات واقعاً مربوط به ویروس سرخجه است یا خیر.
ویروس سرخک را با آزمایشی که به طور کلی از نمونه گلو یا نمونه ادرار استفاده می‌کند، می‌توان تأیید کرد.

هیچ درمانی خاص برای عفونت سرخکی که ایجاد شده وجود ندارد. با این حال برخی اقدامات می‌تواند برای محافظت از افراد آسیب پذیر که در معرض ویروس هستند انجام شود. برای مثال واکسیناسیون پس از مبتلا به سرخجه. می‌توان به افرادی که ایمن نشده‌اند ازجمله نوزادان، ظرف ۷۲ ساعت پس از مواجهه با ویروس سرخجه واکسن تزریق کرد. با تزریق واکسن می‌توان در مقابل ویروس مقاومت ایجاد کرد.

درمان سرخک را بخوانید :

زنان باردار، نوزادان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف که در معرض ویروس قرار دارند. ممکن است تزریقی از آنتی بادی‌ها با نام ایمونوگلوبولین سرم دریافت کنند. این آنتی بادی‌ها زمانی که ظرف مدت ۶ روز پس از مواجهه با ویروس داده شوند. می‌توانند از سرخک جلوگیری کرده یا شدت علائم را کم کنند.
از داروهای مهم برای درمان سرخک می‌توان به تب‌برها اشاره کرد. شما می‌توانید ازداروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم استفاده کنید تابه رفع تب همراه سرخک کمک کنید.

اخطار: به کودکان و نوجوانانی که علائم سرخک دارند آسپرین ندهید. شاید آسپرین برای استفاده در کودکان بالای ۳ سال مورد تأیید باشد. ولی کودکان و نوجوانانی که از بیماری آبله‌مرغان یا علائم شبه آنفولانزا بهبود می‌یابند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند.

راه‌های درمان سرخک

اگر یک عفونت باکتریایی مانند ذات‌الریه یا عفونت گوش در حالیکه شما یا فرزندتان سرخجه دارید ایجاد شود، پزشک ممکن است برایتان آنتی بیوتیک تجویز کند.
در کودکان با سطوح پایین ویتامین A احتمال اینکه مورد شدیدتری از سرخک بگیرند بیشتر است. ویتامین آ به طور کلی با مگادوز ۲۰۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU) برای کودکان بالای یک سال تجویز می‌شود.

نکاتی که باید در مورد سرخک بدانید:

• اگر کودک شما به سرخجه مبتلا شده است، باید تا چند هفته به خوبی استراحت کند.
• خوردن آب میوه و مایعات زیاد در دوران بیماری اهمیت زیادی دارد.
• برای اینکه سرفه خشک کمتر شود بهتر است از دستگاه بخور استفاده کنید.
• فرد مبتلا به سرخجه نباید زیاد به تلویزیون و گوشی نگاه کند. زیرا نور زیاد موجب اذیت شدن چشم ها می‌شود.
• این بیماری معمولاً تا 3 هفته ادامه دارد و شدت علائم می‌تواند از فردی تا فرد دیگر متغیر باشد.

جمع بندی

سرخک یک بیماری رایج در کودکان است. به همین دلیل پرستار کودک یا فردی که موظف به نگهداری از کودک در منزل است. باید به خوبی با علائم این بیماری و روش مقابله با آن آشنا باشد.
آشنایی کامل با این بیماری می‌تواند از انتقال بیماری به سایرین جلوگیری کند و موجب جلوگیری از تشدید بیماری شود. فرد بیمار باید به خوبی استراحت کند و در صورت نیاز از داروهایی مثل استامینوفن و آنتی بیوتیک استفاده نماید. از این طریق می‌تواند به طور کامل به بهبودی دست پیدا کند.
در صورت نیاز اپلیکیشن “ازپزشک” را نصب کنید و هر سوالی دارید از بهترین متخصصان به صورت آنلاین بپرسید. از اینکه تا انتهای مطلب همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم. اگر سوالی بدون پاسخ ماند در دیدگاه ثبت کنید تا در اسرع وقت از برترین پزشکان پاسخ بگیرید.