به رشد خارج از کنترل سلول های مغز، سرطان مغز گفته می شود. سرطان ممکن است بافت مغز، اعصاب آن، پرده های پوشاننده آن و غدد اطراف آن را شامل شود. منش آن ممکن است به صورت اولیه از خود مغز باشد؛ و یا به دنبال تهاجم سرطان از نقاط دیگر به مغز (مانند ریه ها، پستان ها، روده بزرگ و ملانوم پوستی) که به آن متاستاز مغزی گفته می شود رخ دهد. تومورهای مغزی به دلیل ایجاد اثر فشاری به قسمت های سالم مغز، اغلب خطرناک و با عوارض متعددی همراه می باشند. در ادامه این مطلب به طور کامل تر در رابطه با انواع سرطان مغز یا تومور مغزی و روش های درمان آن توضیح داده شده است.
تفاوت سرطان مغز با تومور مغزی چیست؟
تمامی سرطان های مغز به شکل تومور مغزی دیده می شوند. اما تمام تومورهای مغز به معنی سرطان مغز نیستند! برخی انواع تومورهای مغز خوش خیم هستند و با طول عمر مناسبی در صورت درمان مناسب همراه می باشند. تومورهای خوش خیم مغز اغلب رشد آهسته ای دارند، حدود آن ها مشخص است و به ندرت با تهاجم به سایر قسمت های بدن همراه می باشند. اما حتی تومورهای خوش خیم نیز در صورت افزایش اندازه و فشار به سایر قسمت های مغز و افزایش فشار مغزی می توانند خطرناک باشند. برخلاف تومورهای خوش خیم، سرطان مغز با رشد سریع و تهاجم به قسمت های سالم مغز و سایر قسمت های بدن همراه می باشد.
چه چیزی باعث سرطان مغز می شود؟
سرطان مغز ممکن است به طور اولیه از خود مغز آغاز شود و یا به دنبال تهاجم از سایر اعضای بدن مانند ریه، پستان و …. به مغز ایجاد گردد. برخی انواع تومور مغزی بدون هیچ علت مشخصی رخ می دهند، ولی زمینه ژنتیکی در افزایش خطر برخی انواع این تومورها به خصوص در کودکان، نقش دارند. به طور کلی عواملی که ممکن است در افزایش خطر وقوع تومور مغز نقش داشته باشند، عبارتند از:
- سن
- نژاد
- سابقه دریافت اشعه در گذشته
- بیماری های ارثی مانند نوروفیبروبلاستوم، توبروس اسکلروز، سندروم لینچ و ….
علائم سرطان مغز
برحسب سرعت رشد تومور، اندازه و محل آن در افراد مختلف، متفاوت می باشند. به طور کلی شایع ترین علائم سرطان مغز عبارتند از:
- سردرد (به خصوص سردردی که صبح ها بدتر می شود)
- مشکلات بینایی مانند دوبینی، تاری دید و از دست دادن یک طرفه دید
- کاهش حس یا حرکت اعضای بدن (یک یا دو طرفه)
- اختلال تعادل
- اختلال گفتار
- احساس خستگی بیش از حد
- اختلالات حافظه و گیجی
- اختلالات شخصیتی و رفتاری جدید و غیر منتظره
- اختلالات گفتاری
- تشنج
- سرگیجه
- کاهش وزن محسوس و ناخواسته
توجه به علائم فوق و تصویربرداری از مغز در اولین فرصت در صورت وقوع این علائم، از نقش مهمی در تشخیص زودرس تومور مغزی و جلوگیری از پیشرفت آن برخوردار می باشد.
پیشنهاد ویژه: تشخیص سرطان و راه های پیشگیری و درمان آن
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
انواع سرطان مغزی
برحسب قسمتی از سلول های مغز که درگیر می گردند، تقسیم بندی می شوند. همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، انواع تومورهای مغز ممکن است خوش خیم با بدخیم (سرطانی) باشند. انواع سرطان مغزی بدخیم که با رشد سریع و عوارض جدی همراه می باشند، عبارتند از:
- گلیوم ها: اگرچه انواع خوش خیم آن ها نیز وجود دارند، ولی اغلب این تومورهای مغز بدخیم می باشند. گلیوبلاستوم شایع ترین نوع سرطان مغز می باشد.
- تومورهای شبکه کوروئید: این تومورها از سلول های ترشح کننده مایع مغزی نخاعی منشا می گیرند و می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند.
- امبریونال: تومورهایی بدخیم می باشند که اغلب در کودکان کم سن دیده می شوند. مدولوبلاستوم، شایع ترین نوع این تومور می باشد.
- ژرم سل تومورها: اغلب خوش خیم می باشند و در بچه ها دیده می شوند. همچنین بیشتر از تخمدان ها و بیضه ها منشا می گیرند، اما در مغز هم ممکن است دیده شوند.
- تومور غده پینه آل: غده پینه آل در ترشح ملاتونین و تنظیم سیکل خواب نقش دارد. تومورهای پینه آل ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند.
- مننژیوم: این تومورها از پرده پوشاننده مغز و نخاع منشا می گیرند. اغلب خوش خیم می باشند، ولی انواع بدخیم آن ها نیز در برخی افراد رخ می دهند.
- تومور هیپوفیز: اغلب خوش خیم می باشند، ولی انواع بدخیم آن نیز در برخی افراد دیده شده است.
آیا سرطان مغز درمان دارد؟
مانند انواع دیگر سرطان ها به نوع آن، اندازه، مرحله، محل و وضعیت سلامت عمومی افراد بستگی دارد. به طور کلی انواع روش های مختلف درمان سرطان مغز عبارتند از:
- جراحی: ممکن است به روش آندوسکوپیک یا جراحی باز برای خروج تمام یا بخشی از تومور از مغز مورد استفاده قرار گیرد.
- رادیوتراپی: از انرژی با دوز بالا برای تخریب سلول های سرطانی استفاده می گردد.
- رادیوسرجری: انرژی از زوایای مختلف به تومور مغزی فرستاده می شود.
- شیمی درمانی: از داروهای تزریقی یا خوراکی برای نابودی سلول های سرطانی اسنفاده می گردد.
- سایر درمان ها: پس از انجام درمان های فوق ممکن است از سایر روش های درمانی مانند گفتار درمانی، توان بخشی و … برای بهبود عملکرد مغز و عضلات استفاده گردد.
پزشک ممکن است از یک الی چند مورد از روش های فوق برای درمان تومورهای مغزی استفاده نماید.
طول عمر بیماران سرطان مغز
به عوامل مختلفی بستگی دارد و در تمام افراد یکسان نمی باشد. به طور کلی طول عمر این بیماران به نوع تومور، اندازه تومور، محل آن، امکان خروج کامل آن توسط جراحی، سرعت رشد آن، نوع سلول های درگیر و شرایط زمینه ای و وضعیت عمومی سلامتی افراد بستگی دارد.
پیشنهاد ویژه: مطالعه مقاله شیمی درمانی و سرطان
