آزمایش خون یکی از مهم‌ترین روش‌های تشخیصی در پزشکی است که به‌وسیله آن می‌توان به اطلاعات زیادی درباره وضعیت سلامت فرد دست یافت. یکی از پارامترهای مهم در آزمایش خون، مقدار WBC یا گلبول‌های سفید است. این پارامتر به‌ویژه برای ارزیابی عملکرد سیستم ایمنی بدن و تشخیص برخی از بیماری‌ها بسیار حیاتی است. هنگامی که بیمار می شوید، بدن شما گلبول های سفید بیشتری تولید می کند تا با باکتری ها، ویروس ها یا سایر مواد خارجی که باعث بیماری شما می شوند مبارزه کند. این باعث افزایش شمارش سفید خون شما می شود.
بیماری هایی که می توانند شمارش سفید خون شما را کاهش دهند شامل برخی از انواع سرطان و HIV، یک بیماری ویروسی است که به گلبول های سفید خون حمله می کند. برخی داروها، از جمله شیمی درمانی، ممکن است تعداد گلبول های سفید خون شما را نیز کاهش دهند. پنج نوع اصلی گلبول سفید وجود دارد:
- نوتروفیل ها
- لنفوسیت ها
- مونوسیت ها
- ائوزینوفیل ها
- بازوفیل ها
در این مقاله به بررسی دقیق WBC، علت‌های بالا و پایین بودن آن، علائم مرتبط با تغییرات WBC، و اهمیت آن در تشخیص بیماری‌ها پرداخته خواهد شد.
WBC چیست؟
WBC مخفف واژه “White Blood Cells” به معنای گلبول‌های سفید خون است. گلبول‌های سفید به‌عنوان یکی از اجزای اصلی سیستم ایمنی بدن عمل می‌کنند. این سلول‌ها مسئول مبارزه با عفونت‌ها، باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا هستند. گلبول‌های سفید به‌ویژه در پاسخ به عفونت‌ها و التهابات بدن افزایش می‌یابند و به همین دلیل مقدار آنها در آزمایش خون می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت ایمنی بدن باشد. در آزمایش خون، میزان WBC به‌صورت تعداد گلبول‌های سفید در یک حجم مشخص خون (معمولاً در هر میکرولیتر خون) اندازه‌گیری می‌شود. گلبول‌های سفید معمولاً در مغز استخوان تولید می‌شوند و سپس به خون و بافت‌های مختلف بدن منتقل می‌شوند.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علت و علائم پایین بودن WBC در آزمایش خون
پایین بودن تعداد گلبول‌های سفید خون، که به آن “لوکopenia” نیز گفته می‌شود، می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. کاهش گلبول‌های سفید ممکن است نشان‌دهنده مشکلاتی در سیستم ایمنی بدن یا اختلالات دیگر باشد.
برخی از علل رایج پایین بودن WBC
- مشکلات مغز استخوان: یکی از علل اصلی کاهش WBC، اختلالات مغز استخوان است. مغز استخوان مسئول تولید گلبول‌های سفید است و در صورت بروز مشکلات در آن، تعداد گلبول‌های سفید خون کاهش می‌یابد. بیماری‌هایی مانند “آپلازی مغز استخوان” یا “نارسایی مغز استخوان” می‌توانند منجر به کاهش تولید گلبول‌های سفید شوند.
- بیماری‌های خودایمنی: بیماری‌های خودایمنی مانند “لوپوس” یا “آرتریت روماتوئید” می‌توانند باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون شوند. در این بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم خود حمله می‌کند و این حملات می‌تواند به کاهش تعداد گلبول‌های سفید منجر شود.
- عفونت‌ها: برخی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند به کاهش تعداد WBC در خون منجر شوند. عفونت‌های ویروسی مانند HIV و آنفلوانزا از جمله عواملی هستند که می‌توانند موجب کاهش گلبول‌های سفید شوند.
- درمان‌های دارویی: برخی از داروها، به‌ویژه داروهای شیمی درمانی یا داروهای ایمنی‌کاهنده، می‌توانند موجب کاهش تولید گلبول‌های سفید در بدن شوند. این داروها معمولاً برای درمان سرطان یا بیماری‌های خودایمنی تجویز می‌شوند.
- کمبود مواد مغذی: کمبود برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی، مانند ویتامین B12 و فولیک اسید، می‌تواند باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون شود.
علائم پایین بودن WBC
پایین بودن تعداد WBC معمولاً با علائم خاصی همراه است که بسته به علت کاهش آن می‌تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- افزایش عفونت‌ها: به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، فرد ممکن است به‌طور مکرر دچار عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی شود.
- تب و لرز: تب یکی از علائم شایع در هنگام کاهش گلبول‌های سفید خون است.
