سکته مغزی

سکته مغزی چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان ایسکمی مغزی
این بیماری، دومین علت مرگ در جهان می باشد. کاهش جریان خون که بیشتر از چند ثانیه طول بکشد، منجر به ایسکمی مغزی می گردد. در صورت تداوم قطع جریان خون بیشتر از چند دقیقه، آنفارکت یا مرگ بافت مغز رخ می دهد. در چنین شرایطی چنانچه خونرسانی سریعا برقرار گردد، علائم گذرا ایجاد شده و بهبودی به طور کامل رخ می دهد. به این حالت TIA گفته می شود. در این مطلب به طور کامل در رابطه با این که این بیماری چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان ایسکمی مغزی توضیح داده شده است.

 سکته مغزی چیست و تفاوت آن با علل گذرای افت سطح هوشیاری؟

جهت تشخیص سکته قلبی، آشنایی و شناخت تفاوت آن با حملات گذرای افت سطح هوشیاری ضروری می باشد:
• TIA: حملات گذرای ایسکمی مغزی ((Transient Ischemic Attack به معنای برطرف شدن تمام علائم و نشانه های نورولوژیک طی 24 ساعت و بدون شواهد آنفارکت در تصویربرداری مغز می باشد.
• سکته مغزی: در صورت تداوم علائم و نشانه های نورولوژیک بیشتر از 24 ساعت و تثبیت آنفارکت در مغز، رخ می دهد.
• سنکوپ: بر اثر کاهش ژنرالیزه خونرسانی به مغز به علت افت فشار خون سیستمیک رخ می دهد.
آشنایی با علائم استروک نیز جهت افتراق این بیماری با سایر علل گذرای افت سطح هوشیاری، کمک کننده می باشد.

اپلیکیشن از پزشک خدمات ویژه‌ای برای پزشکان مانند امکان مشاوره پزشک تصویری در نظر گرفته است که با این خدمات امکان ویزیت و ارائه مشاوره پزشکی به بیماران بدون اطلاف وقت وجود دارد اگر شما نیز به عضویت در این سامانه کارآمد علاقه‌مند شده‌اید هرچه سریع‌تر عضو این سامانه شده و از خدمات فوق‌العاده ان بهره‌مند شوید.

علائم سکته مغزی چیست؟

در صورت مراجعه بیمار با علائم زیر به اورژانس، تشخیص سکته مغزی باید قویا مورد نظر قرار داده شود:
• کاهش حس در یک سمت بدن
• کاهش حرکت در یک سمت بدن
• اختلالات بینایی
• اختلالات حرکتی
• اختلال در صحبت کردن
• اختلال شناختی و قدرت فهم
• سردرد ناگهانی شدید
پس از رویت علائم سکته در بیمار، توجه به علائم کمک کننده در افتراق این بیماری ایسکمیک از خونریزی مغزی کمک کننده می باشد:
• علائم به نفع سکته مغزی ایسکمیک: اغلب حداکثر اختلال نورولوژیک در این نوع سکته مغزی در شروع استروک دیده می شود. همچنین بهبود علائم طی چند ساعت نیز به نفع سکته  ایسکمیک می باشد.
• علائم به نفع خونریزی مغزی: افت شدیدتر سطح هوشیاری، فشار خون اولیه بالاتر یا تشدید علائم پس از وقوع سکته مغزی به نفع خونریزی مغزی می باشند.
اگرچه افتراق این بیماری ایسکمیک از خونریزی مغزی با بررسی علائم بالینی به طور قطعی کمک کننده نمی باشد، اما جهت تشخیص صحیح کمک کننده می باشد.

 علل سکته مغزی چیست؟

به طور کلی فشار خون بالا شایع ترین علت وقوع سکته مغزی در افراد می باشد. اما سایر علل وقوع سکته مغزی نیز که باید مورد توجه قرار گرفته شوند، عبارتند از:
• فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation)
• دیابت
• استعمال سیگار
• چربی خون بالا
• تنگی بدون علامت کاروتید
• تنگی علامتدار کاروتید
با آموزش کنترل و درمان صحیح بیماری های ذکر شده، پیشگیری از وقوع این بیماری در اغلب موارد به راحتی قابل دستیابی می باشد.

 تشخیص سکته مغزی

روش های تصویربرداری نقش مهمی در تشخیص سکته مغزی ایفا می کنند. مهم ترین روش های تصویربرداری و تفاوت های آن ها در تشخیص سکته مغزی عبارتند از:
• CT scan مغز: چند ساعت ابتدایی پس از وقوع سکته مغزی ممکن است طبیعی باشد و شواهد آنفارکت و سکته مغزی را طی 24 الی 48 ساعت اول نشان نمی دهد. CT Scan مغز بدون کنتراست روش انتخابی می باشد و در تشخیص خونریزی مغزی و خونریزی ساب آراکنوئید (SAH) بسیار حساس می باشد.
• MRI مغز: محل و وسعت سکته مغزی را در تمام نواحی مغز شامل Post Fossa و کورتکس نشان می دهد. در تشخیص خونریزی مغزی نیز به اندازه CT scan حساس می باشد. تصاویر Diffusion-Weighted (DWI) نظیر FLAIR آن جهت تشخیص آنفارکت اولیه مغز نسبت به CT یا MRI استاندارد حساس تر می باشند. MRI به خصوص در تشخیص TIA و آنفارکت های جدید قدرت تشخیص بسیار بالایی دارد.
پس از تشخیص و افتراق نوع ایسکمیک سکته  از خونریزی مغزی، درمان این بیماری باید به سرعت آغاز گردد.

