تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)
در صورتیکه گمان می کنید شما و یا کودک تان به اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) مبتلا هستید باید مشورت با پزشک معالج خود را مد نظر قرار دهید.
اگر نگران فرزند خود هستید قبل از ویزیت پزشک با معلم هایش در مورد وجود هرگونه مسئله ای در رفتارش صحبت کنید، چرا که می تواند کمک کننده باشد. پزشک عمومی یا پزشک خانواده شما بطور رسمی نمی تواند اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) را تشخیص دهد اما می تواند راجع به دغدغه های شما در مورد این اختلال با شما صحبت کند و شما را برای بررسی های بیشتر در صورت لزوم به یک پزشک متخصص ارجاع دهد.
در زمان ویزیت پزشک ممکن است این سوالات را از شما پرسیده شود:
- در مورد علائم شما و یا کودکتان
- چه زمانی علائم شروع شده است
- علائم کجا بروز می کنند- بعنوان مثال در خانه و یا مدرسه
- آیا علائم زندگی روزمره ی شما و یا کودکتان را تحت تاثیر قرار می دهد- بعنوان مثال روابط اجتماعی تان را دچار مشکل می کند
- آیا اخیرا در زندگی شما و یا کودک تان واقعه مهمی مانند طلاق و یا مرگ در خانواده رخ داده ست
- آیا سابقه ی خانوادگی برای اختلال کم توجهی بیش فعالی(ADHD) وجود دارد
- در مورد سایر مشکلات و یا علائم مرتبط با سلامتی خودتان و یا کودکتان سوال می شود
گام های بعدی
در صورتیکه پزشک عمومی گمان کند که کودک شما دچار اختلال کم توجهی بیش فعالی ست ابتدا یک دوره ی حدودا ده هفته ای انتظار همراه با مراقبت را توصیه می کند تا ببیند که آیا علائم بهتر می شود، ثابت می ماند ویا بدتر می شود. همچنین پزشک به شما توصیه می کند یک برنامه ی آموزش والدین را جهت یادگیری راه های کمک به فرزندتان پیگیری کنید (برای کسب اطلاعان بیشتر آموزش های اختلال کم توجهی بیش فعالی را مطالعه کنید)
در صورتیکه رفتار کودک شما بهتر نشود و شما و پزشک عمومی هردو بر این باور باشید که این علائم، زندگی روزانه ی او را تحت تاثیر قرار داده ست پزشک، شما و کودکتان را برای بررسی بیشتر به یک متخصص ارجاع می هد (موارد زیر را ببینید).
در مورد بزرگسالان با تشخیص احتمالی اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)، پزشک عمومی علائم شما را بررسی می کند و سپس برای بررسی های بیشتر شما را به یک متخصص ارجاع می دهد اگر:
- در زمان کودکی تشخیص اختلال کم تجهی بیش فعالی (ADHD) برای شما داده نشده ست اما علائم تان از زمان کودکی آغاز شده ست و از آن زمان تا کنون ادامه داشته ست
- علائم شما با یک بیماری مرتبط با سلامت روان قابل توجیه نیست
- علائم شما اثر مهمی روی زندگی روزانه شما دارد بعنوان مثال در محل کار موفقیت کمی دارید و یا در روابط صمیمانه و دوستانه دچار مشکل هستید
اگر که کودک و یا نوجوان هستید و علائم اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) دارید و علائم تان باعث مشکلات عملکردی متوسط تا شدید شده ست هم به پزشک متخصص ارجاع داده خواهید شد.
ارزیابی
تخصص های متفاوتی هستند که ممکن است شما و یا کودکتان برای بررسی های بیشتر به آنها ارجاع شوید، شامل:
- روانپزشک کودک و یا بزرگسال
- متخصص کودکان(متخصص در زمینه ی سلامت کودکان)
- متخصص ناتوانی در یادگیری و یا متخصص کاردرمانی با تخصص در زمینه ی اختلال کم توجهی بیش فعالی
اینکه به چه کسی ارجاع داده شوید به سن شما و در دسترس بودن متخصص مربوطه در محدوده ی زندگی شما بستگی دارد.
