سرطان پانکراس یا سرطان لوزالمعده یکی از سرطان‌های خاموش است که در سکوت پیشرفت کرده و علائم آن در مراحل انتهایی بروز می‌کند. این بیماری از بیماری‌های کشنده و تهاجمی بوده و شناخت آن می‌تواند به تشخیص بهتر آن کمک کند. سرطان پانکراس یا لوزالمعده زمانی رخ می‌دهد که سلول های این عضو بدن به صورت غیر قابل کنترل، رشد کرده باشند. در این حالت توده سلولی نامعمولی ایجاد می‌شود که می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد. ما به سرطان لوزالمعده و درد پانکراس اشاره خواهیم کرد. همراه ما باشید.
درد پانکراس چیست؟
درد پانکراس به عنوان دردی در ناحیه پانکراس (غده بزرگی که در نزدیکی معده و دوازدهه معده قرار دارد) تعریف می‌شود. این درد ممکن است به دلیل مشکلات و بیماری‌های پانکراس یا ارتباط آن با اعضای دیگر سیستم گوارشی رخ دهد.
علل شایع درد پانکراس عبارتند از:
- التهاب پانکراس (پانکراتیت): التهاب پانکراس می‌تواند به صورت حاد یا مزمن رخ دهد و معمولاً با درد شدید در ناحیه معده یا پشت ارتباط دارد.
- سنگ مجاری صفراوی: وجود سنگ‌ها در مجاری صفراوی که صفرا در روده کوچک ترشح کند، می‌تواند به درد پانکراس منجر شود.
- سرطان پانکراس: سرطان پانکراس نیز ممکن است با درد ناحیه پانکراس همراه باشد. این درد ممکن است در مراحل پیشرفته بیشتر و شدیدتر باشد.
- بیماری‌های گوارشی: بعضی بیماری‌های گوارشی مانند عفونتهای معده و روده، ترشحات اضافی اسید معده، یا تخریب مخاط دستگاه گوارش نیز ممکن است به درد پانکراس منجر شوند.
درد پانکراس معمولاً به عنوان یک درد شدید در ناحیه معده یا پشت شناخته می‌شود و ممکن است به صورت تیز و یا مزمن باشد. در مواردی که احساس درد پانکراس دارید یا به علتی نگران بهداشت پانکراس خود هستید، بهترین کار این است که به پزشک مراجعه کنید. او می‌تواند تشخیص دقیق تر و درمان مناسبی را تعیین کند.
سرطان لوزالمعده چیست؟
سرطان لوزالمعده یا سرطان معده، یک نوع سرطان است که در دیوار معده شکل می‌گیرد. این نوع سرطان معمولاً به صورت آهسته و بدون علائم زیادی شروع می‌شود و ممکن است تا مدت‌ها بدون تشخیص باقی بماند. به مرور زمان، سرطان معده می‌تواند به اجزای دیگر معده و سیستم گوارش منتقل شود. علایم و نشانه‌های سرطان لوزالمعده ممکن است شامل درد معده، تغییر در الگوی آشفتگی معده، خونریزی از دستگاه گوارش یا کاهش وزن بی‌دلیل باشد. برای تشخیص این بیماری، انجام معاینات تصویری مانند اسکن معده و بیوپسی (آزمون برداشت نمونه بافت) معده توسط پزشک انجام می‌شود.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
عوامل خطری که ممکن است با افزایش احتمال ابتلا به سرطان معده مرتبط باشند شامل مصرف تناژن‌های مواد شیمیایی، عوامل ژنتیکی، عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، مصرف دخانیات و مواد مخدر، تغذیه نامناسب و عوامل محیطی دیگر می‌شوند. درمان سرطان معده به وسیله جراحی برداشتن بخش معده آلوده به سرطان، شیمی درمانی و پرتو درمانی صورت می‌گیرد. در برخی موارد، ترکیبی از این روش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. مهمترین عامل در موفقیت درمان، تشخیص زودرس و درمان مراحل اولیه سرطان معده است.
