در تاریخ 7 آذر 1402 – توسط دکتر غزل روستایی بازنگری و بروزرسانی شد.
نوار قلب جنین برای چیست؟ و آیا انجام آن ضرورتی دارد؟ این سوالات مهم را در این مقاله بازگو خواهیم کرد پس تا انتها همراه ما باشید. در الکتروکاردیوگرافی قلب جنین یا همان نوار قلب جنین (ECG)، فعالیت الکتریکی قلب اندازه گیری شده و در بزرگسالان این کار با الکترودهای چسبنده روی سینه انجام می شود. از تحقیقات روی قلب و عروق بزرگسالان می دانیم که ضربان قلب، تنوع ضربان قلب و سایر پارامترهای حاصل از ECG می تواند اطلاعات زیادی به پزشک متخصص بدهد.
در دوران بارداری و زایمان، داشتن اطلاعاتی در مورد وضعیت ضربان قلب جنین مهم است. به همین دلیل ازپزشک با ایجاد یک بستر مناسب برای زنان باردار، این کار را راحت کرده است تا زنان بتوانند به راحتی در خانه توسط یک متخصص زنان زایمان ویزیت شوند و سوالاتشان را درمیان بگذارند.
به منظور دریافت ویزیت پزشک به صورت آنلاین در تهران و مشاوره تلفنی، می‌توانید از طریق اپلیکیشن ازپزشک اقدام کنید و با بررسی پزشکان، مشاوره یه صورت تصویری داشته باشید.
نوار قلب جنین NST
نوار قلب جنین یا همان تست NST که در واقع به آن در علم طب Non stress test گفته می شود، روشی بی ضرر و غیر تهاجمی برای مانیتور و بررسی ضربان قلب جنین و وضعیت وی در شکم مادر به مدت بیست الی سی دقیقه می باشد. به طور طبیعی ضربان قلب جنین باید حین حرکات وی، انقباضات رحم و یا خوردن خوراکی های شیرین تغییر کند. در صورتی که جنین پاسخ مناسب نسبت به محرک ها در شکم مادر نشان دهد، به این معنی است که اکسیژن کافی در دسترس وی قرار دارد و حال جنین خوب است.
عدم پاسخ جنین نسبت به محرک ها نیز لزوما به معنی خطر و مشکلات جدی نمی باشد ولی نیازمند ارزیابی بیشتر و دقیق تر می باشد. نوار قلب جنین به طور روتین طی بارداری درخواست نمی شود و استفاده از آن محدود به بارداری های پرخطر و زمانی که شک به مشکلات بارداری باشد، محدود می گردد. تست نوار قلب جنین پس از 26 الی 28 هفته بارداری ارزشمند می باشد و پیش از آن قابل استفاده نمی باشد.
نوار قلب جنین برای چیست؟و چه کاربردی دارد؟
تست نوار قلب جنین در طول بارداری و زایمان انجام شده و از این طریق ضربان قلب جنین بررسی و دنبال می شود. این روند در طول انقباضات رحمی نیز صورت می پذیرد. بررسی ضربان قلب جنین با تست نوار قلب جنین با دستگاه NST راه بسیار خوبی بوده و نشان می دهد فرزند شما در شرایط سالمی قرار دارد یا خیر.
همچنین این تست می تواند خبر از وجود مشکلاتی در جنین بدهد و مادر را از وجود مشکلات باخبر سازد. نوار قلب جنین در بارداری به دو روش داخلی و خارجی صورت می پذیرد.
نوار قلب جنین به صورت داخلی
بررسی قلب جنین بصورت داخلی در طول زایمان انجام شده و مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی زمانی صورت می گیرد که دهانه رحم حداقل به اندازه دو سانتی متر باز شده باشد. در این روش کیسه آمنیوتیک هم باید پاره شود تا پزشک بتواند تا اتمام زایمان، ضربان قلب جنین را بررسی کند. برای تست نوار قلب جنین و بررسی قلب جنین به صورت داخلی یک سنسور بر روی ران زن باردار بسته می شود.
سیم نازکی به نام الکترود به واسطه دهانه رحم وارد رحم می شود و سپس به جمجمه جنین متصل می گردد. در این صورت ضربان قلب جنین شنیده شده و بر روی نمودار ثبت می شود. لازم به ذکر است که مانیتورینگ قلب جنین به صورت داخلی بسیار دقیق تر از مانیتورینگ خارجی است و با دقت بیشتری ضربان قلب جنین و انقباضات رحم را دنبال می کند .
