پیوند کلیه

شرایط و عوارض پیوند کلیه و مراقبت های پس از آن

یکی از رایج ترین چالش های افراد مبتلا به نارسایی مزمن و پیشرفته کلیه (ESRD)، انتخاب بین پیوند کلیه و دیالیز طولانی مدت می باشد. این پیوند  درمان انتخابی نارسایی مزمن و پیشرفته کلیه می باشد و در اغلب افراد نسبت به دیالیز ارجحیت دارد. امید به زندگی پیوند کلیه در پیوند از فرد زنده حدود 14 سال، و در پیوند از جسد حدود 10 سال برآورد شده است. مورتالیتی پیوند رابطه مستقیمی با سن دارد و بیشترین شیوع آن نیز در اولین سال پس از پیوند می باشد. در ادامه این مطلب به طور کامل در رابطه با شرایط و عوارض پیوند و مراقبت های پس از آن توضیح داده شده است.

 چه کسانی کاندید انجام پیوند کلیه هستند؟

شمار مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه هرساله افزایش یافته که نسبت به تعداد دهندگان موجود بیشتر می باشد. لذا انتخاب صحیح فرد کاندید پیوند از بین داوطلبان موجود، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. فرد داوطلب پیوند باید دارای امید به زندگی بالای 5 سال باشد و پیش از پیوند  باید بررسی های زیر در وی صورت پذیرد:

• بیماری های عروق کرونری قابل اصلاح
• عفونت های پنهان مانند هپاتیت های B و C، HIV و TB
• نئوپلاسم های زمینه ای
• وجود آنتی بادی علیه HLA کلاس 1 و 2

پس از انتخاب فرد کاندید پیوند، انتخاب دهنده مناسب نقش مهمی در افزایش بقا پس از پیوند دارد.

اهداکننده پیوند کلیه چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

اهدا کننده پیوند کلیه باید گروه خونی مشابه با گیرنده پیوند داشته باشد (سیستم RH روی بافت پیوند وجود ندارد). انتخاب دهنده ممکن است از بین افراد زنده یا جسد صورت پذیرد. داوطلبان زنده اهداکننده پیوند نباید مبتلا به اختلالات و بیماری های زمینه ای و پزشکی باشند. احتمال عدم موفقیت پیوند در افراد زیر افزایش می یابد:

• دهنده مسن باشد (سن دهنده بالای 60 سال یا سن بالای 50 سال و مبتلا به فشارخون بالا)
• نارسایی حاد کلیه در فرد دهنده
• ایسکمی طولانی مدت در کلیه (ایسکمی سرد تا 48 ساعت امکان پذیر می باشد ولی ایسکمی کمتر از 24 ساعت ارجح است)

احتمال بروز نارسایی کلیه زودرس طی چند سال پس از اهدای کلیه در فرد دهنده پیوند کلیه به علت افزایش جریان خون و هیپرفیلتراسیون در نفرون های باقی مانده افزایش می یابد.

یکی از خدمات فوق‌العاده سامانه از پزشک که باعث محبوبیت آن در بین بیماران و پزشکان عزیز شده است امکان دریافت ویزیت پزشک آنلاین و یا مشاوره پزشک تصویری می‌باشد در واقع سامانه ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.

 رد پیوند کلیه

رد پیوند  ممکن است به 2 صورت حاد و مزمن رخ دهد. تشخیص سریع رد پیوند کلیه در حفظ عملکرد کلیه و ممانعت از تخریب غیرقابل برگشت آن کمک کننده می باشد. رد پیوند کلیه می تواند تنها با افزایش کراتینین سرم با و یا بدون کاهش حجم ادرار همراه باشد. به ندرت ممکن است رد پیوند با علائمی مانند تب، تورم و تندرنس روی عضو پیوندی همراه باشد. پیش از تایید تشخیص رد پیوند باید اختلالات عملکردی همراه با روش های زیر کنار گذاشته شوند:

• بررسی خونرسانی کلیه پیوندی با سونو داپلر
• بررسی انسداد ادراری با سونوگرافی
• بررسی آسیب ناشی از دوز بالا و مداوم مهارکننده های کلسینورین

پس از کنار گذاشتن موارد فوق، بیوپسی کلیه جهت تایید رد پیوند اغلب ضروری می باشد.