علت سرطان لوزالمعده
علت سرطان لوزالمعده به عوامل متعددی برمی‌گردد و هنوز کاملاً مشخص نشده است. اما تحقیقات علمی نشان می‌دهد که مجموعه عوامل زیر ممکن است در ایجاد این نوع سرطان نقش داشته باشند:
- عوامل ژنتیکی: وجود تاریخچه خانوادگی از سرطان معده می‌تواند یک عامل خطرزا باشد. برخی از ژن‌های ارثی نیز ممکن است با افزایش احتمال ابتلا به سرطان معده مرتبط باشند.
- عفونت با هلیکوباکتر پیلوری: این باکتری معمولاً عفونت دستگاه گوارش را ایجاد می‌کند و ممکن است در برخی از موارد به سرطان معده منجر شود. درمان عفونت با هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند از این نظر مفید باشد.
- عوامل محیطی: مصرف تناژن‌های مواد شیمیایی مانند نمک معدنی نیترات و نیتریت در مواد غذایی می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به سرطان معده منجر شود. همچنین مصرف دخانیات و الکل نیز با افزایش احتمال سرطان معده مرتبط است.
- تغذیه نامناسب: مصرف غذاهای غنی از نمک، غذاهای پرفیبر و میزان کمی از میوه‌ها و سبزیجات می‌تواند به افزایش خطر سرطان معده منجر شود.
- عوامل محیطی دیگر: تعدادی عامل محیطی مانند تعرض به مواد شیمیایی خاص در محل کار یا محیط زیست و تغییرات در الگوی غذایی و سبک زندگی نیز ممکن است در ایجاد سرطان معده نقش داشته باشند.
توجه به این نکات و ایجاد سبک زندگی سالم با تغذیه مناسب، کاهش مصرف مواد مضر، و انجام اسکرینینگ‌های پزشکی منظم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان معده کمک کند.
نشانه های سرطان لوزالمعده
نشانه‌های سرطان لوزالمعده ممکن است در مراحل اولیه کمتر و در مراحل پیشرفته بیشتر و شدیدتر باشند. برخی از نشانه‌های ممکن سرطان لوزالمعده عبارتند از:
- درد معده: درد یا ناراحتی در ناحیه معده، به ویژه پس از خوردن، ممکن است ایجاد شود. این درد معمولاً به طور آهسته شروع می‌شود و با گذر زمان افزایش می‌یابد.
- سوزش معده: حساسیت یا سوزش در معده و ناحیه بالای معده ممکن است ایجاد شود.
- آشفتگی معده: تغییرات در الگوی آشفتگی معده، مثلاً معمولاً احساس اشباع زودرس پس از آغاز وعده غذایی یا احساس پر بودن معده حتی بعد از مقدار کمی غذا خوردن.
- تغییر در رفتار غذاخوری: افراد ممکن است از دلسوزی به خوردن یا از دست دادن اشتها گله کنند و وزن خود را به صورت غیرعادی کاهش دهند.
- خونریزی معده: خونریزی از دستگاه گوارش به عنوان یکی از نشانه‌های جدی سرطان معده در مراحل پیشرفته ممکن است رخ دهد. این می‌تواند منجر به استفراغ خون یا مدفوعهای تاریک باشد.
- احساس تنگی یا خفگی: اگر سرطان معده به دیگر اجزای گوارش یا ریه‌ها گسترش یابد، ممکن است احساس تنگی یا خفگی در دستها، پاها یا درد سینه ایجاد شود.
- ضعف و خستگی: افراد مبتلا به سرطان معده ممکن است احساس خستگی و ضعف عمومی کنند.
