آیا اغلب نسبت به دیگران احساس برتری می کنید؟ اینکه شما مستحق امتیازات و حقوق خاصی هستید؟ یا شاید کلمه “نه” را دوست ندارید و برای اعتراف به اشتباه خود تلاش می کنید؟ اگر معمولاً به این سؤالات با یک «بله» قاطع پاسخ می‌دهید ممکن است در طرحواره استحقاق عظمت داشته باشید و در تله استحقاق و بزرگمنشی افتاده باشید. برای کمک به پاسخ به هر سؤالی که ممکن است در مورد آشنایی با طرحواره استحقاق، علت و راه درمان آن داشته باشید این مقاله با پوشش دهی موضوعات مطرح شده میتواند کمک کننده باشد.
طرحواره استحقاق چیست؟
«طرحواره ها» به باورهایی اشاره دارد که ما در طول زندگی خود بر اساس خاطرات، شناخت ها و احساسات بدنی از تجربیات اولیه ایجاد می کنیم به ویژه آنهایی که با مراقبان اصلی ما هستند. طرح‌واره‌ها قدرتمند هستند آنها به ما اطلاع می‌دهند که ما خودمان و دیگران را چگونه می‌بینیم و باورهای ما را در مورد نحوه عملکرد جهان نشان می‌دهند. اگر روابط دلبستگی اولیه ما ناایمن باشد ، ممکن است باورهای ناسالم و نادرستی به نام «طرحواره های ناسازگار اولیه» (EMS) ایجاد کنیم. طرح استحقاق یکی از 18 طرحواره ناسازگار اولیه است که ممکن است در ما ایجاد شود.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست آزمایش اینترنتی بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
ریشه طرحواره استحقاق
مانند هر طرحواره ناسازگاری طرحواره استحقاق زمانی ایجاد می شود که نیازهای عاطفی اصلی ما در دوران کودکی برآورده نشود. این نیازها را می‌توان از طریق مراقبت‌های بی‌پروا رها کرد، جایی که مراقب به آسانی پیام «من خاص هستم» را بدون تعیین محدودیت‌های لازم برای جلوگیری از تورم بیش از حد این باور به «من بهتر از دیگران هستم» به کودک القا می‌کند. طرح استحقاق همچنین ارتباط نزدیکی با طرحواره محرومیت عاطفی دارد، زمانی که مراقبین مکرراً با نیازهای فرزندشان ناسازگاری می‌کنند و در نتیجه کودک احساس منفی از خود ایجاد می‌کند.
پیشنهاد مقاله: طرحواره خویشتن داری ناکافی چیست؟ علائم و درمان
در چنین مواردی این طرحواره ممکن است به‌عنوان حائلی در برابر این ادراکات منفی از خود عمل کند و از کودک در برابر محرومیت‌های عاطفی محافظت کند و باور «مهم نیستم» را به «همه‌چیزی که مهم است من هستم» تبدیل کند.
تست طرحواره استحقاق
در اینجا چند سؤال وجود دارد که باید در مورد آنها فکر کنید اگر در فکر میکنید که آیا طرح استحقاق با شما همخوانی دارد یا خیر:
- آیا زمانی که به قوانینی محدود می شوید که برای شما قابل اجرا نیستند، ناامید می شوید؟
- آیا از دستیابی به قدرت بر دیگران لذت می برید؟
- آیا بر اساس برخی از ویژگی ها، دستاوردها یا موارد دیگر خود را برتر می بینید؟
- آیا دوست ندارید به دام افتاده یا عقب نگه داشته شوید؟
- آیا نسبت به افرادی که آنها را کمتر تحصیل کرده، باهوش یا توانمندتر از خود می دانید بی تاب می شوید؟
- آیا خود را به شدت رقابتی با دیگران می دانید؟
- آیا وقتی چیزی را می خواهید برای پذیرش نه به عنوان پاسخ تلاش می کنید ؟
- آیا درک می کنید که مشارکت های شما در مقایسه با سایر افراد ارزشمندتر است؟
اگر به طور کلی به اکثر این سؤالات پاسخ منفی دهید بعید است که طرح استحقاق را ایجاد کرده باشید. اگر فکر می کنید طرحواره استحقاق در مورد شما صدق می کند شروع به مشاهده نحوه تجلی آن در زندگی روزمره خود کنید. شناخت کلید تغییر الگوهایی است که شما را از دستیابی به اهدافتان باز می دارد.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص روانشناسی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
انواع طرحواره استحقاق
تله استحقاق (یا “بزرگمنشی”) یک طرحواره ناسازگار اولیه است که می تواند به سه دسته تقسیم شود:
- حق شکننده و خودشیفته:
جبران بیش از حد نقاط ضعف، که اغلب مربوط به خودشیفتگی است . - استحقاق خالص:
در کودکانی آشکار می شود که مرزهای مشخصی به آنها نشان داده نشده است. بیش از حد مورد توجه قرار گرفته اند یا آنها را خراب کرده اند. - استحقاق وابسته:
اعتقاد به اینکه دیگران باید به دلیل برتریتان از شما مراقبت کنند.
