ملاج نوزاد یکی از نکات مهم در رشد و سلامت نوزاد است که بسیاری از والدین در مورد آن نگرانی دارند. این بخش نرم در سر نوزاد، نقش حیاتی در رشد مغز و ساختار جمجمه دارد. درک کامل از ملاج و چگونگی تغییرات آن در طول دوران نوزادی می‌تواند به والدین کمک کند تا از سلامت فرزند خود مطمئن شوند و هرگونه مشکل احتمالی را به موقع شناسایی کنند. در این مقاله، به بررسی ملاج نوزاد، علائم غیرطبیعی آن و زمان‌های مهم در روند تغییرات آن خواهیم پرداخت.
ملاج نوزاد چیست؟
ملاج یا فونتانل به ناحیه‌های نرمی گفته می‌شود که در جمجمه نوزادان تازه متولد شده وجود دارد. این بخش‌ها در واقع نقاطی هستند که استخوان‌های جمجمه به طور کامل به هم جوش نخورده‌اند و این امر به مغز نوزاد اجازه می‌دهد تا به رشد خود ادامه دهد. نوزادان معمولاً دو ملاج اصلی دارند:
- ملاج قدامی: که بزرگترین ملاج است و در قسمت جلوی سر نوزاد قرار دارد. این ملاج به شکل لوزی بوده و به طور متوسط اندازه آن بین ۲ تا ۳ سانتی‌متر است.
- ملاج خلفی: این ملاج در قسمت پشت سر نوزاد قرار دارد و به مراتب کوچکتر از ملاج قدامی است. معمولاً این ملاج تا سن ۶ هفته پس از تولد بسته می‌شود.
این نواحی نرم به نوزادان کمک می‌کنند تا سر آنها در هنگام زایمان به راحتی از کانال زایمانی عبور کند و همچنین به مغز فرصت می‌دهد تا به رشد خود ادامه دهد.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
همه چیز درباره فرورفتگی ملاج نوزاد
یکی از نگرانی‌های شایع والدین در مورد ملاج نوزاد، مشاهده فرورفتگی آن است. فرورفتگی ملاج معمولاً نشانه‌ای از کمبود مایعات یا دهیدراته شدن نوزاد است. وقتی که نوزاد به اندازه کافی مایعات دریافت نمی‌کند، حجم مایعات در بدن کاهش می‌یابد و ممکن است به دلیل افت فشار مایعات داخلی بدن، ملاج فرو رود. علائم دیگری که ممکن است همراه با فرورفتگی ملاج دیده شود عبارتند از:
- خشکی دهان و لب‌ها
- کاهش تعداد پوشک‌های خیس
- بی‌حالی یا کاهش انرژی نوزاد
در صورتی که والدین فرورفتگی ملاج نوزاد را مشاهده کردند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنند تا از وضعیت سلامتی نوزاد اطمینان حاصل شود. دهیدراته شدن در نوزادان می‌تواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به درمان سریع دارد.
علائم افتادن ملاج نوزاد
افتادن ملاج نوزاد به معنی تغییر شکل یا فرورفتگی ناگهانی و غیرطبیعی در ناحیه ملاج است. این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله دهیدراتاسیون یا مشکلات جدی‌تر پزشکی مانند افزایش فشار داخلی مغز رخ دهد. برخی از علائمی که نشان می‌دهد ملاج نوزاد افتاده است عبارتند از:
- فرورفتگی شدید و غیرطبیعی در ملاج
- کاهش هوشیاری یا خواب‌آلودگی بیش از حد
- کاهش اشتیاق نوزاد به خوردن شیر
- تغییرات در الگوی تنفس
در صورت مشاهده این علائم، توصیه می‌شود به سرعت به پزشک مراجعه شود، زیرا این علائم ممکن است نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری مانند کم‌آبی شدید یا عفونت‌های مغزی باشند.
پیشنهاد مقاله: علت سفت شدن دست و پا نوزاد چیست؟
اندازه طبیعی ملاج قدامی نوزاد
اندازه ملاج قدامی نوزاد به طور معمول بین ۲ تا ۳ سانتی‌متر است و این اندازه ممکن است در برخی نوزادان کمی بزرگتر یا کوچکتر باشد. اندازه ملاج قدامی ممکن است در نوزادان مختلف متفاوت باشد و تحت تأثیر عواملی مانند ژنتیک، سن و رشد کلی نوزاد قرار گیرد. ملاج قدامی به طور طبیعی تا سن ۱۸ تا ۲۴ ماهگی بسته می‌شود. در طی این مدت، جمجمه نوزاد به رشد خود ادامه می‌دهد و ملاج به تدریج سفت و بسته می‌شود.