توجه: این نشانه‌ها ممکن است به دلیل دیگر مشکلات گوارشی نیز ایجاد شوند. در صورت داشتن هریک از این نشانه‌ها و به‌ویژه اگر مشکوک به سرطان معده هستید، باید به پزشک خود مراجعه کرده و از تشخیص و درمان مطمئن استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: لیست پزشکان فوق تخصص گوارش | چه زمانی به متخصص گوارش مراجعه کنم؟
درمان سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده ممکن است با استفاده از چندین روش درمانی مختلف مدیریت شود. نوع و مرحله سرطان، عواملی مانند سلامت کلیه بیمار و تصاویر تشخیصی متاثرکننده است. درمان معمولاً به صورت ترکیبی از موارد زیر انجام می‌شود:
- جراحی: در بسیاری از موارد، جراحی برداشتن بخش معده آلوده به سرطان (عمل جراحی استوماکتومی) یا حتی بخشی از معده می‌تواند درمان اصلی باشد. در برخی از موارد، لنفادنکتومی (برداشتن لنفادنهای پیرامون معده) نیز انجام می‌شود.
- شیمی درمانی (کمکی): شیمی درمانی با استفاده از داروها برای کاهش اندازه و پیشروی تومورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش ممکن است قبل یا بعد از جراحی به منظور کاهش احتمال بازگشت سرطان معده استفاده شود.
- پرتو درمانی: درمان با پرتو اغلب به عنوان تکمیلی برای جراحی یا شیمی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پرتو درمانی از اشعه‌های مخصوص برای تخریب سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند.
- داروهای هدفمند: داروهای هدفمندی که به‌طور مستقیم به سلول‌های سرطانی اثر می‌کنند و سلول‌های سالم را تا حد ممکن حفظ می‌کنند، به عنوان یک گزینه درمانی جدید برای سرطان معده مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
- درمان هدفمند برای هلیکوباکتر پیلوری: اگر عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده تشخیص داده شود، داروهای آنتی‌بیوتیک به همراه داروهای مهار کننده اسید معده ممکن است برای درمان استفاده شوند.
توجه: نوع درمانی که انتخاب می‌شود، باید توسط یک تیم پزشکی متخصص مشخص شود و به اندازه کافی شخصی‌سازی شود. اهمیت تشخیص زودرس و شروع درمان در مراحل اولیه سرطان معده بسیار بالاست.
سوالات متداول
آیا سرطان لوزالمعده قابل پیشگیری است؟
متاسفانه بیشتر سرطان‌های لوزالمعده قابل پیشگیری نیستند، اما شما می‌توانید با حفظ وزن سالم، ترک سیگار و مصرف نکردن الکل، احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش بدهید.
چه آزمایش‌هایی برای تشخیص سرطان لوزالمعده وجود دارد؟
فعلا هیچ آزمایش و تست ساده‌ای برای سرطان لوزالمعده وجود ندارد. بیشتر موارد این نوع سرطان زمانی تشخیص داده می‌شوند که علائم بروز کرده‌اند یا یک آزمایش تصویری مانند CT یا MRI به دلیل مشکل دیگری انجام می‌شود.
چرا سرطان لوزالمعده معمولا در مراحل پیشرفته‌تر تشخیص داده می‌شود؟
سرطان لوزالمعده معمولا هیچ علامتی ندارد، بنابراین تقریبا ۵۰ درصد از سرطان‌های لوزالمعده تا زمانی که متاستاز نداده‌اند (سرایت به سایر قسمت‌های بدن) قابل تشخیص نیستند.
آیا بین سرطان سینه و سرطان لوزالمعده ارتباط مستقیمی وجود دارد؟
میان جهش‌های ژنی سرطان سینه و سرطان تخمدان و سرطان لوزالمعده، ارتباط وجود دارد. جهش‌های ژنی سرطان سینه و سرطان تخمدان، خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده را تقریبا دو برابر می‌کنند. حدود ۵ درصد از افرادی که سرطان لوزالمعده دارند، دارای جهش ژنی سرطان سینه و تخمدان هستند. اما سرطان سینه بسیار شایع است، بنابراین همه‌ی افرادی که دچار سرطان سینه می‌شوند، لزوما در معرض ابتلا به سرطان لوزالمعده نیستند.
