سرطان دهان یکی از انواع سرطان‌های سر و گردن است که می‌تواند با علائم مختلفی خود را نشان دهد. تشخیص زودهنگام این بیماری می‌تواند نقش بسیار مؤثری در افزایش شانس درمان و بهبودی کامل بیمار ایفا کند. دندانپزشکان به دلیل تخصص و تجربه‌ای که در معاینه دهان و دندان دارند، نقش مهمی در شناسایی و تشخیص زودهنگام سرطان دهان دارند. در این مقاله، به بررسی نقش دندانپزشکان در تشخیص سرطان دهان، علائم اولیه این بیماری، اهمیت معاینه منظم دهان و دندان و عواملی که می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، خواهیم پرداخت.
نقش دندانپزشک در شناسایی اولیه سرطان دهان
دندانپزشکان به عنوان متخصصانی که به طور روزمره با دهان، لثه‌ها و دندان‌ها در ارتباط هستند، در شناسایی زودهنگام مشکلات دهانی از جمله سرطان دهان نقش کلیدی دارند. یکی از ویژگی‌های مهم دندانپزشکان این است که آنها به‌طور مداوم با بیماران در تماس هستند و می‌توانند تغییرات غیرمعمولی را در دهان تشخیص دهند که ممکن است به سرطان دهان اشاره داشته باشد. معاینات دندانپزشکی منظم می‌تواند به تشخیص این بیماری در مراحل ابتدایی کمک کند، زمانی که درمان آن نسبتاً ساده‌تر است و احتمال بهبودی بیشتر است.
دندانپزشکان در حین معاینه دهان، لثه‌ها، زبان، حلق و سایر قسمت‌های دهان را به دقت بررسی می‌کنند. هرگونه تغییر در ظاهر بافت‌های دهانی مانند زخم‌های غیرقابل التیام، تورم، لکه‌های سفید یا قرمز و خونریزی‌های غیرعادی می‌تواند نشانه‌هایی از سرطان دهان باشد. این علائم اغلب در مراحل ابتدایی بیماری ظاهر می‌شوند و دندانپزشک می‌تواند آنها را شناسایی کرده و برای تشخیص نهایی بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهد.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علائم اولیه سرطان دهان که دندانپزشک تشخیص می‌دهد
سرطان دهان معمولاً در مراحل ابتدایی علائم واضحی ندارد، اما برخی تغییرات در دهان و دندان وجود دارد که می‌تواند به دندانپزشک کمک کند تا بیماری را شناسایی کند. این علائم در صورتی که به موقع شناسایی شوند، می‌توانند به درمان سریع‌تر و بهبودی کامل کمک کنند. در ادامه، به برخی از علائم اولیه سرطان دهان که دندانپزشکان قادر به تشخیص آن هستند، پرداخته می‌شود:
- زخم‌های دهانی که بهبود نمی‌یابند: یکی از علائم رایج سرطان دهان، زخم‌های دهانی است که بیش از دو هفته طول می‌کشند و بهبود نمی‌یابند. این زخم‌ها ممکن است به شکل زخم‌های دردناک، قرمز یا سفید ظاهر شوند و در صورت عدم درمان، می‌توانند به بدخیمی تبدیل شوند.
- لکه‌های سفید یا قرمز در داخل دهان: وجود لکه‌های سفید (که به نام “لک‌های لیوکوتیک” شناخته می‌شوند) یا قرمز (که به نام “لک‌های اریتماتوز” شناخته می‌شوند) در داخل دهان، یکی از علائم اولیه سرطان دهان است. این لکه‌ها ممکن است در زبان، لثه‌ها، سقف دهان یا داخل لب‌ها و گونه‌ها ظاهر شوند.
- تورم یا برآمدگی‌های غیرمعمول در دهان یا گردن: برآمدگی‌ها و تورم‌های غیرمعمول در داخل دهان، لثه‌ها یا حتی گردن، می‌تواند نشانه‌ای از سرطان دهان باشد. این برآمدگی‌ها ممکن است به صورت سخت و بدون درد باشند.
- خونریزی‌های غیرعادی دهان: خونریزی‌های غیرعادی دهان که بدون علت مشخصی رخ می‌دهند، می‌توانند از علائم هشداردهنده سرطان دهان باشند. اگر خونریزی به‌طور مداوم و بدون دلیل خاصی رخ دهد، باید به سرعت توسط دندانپزشک بررسی شود.
- تغییرات در صدای صحبت کردن یا مشکلات در بلعیدن: تغییرات در صدای صحبت کردن یا احساس مشکل در بلعیدن می‌تواند نشان‌دهنده وجود توده یا برآمدگی در دهان یا گلو باشد که در نتیجه سرطان دهان ایجاد شده است. این مشکلات معمولاً به دلیل بزرگ شدن تومور و فشار آن بر روی بافت‌های اطراف ایجاد می‌شوند.
- لق شدن دندان ها
اهمیت معاینه منظم برای پیشگیری از سرطان دهان
یکی از مؤثرترین روش‌ها برای تشخیص زودهنگام سرطان دهان، انجام معاینات منظم دندانپزشکی است. معاینه منظم دهان و دندان نه تنها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه مفید است، بلکه می‌تواند به تشخیص مشکلات جدی‌تر مانند سرطان دهان نیز کمک کند. دندانپزشکان قادرند در طول معاینه‌های دوره‌ای، علائم اولیه سرطان دهان را شناسایی کرده و اقدامات لازم را برای بررسی بیشتر انجام دهند.