افراد دارای طرح استحقاق اغلب معتقد نیستند که قوانین برای آنها اعمال می شود. در نتیجه اغلب افراد خودخواه، صاحب نظر و به شدت رقابتی دیده می شوند.
راه درمان طرحواره استحقاق
طرحواره های ناسازگار اولیه عمیقاً در روان ما جا افتاده اند و تغییر آنها را به چالش می کشد. با این حال با خود اندیشی، درک و کار، می توان طرحواره استحقاق را تغییر داد اما ممکن است به کمک و راهنمایی یک متخصص سلامت روان نیاز داشته باشید. طرحواره درمانی یک گزینه درمانی پیشرو برای افراد دارای طرح استحقاق است. روش‌های درمانی جایگزین شامل بهبود خودآگاهی از طریق مدیتیشن‌های روزانه و ذهن‌آگاهی است. اگر طرح استحقاق بزرگواری بر اقدامات روزمره و کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد، جستجوی راهنمایی از یک متخصص سلامت روان گزینه دیگری است.
بهتر است برای درمان هرچه سریعتر اقدام کنید.
پیشنهاد ویژه: ترس از دست دادن عشق یا فیلوفوبیا چیست؟ + نحوه درمان
رهایی از طرحواره استحقاق
پیشنهادات درمانی برای طرحواره استحقاق و برتری:
- عواقبی را که در صورت تغییر نکردن رفتار استحقاق خود رخ می دهد، بشناسید و فهرست کنید.
- از طریق گوش دادن فعال، همدلی و توجه به دیگران را توسعه دهید. آسیب ها و آسیب های احتمالی را که ممکن است در هنگام سوء استفاده از قدرت بر دیگران ایجاد کنید شناسایی و فهرست کنید.
- ارتباط قاطعانه را از طریق خواندن پیشنهادی بیاموزید. این به جایگزینی رفتار بیش از حد پرخاشگرانه با پاسخ های قاطعانه تر کمک می کند.
- تمرکز انتخابی بر دارایی های خود و به حداقل رساندن عیوب خود را متوقف کنید. با فهرست کردن صادقانه نقاط قوت و ضعف خود دیدگاه متعادل تری نسبت به خود ایجاد کنید.
- از قوانین مشابهی پیروی کنید. بپذیرید که حقوق خاصی ندارید.
- با مردم محترمانه و برابر رفتار کنید.
- موقعیت های گذشته را فهرست کنید که در آنها رفتار شایسته ای داشته اید و سپس به دلیل این رفتار عواقب منفی داشته اید.
- زمان رفتارهای زیاده‌روی والدین‌تان را نسبت به شما در دوران کودکی بشناسید و فهرست کنید.
- فعالانه خود را از تأکید بیش از حد بر موقعیت و سایر ارزیابی های سطحی در قضاوت خود و دیگران منصرف کنید.
- بهانه هایی را که برای اجتناب از پذیرش محدودیت ها به کار می برید فهرست کنید.
سخن پایانی
طرحواره استحقاق به دلیل نیازهای عاطفی اصلی برآورده نشده در دوران کودکی رخ می دهد. برای برخی، احتمالاً این امر از طریق والدین سهل‌آمیز ایجاد شده است، والدینی که باورهای خاص بودن را بیش از دیگران بدون تعیین محدودیت مناسب تشویق می‌کنند. برای دیگران، این از طرحواره محرومیت عاطفی و اعتقاد به اینکه شما مهم نیستید زاده می شود. طرح استحقاق با ایجاد حس کاذب خاص بودن و اهمیت، از درد طرحواره محرومیت عاطفی جلوگیری می کند. طرحواره درمانی می تواند برای بهبود این طرحواره مفید باشد.
با یادگیری اعتبار بخشیدن به نیازهای عاطفی بخش آسیب پذیر خود و ساختن یک بخش بزرگسال سالم که محدودیت های معقولی را تعیین می کند، می توان به یک زندگی سالم تر و رضایت بخش تر دست یافت.
سوالات متداول
طرحواره استحقاق چیست؟
شخصی با طرح استحقاق خود را برتر از دیگران میداند. این باور ممکن است باعث شود آنها رفتارهای خودخواهانه و برتر از خود نشان دهند، مانند: همیشه خود را در اولویت قرار دهند. فکر می‌کنند که باید به آنها اجازه داده شود تا همیشه کاری را که می‌خواهند انجام دهند. بی توجهی به ارقام، قوانین و مقررات معتبر.
ریشه طرحواره استحقاق چیست؟
بر آورده نشدن نیاز های عاطفی ما در کودکی.
امروزه طرحواره استحقاق در روانشناسی چیست؟
طرحواره استحقاق عبارت است از مشغول شدن به افکار، احساسات یا نیازهای خاص تا حدی که در خود جذب شود.