اگر ملاج قدامی بزرگتر از حد معمول باشد یا بسته شدن آن بیشتر از مدت طبیعی به طول انجامد، والدین باید با پزشک مشورت کنند تا اطمینان حاصل کنند که هیچ مشکلی در روند رشد مغزی نوزاد وجود ندارد.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن ازپزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص عمومی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
ملاج نوزاد کی سفت می‌شود؟
ملاج نوزاد به تدریج و به مرور زمان سفت می‌شود. در مورد ملاج خلفی، این ناحیه معمولاً در طی ۶ تا ۸ هفته پس از تولد بسته می‌شود. اما ملاج قدامی که بزرگتر است، معمولاً زمان بیشتری برای بسته شدن نیاز دارد و ممکن است تا ۱۸ تا ۲۴ ماهگی باز بماند. زمان دقیق بسته شدن ملاج قدامی می‌تواند بسته به عوامل مختلفی مانند ژنتیک و وضعیت کلی رشد نوزاد متغیر باشد. با این حال، اگر والدین مشاهده کنند که ملاج نوزاد بسیار زودتر از حد معمول بسته شده است، باید با پزشک مشورت کنند، زیرا این وضعیت ممکن است نشانه‌ای از مشکلاتی مانند کرانیوسینوستوز (یک اختلال نادر در بسته شدن زودهنگام استخوان‌های جمجمه) باشد.
اگر فونتانل خیلی زود بسته شود چه؟
فونتانل های کودک شما ممکن است زود بسته شوند. این ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:
- پرکاری تیروئید
- پرکاری پاراتیروئید
- کرانیوسینوستوزیس: کرانیوسینوستوز زمانی اتفاق می افتد که صفحات استخوانی در جمجمه نوزاد خیلی زود، قبل از اینکه رشد مغز به پایان برسد، به هم می پیوندند. همانطور که مغز به رشد خود ادامه می دهد، از داخل به جمجمه فشار می آورد اما نمی تواند به ناحیه بسته گسترش یابد. این باعث می شود جمجمه شکل غیرعادی پیدا کند.
اگر فونتانل دیر بسته شود یا بسته نشود چه ؟
فونتانل های کودک شما ممکن است به دلایل مختلف به موقع بسته نشود. دلایل رایج برای تاخیر در بسته شدن فونتانل عبارتند از:
- کم کاری مادرزادی تیروئید
- سندرم داون
- افزایش فشار داخل مغز
- راشیتیسم
- ماکروسفالی (بزرگی سر )
علائم زود بسته شدن ملاج نوزاد
زود بسته شدن ملاج نوزاد می‌تواند نشان‌دهنده اختلالاتی مانند کرانیوسینوستوز باشد که به معنی بسته شدن زودهنگام استخوان‌های جمجمه است. این وضعیت می‌تواند باعث اختلال در رشد طبیعی مغز نوزاد شود و نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد. برخی از علائم زود بسته شدن ملاج نوزاد عبارتند از:
- تغییرات غیرطبیعی در شکل سر: سر نوزاد ممکن است به دلیل فشار داخلی مغز تغییر شکل دهد.
- افزایش فشار داخل مغزی: این وضعیت ممکن است باعث بروز علائمی مانند بی‌حالی، استفراغ، و تورم عروق جمجمه شود.
- تاخیر در رشد و توسعه حرکتی: نوزاد ممکن است با مشکلاتی در رشد حرکتی و ذهنی مواجه شود.
اگر والدین این علائم را مشاهده کنند، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنند تا از تشخیص صحیح و درمان به موقع اطمینان حاصل شود.
پیشنهاد ویژه: علت خوب نشدن برفک دهان نوزاد
درمان مشکلات مرتبط با ملاج نوزاد
اگرچه در بسیاری از موارد ملاج نوزاد بدون نیاز به مداخله پزشکی به طور طبیعی رشد می‌کند و سفت می‌شود، اما در برخی موارد نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر و مداخله پزشکان وجود دارد. برای مثال:
- دهیدراته شدن نوزاد: در صورتی که فرورفتگی ملاج به دلیل کمبود مایعات باشد، معمولاً با افزایش مصرف مایعات و تغذیه مناسب نوزاد این مشکل رفع می‌شود.
- زود بسته شدن ملاج: اگر زود بسته شدن ملاج به دلیل کرانیوسینوستوز باشد، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح این وضعیت وجود داشته باشد. این جراحی معمولاً در سنین کمتر از یک سالگی انجام می‌شود تا مغز بتواند به رشد طبیعی خود ادامه دهد.
نتیجه‌گیری
ملاج نوزاد یکی از مهم‌ترین اجزای رشد و تکامل نوزاد است که به مغز اجازه می‌دهد به درستی رشد کند و جمجمه به شکل طبیعی خود بسته شود. والدین باید توجه ویژه‌ای به این ناحیه داشته باشند و هرگونه تغییر غیرطبیعی مانند فرورفتگی، تغییر در اندازه، یا زود بسته شدن ملاج را به پزشک گزارش دهند. با آگاهی از زمان‌بندی طبیعی تغییرات در ملاج نوزاد و تشخیص علائم غیرعادی، می‌توان از سلامت و رشد مناسب مغز نوزاد اطمینان حاصل کرد. در نهایت، هرگونه نگرانی درباره ملاج نوزاد باید با پزشک در میان گذاشته شود تا از سلامت کامل نوزاد اطمینان حاصل شود و هر گونه مشکل احتمالی به موقع تشخیص و درمان شود.
