سنگ های صفرا، سنگ های کوچکی هستند که معمولاً از کلسترول ساخته می شوند و در کیسه صفرا تشکیل می شوند. در بیشتر موارد هیچ علامتی ایجاد نمی کنند و نیازی به درمان ندارند ولی افرادی که علائم دارند معمولاً باید کیسه صفرا خود را خارج کنند. کیسه صفرا یک اندام کوچک در سمت راست بالای شکم، زیر کبد است و صفرا را ذخیره می کند، صفرا مایعی به رنگ سبز مایل به زرد که به هضم غذا کمک می کند. در ادامه به بررسی علائم، تشخیص و درمان سنگ کیسه صفرا می پردازیم.
علائم سنگ کیسه صفرا چیست؟
اکثر افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا هیچ علامتی از درد ندارند که به آنها سنگ های صفراوی “بی صدا” می گویند. بیماران مبتلا به سنگ های صفراوی علامت دار، معمولاً درد را در ناحیه بالای سمت راست شکم تجربه می کنند، که ممکن است با تهوع و استفراغ نیز همراه باشد، اما گاهی اوقات درد ممکن است در شانه راست یا قفسه سینه ایجاد شود. وقتی درد حمله کیسه صفرا بیش از 1 تا 2 ساعت طول بکشد یا با تب همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اگر انسداد شدید یا طولانی باشد، ممکن است علائم دیگری نیز ایجاد شوند، مانند:
- تعریق
- تب
- ضربان قلب سریع
- تورم و حساس شدن شکم
- رنگ زرد پوست و چشم
- ادرار تیره رنگ و مدفوع روشن
علائم سنگ کیسه صفرا در زنان
علائم سنگ کیسه صفرا در زنان متفاوت نیست، اما ممکن است درد ارجاعی را نیز تجربه کنند. درد ارجاعی، دردی است که در مکانی متفاوت از جایی که شروع شده احساس می شود، بنابراین، زنان ممکن است بیشتر دچار درد سنگ کیسه صفرا در بازو، شانه، قفسه سینه یا پشت خود شوند. همچنین زنان بیشتر مستعد دردهای مزمن و تکرار شونده و طولانی مدت هستند که باعث می شود دفعات حمله سنگ کیسه صفرا را بیشتر تجربه کنند.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
تشخیص سنگ کیسه صفرا
اگر دچارعلائم سنگ کیسه صفرا شوید، پزشک برای شما آزمایش خون و آزمایش های تصویربرداری درخواست می کند. آزمایش خون می تواند التهاب، عفونت یا زردی را تشخیص دهد و سرنخ هایی را ارائه دهد که کدام اندام ها تحت تأثیر قرار گرفته اند. آزمایش های تصویربرداری به شناسایی منبع انسداد در مجاری صفراوی کمک می کند. پزشک ابتدا سونوگرافی شکم را درخواست می کند، که یک آزمایش سریع و آسان است و نیازی به آمادگی ندارد. سونوگرافی می تواند بیشتر سنگ های صفراوی را در داخل و اطراف کیسه صفرا شما پیدا کند.
اما اگر سنگ کیسه صفرا در جای دیگری در مجرای صفراوی شما گیر کرده باشد، ممکن است برای یافتن آن به آزمایش دیگری نیاز داشته باشید، مانند:
- MRCP (کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی)
- سونوگرافی آندوسکوپی
- ERCP (کولانژیوپانکراتوگرافی رتروگرید آندوسکوپی)
پیشنهاد مقاله: رژیم غذایی برای پولیپ کیسه صفرا
درد کیسه صفرا کجاست
سیستم صفراوی در سمت راست بالای شکم، که در زیر قفسه سینه سمت راست است قرار دارد. اکثر افراد درد سنگ کیسه صفرا را در همین ناحیه احساس می کنند. اما گاهی اوقات، می تواند به مناطق دیگرنیز گسترش یابد. برخی از افراد آن را در بازوی راست یا در پشت شانه های خود یا وسط شکم یا قفسه سینه احساس می کنند. درد معمولی سنگ کیسه صفرا ناگهانی و شدید است و ممکن است باعث درد معده شود. که حمله سنگ کیسه صفرا یا حمله کیسه صفرا نامیده می شود.
