یکی از بیماری ها و اختلالات شایع در میان زنان، آمنوره یا همان سرطان تخمدان است. ما در این مطلب از مقالات ازپزشک ، سعی کردیم اطلاعات کامل و درستی در رابطه با این بیماری زنان در اختیار کاربران قرار دهیم. شاید نوشته ما معتبر و قابل اعتماد باشد اما تحت هیچ شرایطی با وجود علائم ها به خواندن اکتفا نکنید و به متخصص زنان مراجعه کنید تا پزشک بتواند با انجام معاینات، درمان مناسب برای شما را آغاز کند.
همچنین شما می توانید با نصب اپلیکیشن ازپزشک ، در هر زمان که نیاز داشتید از یکی از بهترین متخصص زنان مشاوره آنلاین بگیرید و در خانه ویزیت شوید.
برای آشنایی با سرطان تخمدان، علت، علائم و درمان آن همراه ما باشید و هر سوالی داشتید در انتهای متن در قسمت دیدگاه به ثبت برسانید و ازپزشک در کوتاه ترین زمان پاسخ دریافت کنید.
سرطان تخمدان چیست ؟
دستگاه تولید مثل زنان دو غده تولید مثل به نام تخمدان دارد که این تخمدان ها در دو طرف رحم قرار دارند. این تخمدان ها اندازه یک بادام هستند که وظیفه ای چون تولید هورمون های زنانه مانند استروژن و پروژسترون همچنین تولید تخمک را بر عهده دارند. سرطان تخمدان هم زمانی رخ می دهد که سلول های غبر طبیعی در هر قسمتی از بدن بیش از حد شروع به رشد کنند. به همین دلیل زمانی که سلول ها به اندازه بی رویه در تخمدان رشد کنند سرطان تخمدان در زنان ایجاد می شود.
طبق جدیدترین دستاوردهای علم پزشکی مشخص شده است که این سرطان از لوله های رحم آغاز شده و وارد تخمدان ها می شود.
متاسفانه این سرطان در بیشتر مواقع در مراحل انتهایی و تا زمانی که در لگن و شکم گسترش یابد، تشخیص داده نمی شود که در این مراحل درمان با مشکل مواجه می شود. این در حالی است که در مراحل اولیه، که در آن بیماری به تخمدان‌ها بسیار محدود است، احتمال موفقیت در درمان به مراتب بیشتر می شود. در طول سال های اخیر درمان های موثری برای این بیماری پیدا شده که اگر این سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود امید به بهبودی فرد مبتلا به سرطان با استفاده از این روش ها بیشتر خواهد بود.
آیا سرطان تخمدان کشنده است ؟
سرطان تخمدان، پنجمین سرطان شایع و خطرناک در زنان است و در میان تمام سرطان های دستگاه تناسلی در زنان، این نوع سرطان بیشترین خطر مرگ را در پی دارد. سرطان به معنی رشد توده سرطانی در تخمدان ها است و تشخیص به موقع آن می تواند زنان را از خطر مرگ نجات دهد.
علت سرطان تخمدان
ما در این قسمت به فاکتورهای خطرآفرین سرطان تخمدان در زنان اشاره خواهیم کرد.
یکی از اصلی ترین علل این بیماری در زنان، افزایش سن است.معمولا بعد از یائسگی، احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در زنان بسیار بالا می رود و جان آنها را تهدید می کند. همچنین استفاده از درمان های هورمونی بعد از یائسگی زنان، خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در آنها به شدت افزایش می دهد.
زنانی که به مدت ۵ تا ۱۰ سال هورمون استروژن بدون پروژسترون استفاده می کنند هم بیشتر در معرض خطر قرار می گیرند. به همین دلیل اگر شما در طولانی مدت از هورمون استروژن استفاده کرده اید و یا در دوران یائسگی قرار دارید فراموش نکنید که به صورت منظم و هر چند ماه یک بار به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. با این کار می توانید وضعیت سلامتی خود در رابطه با احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را تحت کنترل داشته باشید.
یکی دیگر از دلایل ابتلا به این سرطان در زنان، سابقه خانوادگی است. اگر یکی از بستگان نزدیک به بیماری هایی چون سرطان تخمدان، سرطان سینه و یا سرطان روده مبتلا باشد، احتمال ابتلا به سرطان در آن زن بالاتر از دیگر زنان است.