یک تست ساده برای تشخیص قطعی اینکه شما و یا کودک تان به اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) مبتلا هستید وجود ندارد، اما پزشک متخصص با استفاده از بررسی های دقیق شامل تست های زیر می تواند تشخیص دقیقی در مورد وضعیت شما و یا کودکتان داشته باشد:
- معاینه ی بالینی، که می تواند سایر علل احتمالی مسبب ایجاد این علائم را رد کند و کنار بگذارد
- مجموعه ای از مصاحبه های زنجیره ای با شما و یا کودک تان
- مصاحبه ها و یا گزارش هایی از سایر اشخاص مهم مانند والدین، همسر و یا معلمین فرد
معیارهای تشخیصی اختلال کم توجهی بیش فعالی در بچه ها، نوجوانان و بالغین در زیر آورده شده ست.
تشخیص در کودکان و نوجوانان
تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی(ADHD) در کودکان براساس یک سری معیارهای دقیق صورت می گیرد. برای اینکه کودک شما مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی شناخته شود باید شش تا و یا بیشتر از علائم بی توجهی یا شش تا یا بیشتر از علائم بیش فعالی و تکانشگری را داشته باشد. همچنین برای تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی کودک شما باید علائم زیر را داشته باشد:
- وجود و نشان دادن مستمرعلائم برای حداقل شش ماه
- شروع بروز علائم قبل از سن 12 سالگی
- بروز علائم در حداقل دو موقعیت متفاوت- بعنوان مثال در خانه و در مدرسه، تا بتوان آن را از رفتار واکنشی مشخص و تنها نسبت به والدین یا معلمان افتراق داد.
- علائمی که زندگی آنان را در سطوح اجتماعی، محیط آموزشی و شغلی تحت تاثیر قرار دهد
- علائمی که تنها بخشی از یک مرحله ی دشوار زندگی و یا اختلال رشدی نیستند و بعلت وضعیت دیگری ایجاد نشده اند
تشخیص در بزرگسالان
تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) در بزرگسالان دشوارتر است چرا که در مورد استفاده از لیست علائم کودکان و نوجوانان در تشخیص اختلال در مورد بزرگسالان، اتفاق نظر وجود ندارد. در بعضی موارد، یک فرد بزرگسال در صورت داشتن 5 مورد یا بیشتر از علائم کم توجهی یا 5 مورد یا بیشتر از علائم بیش فعالی و تکانشگری که در معیارهای تشخیصی کودکان لیست شده اند، بعنوان مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) تشخیص داده می شود.
پزشک متخصص بعنوان بخشی از بررسی هایش از شما در مورد علائم کنونی تان سوال می کند. هرچند، براساس معیارهای تشخیصی فعلی، تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی در بزرگسالان در صورتی داده می شود که علائم تان از زمان کودکی در شما وجود داشته باشند. هرچند ممکن است به یاد آوردن این که آیا در کودکی مشکل داشته اید برایتان سخت باشد، یا در سنین کم تر برایتان تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی داده نشده ست، با این وجود ممکن است پزشک متخصص بخواهد اطلاعاتی در مورد وضعیت شما در مدرسه تان داشته باشد و یا با والدین، معلمان یا هر فرد دیگری که شما را از کودکی به خوبی می شناسد، صحبت کند. برای اینکه برای یک بزرگسال تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) داده شود علائم او باید اثرات متوسطی روی زمینه های مختلف زندگی او گذاشته باشند، مانند:
- موفقیت کمتر در محیط کار یا مدرسه
- رانندگی خطرناک
- مشکل در دوست یابی یا حفظ دوستان
- مشکل در ارتباط با والدین
در صورتیکه مشکلاتتان جدید است و بطور مرتب در گذشته اتفاق نیفتاده ست، تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی در مورد شما صدق نمی کند. این موضوع به این دلیل است که اخیرا پزشکان بر این باورند که اختلال کم توجهی بیش فعالی نمی تواند برای اولین بار در بزرگسالی بروز نماید.