بیضه مرد به عنوان اصلی‌ترین بخش تولید مثل آن شناخته می‌شود. جالب است بدانید که همین اندام تناسلی مردان بسیار مستعد تشکیل توده است البته وجود این توده‌ها همیشه مشکل‌ساز نیست. به نوعی که همیشه این توده‌های بیضه مشکل آفرین نبوده و در مواردی نیاز به درمان هم ندارد. با این وجود آقایان باید برای بررسی هرچه دقیق‌تر توده‌های در بیضه، به متخصص ارولوژی مراجعه کنند. با مراجعه به پزشک می‌توانند امکان ابتلا به هر مورد مشکوکی را ارزیابی کنند.
توده‌های بیضه می‌تواند در مردان، نوجوانان، کودکان و حتی نوزادان پسر رخ دهد. همچنین امکان دارد که توده در یک یا هر دو بیضه فرد مشاهده شود.
ما در این مطلب “ازپزشک” تصمیم داریم به بیماری های تناسلی و بیماری‌های بیضه بپردازیم. شاید از این طریق بتوانیم آگاهی‌های لازم را به مردان ارسال کنیم. همراه ما باشید و هر سوالی دارید در انتهای مطلب در قسمت دیدگاه ثبت کنید.
فهرست مطالب
بیماری‌های بیضه شامل چه مواردی هستند؟
توده بیضه می تواند علامتی از مشکلات مربوط به بیضه و در مواردی هم ناشی از آسیب به بیضه باشد. لازم به ذکر است وجود هر توده‌ای در بیضه دال بر ابتلا به سرطان نیست. باید بدانید که این ناهنجاری‌ها اغلب خوش‌خیم و یا غیرسرطانی هستند. با این حال پزشک شما باید هرگونه تغییر در بیضه‌ها، به ویژه توده‌ها یا تورم را بررسی کند.
همانگونه که عنوان کردیم دلایل متعددی برای مشاهده توده در بیضه‌ها وجود دارد. علل توده های بیضه می‌تواند از آسیب‌ها، نقایص و مشکلات مادرزادی، عفونت و … باشد. ما در ادامه در رابطه با هر کدام آنها مفصل صحبت خواهیم کرد. همراه ما باشید.
مشاوره آنلاین پزشکی : با نصب اپلیکیشن “ازپزشک”
واریکوسل از شایع‌ترین بیماری های بیضه است و حدود 15 تا 20 درصد مردان را مبتلا می‌کند. اگر به دنبال علت هستید باید بگوییم که بزرگ شدن رگ‌های بیضه شامل بیماری های تناسلی از جمله واریکوسل می‌شود. بعد از بلوغ، زمانیکه جریان خون در بیضه‌ها افزایش می‌یابد؛ ابتلا به واریکوسل نیز بیشتر می‌شود. واریکوسل که از بیماری های تناسلی است بندرت علائم ایجاد می‌کند. در معدود موارد اگر واریکوسل علامت‌دار باشد، به شکل احساس سنگینی در بیضه نشان می‌دهد. یا اینکه کیسه بیضه در لمس همانند کیسه‌ای حاوی کرم خواهد بود.
تجمع مایعات در بیضه‌ها باعث ایجاد بیماری های تناسلی چون هیدروسل می‌شود. این نوع توده بیضه، در 5 درصد از نوزادان تازه متولد شده رخ می‌دهد. نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر قرار دارند. هیدروسل در نوزادان دردی ندارد اما می‌تواند باعث احساس فشار شکمی در پسران و آقایان مسن شود. همچنین باعث تورم قابل مشاهده بیضه‌ها خواهد شد.
بیماری های تناسلی
کیست اپیدیدیم از بیماری های تناسلی
کیست اپیدیدیم زمانی رخ می‌دهد که لوله پیچ خورده پشت بیضه به نام اپیدیدیم پراز مایع شده و تخلیه نشود. کیست اپیدیدیم نیز به طور کلی بدون درد است. در برخی موارد تنها ممکن است یک بیضه سنگین تر از حد طبیعی باشد.
اپیدیدیمیت هم التهاب اپیدیدیم است. و معمولاً یک عفونت باکتریایی باعث ایجاد این نوع بیماری های تناسلی می‌شود. برخی از عفونت‌های مقاربتی (STI) مانند سوزاک یا کلامیدیا می‌توانند موجب اپیدیدیمیت شوند.
اسپرماتوسل یا کیست بیضه هم از بیماری های تناسلی است. اگر کیستی در بیضه ایجاد شود که حاوی اسپرم باشد، به آن اسپرماتوسل گفته می‌شود. این شکل توده بیضه بسیار رایج است و در اغلب اوقات به خودی خود برطرف می‌شود.
