زمانی که کودکتان را از پوشک گرفتید ولی همچنان جای خودش را خیس کرد، یعنی کودک شما بی اختیاری ادرار دارد. متاسفانه در برخی موارد آن طور که انتظار داریم پیش نمی رود و کودک بعد از ۳ سالگی، با اینکه دستشویی رفتن را یاد گرفته است اما نمی تواند در شب و یا حتی روز هم ادرار خودش را کنترل کند. همین عدم کنترل مثانه منجر به بی اختیاری ادرار در کودکان می شود و نه تنها فرزند بلکه پدر و مادر را هم درگیر می کند .
ما در این مطلب از مقالات ازپزشک به همین موضوع پرداخته ایم. اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری در رابطه با بی اختیاری ادرار در کودکان داشته باشید تا انتهای همین مطلب ما را همراهی کنید. برای داشتن مشاوره آنلاین با بهترین متخصصان کودک هم می توانید اپلیکیشن ازپزشک را بر روی گوشی همراه خود نصب کنید و در خانه کودکتان را ویزیت آنلاین کنید .
بی اختیاری ادرار در کودکان
همانگونه که در ابتدای متن به آن اشاره کردیم عدم کنترل مثانه ، بی اختیاری ادرار نامیده می شود. متاسفانه در برخی موارد آن طور که انتظار داریم پیش نمی رود و کودک بعد از ۳ سالگی، با اینکه دستشویی رفتن را یاد گرفته است اما نمی تواند در شب و یا حتی روز هم ادرار خودش را کنترل کند. همین عدم کنترل مثانه منجر به بی اختیاری ادرار در کودکان می شود و نه تنها فرزند بلکه پدر و مادر را هم درگیر می کند .
در کودکانی که کمتر از ۳ سال دارند مثانه کامل وجود ندارد و هر چه کودک بزرگتر بشود توانایی کنترل مثانه در آن هم افزایش پیدا می کند. به همین دلیل بی اختیاری ادرار در کودکان زمانی رخ می دهد که کودک به اندازه کافی بزرگ شده و روی مثانه کنترل داشته باشته باشد اما علی رغم این موضوع ، لباس خودش را خیس کند و هنگام خواب هم شب ادراری داشته باشد.
شاید بی اختیاری ادرار یک وضعیت نا امید کننده باشد اما به صبوری نیاز دارد و باید با آرامش مراحل درمان کودک سپری شود. کودک شما سر این موضوع هیچ تقصیری ندارد و نمی تواند بی اختیاری ادرار را کنترل کند. اما برای درمانش روش هایی وجود دارد که به آنها اشاره خواهیم کرد.
بی اختیاری ادرار در کودکان
انواع بی اختیاری ادرار در کودکان
بی اختیاری ۴ نوع دارد و کودک می تواند به یک یا چند مورد آن مبتلا شود.
نوع اول: شب ادراری. کودک در شب و زمان خواب بدون کنترل ادرار می کند.
نوع دوم: بی اختیاری روزانه . کودک در طول روز بدون کنترل ادرار می کند.
نوع سوم: بی اختیاری اولیه. زمانی رخ می دهد که کودک به طور کامل آموزش توالت رفتن ندیده باشد.
نوع چهارم: بی اختیاری ثانویه. یعنی کودک در یک دوره روی ادرار خود کنترل داشته باشد اما بعد از مدتی مجدد لباس خود را خیس کند.
علت بی اختیاری ادرار در کودکان
این حالت دلایل متعددی دارد و به همین دلیل یک علت مشخص نمی توان برای آن پیدا کرد.
در ادامه دلایل احتمالی که برای بی اختیاری ادرار وجود دارد را عنوان می کنیم:
- اضطراب
- اختلال کمبود توجه، بیش فعالی
- ژن های خاص
- یبوست که به مثانه فشار وارد کرده باشد
- تاخیر در رشد مثانه
- دیابت
- مثانه بیش فعال
- کندی رشد جسمانی
- کوچکی مثانه
- آپنه انسدادی خواب
- عدم هورمون آنتی دیورتیک در بدن
- مشکلات ساختاری در مجاری ادرار
- احساس پر بودن مثانه در زمان خواب
- عفونت در مجاری ادرار
- خوابی که بسیار عمیق باشد
درمان قطعی بی اختیاری ادرار در کودکان
بی اختیاری ادرار در طول روز هم می تواند دلایل زیر را داشته باشد:
- اضطراب
- یبوست
- متوقف کردن ادرار قبل از اتمام آن
- مصرف کافئین
- عدم رفتن به سرویس بهداشتی در صورت نیاز
- مثانه بیش فعال
- کوچکی مثانه
- عفونت مجاری ادرار
علائم بی اختیاری ادرار در کودکان
اگر کودکتان کنترل ادرار نداشته باشد ممکن است دارای یک نقص در زمان تولد، اختلالات آناتومیک و یا عادات خاصی باشد و به بی اختیاری ادرار در کودک منجر شود. برای مثال یک نقص مادرزادی مانند شکاف بین مهره ها می تواند باعث عملکرد غیر طبیعی مثانه شود و به بی اختیاری ادرار منجر شود. نوع دیگری از نقص تولد هم وجود دارد که در آن مجاری ادرار که از کلیه ها به مثانه می رسند به نقطه غیر طبیعی در مثانه ختم شده و به بی اختیاری ادرار منجر می شود . برخی کودکان مثانه بیش فعال دارند در حالیکه برخی دیگر ممکن است تخلیه مثانه برایشان دشوار باشد.
