خواب کودکان از نقش بسیار مهمی در زندگی آنها دارد. داشتن خواب درست و کافی کودک رشد و سلامت اورا حفظ می‌کند. همچنین مقدار خواب مورد نیاز کودکان مختلف با هم تفاوت داشته وبه عواملی چون سن کودک بستگی دارد. باید بدانید که خوابیدن کودک همانند غذا و داشتن تغذیه مناسب، امری بسیار ضروری محسوب می‌شود. اگر خواب کودکان به اندازه کافی نباشد بر هوش، عملکرد روزانه و حتی خلق و‌خوی آنها تاثیر منفی می‌گذارد. تفاوت در نیاز خواب کودکان، برنامه خواب والدین را نیز دچار تغییرات می‌کند. این تفاوت‌ها گاهی باعث دشواری در داشتن یک برنامه منظم و متداول برای خواب کودک می‌شود. اما به دلیل حساسیت درمیزان خواب کودکان، بسیاری از والدین برنامه‌های زندگیشان رابا توجه به نیاز فرزندشان می‌چینند. ما در این مطلب “ازپزشک” به اینکه کودکان چقدر به خواب نیاز دارند پرداخته‌ایم. برای دریافت اطلاعات کافی از میزان خواب کافی کودکان درهر سن، هماره ما باشید.
جدول زمانی خوابیدن کودک
همراه ما باشید تا بتوانید یک برنامه‌ریزی بهتر برای ساعات خواب کودک خود داشته باشید. فواید خواب کودکان، میزان مورد نیاز خواب و روش‌های برای خواب درست کودک که به هرکدام از آنها خواهیم پرداخت. در صورت نیاز هم می‌توانید با استفاده از “اپلیکیشن ازپزشک” با متخصص کودک در ارتباط باشید. و هر سوالی دارید به صورت آنلاین درمیان بگذارید.
شما با کمک مشاوره کودک بهتر می‌توانید از مطلبی که ما برای شما آماده کردیم استفاده کنید.
فواید خواب کافی برای کودک
همانگونه که پیش‌تر عنوان کردیم خواب کافی کودکان بر کارایی ذهنی و جسمی آنها تاثیر مستقیم دارد. کودکانی که ساعات مشخصی می‌خوابند نسبت به کودکانی که خواب منظم وکافی ندارند، دارای هوش و سرعت یادگیری بالاتری هستند.
از فواید خواب کافی کودکان می‌توانیم به موارد زیر هم اشاره کنیم:
- تقویت سیستم ایمنی
- فزایش قدرت یادگیری در طول روز
- رشد طبیعی و مناسب
- خلق و خوی خوب در طول روز
خوابیدن از جمله نیازهای اساسی و اولیه کودکان است. خواب کافی تاثیرات مستقیمی بر مغز دارد و یکی از نیازهای اولیه همانند غذا و آب به شمار می‌رود. اگر فرزندتان در کودکی به دلایل مختلفی نتواند خواب با کیفیتی داشته باشد در آینده با مشکلات زیادی مواجه می‌شود.
در ادامه در رابطه با میزان خواب کودکان در سنین مختلف صحبت خواهیم کرد.
میزان خواب مناسب کودکان در سنین مختلف
یک کودک چند ساعت باید بخوابد؟ یا بهتر است بپرسیم فواید به موقع خوابیدن کودک چیست؟ برنامه زمانی خواب برنامه‌ای است که به طور کلی بین کودکان ثابت است . البته توجه داشته باشید که هر کودک ویژگی‌های منحصر به فرد خودش را دارد. به همین دلیل ممکن است به خواب کمتر یا بیشتر نیاز داشته باشد.
والدین زیادی هم هستند که تمایل دارند بدانند کودکشان چقدر به خواب نیاز دارد. همچنین این موضوع برای والدین کودکانی که به مدرسه می‌روند نیز اهمیت بسیار بالایی دارد. ما در ادامه، در رابطه با میزان خواب مناسب برای هر کودک صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید و هر سوالی دارید در انتهای مطلب و در قسمت دیدگاه، “ازپزشک” بپرسید.
یک تا چهار هفتگی: ۱۵ تا ۱۶ ساعت خواب
نوزادان معمولاً ۱۵ تا ۱۸ ساعت از شبانه روز را در خواب سپری می‌کنند. البته هر بار در دوره‌های کوتاه دو تا چهار ساعته می‌خوابند. نوزادان نارس بیشتر و کودکان مبتلا به کولیک کمتر از این مدت زمان را در خواب هستند. از آنجاییکه در نوزاد هنوز ساعت زیستی شکل نگرفته، الگوی خواب آنها به چرخه‌ی شب و روز وابستگی ندارد. یعنی خواب آنها یک الگوی مشخص را دنبال نمی‌کند. به همین دلیل است که نوزاد خواب مشخص و پیوسته‌ای ندارد. زمانیکهکودک گرسنه شود از خواب بیدار شده، شیر می‌خورد و دوباره به خواب می‌رود؛ این چرخه به دلیل وزن گیری نوزاد است. بیشترین زمانی که نوزاد بی‌وقفه می‌خوابد 4 الی 5 ساعت است. برای آنکه به کودک کمک کنید تا بتواند بهتر بخوابد او را قبل از خواب شب به حمام ببرید. ترجیحا در زمان بیداری، کودک را در معرض نور خورشید قرار داده و با او بازی کنید.