محققین معتقدند که تغییرات ژنتیکی ارثی، عامل ۱۰ درصد از سرطان های تخمدان است. همچنین جهش های ژنی خاصی که به سرطان سینه ارتباط دارند هم شامل این تغییرات ژنتیکی می شوند. زنانی که سابقه خانوادگی این گونه سرطان ها را دارند، باید به صورت منظم و هر چند ماه یک بار به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند تا وضعیت سلامتی شان تحت کنترل باشد.
چاقی هم از دیگر دلایل ابتلا به سرطان تخمدان است. طبق بررسی ها و تحقیقاتی ثابت شده است که زنان چاق بیشتر از دیگر زن ها در معرض ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. متاسفانه میزان مرگ و میر هم در زنان چاق مبتلا به سرطان تخمدان بیشتر از زنان لاغری ست که به این نوع سرطان مبتلا می شوند.
علائم سرطان تخمدان
درد در ناحیه لگن می تواند مهم ترین نشانه سرطان تخمدان باشد.معمولا در اکثر موارد سرطان تخمدان، در ابتدا پوشش بیرونی یا اپیتلیوم در تخمدان ها درگیر می شوند. همانگونه که پیش تر به آن اشاره کردیم در مراحل اولیه سرطان ممکن است هیچ علائمی مشاهده نشود و یا علائم بسیار ناچیزی خودش را نمایان بسازد. به همین دلیل علائم سرطان تخمدان ممکن است مشابه علائم دیگر وضعیت ها مثل سندروم پیش از قاعدگی، سندروم روده تحریک پذیر یا مشکل موقتی در مثانه باشد.
اصلی تریت تفاوت بین این سرطان و دیگر بیماری ها، ماندگاری و پیش رفت در میزان درد و علائم است. پس به علائم سرطان تخمدان که به آن ها اشاره می کنیم دقت فرمایید و در صورت لزوم از یکی از متخصصان زنان ازپزشک، مشاوره آنلاین بگیرید.
اولین علائم
- درد در ناحیه لگن، زیر شکم یا قسمت پایین بدن
- درد در پشت و کمر
- سوء هاضمه و سوزش سر دل
- احساس سیری زود هنگام
- تکرر ادرار
- درد هنگام آمیزش جنسی
- تغییر در گوارش و عملکرد روده مثل یبوست
علائم سرطان تخمدان به صورت پیشرفته
- حالت تهوع
- کاهش وزن ناگهانی
- تنفس با دشواری
- خستگی مفرط
- کم اشتهایی
همانگونه که عنوان کردیم نفخ یا فشار در شکم، درد در شکم یا لگن، کم اشتهایی و تکرر ادرار از علائم این سرطان است. در هر صورت اگر بیشتر از چند هفته این نشانه ها ادامه پیدا کردند حتما با یک متخصص زنان چه به صورت آنلاین و چه به صورت حضوری مشورت کنید.
اگر در زنانی مواردی مانند نفخ معده و فشار یا درد در شکم و لگن بیشتر از چند هفته دیده شود بهتر است سریعاً به متخصص انکولوژی مراجعه شود.
انواع سرطان تخمدان و مراحل پیشروی آن
بیشتر سرطان های تخمدان، مربوط به سرطان های تخمدان مخاطی می شوند که این نوع سرطان ها، تومورهای بدخیمی هستند که از سلول های سطحی تخمدان تشکیل شده اند. لازم به دکر است که برخی تومورهای مخاطی کاملاً مشخص نیست که سرطانی باشند. این دسته از تومورها پتانسیل بدخیمی کمی دارند و با سرعت کمتری رشد می کنند و از سایر انواع سرطان ها هم کم خطرتر هستند.
مراحل رشد سرطان هم عبارت است از :
- مرحله اول: محدود به یک یا دو تخمدان
- مرحله دوم: سرایت به رحم یا ارگان های نزدیک به رحم
- مرحله سوم: سرایت به غدد لنفاوی یا شکم
- مرحله چهارم: سرایت به ارگان های دورتر از رحم مانند شش یا کبد
تشخیص سرطان سینه
معمولا برای تشخیص، در ابتدا پزشک به معاینه ناحیه لگن برای لمس هرگونه مورد مشکوک در ناحیه رحم و تخمدان می پردازد. سپس سابقه خانوادگی و سابقه دارویی بیمار را مورد بررسی قرار می دهد.
در ادامه چند آزمایش هم که برای تشخیص سرطان تخمدان کاربرد دارد را عنوان می کنیم.
- آزمایش خون. این آزمایش برای سنجش یک فاکتور خاص در خون به نام CA-125 صورت می گیرد.
