قرص دیکلوفناک یک داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)است که برای درمان دردهای خفیف تا متوسط استفاده میشود و به تسکین علائم آرتریت (استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید) مانند التهاب، تورم، سفتی و درد مفاصل کمک می‌کند. این دارو آرتروز را درمان نمی کند بلکه علایم آن را کاهش می‌دهد.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی با مسدود کردن تولید برخی از مواد طبیعی در بدن که باعث التهاب می شوند، عمل کرده و از این طریق به کاهش تورم، درد یا تب کمک می‌نمایند. قرص دیکلوفناک همچنین برای بهبود اسپوندیلیت آنکیلوزان (نوعی آرتریت که مفاصل ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می دهد) و سایر شرایط دردناک مانند دردهای قاعدگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیکلوفناک سدیم همچنین برای درمان حملات حاد میگرن، در بزرگسالان به کار می‌رود. اما از حملات میگرنی جلوگیری نکرده یا آنها را کاهش نمی‌دهد.
شکل های دارویی دیکلوفناک
این دارو به صورت قرص یا کپسول خوراکی، شیاف یا به صورت ترکیب موضعی عرضه میشود. فرم های موضعی شامل ژل پوستی، پچ های پوستی و محلول قطره چشمی می‌باشند. در این مقاله فقط فرم قرص خوراکی دیکلوفناک را بررسی خواهیم کرد.
دو شکل مختلف قرص دیکلوفناک
- قرص‌های تاخیری رهش (DR) که در سه نوع موجود هستند: 25 میلی گرم، 50 میلی گرم و 75 میلی گرم
- قرص‌های طولانی رهش (ER) که یک نوع دارند: 100 میلی گرم
با قرص DR، دارو به محض ورود به معده آزاد می شود اما با قرص ER، دارو به طور تدریجی در طول زمان در بدن آزاد می‌گردد.
همچنین دیکلوفناک در دو نوع نمک مختلف به نام‌های دیکلوفناک سدیم و دیکلوفناک پتاسیم موجود است. این داروها به شکل های خوراکی متفاوتی بوده و برای درمان بیماری های مختلف استفاده می‌شوند. این نوشتار فقط دیکلوفناک سدیم را توضیح می‌دهد که به اختصار به آن “دیکلوفناک” گفته میشود.
پیشنهاد مقاله: علت التهاب لابیا و درمان تورم آن
روش استفاده
استفاده از قرص دیکلوفناک را برای تمام مدت تجویز شده ادامه دهید و آن را با مقدار بیشتر یا زمان طولانی‌تر استفاده ننمایید. این دارو را طبق دستور پزشک متخصص عمومی، از طریق خوراکی با یک لیوان پر آب (240 میلی لیتر) مصرف کنید، مگر اینکه پزشکتان دستور دیگری به شما بدهد. پس از مصرف این دارو حداقل تا 10 دقیقه دراز نکشید.
اگر در حین مصرف این دارو ناراحتی معده رخ داد، می‌توانید آن را با غذا، شیر یا یک آنتی اسید مصرف نمایید. با این حال، این روش ممکن است جذب را کند کرده و تسکین درد را به تاخیر بیاندازد. قرص ها را به طور کامل ببلعید و از خرد کردن، جویدن یا شکستن قرص خودداری نمایید. انجام این کار می‌تواند ناراحتی معده را افزایش دهد.
تاثیر قرص دیکلوفناک معمولاً در عرض یک هفته آغاز میشود، اما در موارد شدید ممکن است چندین هفته بگذرد تا اثرات کامل این دارو را احساس کنید. شما می‌توانید این دارو را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. با این حال، کپسول دیکلوفناک باید با معده خالی مصرف شود.
دوز
دوز قرص دیکلوفناک برای بیماران مختلف متفاوت است. اطلاعات زیر فقط شامل دوزهای متوسط این دارو است. اگر دوز مربوط به شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.
تعداد دوزهای روزانه، زمان مجاز بین دوزها، و مدت زمانی که دارو را مصرف می‌کنید به مشکل پزشکی که دارو را برای آن استفاده می‌کنید، و مقدار دارویی که مصرف می کنید به قدرت دارو بستگی دارد.
کپسول
درد حاد
- بزرگسالان و کودکان 12 سال و بالاتر – 25 میلی گرم 4 بار در روز.