یک تا چهار ماهگی: ۱۴ تا ۱۵ ساعت خواب در شبانه روز
نوزاد با رسیدن به ۶ هفتگی، آرام‌تر است و الگوی خواب منظم‌تری پیدا می‌کند. طولانی‌ترین دوره‌ی خواب در این سن به ۴ تا ۶ ساعت رسیده که معمولاً به صورت منظم در زمان غروب آفتاب رخ می‌دهد. در این سن اشتباه گرفتن شب و روز برای نوزاد به پایان می‌رسد.
چهار تا دوازده ماهگی: ۱۴ تا ۱۵ ساعت خواب
بیشتر نوزادان بالای یازده ماه تنها ۱۲ ساعت در روز را می‌خوابند. رسیدن به یک الگوی خواب ثابت، هدف اصلی این دوره است. کودک در این سن اجتماعی‌تر شده و الگوی خوابش به والدین شبیه‌تر می‌شود.
نوزادان تا شش ماهگی، ۳ یا ۲ بار در طول روز را چرت می‌زنند. در این زمان و یا حتی زودتر، کودک می‌تواند به صورت کامل در طول شب بخوابد. زمانی که ساعت زیستی داخل بدن به صورت کامل به تکامل برسد، الگوی چرت عصرگاهی کودک هم به ثبات می‌رسد.
برای اینکه بیشتر با خواب نوزاد آشنا شوید باید بگوییم که نوزادان معمولا سه خواب سبک و کوتاه دارند. که این خواب نوزادان حدود 6 ماهگی به دو مرحله می‌رسد. در این زمان، نوزادان از نظر جسمی توانایی خواب شبانه را دارند. به طور کلی ایجاد چرت های منظم در بخش بعدی این چارچوب زمانی، با بالغ شدن ریتم های بیولوژیکی اتفاق می افتد.
چرت نیمه صبح نوزاد از ساعت ۹ صبح شروع شده و تقریبا یک ساعت به طول می‌انجامد. خواب نیمروز اول بین ظهر و ۲ بعد از ظهر شروع شده و یک یا دو ساعت طول می‌کشد. خواب نیمروز آخر ممکن است از ساعت ۳ تا ۵ عصر شروع شود. که این خواب معمولا در هر نوزاد اندازه متفاوتی دارد. و معمولاً از نظر طول متفاوت است. پزشک متخصص کودکان در “اپلیکیشن ازپزشک” می‌تواند میزان خواب مناسب کودکتان را به شما اعلام کند.
یک تا سه سالگی: ۱۲ تا ۱۴ ساعت خواب
زمانیکه کودک شما یک سالگی را پشت سر می‌گذارد کم‌کم تمایل به چرت صبحگاهی و غروب خود را از دست می‌دهد. در این سن کودک شما تنها یک بار در روز چرت می‌زند. اگر یادتان باشد عنوان کردیم که کودکان نوپا به ۱۴ ساعت خواب در روز نیاز دارند. اما در این سن معمولاً تا ۱۰ ساعت به خواب می‌روند.
اکثر کودکان ۲۱ تا ۳۶ ماهه، به یک خواب کوتاه نیمروز نیاز دارند. که مدت زمان این خواب بین یک تا سه و نیم ساعت تفاوت دارد. کودکان در این سن معمولاً بین ساعت ۷ و ۹ شب به رختخواب می‌روند. و صبح‌ها بین ساعت ۶ و ۸ از خواب بیدار می‌شوند.
سه تا شش سالگی: ۱۰ تا ۱۲ ساعت خواب
کودکان در این سن و سال تقریبا بین 7 تا 9 شب به خواب می‌روند. سپس صبح روز بعد بین ساعت 6 تا 7 صبح از خواب بیدار می‌شوند. این الگوی خواب کودکان درست همانند الگوی خواب کودک در سنین پایین است. در سن سه سالگی، کودکان همچنان خواب کوتاه روزانه را در برنامه دارند. اما در سن پنج سالگی کمتر پیش می‌آید که در هنگام روز به خواب بروند.
هفت تا دوازده سالگی: ۱۰ تا ۱۱ ساعت خواب
کودکان در این سن به دلیل داشتن فعالیت‌هایی چون مدرسه، بازی و … ساعت خوابشان به تدریج دیرتر می‌شود. اکثرا در سن 12 سالگی ساعت 9 شب به رختخواب می‌روند. البته در این سن هم ساعت به خواب رفتن کودکان متفاوت بوده و معمولا بین ساعت ۷ تا 10 شب است. کل ساعت خواب کودکان در سنین 7 تا 12 ، ۹ تا ۱۲ ساعت وبه صورت میانگین ۹ ساعت است.