ممکن است بعد از غذا خوردن، زمانی که کیسه صفرا منقبض می شود و فشار بیشتری در سیستم صفراوی ایجاد می کند، آن را شدیدتر احساس کنید و حتی شما را از خواب بیدار کند.
درمان سنگ کیسه صفرا
درمان معمولاً فقط در صورتی ضروری است که سنگ کیسه صفرا باعث ایجاد موارد زیر شود:
- علائمی مانند درد شکم
- عوارضی مانند یرقان یا پانکراتیت حاد
در این موارد، جراحی برای برداشتن کیسه صفرا ممکن است توصیه شود. این روش که به کوله سیستکتومی لاپاروسکوپی یا عمل جراحی بسته معروف است، نسبتاً ساده است و خطر و عوارض کمی دارد. بدون کیسه صفرا می توان یک زندگی عادی داشت. کبد شما همچنان برای هضم غذا صفرا تولید می کند، اما صفرا به جای اینکه در کیسه صفرا جمع شود، به طور مداوم به روده کوچک می ریزد.
بهترین نوشیدنی برای کیسه صفرا
مصرف نوشیدنی های مناسب می تواند به طور قابل توجهی به سلامت و عملکرد کیسه صفرا کمک کند.
- آب: سنگ بنای جریان موثر صفرا است.
- دمنوش های گیاهی: از مزایای گیاهان برای تولید صفرا و کاهش التهاب استفاده می شود.
- آب میوه ها و سبزیجات تازه: غنی از مواد مغذی و محافظ در برابر سنگ کیسه صفرا.
- محلول های سرکه سیب: به تجزیه چربی کمک می کند و از تشکیل سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند.
- نوشیدنی های زردچوبه: مزایای ضد التهابی دارد.
- آب لیمو: کبد و کیسه صفرا را تقویت می کند و از سنگ کیسه صفرا جلوگیری می کند.
- قهوه: جریان صفرا را افزایش می دهد و مانع از تشکیل سنگ می شود.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص گوارش و کبد و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی ویزیت آنلاین شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
برای دفع سنگ کیسه صفرا چی بخوریم؟
برای کمک به بهبود وضعیت خود و کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا، می توانید موارد زیر را امتحان کنید:
غذاهای گیاهی
رژیم غذایی حاوی طیف وسیعی از غذاهای گیاهی می تواند مواد مغذی مورد نیاز بدن را برای سالم ماندن فراهم کند. غذاهای گیاهی منبع خوبی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند. که به پیشگیری از بیماری کیسه صفرا کمک می کنند.
پروتئین بدون چربی
پروتئین برای ترمیم و رشد بافت های بدن ضروری است. گوشت قرمز و محصولات لبنی منابع خوبی از پروتئین هستند، اما می توانند چربی بالایی نیز داشته باشند و مصرف زیاد چربی می تواند بر کیسه صفرا فشار وارد کند. بنابراین غذاهای پروتئینی کم چرب گزینه مناسبی هستند. که عبارتند از:
- طیور
- ماهی
- لبنیات بدون چربی
- آجیل و دانه ها
- سویا و محصولات سویا
- حبوبات، مانند لوبیا و عدس
- جایگزین های لبنی، مانند شیر سویا
فیبر
فیبر از سلامت گوارش حمایت می کند و با افزایش حرکت غذا در روده و کاهش تولید اسیدهای صفراوی ثانویه، از بیماری های کیسه صفرا محافظت می کند. منابع فیبر عبارتند از:
- میوه ها
- سبزیجات
- حبوبات
- آجیل و دانه ها
- غلات کامل
چربی های سالم
چربی های غیراشباع مانند امگا 3 به محافظت از کیسه صفرا کمک می کنند. منابع حاوی امگا ۳ عبارتند از:
- آجیل، مانند گردو
- دانه ها، مانند دانه کتان
- روغن ماهی یا بذر کتان
کلسیم
مصرف کافی کلسیم در رژیم غذایی می تواند از سلامت کیسه صفرا حمایت کند. منابع حاوی کلسیم عبارتند از :
- سبزی های تیره و برگ دار مانند کلم پیچ و کلم بروکلی
- غذاهای لبنی مانند ماست، پنیر و شیر
- جایگزین های لبنیات غنی شده، مانند شیر بادام یا کتان
پیشنهاد ویژه: آیا یرقان کشنده است؟ + درمان یرقان
ویتامین C، منیزیم و فولات
ویتامین C، منیزیم و فولات می توانند به پیشگیری از بیماری های کیسه صفرا کمک کنند. میوه ها و سبزیجات تازه منابع خوبی از این مواد مغذی هستند.
