بیماری ام اس (MS) چیست؟ علت، علائم و سیر بالینی آن
بیماری MS، نوعی بیماری اتوایمیون CNS می باشد که با التهاب مزمن، دمیلینیزاسیون و گلیوز (اسکار یا پلاک) و از بین رفتن نورون ها مشخص می گردد. طبق بررسی هایی که از از سال 2013 و پس از آن صورت گرفته است، شیوع بیماری MS در دنیا در حال افزایش می باشد. پیش بینی می شود حدودا 2.8 میلیون نفر در سرتاسر دنیا به بیماری MS مبتلا می باشند (حدود 40 نفر از هر 100000 نفر). پلاک های بیماری MS در زمان ها و مکان های مختلف در CNS تظاهر پیدا می کنند؛ لذا علائم بالینی بیماری MS و سیر آن در افراد مختلف بسیار متغیر می باشد. در ادامه این قسمت و قسمت بعدی، به طور کامل در رابطه با علائم بالینی، علل، سیر، تشخیص، درمان و سایر جزئیات بیماری MS توضیح داده شده است.
بیماری ام اس (MS) چیست؟ و چگونه ایجاد می شود؟
دمیلینیزاسیون (Demyelination)، هال مارک بیماری MS می باشد؛ و شواهد دژنراسیون میلین در مراحل اولیه آسیب بافت دیده می شود. تخریب آکسون در هر پلاک جدید MS رخ می دهد و از بین رفتن تجمعی آکسون ها و نورون ها، علت مهم ناتوانی نورولوژیک غیر قابل برگشت در بیماری MS می باشد. در پاراپارزی پیشرفته، حدود 70 درصد از آکسون های مسیر کورتیکواسپاینال لترال، تخریب گشته اند. طبق مطالعات جدید علاوه بر آسیب آکسون و پلاک های ماده سفید، آسیب اولیه کورتکس مغز نیز نقش مهمی در بیماری MS دارد که ممکن است با التهاب مغز مرتبط باشد.
سیر بالینی و انواع بیماری MS
همان طور که اشاره شد، سیر بالینی بیماری MS بر اساس محل و زمان درگیری، بسیار متغیر می باشد. 3 نوع بالینی مهم بیماری MS عبارتند از:
- نوع Relapsing / bout onset (RMS): 90 درصد موارد بیماری MS را شامل می شود. با حملات جدا از هم که اغلب چند روز الی چند هفته طول می کشد، تظاهر پیدا می کند. بیماران در این نوع از بیماری MS در فواصل بین حملات، بی علامت می باشند. بهبودی کامل طی چند هفته الی چند ماه پس از حمله اولیه بیماری MS رخ می دهد. ممکن است با ادامه حملات در طی زمان، بهبودی کامل کمتر و دیرتر رخ دهد.
- نوع Secondary Progressive (SPMS): اغلب پس از RMS دیده می شود. علائم بیماری MS بهبودی ندارند و بیمار علامتدار است.
- نوع Primary Progressive (PPMS): 10 درصد موارد بیماری MS را شامل می شود. حملات وجود ندارند و کاهش پایدار فانکشن بیماری از همان ابتدا دیده می شود. بیماری MS دیرتر (متوسط 40 سالگی) شروع می شود و ناتوانی زودتر رخ می دهد.
توجه داشته باشید که با توجه به توضیحات بالا، مقایسه افراد مختلف مبتلا به MS بدون در نظر گرفتن نوع بیماری MS در آن ها از نظر علمی غیر ممکن به نظر می رسد.
علل ابتلا به بیماری MS
شیوع بیماری MS در زنان، 3 برابر بیشتر از مردان می باشد. سن شروع علائم بیماری MS اغلب بین 20 الی 40 سالگی (در مردان کمی دیرتر) گزارش شده است. 10 درصد بیماران قبل از 18 سالگی و درصد کمی از بیماران MS نیز پیش از 10 سالگی علامتدار می شوند. فاکتورهای خطر اثبات شده در ابتلا به بیماری MS عبارتند از:
- ژنتیک
- کمبود ویتامین D
- مواجهه با EBV پس از اوایل کودکی
- استعمال سیگار
بیماری MS در سفیدپوستان بیشتر از نژاد آفریقایی یا آسیایی گزارش شده است.