نوار قلب جنین به صورت خارجی
در توضیح این موضوع که نوار قلب جنین برای چیست؟ و چه کاربردی دارد؟ باید این نکات را بازگو کنیم که، در دوران بارداری مانیتورینگ قلب جنین به صورت خارجی یا تست نوار قلب جنین انجام می شود. بررسی قلب جنین به صورت خارجی با شنیدن صدای ضربان قلب جنین با استفاده از گوشی طبی مخصوص پزشک متخصص همراه است. در اغلب موارد از دو دستگاه فلت استفاده می شود که این دستگاه ها به صورت کمربندی الاستیک روی شکم مادر قرار می گیرد.
گاهی اوقات بررسی قلب جنین به صورت خارجی و نوار قلب جنین می تواند با کنترل از راه دور انجام شود. به این روش تله متری نیز گفته می شود. شنیدن صدای قلب جنین با کنترل از راه دور به شما امکان می دهد بدون متصل شدن به دستگاه، ضربان قلب جنین مانیتور شود.
در برخی بیمارستان ها سنسورها می توانند جزئیاتی را در مورد ضربان قلب جنین و انقباضات مادر به مانیتور ریموت برسانند. این مانیتور عموما در ایستگاه پرستاری قرار دارد. با استفاده از مانیتور ریموت به شما این امکان داده می شود که در طول تست آزادانه حرکت کنید.
چرا نوار قلب جنین را انجام بدهیم ؟
نوار قلب جنین برای چیست؟ و آیا انجام آن ضرورتی دارد؟ به این دلیل که پزشک با تست نوار قلب جنین می تواند :
- ضربان قلب جنین را بررسی و دنبال کند
- نحوه انقباضات و طول مدت آن ها را اندازه گیری کند.
- احتمال زایمان زودرس را تشخیص دهد.
- وضعیت سلامتی جنین را بررسی کند.
- جفت را بررسی کند.
- اگر جنین به طور نرمال رشد نکرده باشد پزشک متخصص سلامت او را بررسی می کند. در صورتی که شما به دیابت بارداری یا فشار خون بالا مبتلا باشید تست نوار قلب جنین در هفته های آخر بارداری انجام خواهد شد.
- در زمان زایمان نیز ممکن است تست بررسی قلب جنین به صورت داخلی انجام شود که علت آن بررسی خطر استرس زایمان روی جنین و همچنین بررسی قدرت و طول مدت انقباضات رحمی برای انجام زایمان است .
نوار قلب جنین کجا انجام میشود؟
تقریبا تمام بیمارستان هایی که مجهز به بخش زنان و زایمان می باشند، تست نوار قلب جنین یا NST نیز دارند. جهت انجام این تست نیازی به بستری نمی باشد. مادر باردار به مدت بیست الی سی دقیقه دراز می کشد و سنسور به شکم وی متصل می گردد. پس از اتمام تست نیز، نتیجه بلافاصله آماده می باشد و پزشک متخصص زنان پس از رویت تست، در صورت طبیعی بودن مادر باردار را ترخیص می کند و وی می تواند به منزل بازگردد. در صورت نتیجه غیر طبیعی، ممکن است مادر در ادامه بستری و یا حتی فورا به اتاق عمل جهت زایمان انتقال یابد.
چه موقع نوار قلب جنین لازم است؟
نوار قلب جنین اغلب پس از هفته 28 بارداری و زمانی که شک به در خطر بودن سلامتی جنین وجود داشته باشد، انجام می شود. در یک بارداری طبیعی و بی خطر ممکن است اصلا احتیاجی به بررسی نوار قلب جنین ایجاد نگردد. به طور کلی اغلب زمانی نوار قلب جنین درخواست می گردد که یکی از شرایط زیر وجود داشته باشد:
- پس از هفته 40 بارداری: حتی در بارداری های طبیعی و کم خطر نیز احتمال عوارض بارداری پس از هفته 40 افزایش می یابد.
- بارداری پرخطر: ابتلای مادر به دیابت بارداری یا فشار خون بالای حاملگی با افزایش خطر برای جنین همراه می باشد.
- عدم حرکت طبیعی جنین: زمانی که مادر احساس کند که جنین وی نسبت به قبل حرکات کمتری دارد یا اصلا حرکت ندارد.
- عدم رشد طبیعی جنین: چنانچه جنین در شکم مادر رشد کافی نداشته باشد، باید علت آن بررسی گردد.
- بارداری چندقلویی: خطر عوارض بارداری و جنینی در حاملگی های چند قلویی افزایش می یابد و این بارداری ها نیازمند رسیدگی دقیق تری می باشند.
- مادر Rh منفی که جنین Rh مثبت باردار باشد: بدن مادر برضد جنین آنتی بادی می سازد و خطر عوارض بارداری افزایش می یابند.
