اسهال یکی از أنواع مشکلات گوارشی در کودکان است که بدن برای خلاص شدن از شر میکروب ها انجام می دهد و بیشتر موارد از چند روز تا یک هفته طول می کشد. اسهال می تواند همراه با تب، حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی عضلات، کم آبی بدن و حتی بثورات ایجاد شود. به کمک لیست پزشکان فوق تخصص گوارش می توان انواع اختلالات گوارشی در کودکان را درمان کرد.
برخی از شایع ترین دلایل اسهال کودکان:
عفونت از ویروس هایی مانند روتاویروس، باکتری هایی مانند سالمونلا و به ندرت انگل هایی مانند ژیاردیا. ویروس ها شایع ترین علت اسهال کودکان هستند. همراه با مدفوع شل یا آبکی، علائم عفونت گاستروانتریت ویروسی اغلب شامل استفراغ، معده درد، سردرد و تب است.
هنگام درمان گاستروانتریت ویروسی – که می تواند 5 تا 14 روز طول بکشد – جلوگیری از دست دادن مایعات مهم است. شیر مادر اضافی یا محلول آبرسانی خوراکی (ORS) را به نوزادان و خردسالان بدهید. آب به تنهایی سدیم، پتاسیم و سایر مواد مغذی کافی برای آبرسانی ایمن به کودکان بسیار خردسال ندارد. حتماً با پزشک خود که در لیست پزشکان فوق تخصص گوارش آمده است در مورد مقدار مایعات مورد نیاز فرزندتان، نحوه اطمینان از دریافت آنها، زمان دادن آنها و نحوه مراقبت از کم آبی صحبت کنید.
کودکان بزرگ‌تر مبتلا به اسهال می‌توانند هر چیزی را که دوست دارند برای هیدراته ماندن بنوشند، از جمله ORS و محصولات با نام تجاری (اسم آنها معمولا به “لایت” ختم می‌شود). بستنی همچنین می تواند راه خوبی برای رساندن مایعات به کودکی باشد که استفراغ کرده و نیاز به آبرسانی آهسته دارد.
اگر اخیراً به خارج از کشور سفر کرده اید، حتماً با پزشک مشورت کنید. ممکن است کودک شما نیاز به آزمایش مدفوع داشته باشد. اگر علائم بیش از دو هفته طول بکشد، همچنین با پزشک مشورت کنید. برای درمان اختلالات گوارشی در کودکان می توانید پزشک خود را از لیست پزشکان فوق تخصص گوارش انتخاب کنید.
مراقبت های دارویی و غذایی
داروهایی مانند ملین ها یا آنتی بیوتیک ها نیز می توانند منجر به اسهال در کودکان و همچنین بزرگسالان شوند.
برای اسهال خفیف ناشی از دارو، کودک خود را به طور ایمن هیدراته نگه دارید. اگر یک دوره آنتی بیوتیک باعث اسهال کودک شما می شود، حتما دارو را ادامه دهید و با پزشک خود تماس بگیرید. پزشک ممکن است کاهش دوز، تغییر رژیم غذایی، افزودن یک پروبیوتیک یا تغییر به یک آنتی بیوتیک دیگر را توصیه کند.
مطالعات نشان می دهد که ماست با کشت های زنده یا پروبیوتیک ها می تواند به کاهش اسهال ناشی از آنتی بیوتیک ها کمک کند. کشت ها و پروبیوتیک ها به بازسازی باکتری های سالم روده که توسط آنتی بیوتیک ها کشته شده اند کمک می کنند.این محصولات در بهبود اختلالات گوارشی کودکان بسیار موثر هستند.
مسمومیت غذایی نیز می تواند باعث اسهال در کودکان شود. علائم معمولاً به سرعت ظاهر می شوند، ممکن است شامل استفراغ باشد و در عرض 24 ساعت از بین می روند.
درمان اسهال ناشی از مسمومیت غذایی مانند اسهال ناشی از عفونت است: کودک خود را هیدراته نگه دارید و در صورت هرگونه سوال با پزشک خود تماس بگیرید.
سایر علل اسهال عبارتند از بیماری روده تحریک پذیر، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، آلرژی غذایی و بیماری سلیاک. اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باعث اسهال فرزندتان شده است، با پزشک خود در لیست پزشکان فوق تخصص گوارش تماس بگیرید.
پیشنهاد مقاله: درمان بیماری سلیاک با فوق تخصص گوارش
اسهال مزمن چیست؟
اسهال زمانی است که شما چندین بار در روز مدفوع شل و آبکی دارید. این عارضه به طور کلی بدون درمان دارویی ظرف یک یا دو روز از بین می رود. اسهالی که به مدت چهار هفته ادامه یابد (حتی اگر بیاید و برود) اسهال مزمن محسوب می شود.
زمانی که اسهال چند روز طول بکشد، می تواند منجر به کم آبی بدن شود. نوزادان و کودکان خردسال به ویژه در برابر کم آبی ناشی از اسهال آسیب پذیر هستند. در طول دوره های اسهال، بدن مایعات و الکترولیت های مورد نیاز خود را برای عملکرد صحیح از دست می دهد. الکترولیت ها مواد معدنی هستند که بر عملکرد عضلات، میزان آب بدن و اسیدیته خون شما تأثیر می گذارند.
اگر فرزندتان اسهال بیش از 24 ساعت طول کشید، به خصوص اگر تب هم داشته باشد، فوراً با پزشک یا متخصص أطفال تماس بگیرید. اسهال مزمن می تواند منجر به شوک یا آسیب اندام در نوزادان و کودکان خردسال شود.