ارکیت یا التهاب بیضه نیز به واسطه باکتری‌ها یا ویروس اوریون می‌تواند در مردان رخ دهد.
پیچ خوردگی بیضه
ممکن است پیچ‌خوردگی بیضه خودش اتفاق بیفتد؛ اما در اغلب موارد در اثر آسیب به بیضه‌ها ایجاد می‌شود. این عارضه می‌تواند بسیار دردناک باشد. و با علائمی نظیر تب، تکرر ادرار، درد شکم، حالت تهوع، استفراغ و تورم کیسه بیضه همراه گردد. پیچ خوردگی بیضه اغلب در پسران بین سنین 13 تا 17 سال رخ می‌دهد. البته این مشکل می‌تواند مردان در هر سن را درگیر کند.
سرطان بیضه هم همانند تمامی سرطان‌ها، رشد غیر طبیعی سلول‌هاست که رشد غیرطبیعی سلول‌ها در بیضه باعث ایجاد بدخیمی می‌شود. تومورهای بیضه نسبتا غیرشایع هستند. تنها 1 تا 2 درصد تومورهای بدخیم مردان را تشکیل می‌دهند.
تومور بیضه در مردان در سنین 25 تا 34 سالگی شایع‌ترین تومور است. سرطان بیضه در سمت راست هم کمی شایع‌تر از سمت چپ است.
برخی از توده‌ها در رشد سرطان بیضه را نشان می دهد. و تنها پزشک می‌تواند سرطانی بودن یک توده را تشخیص دهد.
تشخیص سرطان بیضه
با علل سرطان بیضه آشنا شوید
- عدم نزول بیضه‌ها: اگر بیضه‌ها هنگام تولد پایین نیایند، نوزاد دچار بیماری بیضه نزول نکرده می‌شود. متاسفانه ممکن است این نوزاد در آینده در معرض خطر ابتلا به سرطان بیضه قرار بگیرد.
- مشکلات مادرزادی: کودک با مشکلات مادرزادی آلت تناسلی، کلیه‌ها و بیضه‌ها متولد شود.
- سابقه سرطان بیضه: اگر مردی به سرطان بیضه مبتلا شود. درمقایسه با افراد عادی، احتمال بیشتری وجود دارد که بیضه‌ی او در آینده به سرطان مبتلا شود.
- سابقه‌ی خانوادگی: مردانی که در اقوام نزدیک آنها سابقه‌ی سرطان بیضه است. درمقایسه با دیگران بیشتر در خطر ابتلا به سرطان بیضه قرار دارند.
- رشد غیرطبیعی بیضه: بیماری‌هایی مانند سندرم کلاین فلتر که در آن بیضه‌ی افراد رشدی غیرطبیعی دارد، ممکن است باعث افزایش خطر شود.
- اورکیت اوریونی: یکی از عوارض ناشایع اوریون که ممکن است باعث التهاب یک یا هردو بیضه شود.
- نژاد: سرطان بیضه درنژاد قفقازی در مقایسه با مردان آفریقایی و آسیایی بیشتر شایع است.
توجه داشته باشید که عمل وازکتومی خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش نمی‌دهد.
علائم و روش‌های درمان سرطان بیضه
بیضه‌ها، غده‌های جنسی مردانه هستند که اسپرم و هورمون تستوسترون راتولید می‌کنند. بیضه‌ها دو توده بیضی شکل‌اند و در لایه‌ی نازکی از پوست به نام کیسه بیضه یا اسکروتوم قرار دارند. براثر برخی اتفاقات غیرطبیعی و ناشناخته، بیضه‌ها سرطانی می‌شوند. سرطان بیضه هم نوعی از بیماری های تناسلی است که با ایجاد سلول‌های سرطانی (بدخیم) در بافت‌های بیضه بروز می‌کند. سلول‌های سرطانی در هر دو بیضه می‌توانند ایجاد شوند، اما این امر بسیار نادر است.
این بیماری نسبتاً نادر است و فقط یک درصد از تمامی سرطان‌های مردان را شامل می‌شود. سرطان بیضه تمایل دارد مردان جوان را تحت تأثیر قرار دهد. گرچه در کل نسبتاً نادر است؛ اما این عارضه شایع‌ترین نوع سرطان در مردانِ سنین 15 تا 49 سال است. لازم به ذکر است که سرطان بیضه در بیشتر مواقع درمان دارد.
مردان سفیدپوست نسبت به مردان گروههای قومی دیگر، بیشتر درخطر ابتلا به سرطان بیضه قرار دارند.
