تیک ها حرکات نامنظم، غیرقابل کنترل و تکراری عضلات هستند که می توانند در هر قسمتی از بدن رخ دهند. انواع اختلالات تیک شامل حرکتی، صوتی و تورت است و بسیاری از تیک ها به علت عوامل عصبی رخ میدهند که در بزرگسالان شایع است. در ادامه مطلب به درمان تیک عصبی در بزرگسالان میپردازیم. درمان تیک عصبی از روش های گوناگونی انجام میشود. کنترل تیک عصبی میتواند باعث شود فرد راحت تر زندگی کند.
تیک های عصبی را بهتر بشناسیم
حرکات غیر ارادی بعضی از عضو های بدن را به عنوان تیک حرکتی میشناسیم. صداهای تکراری غیرارادی مانند غرغر کردن، بوییدن یا صاف شدن گلو را تیک های صوتی می نامند. اکثرا تیک ها از دوران ابتدای سن یعنی کودکی شروع میشوند و اولین مرتبه در حدود پنج سالگی نمایان میشوند. تیک ها جز اختلالاتی به شمار می‌آیند که در بین آقایان بیشتر از خانم ها دیده میشوند. اما خبر خوب این است که بسیاری از تیک های عصبی در یک سال از بین میروند و دائمی نیستند. با این حال برخی از افرادی که تیک را تجربه می کنند دچار یک اختلال مزمن می شوند. تیک های شدید تقریبا یک نفر از صد نفر را درگیر می‌کند. این میزان شیوع تیک در جمعیت است.
علائم تیک عصبی
تیک ها حرکات یا صداهای ناگهانی وکوتاه هستند. مقدار شدت آنها از خفیف تا شدید دسته بندی می شود. علائم شدید ممکن است به طور قابل توجهی در ارتباطات، عملکرد روزانه و کیفیت زندگی اختلال ایجاد کند.
کنترل تیک عصبی
تیک ها به صورت زیر طبقه بندی می شوند:
- تیک های ساده: این تیک های ناگهانی، کوتاه و تکراری شامل تعداد محدودی از گروه های عضلانی می شود.
- تیک های پیچیده: این الگوهای متمایز و هماهنگ حرکات شامل چندین گروه عضلانی می شود.
آنها همچنین می توانند شامل حرکت (تیک های حرکتی) یا صداها (تیک های صوتی) باشند. ابتدا تیک های حرکتی پدیدار میشوند و در پس آنها تیک های صوتی دیده میشوند. اما طیف تیک هایی عصبی که افراد تجربه می کنند متنوع است.
علاوه بر این تیک های عصبی می توانند:
- از نظر نوع، فراوانی و شدت متفاوت باشند.
- اگر بیمار استرس داشته باشد یا مضطرب، خسته و هیجان زده باشد، بدتر می شود.
- در هنگام خواب رخ می دهد.
- تغییر در طول زمان
- در سالهای اولیه نوجوانی بدتر می شود.
قبل از شروع تیک های حرکتی یا صوتی احتمالاً یک احساس بدنی ناخوشایند (نیاز اولیه) مانند خارش، سوزن سوزن شدن یا تنش را تجربه خواهید کرد. بیان تیک باعث تسکین می شود. با تلاش زیاد برخی از افراد مبتلا به تیک می‌توانند موقتاً تیک را متوقف یا کنترل تیک عصبی را در دست بگیرند.
علل
علت دقیق تیک های عصبی مشخص نیست. تیک یک اختلال پیچیده است که احتمالاً توسط ترکیبی از عوامل ارثی (ژنتیکی) و محیطی ایجاد می شود. مواد شیمیایی موجود در مغز که تکانه های عصبی را منتقل می کنند (انتقال دهنده های عصبی) از جمله دوپامین و سروتونین، ممکن است نقش داشته باشند.
پیشنهاد مقاله: علل اختلالات عصبی با مشاوره آنلاین روانشناسی
عوامل تشدید کننده
عوامل تشدید کننده برای تیک عبارتند از:
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی اختلالات تیک ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهد.