آیا سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟
بیشتر سنگ های صفراوی خطرناک نیستند، اما سنگ های صفراوی می توانند خطرناک شوند. سنگ کیسه صفرا اگر کیسه صفرا و جریان صفرا را مسدود کند، می تواند باعث عفونت در کیسه صفرا یا بیماری کوله سیستیت شود. اگر سنگ کیسه صفرا در صفرا گیر کند، می تواند منجر به زردی شود. یرقان به معنای زرد شدن چشم ها و تولید ادرار تیره و زرد رنگ است. سنگ کیسه صفرا همچنین می تواند لوزالمعده را تحریک کرده و باعث پانکراتیت شود. هم پانکراتیت و هم زردی می توانند بیماری های جدی و تهدید کننده زندگی باشند.
در موارد نادر، سنگ کیسه صفرا می تواند به روده رفته و باعث انسداد شود، به این معنی که غذا نمی تواند از آن عبور کند. هنگامی که این اتفاق می افتد، بیماران با درد شکم و استفراغ مواجه می شوند که می تواند یک بیماری جدی باشد.
علائم پر شدن کیسه صفرا
پر شدن کیسه صفرا معمولا بدون علائم خاص و به طور طبیعی اتفاق می افتد. اما در برخی موارد ممکن است علائم ظاهر شوند. این علائم می تواند شامل درد یا سنگینی در قسمت بالای سمت راست شکم، احساس سنگینی یا پری معده، احساس پری شکم و افزایش اندازه کیسه صفرا باشد، همچنین وجود صفرا در مدفوع و روشن شدن رنگ مدفوع از نشانه های پر شدن کیسه صفرا است. علائم زیر در صورت پیشرفت انسداد ممکن است ایجاد شود:
- درد در ناحیه سمت راست بالای شکم یا زیر سینه و در مرکز شکم که ناگهانی یا شدید است.
- درد در پشت بین شانه ها
- درد در شانه راست
- حالت تهوع
- استفراغ
خلاصه مطالب
سنگ های صفراوی رسوبات سخت شده صفرا هستند که می توانند در کیسه صفرا ایجاد شوند. صفرا یک مایع گوارشی است که در کبد تولید شده و در کیسه صفرا ذخیره می شود. وقتی غذا می خورید، کیسه صفرا منقبض می شود و صفرا را به روده کوچک تخلیه می کند. اندازه سنگ های صفراوی از کوچکی یک دانه شن تا بزرگی به اندازه یک توپ گلف متغیر است. بدن برخی از افراد فقط یک سنگ کیسه صفرا تولید می کند، در حالی که برخی دیگر به طور همزمان چندین سنگ صفراوی تولید می کنند.
افرادی که علائم سنگ کیسه صفرا را تجربه می کنند معمولاً نیاز به جراحی برداشتن کیسه صفرا دارند. سنگ های صفراوی که هیچ علامت و نشانه ای ایجاد نمی کنند معمولاً نیازی به درمان ندارند.
سوالات متداول
برای دفع سنگ کیسه صفرا چی بخوریم؟
مصرف زیاد میوه ها و سبزیجات تازه، آب میوه، محصولات لبنی کم چرب، غلات کامل، آجیل، ادویه جات و حبوبات.
بهترین نوشیدنی برای کیسه صفرا؟
آب پرتقال، سرکه سیب، آب سیب، چای نعناع، چای زردچوبه، دوغ و آب.
آیا سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟
اگر سنگ کیسه صفرا از مجرای صفراوی شما عبور کند و در جایی گیر کند، می تواند خطرناک شود. و می توانند مجاری صفراوی شما را مسدود کنند و باعث درد و عوارض جدی شوند.