- کودکان کمتر از 12 سال – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
قرص های DR و بازشونده در روده
اسپوندیلیت آنکیلوزان
- بزرگسالان – قرص دیکلوفناک 25 میلی گرم 4 بار در روز، با دوز اضافی 25 میلی گرم قبل از خواب در صورت لزوم.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
آرتروز
- بزرگسالان – قرص دیکلوفناک 50 میلی گرم 2 یا 3 بار در روز یا 75 میلی گرم دو بار در روز.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
آرتریت روماتوئید
- بزرگسالان – 50 میلی گرم 3 یا 4 بار در روز یا 75 میلی گرم دو بار در روز.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
قرص های ER و سریع‌الاثر
آرتروز
- بزرگسالان – 50 میلی گرم 2 یا 3 بار در روز.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
درد حاد
- بزرگسالان – 50 میلی گرم 3 بار در روز. فقط برای اولین دوز قرص دیکلوفناک 100 میلی گرم مصرف کنید.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
دردهای قاعدگی
- بزرگسالان – 50 میلی گرم 3 بار در روز. فقط برای اولین دوز 100 میلی گرم مصرف کنید.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
آرتریت روماتوئید:
- بزرگسالان – قرص دیکلوفناک 50 میلی گرم 3 یا 4 بار در روز.
- کودکان – مصرف و دوز باید توسط پزشک تعیین شود.
عوارض جانبی
هر دارو در کنار اثرات درمانی خود ممکن است عوارض ناخواسته ای نیز ایجاد کند. اگرچه همه این عوارض جانبی ممکن است رخ ندهند، اما در صورت بروز ممکن است به مراقبت های پزشکی نیاز داشته باشند.
در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر به دنبال مصرف قرص دیکلوفناک فوراً با پزشک خود مشورت کنید:
بیشتر رایج
- ترش کردن
- آروغ زدن
- خونریزی لثه
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
- سوزش ادرار
- درد قفسه سینه
- لرز
- سرفه
- مدفوع به رنگ خاک رس
- ادرار کدر یا تیره
- یبوست
- کاهش خروجی ادرار
- اسهال
- سرگیجه
- احساس سوء هاضمه
- تب
- میل مکرر به ادرار کردن
- سردرد
- سوزش سردل
- افزایش زمان خونریزی
- خارش یا بثورات پوستی
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- ادرار دردناک یا دشوار
- پوست رنگ‌پریده
- نفخ معده، سوزش، گرفتگی یا درد
- گلودرد
- زخم یا لکه های سفید روی لب یا در دهان
- تورم یا التهاب دهان
- تورم غدد
- مشکل در تنفس
- بوی نامطبوع نفس
- خونریزی یا کبودی غیرمعمول
- خستگی یا ضعف غیرمعمول
- درد بالای سمت راست شکم
- استفراغ خون یا موادی شبیه تفاله قهوه
- کاهش وزن
- زردی چشم و پوست
کمتر رایج
- ایجاد تاول، لایه برداری، شل شدن پوست
- تاری دید
- سوزش، خارش، بی حسی، گزگز، یا احساس سوزن سوزن شدن
- گیجی
- تغییر در هوشیاری
- سرگیجه، غش یا سبکی سر هنگام بلند شدن ناگهانی از حالت درازکش یا نشسته
- احساس حرکت مداوم خود یا اطراف
- احساس غمگینی یا خالی بودن
- تحریک پذیری
- درد مفاصل یا ماهیچه
- کاهش اشتها
- از دست دادن هوشیاری
- عصبی بودن
- درد یا ناراحتی در بازوها، فک، پشت یا گردن
- لب ها، ناخن ها یا پوست رنگ پریده یا آبی
- قرمزی و تحریک چشم
- ضایعات پوستی قرمز، اغلب با یک مرکز بنفش
- قرمزی، درد یا خارش پوست
- احساس چرخش
- لرزش در بازوها، دست‌ها یا پاها
- خواب آلودگی غیر معمول
- سفت شدن گردن یا پشت
- مشکل در تمرکز
- مشکل در به خواب رفتن
در صورت بروز هر یک از علائم مصرف بیش از حد قرص دیکلوفناک فوراً کمک اضطراری دریافت کنید:
علائم مصرف بیش از حد
