بیماری پارکینسون، دومین بیماری نورودژنراتیو مرتبط با سن (پس از بیماری آلزایمر) می باشد. تظاهرات اصلی این بیماری اولین بار توسط پزشک بریتانیایی به نام جیمز پارکینسون در سال 1817 شرح داده شد. طبق پیش بینی سازمان های جهانی شیوع پارکینسون در سال 2005 حدود 4 میلیون نفر گزارش شده است؛ این در حالی است که پیش بینی می شود تا سال 2030 تعداد مبتلایان به این بیماری به بیشتر از 2 برابر افزایش یافته و به حدود 9 میلیون نفر از جمعیت جهان برسد.
اگرچه به میزان کمتر بیماری در جوانان نیز گزارش شده است، اما به طور کلی متوسط سن شروع علائم این بیماری در 60 سالگی گزارش شده است. ریسک ابتلا به پارکینسون در مردها در طول زندگی حدود 2 درصد و در زن ها حدود 1.3 درصد تخمین زده شده است. در ادامه به طور کامل در رابطه با این که بیماری پارکینسون چیست؟ علت، علائم، تشخیص و درمان آن توضیح داده شده است.
بیماری پارکینسون چیست و عوامل بروز این بیماری؟
بیماری پارکینسون در اثر دژنراسیون و از بین رفتن نورون های دوپامینرژیک در ماده سیاه مغز (Substantia Nigra) ایجاد می شود. دوپامین به عنوان یک انتقال دهنده عصبی بین قسمت های مغز و سیستم عصبی عمل کرده و به کنترل و هماهنگی حرکات بدن کمک می کند. از بین رفتن سلول های تولید کننده دوپامین و تجمع آلفا سینوکلئین (α–Synuclein) و همچنین افزایش نسبت استیل کولین به دوپامین در غده های قاعده ای مغز (Basal Ganglia)، علل اصلی بروز علائم آن می باشند. پس از از بین رفتن حدود 80 درصد سلول های عصبی موجود در ماده سیاه مغز، علائم پارکینسون بروز پیدا می کنند.
علائم بیماری پارکینسون
علائم بیماری پارکینسون از خفیف در اوایل سیر بیماری تا علائم پیشرفته در انتهای سیر بیماری، متغیر می باشند. علائم اصلی این بیماری عبارتند از:
- لرزش حین استراحت (Resting Tremor)
- رژیدیتی و سفتی عضلات (rigidity)
- کندی حرکات یا برادی کینزی
- اختلال در راه رفتن
- اختلال در حفظ حالت طبیعی بدن
سایر علائم پارکینسون که ممکن است در سیر بیماری دیده شوند، عبارتند از:
- اختلال در صحبت کردن
- اختلال بلع
- اختلالات اتونوم
- اختلالات حسی
- اختلالات خلق و خو و افسردگی
- اختلال خواب
- اختلال شناختی و دمانس
- کاهش حرکات صورت (Masked Face)
- کاهش دفعات پلک زدن
- صدای آهسته و یکنواخت و عاری از واکنش های احساسی
- اختلالات بویایی
- اختلالات ادراری و عملکرد جنسی
- افت فشار خون ارتواستاتیک
اگرچه تمام علائماین بیماری در تمام افراد دیده نمی شوند، اما با توجه به شدت و مدت زمان شروع بیماری، طیف متغیری از علائم بیماری پارکینسون در افراد مختلف دیده می شوند.
علل ابتلا به بیماری پارکینسون
اغلب موارد بیماری پارکینسون به صورت اسپورادیک (85 الی 90 درصد موارد) و بدون علت شناخته شده رخ می دهند. اغلب در افراد کمتر از 50 سال علل ژنتیکی، و در افراد بالای 50 سال علل محیطی در ابتلا به پارکینسون غالب هستند. ژنتیک، حتی در موارد اسپورادیک بیماری نیز نقش پررنگی ایفا می کند. مهم ترین فاکتورهای محیطی موثر بر ابتلا به بیماری پلرکینسون عبارتند از:
- تماس با آفت کش ها
- زندگی روستایی
- کشاورزی
برخلاف موارد گفته شده در بالا مصرف کافئین، داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی (NSAID)، سیگار و بلوک کننده های کانال کلسیم نقش محافظتی در ابتلا به این بیماری ایفا می کنند.