عادات خاصی به خصوص در کودکان دختر وجود دارد که می تواند به بی اختیاری ادرار در طول روز منجر شود. عاداتی چون خودداری از ادرار و وضعیت نادرست بدن در زمان ادرار .
در این زمان ادرار در زمان دفع در واژن جمع شده و پس از ایستادن این ادرار جاری می شود.
بی اختیاری ادرار در کودکان موقع خندیدن هم شایع است. برخی دختران در زمان خندیدن دچار اسپاسم مثانه می شوند.
از علائم شایع بی اختیاری ادرار در کودکان می توان به این موارد اشاره کرد:
- یبوست
- عفونت
- رژیم غذایی
- استرس
- عوارض پزشکی
یبوست شایع ترین علت بی اختیاری ادرار است. عفونت های باکتریایی دستگاه ادرار و عفونت های ویروسی هم از دلایل شایع بی اختیاری ادرار در کودکان هستند . بسیاری از کودکان برای جلوگیری از نشت ادرار، پاهایشان را به هم می چسبانند که این حرکات می توانند احتمال ابتلا به عفونت ادراری را در کودک افزایش دهند .
مصرف کافئین، مصرف آب میوه های اسیدی چون آب پرتقال و یا آب گوجه فرنگی هم می تواند مثانه را تحریک کند و به بی اختیاری ادرار منجر شود.
موقعیت های استرس زا مانند طلاق پدر و مادر ، فوت نزدیکان و یا نقل مکان هم می تواند به بی اختیاری ادرار در کودک منجر شود. همچنین کودکانی که دچار آزار جنسی شده اند امکان دارد بی اختیاری ادرار را تجربه کنند.
علائم نگران کننده در کودکان مبتلا به بی اختیاری ادرار را بشناسید و آنها را جدی بگیرید :
- علائم و یا نگرانی از سوء استفاده جنسی
- تشنگی شدید، حجم زیاد ادرار و یا کاهش وزن شدید
- بی اختیاری ادراری در طول روز در کودکان بالاتر از شش سال
- هر گونه نشانه آسیب‌های عصبی به خصوص در پاها
- علائم یک اختلال یا ناهنجاری در ستون فقرات
بی اختیاری ادرار در کودکان ۳ ساله
درمان بی اختیاری ادرار در کودکان
برای درمان، پزشک در رابطه با تاثیرات بی اختیاری ادرار کودکتان سوالاتی می پرسد تا با دریافت اطلاعات درست و کافی بتواند با یک درمان مناسب به کودک کمک کند.
درمان بی اختیاری ادرار در کودکان به علت آن بستگی دارد. برای مثال بی اختیاری ناشی از عفونت با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شود.
برای درمان کودکانی که به نقص هنگام تولد مبتلا هستند هم جراحی پیشنهاد می شود. در این شرایط، پزشک با توجه به اینکه کودک بی اختیاری ادرار در شب و یا طول روز دارد، درمان مناسب را در نظر می گیرد.
برای شب ادراری کودک موثرترین درمان استفاده از دستگاه اعلام ادرار است. شاید این روش زحمت زیادی داشته باشد اما زمانی که والدین و کودک همکاری کنند، میزان موفقیت و درمان کودک به ۷۰ درصد می رسد. همچنین این روش کمی زمان بر است و شاید طول درمان آن به ۴ ماه هم برسد.
بسیار مهم: تنبیه کودکانی که شب ادراری دارند روشی مضر و بسیار خطرناک است چرا که این روش منجر به کاهش اعتماد به نفس کودک می شود.
برای درمان بی اختیاری ادرار در کودکان از طریق دارو هم معمولا داروهایی مانند دسموپرسین (DDAVP) و ایمی پرامین می‌تواند دفعات شب ادراری کودک را کاهش دهد. لازم به ذکر است که اگر مصرف دارو متوقف شود ممکن است شب ادراری در کودک مجدد ایجاد شود.
برای بی اختیاری ادرار روزانه هم چندین روش وجود دارد که در ادامه عنوان می کنیم:
- انجام تمرینات مهار بی اختیاری ادراری و تقویت عضلات اسفنکتر مثانه
- افزایش تدریجی فاصله بین دفعات ادرار
- تغییر عادات ادرار کردن (از طریق تشویق و زمان بندی ادرار کردن
- یادآوری کودکان برای ادرار کردن با استفاده از زنگ ساعت و یا موبایل
- آموزش وضعیت صحیح بدن هنگام ادرار کردن برای جلوگیری از تجمع ادرار در واژن
اگر بی اختیاری ادرار کودک مربوط به مشکل اسپاسم مثانه باشد، مصرف داروی اکسی بوتینین و تولترودین می‌تواند مؤثر باشد.
متاسفانه کودکان با شرایط زیر، بیشتر در معرض بی اختیاری ادرار قرار می گیرند :
- کودکانی که یبوست دارند
- کودکانی که عادات نامنظم برای مراجعه به سرویس بهداشت دارند
- وجود مشکل در رشد جسمانی
- کودکانی که اضطراب دارند
عوارض احتمالی بی اختیاری ادرار در کودکان
- استرس و خجالت
- بثورات پوستی ناشی از لباس زیر خیس و مرطوب