معاینه منظم دندانپزشکی معمولاً شامل بررسی سلامت دندان‌ها و لثه‌ها، بررسی زبان و گلو، و ارزیابی وضعیت دهان و لب‌ها می‌شود. دندانپزشک ممکن است از بیمار بخواهد که معاینه دقیق‌تری برای شناسایی مشکلات دهانی از جمله سرطان دهان انجام دهد. این معاینات در صورت انجام به‌طور منظم، می‌تواند احتمال تشخیص زودهنگام سرطان دهان را افزایش دهد و از گسترش این بیماری به سایر قسمت‌های بدن جلوگیری کند.
پیشنهاد مقاله: همه چیز درباره عفونت دهان و عفونت دندان
چرا سرطان دهان به‌راحتی نادیده گرفته می‌شود؟
سرطان دهان معمولاً در مراحل ابتدایی خود علائم خاص و واضحی ندارد و بسیاری از افراد ممکن است به دلیل عدم وجود درد یا ناراحتی، این بیماری را نادیده بگیرند. برخی از افراد نیز ممکن است به اشتباه تصور کنند که زخم‌های دهانی یا لکه‌ها موقتی هستند و خود به خود برطرف می‌شوند، در حالی که این علائم ممکن است نشانه‌های سرطان دهان باشند. علاوه بر این، به دلیل اینکه سرطان دهان بیشتر در مناطقی از دهان مانند زبان، لثه‌ها و سقف دهان ظاهر می‌شود، بسیاری از افراد نمی‌توانند به‌راحتی تغییرات در این قسمت‌ها را شناسایی کنند.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص دندانپزشکی و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
این امر می‌تواند باعث شود که سرطان دهان در مراحل ابتدایی آن نادیده گرفته شود و زمانی که علائم جدی‌تر ظاهر می‌شوند، بیماری به مراحل پیشرفته‌تر رسیده باشد.
سرطان دهان چگونه در مراحل ابتدایی شناسایی می‌شود؟
سرطان دهان در مراحل ابتدایی معمولاً با علائم کم‌اهمیت‌تری مانند زخم‌های دهانی که به‌سرعت التیام نمی‌یابند، لکه‌های سفید یا قرمز در دهان و برآمدگی‌های غیرمعمول در داخل دهان خود را نشان می‌دهد. تشخیص سرطان دهان در این مراحل ابتدایی می‌تواند شانس درمان مؤثر و کامل را به شدت افزایش دهد. دندانپزشکان می‌توانند در خلال معاینه‌های دوره‌ای خود، این علائم را شناسایی کنند و بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهند. برای تشخیص نهایی، پزشک ممکن است از روش‌های تشخیصی مانند بیوپسی، سونوگرافی یا اسکن‌های تصویری استفاده کند.
پیشنهاد ویژه: نقش تغذیه در سلامت دهان و دندان کودکان
چه افرادی بیشتر در معرض سرطان دهان هستند؟
برخی از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی یا سبک زندگی خود، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به سرطان دهان قرار دارند. از جمله عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف سیگار و تنباکو: استفاده از محصولات دخانی مانند سیگار و تنباکو یکی از بزرگ‌ترین عوامل خطر برای سرطان دهان است. این مواد شیمیایی مضر می‌توانند بافت‌های دهان را تحریک کرده و به سلول‌ها آسیب برسانند.
- مصرف الکل: مصرف مداوم الکل، به ویژه در مقادیر زیاد، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد. الکل می‌تواند با تحریک بافت‌های دهان، سرطان‌زایی را تسریع کند.
- نور خورشید: افرادی که زیاد در معرض نور خورشید قرار دارند، به ویژه در نواحی حساس دهان مانند لب‌ها، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان دهان باشند.
- سابقه خانوادگی سرطان: افرادی که در خانواده‌شان سابقه ابتلا به سرطان دارند، ممکن است خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان دهان داشته باشند.
- قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلومای انسانی: ویروس پاپیلومای انسانی که HPV نیز نامیده می شود، یک ویروس رایج است که از طریق تماس جنسی منتقل می شود. برای اکثر افراد، مشکلی ایجاد نمی کند و خود به خود از بین می رود. برای برخی دیگر، تغییراتی در سلول‌ها ایجاد می‌کند که می‌تواند منجر به بسیاری از انواع سرطان، از جمله سرطان دهان شود.
- یک سیستم ایمنی ضعیف: اگر سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با میکروب‌ها بر اثر داروها یا بیماری‌ها تضعیف شود، ممکن است خطر ابتلا به سرطان دهان بیشتر شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند شامل کسانی می شوند که داروهایی برای کنترل سیستم ایمنی مصرف می کنند، مانند پس از پیوند عضو. برخی شرایط پزشکی مانند عفونت با HIV نیز می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند.
نتیجه‌گیری
سرطان دهان یکی از بیماری‌های جدی است که می‌تواند با علائم اولیه‌ای مانند زخم‌های دهانی، لکه‌های سفید یا قرمز، و برآمدگی‌های غیرمعمول در دهان شناسایی شود. دندانپزشکان نقش بسیار مهمی در تشخیص زودهنگام این بیماری دارند و از آنجا که معاینات دندانپزشکی به طور منظم انجام می‌شود، می‌توانند علائم اولیه را شناسایی کرده و بیمار را به پزشک متخصص ارجاع دهند. معاینه منظم دهان و دندان یکی از بهترین راه‌ها برای پیشگیری از سرطان دهان و افزایش شانس درمان است.
بنابراین، مراجعه منظم به دندانپزشک و توجه به علائم اولیه این بیماری می‌تواند نقش بسزایی در سلامت دهان و پیشگیری از سرطان دهان ایفا کند.