- جنسیت: مردان سه تا چهار برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا هستند.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
تشخیص
هیچ آزمایش خاصی وجود ندارد که بتواند تیک را تشخیص دهد. مبنای تشخیص گذاری وجود علائم و مدت زمان انهاست.
معیارهای مورد استفاده برای تشخیص عبارتند از:
- هم تیک های حرکتی و هم تیک های صوتی وجود دارند، البته نه لزوما در یک زمان
- تیک ها چندین بار در روز تقریبا هر روز یا به طور متناوب برای بیش از یک سال رخ می دهند.
- تیک ها توسط داروها، مواد دیگر یا شرایط پزشکی دیگر ایجاد نمی شوند.
- تیک ها باید در طول زمان از نظر مکان، فراوانی، فشار عصبی، نوع، پیچیدگی یا شدت تغییر کنند.
پزشک ممکن است برای تشخیص گذاری توصیه کند:
- آزمایشات خون
- تصویربرداری مانند MRI
درمان قطعی تیک عصبی
بهبود تیک عصبی
درمان قطعی تیک عصبی وجود ندارد. هدف کنترل تیک عصبی است که با فعالیت ها و عملکرد روزمره تداخل دارند. وقتی تیک ها شدید نیستند ممکن است نیازی به درمان تیک عصبی نباشد.
گزینه های درمان تیک عصبی:
داروهایی که به کنترل تیک عصبی یا کاهش علائم بیماری های مرتبط کمک می کنند عبارتند از:
- داروهایی که دوپامین را مسدود یا کاهش می دهند.
- تزریق بوتولینوم (بوتاکس): تزریق به عضله آسیب دیده ممکن است به تسکین تیک ساده یا صوتی کمک کند.
- داروهای مهارکننده های آدرنرژیک مرکزی
- داروهای ضد افسردگی: ممکن است به کنترل علائم غم و اندوه، اضطراب و OCD کمک کند و از این طریق به درمان تیک عصبی و یا کنترل تیک عصبی میپردازد.
- داروهای ضد تشنج: مطالعات اخیر نشان می دهد که برخی از افراد مبتلا تیک به توپیرامات (Topamax) که برای درمان صرع استفاده می شود پاسخ می دهند.
گزینه های دیگر درمان تیک عصبی
- رفتار درمانی: مداخلات رفتاری شناختی برای تیک‌ها از جمله آموزش تغییر عادت میتواند به شما کمک کند تا به کنترل تیک عصبی بپردازید. تمایلات پیش‌آگاهانه را شناسایی کنید و یاد بگیرید که داوطلبانه به روشی ناسازگار با تیک حرکت کنید.
- روان درمانی: روان درمانی علاوه بر کمک به مقابله با تیک عصبی می تواند به مشکلات همراه مانند ADHD، وسواس، افسردگی یا اضطراب کمک کند.
- تحریک عمیق مغز (DBS): برای تیک های شدید که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند DBS ممکن است کمک کند. DBS شامل کاشت یک دستگاه پزشکی با باتری در مغز است تا تحریک الکتریکی را به نواحی هدفی که حرکت را کنترل می‌کنند برساند. با این حال این درمان هنوز در مراحل اولیه تحقیقاتی است و به تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا مشخص شود آیا این درمان ایمن و موثر است یا خیر؟ و یا میتواند درمان قطعی تیک عصبی باشد؟
پیشنهاد ویژه: تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی
مقابله و حمایت
عزت نفس شما ممکن است در نتیجه تیک عصبی آسیب ببیند. ممکن است از تیک های خود خجالت بکشید و از شرکت در فعالیت های اجتماعی مانند قرار ملاقات یا بیرون رفتن در جمع تردید کنید. در نتیجه ممکن است شما در معرض خطر افسردگی و سوء مصرف مواد باشید. پس بهتر است که برای مقابله و گذر از زمان درمان تیک عصبی:
- به یاد داشته باشید که تیک ها معمولا در اوایل نوجوانی به اوج خود می رسند و با افزایش سن رو به بهبودی میروند و می‌توانند گذرا باشند.
- برای کسب اطلاعات، راهنمایی های مقابله و پشتیبانی میتوانید با یک متخصص در ارتباط باشید.
- عزت نفس خود را پرورش دهید.