نوار قلب جنین در ماه آخر بارداری
همان طور که در قسمت قبل نیز گفته شد، نوار قلب جنین در ماه آخر بارداری برای تمام مادران باردار نیاز نمی باشد. نوار قلب ماه آخر بارداری فقط در بارداری های طول کشیده، پرخطر و چندقلویی انجام می گردد. به طور کلی هر زمانی که پزشک احساس کند که سلامت جنین در خطر است، ممکن است این تست را درخواست کند.
این تست که اغلب بیست دقیقه هم بیشتر طول نمی کشد، بدون نیاز به بستری در بیمارستان و به صورت سرپایی در مادر باردار قابل انجام می باشد. گاهی ممکن است نتیجه رضایت بخش نباشد (به طور مثال خواب بودن جنین) و تست چند مرتبه تکرار گردد.
تفسیر نوار قلب جنین
همان طور که ضربان قلب ما حین فعالیت یا دویدن افزایش می یابد، ضربان قلب جنین نیز حین حرکت یا ضربه به طور طبیعی افزایش می یابد. حداقل دو افزایش در ضربان قلب جنین حین تست کافی می باشد و نشانه سلامت وی می باشد. چنانچه ضربان قلب جنین حین حرکت تغییر نکند یا اصلا به طور کلی جنین در شکم مادر حرکت نکند، باید بررسی های بیشتر و دقیق تر صورت گیرد.
گاهی عدم حرکت جنین به معنی خوابیدن وی می باشد یا گاهی گرسنگی مادر نیز با بی حرکتی جنین همراه است. لذا همیشه عدم پاسخ دهی تست نوار قلب جنین به معنی خطر و مشکل جدی نمی باشد. در این موارد، اغلب از مادر درخواست می شود که یک خوراکی شیرین مصرف کند و یا به شکم وی چند ضربه آهسته زده می شود و سر و صدای محیط نیز افزایش می یابد تا جنین بیدار شود.
سپس مجددا تست تکرار می شود. در صورتی که بازهم جنین حرکت و پاسخ مناسب نداشته باشد، می تواند نشانه عدم دریافت اکسیژن کافی توسط جنین در شکم مادر باشد که نیازمند ارزیابی بیشتر و دقیق تر می باشد. تفسیر نوار قلب جنین توسط متخصص زنان و زایمان انجام می شود و نیازی به متخصص قلب جهت تفسیر آن وجود ندارد.
دریافت نوار قلب جنین به کمک سامانه از پزشک
سامانه آنلاین ازپزشک با ایجاد چنین بستری سعی بر این دارد که ارتباط تصویری، تلفنی و حتی به صورت چت را برای بیمار با پزشکان آسان کند تا تنها در صورت نیاز فردی برای ویزیت حضوری مجبور به مراجعه فیزیکی نزد پزشک باشد.
با داشتن ویزیت به شکل آنلاین، پزشک تنها در صورت نیاز به ویزیت حضوری، از شما می خواهد که برای معاینه به مطب مراجعه کنید. در غیر این صورت به صورت تلفنی مشکل شما را حل کرده و مراحل درمان را برای شما انجام می دهد.
اگر سوالات بیشتری درباره نوار قلب و اهمیت انجام آن چه برای جنین و یا دیگر افراد دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله مهم ترین نکات در تفسیر نوار قلب که باید بدانید را مطالعه نمائید.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک امکان ویزیت آنلاین بیمار توسط پزشک متخصص است، چراکه با استفاده از این خدمات بیماران می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
نوار قلب جنین کجا انجام میشود؟
تقریبا تمام بیمارستان هایی که مجهز به بخش زنان و زایمان می باشند، تست نوار قلب جنین یا NST نیز دارند. جهت انجام این تست نیازی به بستری نمی باشد.
تفسیر نوار قلب جنین چگونه انجام میشود؟
جهت انجام تست نوار قلب جنین، مادر باردار به مدت بیست الی سی دقیقه دراز می کشد و سنسور به شکم وی متصل می گردد. نوار قلب جنین بر روی مانیتور ثبت می گردد و در انتها نیز پرینت گرفته می شود.
چه موقع نوار قلب جنین لازم است؟
نوار قلب جنین اغلب پس از هفته 28 بارداری و زمانی که شک به در خطر بودن سلامتی جنین وجود داشته باشد، انجام می شود. به طور کلی این تست پس از هفته 40 بارداری، حین بارداری پرخطر، عدم حرکت طبیعی جنین، عدم رشد طبیعی جنین و در بارداری چندقلویی انجام می گردد.