- خستگی: افراد مبتلا به پایین بودن WBC ممکن است احساس خستگی و ضعف عمومی کنند.
پیشنهاد مقاله: Rdw در آزمایش خون نشانه چیست؟ تفسیرrdw
علت و علائم بالا بودن WBC در آزمایش خون
بالا بودن تعداد گلبول‌های سفید خون، که به آن “لوکوسیتوز” نیز گفته می‌شود، معمولاً نشان‌دهنده وجود عفونت یا التهاب در بدن است.
علت بالا بودن WBC
افزایش تعداد WBC می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد:
- عفونت‌ها: یکی از علل اصلی افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون، عفونت‌ها هستند. هنگامی که بدن به یک عفونت واکنش نشان می‌دهد، سیستم ایمنی شروع به تولید گلبول‌های سفید بیشتری می‌کند تا بتواند با عامل عفونت مبارزه کند. عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و قارچی می‌توانند موجب افزایش WBC شوند.
- بیماری‌های التهابی: بیماری‌های التهابی مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو یا آرتریت روماتوئید می‌توانند باعث افزایش WBC شوند. در این بیماری‌ها، بدن به‌طور مفرط به بافت‌های خود حمله کرده و موجب التهاب می‌شود.
- سرطان‌ها: بعضی از انواع سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان‌های خون مانند لوکمیا، می‌توانند باعث افزایش غیرعادی گلبول‌های سفید شوند. در این شرایط، تولید گلبول‌های سفید به‌طور غیر طبیعی در مغز استخوان افزایش می‌یابد.
- استرس و ضربه: استرس شدید یا ضربه‌های جسمی می‌توانند باعث افزایش موقت تعداد گلبول‌های سفید شوند. در این موارد، بدن برای مقابله با استرس شروع به تولید گلبول‌های سفید بیشتری می‌کند.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص عمومی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
علائم بالا بودن WBC
افزایش WBC معمولاً با علائمی همراه است که نشان‌دهنده التهاب یا عفونت در بدن هستند. این علائم ممکن است شامل:
- تب: یکی از علائم رایج در صورت افزایش گلبول‌های سفید خون است.
- درد و التهاب: در شرایط التهابی، فرد ممکن است درد و تورم در نواحی مختلف بدن را تجربه کند.
- خستگی: مانند پایین بودن WBC، بالا بودن گلبول‌های سفید نیز می‌تواند باعث احساس خستگی شود.
میزان نرمال WBC در آزمایش خون
میزان نرمال WBC در آزمایش خون معمولاً بین 4,000 تا 11,000 گلبول سفید در هر میکرولیتر خون است. این مقدار ممکن است بسته به آزمایشگاه و واحد اندازه‌گیری متفاوت باشد. مقادیر پایین‌تر یا بالاتر از این محدوده ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکل در سیستم ایمنی یا بیماری خاصی باشد.
آیا پایین بودن گلبول سفید نشانه سرطان است؟
پایین بودن WBC به‌تنهایی نمی‌تواند نشان‌دهنده سرطان باشد، اما در برخی از موارد، کاهش شدید گلبول‌های سفید می‌تواند به بیماری‌هایی مانند لوکمیا یا سایر انواع سرطان‌ها مرتبط باشد. لوکمیا، که نوعی سرطان خون است، می‌تواند باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید شود. بنابراین، اگر تعداد WBC در آزمایش خون به‌طور قابل توجهی پایین باشد، پزشک ممکن است آزمایشات تکمیلی را برای بررسی احتمال سرطان توصیه کند.
پیشنهاد ویژه: هر آنچه که باید درباره کراتینین خون بدانید!
مقدار WBC خطرناک
مقدار WBC که به‌طور خطرناکی بالا یا پایین می‌رود، بستگی به وضعیت فرد و شرایط سلامتی او دارد. به‌طور کلی، WBC کمتر از 4,000 یا بیشتر از 11,000 می‌تواند نشانه‌ای از مشکل جدی باشد. مقادیر بسیار پایین (زیر 1,500) یا بسیار بالا (بالای 30,000) ممکن است به تشخیص‌های خاصی مانند عفونت شدید، سرطان خون یا اختلالات مغز استخوان اشاره داشته باشد.
نتیجه‌گیری
WBC یکی از پارامترهای حیاتی در آزمایش خون است که نقش مهمی در ارزیابی وضعیت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند. تغییرات در تعداد گلبول‌های سفید می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلفی مانند عفونت‌ها، بیماری‌های خودایمنی، یا حتی سرطان باشد. بنابراین، شناخت علائم و علت‌های بالا و پایین بودن WBC و مراجعه به پزشک برای ارزیابی دقیق وضعیت سلامت می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌ها و درمان به‌موقع کمک کند.