اسهال همچنین یکی از دلایل اصلی سوء تغذیه در کودکان زیر 5 سال است. بسیاری از این موارد به دلیل آب و غذای آلوده است. در کشورهای در حال توسعه، یک کودک زیر 3 سال به احتمال زیاد سه بار در سال دچار اسهال می شود. هر حادثه ای کودک را از تغذیه مورد نیاز برای رشد محروم می کند. بنابراین، ادامه دوره‌های اسهال می‌تواند باعث سوء تغذیه شود. سوء تغذیه می تواند چرخه اسهال را ادامه دهد.
در سرتاسر جهان، اسهال دومین علت اصلی مرگ و میر در کودکان زیر 5 سال است. هر سال جان 760000 کودک را می گیرد.
اسهال مزمن چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر این بیماری مزمن (طولانی مدت) شود، پزشک می خواهد علت اسهال کودک شما را تعیین کند. شرح حال کامل پزشکی و معاینه فیزیکی لازم است. آماده باشید تا اطلاعاتی در مورد رژیم غذایی، عادات غذایی و داروهای فرزندتان ارائه دهید. پزشک کودک شما ممکن است از آزمایشات زیر برای تعیین علت استفاده کند:
- آزمایش خون (برای بررسی بیماری)
- کشت مدفوع (برای بررسی باکتری ها و انگل ها)
- تست های آلرژی
- بسته به نتایج این آزمایشات، ممکن است به آزمایشات بیشتری نیاز باشد.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
اسهال مزمن چگونه درمان می شود؟
برنامه درمانی کودک شما به علت و شدت اسهال او بستگی دارد.
اگر کودک شما اسهال مزمن یا کم آبی را تجربه می کند، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد. به احتمال زیاد مایعات حاوی الکترولیت برای کمک به بازگرداندن تعادل به آنها داده می شود.
مهم است که توصیه های پزشک را به دقت دنبال کنید. از دادن غذاها یا مایعاتی که باعث اسهال می شود به کودک خود خودداری کنید. به جای آن از غذاهای ملایم (مانند سیب زمینی، نان تست یا موز) استفاده کنید تا زمانی که اسهال فروکش کند.
علائم کم آبی بدن چیست؟
کم آبی زمانی است که بدن دیگر مایعات کافی برای عملکرد صحیح ندارد. در نوزادان و کودکان خردسال، کم آبی می تواند به سرعت پیشرفت کند . اگر به سرعت درمان نشود، می تواند منجر به عوارض جدی تری برای سلامتی شود. عوارض کم آبی بدن شامل شوک، آسیب اندام ها و کما است.
علائم کم آبی بدن عبارتند از:
- دهان خشک
- چشم های خشک / گود افتاده
- گونه های فرو رفته
- هنگام گریه اشک نریزد
- تحریک پذیری
- پوست خشک
- خستگی
علائم زیر می تواند نشان دهنده کم آبی شدید بدن باشد:
- بیش از هشت ساعت بدون ادرار سپری شده است
- کودک به شدت بی حال است
- نقطه نرم بالای سر نوزاد شما (فونتانل) فرورفته به نظر می رسد
- پوست نیشگون گرفته به عقب برنمی گردد
- تب شدید
- بی هوشی
مراقبت از کودک در خانه
درمان کودک در خانه معمولاً زمانی مؤثر است که یک مورد خفیف اسهال داشته باشد. توجه به این نکته مهم است که داروهای بدون نسخه ای که برای درمان اسهال در بزرگسالان استفاده می شوند، نباید به نوزادان یا کودکان داده شوند. قبل از استفاده از داروهای ضد اسهال بدون نسخه با پزشک کودک خود در لیست پزشکان فوق تخصص گوارش یا اطفال صحبت کنید.
شما می توانید به روش های زیر از کودک خود در خانه مراقبت کنید:
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما مایعات زیادی می نوشد.
- غذاهایی که به نظر می رسد باعث اسهال می شوند به آنها ندهید.
- دست های خود را بشویید – به خصوص بعد از هر بار تعویض پوشک – برای جلوگیری از انتشار باکتری در خانه.
- هنگامی که کودک شما اسهال دارد باید به شیردهی ادامه دهید. شیر مادر می تواند به کاهش علائم اسهال و تسریع بهبودی کمک کند.
- کودک خود را به دقت تحت نظر داشته باشید و به دنبال علائم کم آبی باشید. اگر فکر می کنید کودکتان کم آبی دارد، فوراً با پزشک او تماس بگیرید.
- پوشک کودک خود را بلافاصله پس از اجابت مزاج عوض کنید. این می تواند به جلوگیری از راش و تحریک پوشک کمک کند. به جای دستمال مرطوب از آب استفاده کنید که می تواند باعث تحریک بیشتر پوست شود. کرم های بدون نسخه حاوی اکسید روی (مانند دزیتین) نیز می توانند به تسکین و محافظت از پوست کمک کنند.
چه زمانی کودک خود را نزد پزشک ببرید
اگر کودکتان بیش از دو روز اسهال داشت نزد پزشک ببرید. همچنین در صورت بروز هر یک از علائم زیر باید آنها را نزد پزشک ببرید:
- تب
- اسهال خونی
- اسهال شدید (بیش از هشت مدفوع در هشت ساعت)
- اسهال همراه با استفراغ
- درد یا گرفتگی شکم
- اسهال مکرر
اسهال در نوزادان و کودکان خردسال می تواند به سرعت منجر به کم آبی بدن شود که یک وضعیت خطرناک است. در تماس با پزشک تردید نکنید. می توانید برای اختلالات گوارشی در کودکان با متخصص گوارش کودکان مشورت کنید.
پیشنهاد ویژه: مطالعه مقاله بهترین لیست پزشکان گوارش در ایران