دوازده تا هجده سالگی: ۸ تا ۹ ساعت در شبانه روز
این قسمت از متن ما بسیار مهم است. باید بدانید که نیاز به خواب برای سلامت و کیفیت زندگی نوجوانان بسیار ضروری و حیاتی است. در این سن بسیاری از نوجوانان به ساعت‌های خواب بیشتری نسبت به سال‌های گذشته احتیاج دارند. با این حال بسیاری از نوجوانان در این سنین به دلیل فشارهای اجتماعی، به مقدار کافی و مورد نیاز نمی‌خوابند.
خواب کودکان | چگونه خواب کودکان را بهتر کنیم؟
گاهی اوقات والدین از نخوابیدن کودکشان شاکی هستند. لازم به ذکر است کودکانی که کیفیت خواب خوبی ندارند قطعا نمی‌توانند از فواید خواب بهره ببرند. در این شرایط در برخورد و رفتار با کودک خود نیاز به تجدید نظر خواهید داشت. مادر ادامه چند روش ساده به شما آموزش می‌دهیم تابا استفاده از آنها بتوانید به راحت خوابیدن کودکتان کمک کنید.
کودکتان را خسته کنید: کودک را در طول روز به گردش ببرید و اجازه بدهید حسابی بازی کند. با اینکار خسته شده و در شب راحت و به موقع به خواب می‌رود. یکی از مهم‌ترین دلایل دیر خوابیدن کودکان نداشتن فعالیت در طول روز است. خوابیدن زیاد هم باعث می‌شود، شب نیاز به خواب نداشته باشد.
تنظیم یک برنامه خواب برای کودک ضروری است. اگر کودک شما بیشتر از بقیه هم سن و سالانش شیطنت می‌کند و بیش فعال است. داشتن برنامه خواب اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
به کودک خود آرامش بدهید: اگر کودک شما بنا به دلایلی مانند ترس از تاریکی، سخت به خواب می‌رود ترجیحا اتاق را خیلی تاریک نکنید. یا برای آرامش دادن مدام کودک خود را چک کنید. ترس از تاریکی کودکان گاهی شدید است و اینجا نیاز است تا شما این مشکل را برطرف کنید. اگر توان مداخله ندارید حتما از متخصص کودکان مشاوره بگیرید و یا به مشاور کودک مراجعه کنید.
از اتاق خواب کودک برای تنبیه استفاده نکنید: محل خواب باید برای کودکان یک نقطه امن باشد. از این طریق می‌تواند با آرامش و رضایت به خواب برود. برای تشویق و حتی نحوه تنبیه کودک حتما به جوانب مختلف آن فکر کنید. در واقع تنبیه باعث افزایش ترس کودک می‌شود و شاید در کوتاه مدت جوابگو باشد. اما در بلند مدت آثار جانبی بدی بر جای می‌گذارد که در بزرگسالی نمایان می‌شود.
قبل از خواب برای کودک خود قصه بخوانید: تشویق کودکان به خواب با استفاده از قصه راه موثری است. همچنین ماندن شما در اتاق و قصه گویی برای کودک موجب آرامش کودکتان قبل از خواب می‌شود. قصه خواندن شما علاوه بر خوابیدن کودک، کمک می‌کند تا با شنیدن داستان‌ها با موضوعات مختلف اطلاعاتش افزایش پیدا کند.
فواید زود خوابیدن کودک:
- خواب باعث رشد بهتر کودک می‌شود
- خواب به سلامت قلب کمک می‌کند
- خواب روی وزن اثر می‌گذارد
- خواب به مبارزه بهتر با میکروب‌ها کمک می‌کند
- خواب خطر بروز جراحت را کاهش می‌دهد
- خواب یادگیری کودک را تقویت می‌کند
- خواب دامنه توجه کودکان را افزایش می‌دهد
سخن آخر
توجه داشته باشید که ممکن است هر کودک با یک روش خاص به خواب برود. خواب کودکان اهمیت بسیار زیادی دارد پس بدانیدکه هر کودک می‌تواند روش خاص برای به خواب رفتن داشته باشد. با این حال راهکارهایی که عنوان کردیم می‌تواند در تسهیل فرایند خواب کودک شما کمک کننده باشد.
اگر با به کارگیری روش‌ها، بازهم کودکتان در به خواب رفتن مشکل دارد. لازم است که با یک مشاور و روانشناس در زمینه کودک مشورت نمایید. پیشنهاد می‌کنیم از متخصصان و مشاوران کودک تیم “ازپزشک” کمک بگیرید و مشکلاتتان را با آنها درمیان بگذارید. از اینکه تا انتهای مطلب همراه ما بودید از شما صمیمانه سپاسگزاریم.