 درمان سکته مغزی

Ischemic Penumbra بافت ایسکمیک ولی با دیس فانکشن قابل برگشت می باشد، که در اطراف مرکز منطقه آنفارکت قرار گرفته است و در صورت عدم برقراری سریع جریان خون به آنفارکت تبدیل می گردد. هدف از درمان فوری سکته مغزی ایسکمیک، نجات Penumbra ایسکمیک می باشد.

 درمان سکته مغزی ایسکمیک

مهم ترین هدف درمان سکته مغزی ایسکمیک، ایجاد پرفیوژن سریع در بافت ایسکمیک می باشد. اقدامات مهم جهت درمان این بیماری ایسکمیک عبارتند از:
1. هپارین زیرجلدی: هپارین یا جوراب های پنوماتیک جهت جلوگیری از ایجاد لخته در وریدهای عمقی کمک کننده می باشند.
2. کنترل فشار خون: پس از وقوع سکته، فشار خون فقط در صورت فشار بالاتر از 120/220 بدون در نظر گرفتن ترومبولیز، فشار بالاتر از 110/185 در صورت در نظر گرفتن ترومبولیز، هیپرتانسیون بدخیم و یا وجود ایسکمی میوکارد همزمان باید کاهش داده شود.
3. گلوکوز: گلوکوز سرم باید مانیتور و سطح آن بین 60 الی 180 حفظ گردد.
4. تب: تب باید با مسکن و تب بر کاهش داده شود.
5. ادم مغزی: محدودیت مایعات، مانیتول وریدی و در صورت لزوم همی کرانیوتومی جهت درمان ادم مغزی پس از سکته کاربرد دارند.
6. ترومبولیز داخل وریدی: درمان با tpA وریدی طی 3 ساعت اول وقوع سکته ایسکمیک کمک کننده می باشد (در اروپا و کانادا طی 3 الی 5/4 ساعت اول پس از سکته نیز تایید شده است).
7. رواسکولاریزاسیون اندوواسکولار: انسداد برخی عروق بزرگ مثل MCA و ICA و شریان بازیلار با حجم بزرگ لخته اغب به ترومبولیز به تنهایی پاسح نداده و نیازمند رواسکولاریزاسیون اندوواسکولار می باشند.
8. مهارکننده پلاکت: آسپرین تنها داروی ضدپلاکتی می باشد که جهت درمان حاد این بیماری ایسکمیک اثربخشی ثابت شده دارد.

 درمان حملات گذرای ایسکمیک (TIA)

ریسک سکته مغزی پس از TIA حدود 10 الی 15 درصد طی 3 ماه اول تخمین زده شده است، که اغلب نیز طی روز اول رخ می دهد. در TIA تجویز ترومبولیتیک ممنوع می باشد. ترکیب آسپرین و کلوپیدوگرل در پیشگیری از وقوع سکته پس از TIA کمک کننده می باشند.

 درمان خونریزی مغزی

درمان خونریزی مغزی نیز باید به سرعت آغاز گردد:
1. حفظ راه هوایی و کنترل فشار خون. اغلب فشار خون کمتر از 140 میلیمتر جیوه در افرادی که فشار خون 150 الی 220 میلی متر جیوه دارند، توصیه می گردد.
2. اصلاح اختلالات انعقادی.
3. حفظ سطح پلاکت بالاتر از 50000.
4. مشاوره نوروسرجری جهت نیاز به اقدام جراحی.
5. درمان ادم مغزی در صورت نیاز.
همان طور که توضیح داده شد، عدم درمان سریع سکته مغزی می تواند با عوارض جبران ناپذیری در آینده همراه باشد. لذا توصیه به آشنایی با روش های پیشگیری از وقوع سکته  توسط مشاوره پزشک تصویری نقش مهمی در پیشگیری از وقوع این بیماری و عوارض جبران ناپذیر آن خواهد داشت.
اگر نیاز به اطلاعات بیشتری در زمینه دریافت ویزیت آنلاین با پزشک متخصص مغز و اعصاب را دارید پیشنهاد ما به شما مطالعه مقاله ویزیت پزشک مغز و اعصاب است تا اطلاعات کاملی در این زمینه دریافت نمائید.

یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک امکان ویزیت آنلاین بیمار توسط پزشک متخصص است، چراکه با استفاده از این خدمات بیماران می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.