یکی از خدماتی که سامانه از پزشک برای راحتی کار پزشکان همچنین بیماران در نظر گرفته است داشتن امکان مشاوره پزشک تصویری توسط این سامانه است که این خدمات کمک می‌کند پزشکان بدون اطلاف وقت در هر زمان و مکانی بتوانند به بیماران خود مشاوره دهند و یا آنها را ویزیت نمایند.
تشخیص بیماری پارکینسون
هیچ گونه تست آزمایشگاهی یا تصویربرداری جهت تشخیص قطعی بیماری پارکینسون تا کنون کشف نشده است. اساس تشخیص این بیماری بر مبنای معاینه دقیق نورولوژیک بنا شده است. علائم برادی کینزی همراه با ترمور یا رژیدیتی برای تشخیص پارکینسون ضروری می باشند. همچنین پاسخ به درمان دوپامینرژیک مانند لوودوپا نیز نقش مهمی در تایید تشخیص آن ایفا می کند. عدم پاسخ به دوز بالای لوودوپا، تشخیص پارکینسون را مورد تردید قرار می دهد.
روش های تصویربرداری مانند MRI تنها در صورت تیپیک نبودن علائم پارکینسون و شک به سایر بیماری ها مانند استروک و… در برخی موارد انجام می گردند. DaT Scan نیز در صورت عدم اطمینان در تشخیص بیماری پارکینسون کمک کننده می باشد.
درمان بیماری پارکینسون
موارد خفیف بیماری پارکینسون به درمان نیاز ندارند. شروع درمان به علامت غالب در بیمار بستگی دارد. به طور مثال اگر ترمور علامت غالب بیماری باشد، داروهای آنتی کولینرژیک کمک کننده می باشند؛ و اگر رژیدیتی و برادی کینزی علائم غالب بیماری باشند، بیمار از داروهای دوپامینرژیک سود بیشتری می برد. 4 کلاس دارویی عمده مورد استفاده در پارکینسون عبارتند از:
- مهارکننده های مونوآمین اکسیدار تیپ B (MAO B inhibitors): به طور مثال Selegiline، Rasagiline و Entacapone در این دسته داروها قرار می گیرند.
- آمانتادین (Amantadine)
- آگونیست های دوپامینک: به طور مثال Bromocriptine، Pramipexole و Ropinirole در این دسته داروهای درمان این بیماری قرار گرفته اند.
- لوودوپا (Levodopa): قوی ترین دارو جهت درمان این بیماری می باشد.
همان طور که توضیح داده شد، موارد خفیف پارکینسون اغلب نیاز به درمان ندارند و در صورت تمایل استفاده از داروهای ضعیف تر و با عوارض جانبی کمتر مانند MAO B inh و یا آمانتادین برای کنترل ترمور کافی به نظر می رسند. اما پس از بروز علائم حرکتی در بیمار مبتلا به پارکینسون، شروع داروهای دوپامینرژیک ضروری به نظر می رسند. در این موارد داروهای آگونیست دوپامین و لوودوپا در افراد کمتر از 65 سال و لوودوپا در افراد بالای 65 سال، بهترین انتخاب درمانی می باشند.
همان طور که توضیح داده شد، معاینه دقیق نورولوژیک مهم ترین مورد در تشخیص بیماری پارکینسون محسوب می گردد. لذا آشنایی با علائم باین بیماری و مشاوره پزشک تصویری در تشخیص زودرس این بیماری و درمان عوارض آن کمک کننده می باشند.
اگر به اطلاعات بیشتری در زمینه دلایل بروز پارکینسون و نحوه دریافت ویزیت آنلاین نیاز دارید پیشنهاد ما مطالعه مقاله ویزیت پزشک مغز و اعصاب است تا اطلاعات جامع و کامل‌تری را دریافت نمائید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک امکان ویزیت آنلاین بیمار توسط پزشک متخصص است، چراکه با استفاده از این خدمات بیماران می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