تشخیص سرطان بیضه | بیماری های تناسلی
- تست خون: در این روش مارکرهای سرطانی مانند آلفا فیتوپروتئین، گونادوتروپین جفتی انسانی و لاکتات دهیدروژناز چک می‌شود. هرچند ممکن است با وجود سرطان، آزمایش خون طبیعی باشد.
- سونوگرافی بیضه: سونوگرافی بیضه می‌تواند وجود یک تومور و اندازه‌ی آن را مشخص کند. سونوگرافی بهترین و دقیق‌ترین ابزار تصویربرداری برای تشخیص سرطان بیضه است. درواقع وجود هرگونه توده هیپواکو در بیضه مساوی با وجود سرطان بیضه است مگر آنکه خلافش ثابت شود.
- نمونه‌برداری بیضه‌ای: نمونه‌ای کوچک از بافت بیضه را با میکروسکوپ مشاهده می‌کنند تا تشخیص دهند توده بدخیم (سرطانی) است یاخوش‌خیم (غیر سرطانی).
برای بررسی شیوع بیماری سرطان بیضه به آزمایش‌های بیشتری نیاز دارید. هنگامی‌که این عارضه شیوع پیدا می‌کند، بیشتر در غدد لنفاوی بر پشت شکم یا ریه‌ها تأثیر می‌گذارد. برای بررسی علائم تومور ممکن است نیاز به اشعه ایکس از سینه باشد. همچنین به تصویربرداری سی‌تی‌اسکن از کل بدن برای بررسی علائم شیوع سرطان موردنیاز است.
علائم سرطان بیضه را بشناسید
معمولاً علائم سرطان بیضه تا مراحل انتهایی بیماری، بروز پیدا نمی‌کنند. در بیشتر موارد خود فرد سرطانش را کشف می‌کند. گاهی طی معاینه کاملا معمولی توسط پزشک سرطان بیضه کشف می‌شود. هر مردی که متوجه چیزی غیرعادی مربوط به بیضه‌اش می‌شود، باید سریعاً به پزشک مراجعه کند.
- توده‌ای دردناک یا ورم در بیضه
- درد بیضه یا کیسه‌ی بیضه
- احساس ناراحتی در بیضه یا کیسه‌ی بیضه
- احساس سنگینی در کیسه‌ی بیضه
- احساس درد مبهم در کشاله ران، کمر یا شکم
- جمع شدن ناگهانی مایع در کیسه‌ی بیضه
- خستگی یا بی‌قراری بی‌دلیل
کمتر از ۴ درصد توده‌های بیضه، سرطانی هستند. افراد نباید توده‌های بیضه را نادیده بگیرند و باید به پزشک مراجعه کنند. البته ممکن است سرطان بیضه به گره‌های لنفاوی گسترش یابند، اما گسترش آنها به اندام‌های دیگر سخت است.
اگر سرطان به اندام دیگر گسترش یابد، علائم زیر نمایان می‌شود:
- سرفه کردن
- مشکلات تنفسی
- مشکلات بلع
- تورم قفسه سینه
انواع سرطان بیضه
شایع‌ترین نوع سرطان بیضه، سرطان سلول ژرمینال (زایا) است که حدود 95 درصد از کل موارد را تشکیل می‌دهد. سلول‌های ژرمینال نوعی سلول هستند که بدن از آن برای ایجاد اسپرم استفاده می‌کند.
دو نوع اصلی از سرطان بیضه سلول ژرمینال وجود دارند:
- سمینوما: که به صورت تصاعدی افزایش یافته و اکنون 40 تا 45 درصد از سرطان‌های بیضه را تشکیل می‌دهد.
- غیر سمینوما: بخش دیگر سرطان سلول ژرمینال را تشکیل می‌دهد. و شامل تراتوم، کارسینوما جنینی، کوریوکارسینوما و تومورهای کیسه زرده (در پسران جوان شایع می‌باشد) است.
باید بدانید که هر دو نوع سرطان سلول ژرمینال با شیمی‌درمانی درمان می‌شوند.
از دیگر نوع سرطان بیضه که از بیماری های تناسلی است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تومورهای سلول لیدیگ که حدود یک تا سه درصد موارد را تشکیل می‌دهند.
- تومورهای سلول سرتولی که کمتر از یک درصد موارد را تشکیل می‌دهند.
بیماری های تناسلی و درمان سرطان بیضه
حدود ۹۵ درصد مردان مبتلا به سرطان بیضه، بعد از درمان بهبودی کامل پیدا می‌کنند. کسانی که زودتر تشخیص داده شوند، پیش‌آگهی بهتری دارند. جراحی، رادیوتراپی، شیمی‌درمانی یا ترکیبی از این موارد برای درمان سرطان بیضه به کار می‌روند.