- بی‌قراری
- تاری دید
- تغییر در آگاهی
- تغییر در توانایی دیدن رنگ ها، به خصوص آبی یا زرد
- گیجی
- افسردگی
- تنفس دشوار
- کهیر
- تنفس نامنظم، سریع یا آهسته یا کم عمق
- تحریک پذیری
- از دست دادن هوشیاری
- انقباض عضلانی
- عصبی بودن
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه، معده یا گلو
- لب ها، ناخن ها یا پوست رنگ پریده یا آبی
- تورم پلک ها یا اطراف چشم‌ها، صورت، لب‌ها یا زبان
- افزایش وزن سریع
- تشنج
- خواب آلودگی
- ضربان قلب آهسته یا سریع
- بی حوصلگی
- تورم مچ پا یا دست
- مشکل خواب
- ضعف بدنی غیرمعمول
برخی از عوارض جانبی نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. این عوارض ممکن است در طول درمان از بین بروند زیرا بدن با قرص دیکلوفناک سازگار می شود. اگر هر یک از عوارض جانبی زیر ادامه دار یا آزاردهنده بوده یا در مورد آنها سؤالی داشتید، با پزشک خود مشورت کنید:
بیشتر رایج
- نفخ کردن
- وزوز گوش
- مشکل در بلع
- گاز اضافی در معده یا روده
- از دست دادن شنوایی
- ضعف
- درد یا سوزش در گلو
کمتر رایج
- سوزش، خشکی یا خارش چشم
- کاهش شدید انرژی
- ریزش مو، نازک شدن مو
- افزایش حساسیت پوست به نور خورشید
- درد در بازوها یا پاها
- قرمزی، درد، تورم چشم یا پلک
- قرمزی یا تغییر رنگ پوست
- آفتاب سوختگی شدید
عوارض جانبی دیگری نیز ممکن است در برخی از بیماران رخ دهد. اگر متوجه عوارض دیگری شدید، با پزشک خود مشورت کنید.
پیشنهاد ویژه: علت التھاب زبان چیست و چگونه درمان میشود؟
نحوه مقابله با عوارض جانبی قرص دیکلوفناک
- تهوع: قرص دیکلوفناک را همراه یا بعد از غذا یا میان وعده مصرف کنید. همچنین اجتناب از غذاهای تند ممکن است کمک کننده باشد.
- استفراغ یا اسهال: مقدار زیادی آب یا مایعات دیگر بنوشید. جرعه های کوچک و مکرر آب را امتحان کنید. اگر علائم کم آبی دارید، مانند ادرار کردن کمتر از حد معمول یا ادرار تیره و با بوی قوی، یا اگر استفراغ یا اسهال بیش از 3 روز طول کشید با پزشک صحبت کنید.
- احساس گیجی یا سرگیجه: اگر احساس سرگیجه یا عدم تعادل دارید، بنشینید یا دراز بکشید تا زمانی که احساس بهتری پیدا کنید. رانندگی یا دوچرخه سواری نکنید، از ابزار یا ماشین آلات استفاده نکنید. همانطور که بدن شما به قرص دیکلوفناک عادت می‌کند، این عوارض جانبی باید از بین بروند.
- سردرد: استراحت کنید و مایعات زیادی بنوشید. الکل مصرف نکنید. سردرد معمولا باید پس از هفته اول مصرف دیکلوفناک از بین برود. در غیر این صورت با پزشک خود صحبت کنید.
- معده درد، نفخ یا از دست دادن اشتها: سعی کنید غذاهای نفاخ (مانند نخود، عدس، لوبیا و پیاز) مصرف نکنید. وعده های غذایی کوچکتر انتخاب نمایید، آهسته بخورید و بنوشید و به طور منظم ورزش کنید.
- بثورات خفیف و تحریک، خارش، خشکی یا التهاب پوست: از کرم یا پماد نرم کننده برای مرطوب کردن، تسکین و آبرسانی به ناحیه آسیب دیده استفاده کنید. اگر ظرف یک هفته بهتر نشد یا نگران هستید، با داروساز یا پزشک صحبت کنید.
- حساسیت پوست نسبت به نور خورشید: از آفتاب شدید دوری کرده و از کرم ضد آفتاب با فاکتور بالا (SPF 15 یا بالاتر) حتی در روزهای ابری استفاده نمایید.
مصرف در بارداری
استفاده از قرص دیکلوفناک یا سایر NSAID ها پس از 30 هفته بارداری ممکن است منجر به اختلالی به نام الیگوهیدرآمنیوس گردد (که در آن مایع آمنیوتیک بسیار کمی در کیسه اطراف نوزاد وجود دارد). دیکلوفناک فقط باید بعد از هفته 30 بارداری و تحت نظارت پزشک مصرف شود.