ویزیت پزشک آنلاین یکی از خدماتی است که با استفاده از آن می‌توانید بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر و… با دکتر مورد نظر خود مشاوره و ویزیت شوید . ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.
علائم و تظاهرات بالینی بیماری MS
شروع بیماری MS ممکن است ناگهانی یا تدریجی باشد. همچنین علائم بیماری MS از خفیف الی شدید متغیر می باشند. علائم بیماری MS وابسته به مکان ضایعه و شدت آن، بسیار متغیر می باشد. به طور کلی شایع ترین علائم و تظاهرات بالینی بیماری MS عبارتند از:
- علائم حسی: متنوع است و شامل پارستزی، هیپوستزی و احساسات ناخوشایند مانند احساس تورم، مرطوب شدن، سرد شدن و پیجیده شدن قسمتی از بدن گزارش می شوند. درد نیز یک علامت شایع در بیماری MS می باشد که بیش از نیمی از بیماران آن را تجربه می کنند.
- نوریت اپتیک (ON): به صورت کاهش حدت بینایی، تاری دید و یا کاهش درک رنگ ها در ناحیه مرکزی دید در برخی مبتلایان به بیماری MS دیده می شود. اغلب یک چشم را درگیر می کند، ولی درگیری دوطرفه نیز گزارش شده است.
- ضعف اندام ها: به صورت کاهش قدرت، سرعت یا چالاکی دیده می شود. احساس خستگی در بیش از 90 درصد افراد مبتلا به بیماری MS گزارش شده است.
- اسپاستیسیته: به طور شایع با اسپاسم های عضلانی خود به خودی یا القا شده با حرکت رخ می دهد. اسپاستیسیتی گاهی سبب ایجاد حمایت در وزن بدن حین حرکت می شود و در این موارد درمان آن در بیماری MS توصیه نمی گردد.
- تاری دید و دوبینی: ممکن است به علت INO یا فلج عصب 6 مغزی در برخی افراد مبتلا به بیماری MS دیده شود.
- آتاکسی: به صورت ترمور مخچه ای تظاهر پیدا می کند و ممکن است سر، تنه و صدا را درگیر کند.
- سرگیجه: ممکن است به علت ضایعه ساقه مغز به طور ناگهانی در بیماری MS دیده شود.
- سایر علائم: دیس فانکشن مثانه، اختلالات جنسی، یبوست و … نیز ممکن است در برخی افراد مبتلا به بیماری MS گزارش گردند.
همان طور که توضیح داده شد، علائم بیماری MS بسیار متنوع می باشند و در این قسمت تنها به شایع ترین و مهم ترین علائم بیماری MS اشاره شده است.
احتمال ابتلا به بیماری MS در سایر افراد خانواده
پس از ابتلا به بیماری MS در یکی از اعضای خانواده، نگرانی وقوع آن در سایر افراد خانواده افزایش می یابد. به طور کلی احتمال بروز بیماری MS در دوقلوهای همسان یک مورد از هر سه مورد، در دوقلوهای ناهمسان یک مورد از هر پنج مورد، در خواهر و برادر یک مورد از هر بیست و پنج مورد، در پدر و مادر یک مورد از هر پنجاه مورد، در دختر عمو و پسرعمو و دخترخاله و پسرخاله و دخترعمه و پسرعمه یک مورد از هر صد مورد و در سایر افراد یک مورد از هر هزار مورد گزارش شده است.
در صورت رویت علائم فوق در افراد، می توانند با ویزیت پزشک آنلاین در مورد احتمال ابتلا به بیماری MS و روش های تشخیص و درمان آن با بهترین پزشکان متخصص در سرتاسر کشور به صورت تصویری و تلفنی مکالمه داشته باشند. در قسمت بعدی در رابطه با تشخیص، پروگنوز و درمان بیماری MS توضیح داده خواهد شد.
اگر سوالات بیشتری در زمینه دریافت مشاوره ویزیت آنلاین با پزشک متخصص مغز و اعصاب را دارید پیشنهاد ما به شما عزیزان مطالعه مقاله ویزیت پزشک مغز و اعصاب است تا اطلاعات کامل و جامعی را در این زمینه به دست اورید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک امکان ویزیت آنلاین بیمار توسط پزشک متخصص است، چراکه با استفاده از این خدمات بیماران می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