جراحی ارکیدکتومی معمولاً اولین خط درمانی است. در این روش بیضه‌ها را با جراحی خارج می‌کنند تا از گسترش تومور به دیگر اعضای بدن جلوگیری کنند.ارکیدکتومی یک جراحی تقریباً ساده است. بیمار یک بیهوشی کلی دریافت می‌کند. یک برش کوچک در ناحیه‌ی کشاله‌ی ران ایجاد کرده و بیضه از طریق آن برداشته می‌شود. اگر بعد از جراحی، فرد هنوز یک بیضه داشته باشد، رابطه‌ی جنسی و باروری او امکان‌پذیر است. ولی اگر بعداز جراحی بیضه نداشته باشد فرد نابارور می‌شود. چراکه ابزاری که توانایی ساخت اسپرم دارد از دست داده است. دراین حالت باید مرد قبل از جراحی، اسپرم‌اش را در بانک اسپرم ذخیره کند تا بتواند درآینده فرزند داشته باشد.
بیشتر بخوانید : بیماری آقایان | آشنایی با بیماری‌هایی که مردان را بیشتر از زنان تهدید می‌کند!
دیگر درمان‌های سرطان بیضه چون رادیوتراپی و شیمی‌درمانی می‌توانند روی باروری فرد تأثیر بگذارند. و برای مدتی طولانی این توانایی را از فرد بگیرند. اگر سرطان بیضه به گره‌های لنفاوی رسیده باشد، باید آن گره‌ها با جراحی برداشته شوند. که این معمولاً شامل گره‌های لنفاوی شکم و قفسه‌ی سینه می‌شود. گاهی برداشت گره‌های لنفاوی ممکن است باعث ناباروری شود.
رادیوتراپی شامل استفاده از پرتوهای اشعه‌ی ایکس با قدرت بالا یا ذراتی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است. رادیوتراپی با صدمه به سلول‌های تومور، تولیدمثل آنها را متوقف می‌کند.
بیمار با سرطان سمینومای بیضه به‌طورمعمول به رادیوتراپی بیشتر از شیمی‌درمانی نیازمند است. رادیوتراپی برای جلوگیری از عود سرطان استفاده می‌شود. بیماری که سرطانش به گره‌های لنفاوی گسترش‌یافته نیز به رادیوتراپی نیاز خواهد داشت. عوارض رادیوتراپی:
- خستگی
- راش‌های پوستی
- سفتی عضلات
- سفتی مفاصل
- بی‌اشتهایی
- تهوع
فقط زنان بخوانند ! متخصص زنان | سوالاتی که باید از متخصص زنان بپرسید و مشاوره آنلاین پزشکی
شیمی‌درمانی شامل استفاده از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی است. داروهایی با خاصیت سمی باعث جلوگیری از رشد و تقسیم سلول‌های سرطانی می‌شوند. شیمی‌درمانی معمولاً برای بیماران با سرطان بیضه‌ی پیشرفته و سرطانی که به دیگر اندام‌های بدن گسترش‌یافته، استفاده می‌شود.
شیمی‌درمانی به سلول‌های سالم همانند سلول‌های سرطانی آسیب میزند و ممکن است برای فرد عوارض جانبی موقت داشته باشد مانند:
- تهوع
- استفراغ
- ریزش موها
- زخم‌های دهانی
- خستگی
- بی‌قراری
اکثر افراد به‌سرعت بعد از شیمی‌درمانی عوارض جانبی ناخوشآیندی تجربه خواهند کرد. هرچند در ۲۰ سال اخیر کنترل عوارض جانبی بهبود قابل‌توجهی پیدا کرده است.
سرطان بیضه
سخن آخر
هیچ راهی برای پیشگیری از بیماری سرطان بیضه وجود ندارد. اما تشخیص زود این بیماری نقش بسیار مهمی در روند درمان دارد. مردان باید ماهانه تست خودآزمایی بیضه‌ها را در خانه انجام دهند. اگر نمی‌دانید چگونه تست را انجام دهید “ازپزشک” بخواهید که چگونگی آن را در یک مشاوره آنلاین پزشکی آموزش دهد.
اگر متوجه هرگونه تغییر در بیضه‌ها (توده، جسم سخت، درد مداوم یا بزرگ شدن یا کوچک‌تر شدن) شدید. باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
برای داشتن هرگونه مشاوره آنلاین پزشکی می‌توانید از متخصصان تیم “ازپزشک” کمک بگیرید. ما در این تیم بهترین و حاذق‌ترین متخصصان را گرد هم آوردیم تا شما با بهترین‌ها برای درمان مشورت کنید.
خوشحال می‌شویم در صورت استفاده از “اپلیکیشن ازپزشک” نظرتان را در قسمت دیدگاه انتهای مطلب یادداشت کنید.
