فولیک اسید یا فولات (ویتامینB9) در تشکیل گلبول های قرمز خون و رشد و عملکرد سلول های سالم مهم است. این ماده مغذی در بارداری برای کاهش خطر نقایص مادرزادی مغز و ستون فقرات جنین ضروری است. فولات عمدتاً در سبزیجات برگ سبز تیره، لوبیا، نخود و آجیل یافت می شود. میوه های غنی از این ویتامین عبارتند از پرتقال، لیمو، موز، خربزه و توت فرنگی. فولیک اسید شکل مصنوعی فولات است.
اهمیت قرص فولیک اسید
قرص فولیک اسید برای طیف وسیعی از عملکردها در بدن مهم است. برای مثال به بدن کمک می‌کند تا گلبول‌های قرمز جدید سالم بسازد. گلبول های قرمز خون، اکسیژن را در سراسر بدن حمل می کنند. اگر بدن به اندازه کافی گلبول قرمز تولید نکند، فرد ممکن است دچار کم خونی شود که منجر به خستگی، ضعف و رنگ پریدگی می‌گردد. بدون فولات کافی، ممکن است فرد به نوعی از کم خونی به نام کم خونی مگالوبلاستیک مبتلا شود.
این ماده همچنین برای سنتز و ترمیم DNA و تقسیم سلولی ضروری است. یکی از خواص فولیک اسید، کمک به کاهش عوارض جانبی متوترکسات (دارویی که برای درمان آرتریت شدید، بیماری کرون یا پسوریازیس استفاده می شود) است.
کمبود فولات
کمبود این ویتامین می تواند منجر به نوعی کم خونی به نام کم خونی مگالوبلاستیک شود.
برخی از علائم کمبود آن عبارتند از:
- ضعف
- خستگی
- مشکل در تمرکز
- سردرد
- تحریک پذیری
- تپش قلب
- زخم روی زبان و داخل دهان
- تغییر رنگ پوست، مو یا ناخن
- تحریک پذیری، سردرد، تپش قلب و تنگی نفس
برخی از گروه هایی که در معرض خطر کمبود هستند عبارتند از:
- افراد مبتلا به اختلال مصرف الکل
- افراد باردار
- افراد در سنین باروری
- افراد مبتلا به بیماری‌هایی که بر جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد، از جمله اختلال التهابی روده (IBD) و بیماری سلیاک
- افراد مبتلا به پلی مورفیسم MTHFR، که یک بیماری ژنتیکی است که منجر به افزایش سطح اسید آمینه ای به نام هموسیستئین در خون می‌شود.
پیشنهاد مقاله: ارتباط بین مصرف فولیک اسید در دوران بارداری
مقدار توصیه شده (RDA)
بزرگسالان روزانه به حدود 400 میکروگرم فولات نیاز دارند. در دوران بارداری و شیردهی، RDA 600 میکروگرم است.
RDA برای نوزادان، کودکان و نوجوانان:
- تولد تا 6 ماهگی: 65 میکروگرم
- 7 تا 12 ماه: 80 میکروگرم
- 1 تا 3 سال: 150 میکروگرم
- 4 تا 8 سال: 200 میکروگرم
- 9 تا 13 سال: 300 میکروگرم
- 14 تا 18 سال: 400 میکروگرم
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
مزایا و موارد استفاده
درمان کمبود فولات
کمبود فولات ممکن است به دلایل زیادی رخ دهد. برخی از علل احتمالی عبارتند از:
- کاهش دریافت در رژیم غذایی
- بیماری ها یا جراحی هایی که بر نحوه جذب آن در بدن تأثیر می گذارد، از جمله بیماری سلیاک، سندرم روده کوتاه و جراحی بای پس معده
- کاهش یا عدم ترشح اسید معده
- داروهایی که بر جذب آن تأثیر می گذارند، از جمله متوترکسات و سولفاسالازین
- اختلال مصرف الکل
- بارداری
- کم خونی همولیتیک
- دیالیز
مصرف کم این ویتامین می تواند عوارضی مانند کم خونی، مشکلات رشد جنین، اختلالات ذهنی، اختلال در عملکرد ایمنی و افسردگی ایجاد کند. مصرف مکمل های فولیک اسید می تواند سطح آن را بالا ببرد و از این عوارض جلوگیری نماید.
جلوگیری از نقایص مادرزادی و عوارض بارداری
مکمل های فولیک اسید می توانند به جلوگیری از اختلالات لوله عصبی جنین، از جمله اسپینا بیفیدا و آنانسفالی و همچنین به کاهش خطر عوارض بارداری مانند پره اکلامپسی کمک کنند.
حفظ سلامت مغز
سطوح پایین فولات خون با عملکرد ذهنی ضعیف و افزایش خطر زوال عقل مرتبط است. مصرف کافی این ویتامین می‌تواند به محافظت در برابر بیماری آلزایمر کمک کند در نتیجه یکی دیگر از خواص فولیک اسید را مشاهده کردیم.