 مراقبت های پس از پیوند کلیه

درمان نگهدارنده مهارکننده ایمنی در همه دریافت کنندگان پیوند به جز دوقلوهای همسان باید تجویز گردد. شایع ترین رژیم درمانی نگهدارنده، رژیم 3 دارویی می باشد که شامل موارد زیر می باشد:

• پردنیزولون
• مهارکننده کلسینورین (سیکلوسپورین و تاکرولیموس)
• آنتی متابولیت (مایکوفنولات موفتیل و سل سپت)

طی سال های اخیر یک آنتی بادی بلوکان به نام Belatacept نیز جهت جلوگیری از بروز عوارض مسمومیت درازمدت مهارکننده کلسی نورین در افراد تحت پیوند کلیه تایید شده است.

 عوارض طولانی مدت پیوند کلیه

اگرچه پیوند با افزایش قابل توجه بقا در بسیاری از مبتلایان به نارسایی مزمن و پیشرفته کلیه همراه می باشد، اما برخی عوارض مهم پس از پیوند کلیه که باید به آن ها توجه گردد نیز عبارتند از:

• بدخیمی ها: بروز تومور در دریافت کنندگان پیوند حدود 6_5% گزارش شده است. کانسر پوست و لب ها، کارسینوم درجا سرویکس و لنفوم ها از جمله لنفوم غیرهوچکین از شایع ترین بدخیمی های پس از پیوند می باشند.
• سکته قلبی و مغزی: در افراد پیوند شده و به خصوص افراد دیابتی افزایش می یابد.
• بیماری عروق محیطی: در افراد تحت این پیوند افزایش می یابد.
• هیپرتانسیون: ممکن است به دنبال نفروتوکسیسیتی ناشی از مهارکننده کلسینورین، رد پیوند کلیه، تنگی شریان کلیوی و بیماری ذاتی کلیوی ایجاد گردد.
• نکروز آسپتیک سر فمور: ممکن است به دنبال مصرف طولانی مدت کورتون رخ دهد.
• آنمی: ممکن است به علت سرکوب مغزاستخوان یا خونریزی گوارشی به دنبال عوارض داروهای مورد استفاده پس از پیوند رخ دهد.

پیگیری عوارض ذکر شده پس از پیوند، نقش مهمی در افزایش بقا پس از این پیوند دارد.

 عفونت های فرصت طلب پس از پیوند

شانس عفونت های فرصت طلب پس از پیوند افزایش می یابد. تب بدون علت آشکار پس از پیوند کلیه شایع می باشد و پس از گذشت روزها یا هفته ها منشا قارچی یا ویروسی آن مشخص می گردد. عفونت های فرصت طلب رایج در هر دوره زمانی خاص پس از پیوند عبارتند از:

عفونت های حوالی زمان پیوند (کمتر از یک ماه پس از پیوند)

عفونت زخم، هرپس ویروس ها، کاندیدیاز دهانی و عفونت های ادراری زودرس ترین علل ابتلا به عفونت در افراد پس از این پیوند می باشند. عفونت های باکتریایی طی دوره یک ماهه اول پس از پیوند بیشترین شیوع را دارند.

از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت ویزیت و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.

 عفونت های زودرس (1 الی 6 ماه پس از پیوند)

پنوموسیستیس کارینی (PCP)، سیتومگالوویروس (CMV)، لژیونلا، لیستریا و هپاتیت های ویروسی B و C اغلب طی یک ماه اول پس از پیوند دیده نمی شوند. پروفیلاکسی علیه PCP و CMV به مدت 6 الی 12 ماه پس از این پیوند به همه افراد داده می شود.

عفونت های دیررس (بیشتر از 6 ماه پس از پیوند)

عفونت های قارچی مانند آسپرژیلوس و نوکاردیا، فعال سازی مجدد ویروس BK و هرپس زوستر اغلب از عوارض دیررس پیوند می باشند و ممکن است سال ها پس از پیوند کلیه دیده شوند. همچنین ابتلا به هپاتیت های ویروسی B و C نیز ممکن است به طور دیررس پس از پیوند دیده شوند.

همان طور که توضیح داده شد، پیوند یکی از مهم ترین تصمیم های زندگی در هر فرد می باشد و نیازمند مراقبت های طولانی مدت و مادام العمر جهت جلوگیری از رد پیوند می باشد. مشاوره پزشکی آنلاین پس از پیوند در پیشگیری و کنترل عوارض پیوند به خصوص در افراد ساکن در مناطق با دسترسی کمتر به فوق تخصص کلیه (نفرولوژیست) بسیار کمک کننده می باشد.