- آزمایشات دیداری. مانند سونوگرافی ناحیه واژینال، ام آر آی ، سی تی اسکن و …
- لاپاراسکوپی. که در این آزمایش یک لاپاراسکوپ (لوله مجهز به دوربین ) از طریق جراحی وارد قسمت زیرین شکم شده و این امکان را به پزشک می دهد که وضعیت تخمدان ها را مشاهده کرده و در صورت لزوم از بافت آن ناحیه نمونه بگیرد.
- کلونوسکوپی. این آزمایش در صورتی که یبوست یا خونریزی در ناحیه مقعد دیده شود برای چک کردن روده بزرگ و یا کلون صورت می پذیرد.
- آسپیراسیون مایع شکم. اگر شکم فرد بیمار ورم کرده باشد، احتمالاً مقداری مایع در زیر شکم جمع شده است که با این آزمایش می توان با استفاده از سرنگ مقداری از آن را برای آزمایشات نمونه گرفت.
- بایوپسی. معمول ترین راه تشخیص سرطان تخمدان، برداشتن تومور یا قسمتی از تومور و انجام آزمایشات مربوطه جهت یافتن سلول های سرطانی است.
آیا سرطان تخمدان قابل درمان است ؟
درمان سرطان تخمدان به روش های زیر صورت می پذیرد:
- جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
- هورمون تراپی
- درمان موضعی
نوع درمان به خیلی از فاکتور ها بستگی دارد مانند نوع سرطان تخمدان، درجه و مرحله پیش رفت آن و همچنین سلامت کلی بیمار. در اغلب موارد از جراحی برای درمان استفاده می شود که وسعت جراحی هم به درجه سرطان تخمدان بستگی دارد.
انواع جراحی
- سالپنگو اوفورکتومی که به منظور برداشتن لوله های رحمی و تخمدان ها صورت می گیرد.
- هیستروکتومی که در این روش جراح متخصص، کل رحم و بافت های اطراف آن را که آلوده هستند، بر می دارد. در این روش جراحی اگر رحم کلاً برداشته شود و زن در دوران پیش از یائسگی باشد، پس از این جراحی فوراً یائسگی شروع می شود.
- برداشتن غده لنفاوی که جراح غده لنفاوی را از ناحیه لگن و نزدیک آئورت بر می دارد.
- خالی کردن ناحیه مبتلا به سرطان که در این روش جراحی، متخصص در صورتی که سرطان به بافت های مجاور رسیده باشد، تا آن جایی که می تواند بافت های مبتلا به سرطان را جدا می کند. در این روش ممکن است بافت مثانه هم سرطانی شده باشد که این عمل باعث می شود علائم بیماری کاهش پیدا کرده و شیمی درمانی موثر تر باشد.
- شیمی درمانی به معنای استفاده از یکسری دارو ها به منظور تخریب سلول های سرطانی در بیمار است. دارو های مورد استفاده برای شیمی درمانی، مواد سمی را به سلول های سرطانی رسانده و از تکثیر آنها جلوگیری می کنند.
شیمی درمانی با هدف تخریب سلول های سرطانی که توسط جراحی برداشته نشدند، عمل می کند و این روش درمان معمولاً نیاز به ۳ تا ۶ جلسه یا دوره شیمی درمانی دارد. بعد از هر دوره شیمی درمانی برای سرطان، معمولاً ۳ تا ۴ هفته زمان می برد تا بدن استراحت کرده و ریکاوری شود.
همانگونه که عنوان کردیم درمان معمولا از طریق جراحی و شیمی درمانی صورت می گیرد. هدف از این عمل، خارج کردن غده سرطانی در بیمار است. عمل جراحی در مرحله اولیه سرطان ممکن است فقط شامل برداشتن یک تخمدان و بافت اطراف آن باشد اما در مراحل پیشرفته تر، برداشتن هر دو تخمدان به همراه رحم و بافت های اطراف بسیار ضروری است.
درمان قطعی سرطان تخمدان
پژوهشگران روی درمان هایی کار می کنند تا از این طریق بتوانند راه رشد سرطان را مسدود کنند. به همین دلیل فرایندی به نام رگ زایی وجود دارد که در آن رگ های خونی جدیدی برای مصرف توسط تومورها به وجود می آیند. دارویی به نام آواستین جلوی این فرایند را می گیرد و باعث می شود تا تومورها کوچک شده یا اینکه رشد آن ها کم شود.
باید یدانید که آواستین برای سایر سرطان ها تایید شده است؛ اما برای سرطان تخمدان هنوز در مرحل آزمایش است و ممکن است اثرات جانبی داشته باشد.