درمان مشکلات سلامت روان
فولات در تولید مواد شیمیایی مغز به نام انتقال دهنده های عصبی نقش دارد و مصرف کم آن با افسردگی، اسکیزوفرنی و سایر مشکلات سلامت روان مرتبط است. قرص فولیک اسید ممکن است به کاهش علائم بیماری های روانی مانند افسردگی پس از زایمان، اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی کمک کنند. همچنین مصرف این مکمل ها در کنار داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد روان پریشی ممکن است علائم این بیماری ها را بیشتر از مصرف داروها به تنهایی کاهش دهد.
کاهش عوامل خطر بیماری قلبی
مکمل های حاوی فولیک اسید، می‌توانند به بهبود سلامت قلب و کاهش خطر بیماری قلبی کمک کنند. سطوح بالای هموسیستئین خطر بیماری قلبی را افزایش می دهد. از آنجایی که فولات به تجزیه هموسیستئین کمک می کند، کمبود آن می تواند منجر به سطوح بالای هموسیستئین و در نتیجه افزایش خطر بیماری های قلبی-عروقی شود. قرص فولیک اسید می تواند به کاهش سطح هموسیستئین کمک کرده و خطر بیماری قلبی را کاهش دهد پس یکی از خواص فولیک اسید می باشد.
علاوه بر این، استفاده از این مکمل ها همراه با داروهای ضد فشار خون می‌تواند فشار خون بالا را به طور قابل توجهی بیشتر از مصرف داروها به تنهایی کاهش دهد. مکمل فولیک اسید همچنین عملکرد رگ‌های خونی را در افراد مبتلا به بیماری قلبی بهبود می‌بخشد.
پیشنهاد ویژه: عوارض قرص فولیک اسید
سایر مزایای احتمالی
- این مکمل ها می‌توانند به بهبود تنظیم قند خون و کاهش مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت کمک کنند. از آنجایی که داروی متفورمین می تواند سطح فولات را کاهش دهد، در صورت پایین بودن سطح آن ممکن است به مکمل نیاز باشد.
- مصرف این مکمل شانس باردار شدن را افزایش می‌دهد. افرادی که از روش‌های کمک باروری برای باردار شدن استفاده می‌کنند، در صورتی که مکمل فولیک اسید بیشتری دریافت کنند، احتمال بچه دار شدن بیشتری دارند. این ویتامین می تواند کیفیت تخم را بهبود بخشد و به رشد و لانه گزینی جنین در رحم کمک کند.
- التهاب در بروز علایم بسیاری از بیماری ها نقش دارد. نشان داده شده است که مکمل‌های اسید فولیک نشانگرهای التهاب مانند پروتئین C را کاهش می‌دهند.
- کلیه ها مواد زائد را از خون فیلتر می کنند، اما وقتی آسیب ببینند، هموسیستئین می‌تواند ایجاد شود. مکمل های اسید فولیک می‌تواند به کاهش سطح هموسیستئین و خطر بیماری قلبی در افراد مبتلا به بیماری کلیوی کمک کند.
ایمنی و عوارض جانبی
مصرف فولیک اسید هنگامی که به صورت خوراکی در دوزهای مناسب استفاده شود، معمولا” بی خطر است.
با این حال گاهی مصرف خوراکی آن می تواند باعث موارد زیر شود:
- طعم بد در دهان
- حالت تهوع
- از دست دادن اشتها
- گیجی
- تحریک پذیری
- اختلال الگوی خواب
- افراد مبتلا به آلرژی ممکن است به این مکمل‌ها واکنش نشان دهند. علائم هشدار دهنده واکنش آلرژیک عبارتند از بثورات پوستی، خارش و دشواری در تنفس.
- مصرف زیاد این ویتامین می تواند علایم کمبود ویتامین B12 را تا زمانی که اثرات عصبی آن غیر قابل برگشت شود بپوشاند.
اسید فولیک اضافی از طریق ادرار دفع می شود.
سوالات متداول
هنگام استفاده از فولیک اسید باید مراقب چه نکاتی باشم؟
حتی در زمانی که این ویتامین را مصرف می کنید، باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشید. مصرف مکمل های ویتامینی جایگزین یک رژیم غذایی سالم نیست. در صورت مصرف هر نوع مکمل به پزشک خود اطلاع دهید.
داروی خود را کجا نگه دارم؟
دارو را دور از دسترس اطفال، دور از تابش نور و در دمای اتاق بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری نمایید. این دارو در صورت قرار گرفتن در معرض گرما یا نور به سرعت تجزیه شده و غیرفعال می شود. هر داروی استفاده نشده را بعد از تاریخ انقضا دور بریزید.
چه چیزی ممکن است با فولیک اسید تداخل داشته باشد؟
1-کلرامفنیکل 2-کلستیرامین 3-داروهای ضد تشنج 4-متوترکسات 5-نیتروفورانتوئین 6-پیریمتامین 7-همچنین سیگار و مشروبات الکلی ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند.
چگونه باید از فولیک اسید استفاده کنم؟
این دارو را به صورت خوراکی با یک لیوان آب در فاصله های زمانی منظم مصرف کنید.
در صورت فراموش کردن یک دوز چه کاری باید انجام دهم؟
اگر مصرف یک نوبت را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف نمایید. اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، فقط آن دوز را مصرف کرده و از مصرف دوز اضافی خودداری کنید.
