ویتامین D از ویتامین‌های محلول در چربی بوده و بدن ما برای رشد و استحکام استخوان‌ها به شدت به آن نیاز دارد. ویتامین دی با کنترل تعادل فسفر و کلسیم، همچنین افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع از کلیه، مانعِ بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان می‌شود. به همین دلیل می توان گفت وجود این ویتامین در بدن نقش بسیار مهمی در ایجاد رشد سلولی و فرآیندهای مهم متابولیسمی بدن دارد. امروزه در سراسر جهان بسیاری از افراد دچار کمبود ویتامین D هستند که اغلب تغذیه‌ی نادرست و عدم دسترسی به نور خورشید دلیل آن است. ما در این مطلب از سری مقالات ازپزشک به 7 نکته مھم درباره قرص ویتامین d3 همچنین کمبود ویتامین d3 اشاره خواهیم کرد. برای دریافت اطلاعات کافی همراه ما باشید و در صورت نیاز به مشاوره آنلاین، اپلیکیشن ازپزشک را بر روی گوشی همراهتان نصب کنید.
درباره ویتامین d3 بیشتر بدانید.
ویتامین D و متابولیت هایش ممکن به عنوان کله کلسیفرول (ویتامین d3 ) و یا ارگوکلسیفرول (ویتامین D2) تقسیم بندی شوند. کله کلسیفرول (vitamin D3) یک ترکیب از خانواده ویتامین D بوده که به طور طبیعی در پوست از ۷ – دهیدروکلسترول در اثر مجاورت با اشعه اولترا ویولت نور خورشید تولید می شود. موقعیت جغرافیایی، فصل، سن، مصرف کرم های ضد آفتاب و رنگ پوست، تولید ویتامین D3 به وسیله پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. ویتامین D2 از ویتامین D3 به واسطه یک پیوند دوگانه بین کربن ۲۲ و کربن ۲۳ و همچنین یک گروه متیل بر روی کربن ۲۴ متفاوت و متمایز می شود.
بیشتر بدانید
تنها تعداد محدودی از غذاها به طور طبیعی حاوی مقادیر قابل توجه ویتامین D هستند که در درجه اول روغن کبد ماهی، ماهی چرب، زرده تخم مرغ و جیگر را می توان نام برد. ویتامین D از آنجایی که هم می‌تواند از طریق مواد غذایی و هم از طریق نور خورشید جذب بدن شود منحصربه‌فرد است. اگر شما هم به‌اندازه‌ی کافی نور خورشید دریافت نمی‌کنید، باید این اندازه را به ۱۰۰۰ واحد در روز برسانید. به این دلیل که مردم بیشتر وقت خود را در خانه و فضاهای سربسته‌ی دیگر سپری می‌کنند، کرم ضد آفتاب می‌زنند و از رژیم غذایی غربی پیروی می‌کنند که میزان منابعِ ویتامین D آن اندک است.
فواید قرص ویتامین d3
ویتامین دی و کلسیم باعث افزایش قدرت و هماهنگی عضلات در افراد کهنسال می‌شود. همچنین قرص ویتامین d3
می تواند از بروز بیماری‌هایی مانند راشیتیسم در کودکان، استئومالاسی در بزرگسالان و پوکی استخوان در کهنسالی جلوگیری کند. بسیار مهم است بدانید که کمبود ویتامین d3 می تواند از رشد سلول ها جلوگیری کند به همین دلیل است که این ویتامین به رشد و استحکام استخوان‌ها و رشد سلولها کمک زیادی می‌کند. در ضمن مصرف قرص ویتامین d3 در سلامت مغز و جلوگیری از آلزایمر مؤثر است.
عوارض قرص ویتامین d3
از عوارض ویتامین دی ۳ می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حالت تهوع
- استفراغ
- بی اشتهایی
- دل درد
- یبوست
- اسهال
- پوسیدگی اسنخوان
- نارسایی کلیه
شیوع کمبود ویتامین دی به خصوص در زنان و کودکان ایرانی بین ۵۰ تا ۸۰ درصد است. از عوارض مصرف کم این ویتامین در دوران کودکی می توان به بیماری راشیتیسم اشاره کرد. این بیماری به علت کمبود کلسیم و فسفر در زمان رشد استخوان‌ها، استخوان‌های فرد دارای املاح کمی خواهد بود و نخواهد توانست وزن فرد را تحمل کند و در نتیجه انحنا خواهد یافت.
- از عوارض کمبود ویتامین d3 می توان به بزرگی جمجمه، زائده‌های دکمه مانند بر روی ستون فقرات و برجستگی سینه اشاره کرد. همچنین مچ دست و پا پهن می‌شود که توسط رادیوگرافی قابل تشخیص است. در دوران بزرگسالی کمبود ویتامین d3 در بدن باعث بوجود آمدن بیماری استئومالاسی می‌شود. این بیماری با کاهش تراکم استخوانی دردهای شدیدی در قسمت پا و کمر احساس می‌شود و همچنین استخوان‌ها بلند به راحتی شکسته می‌شوند. با این حال اگر فرد در این دوران شروع به دریافت ویتامین دی کند، این عارضه در بدن آن رفع می‌شود.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
- در دوران کهنسالی کمبود ویتامین d3 باعث بروز بیماری پوکی استخوان به ویژه در زنان می‌شود. عامل اصلی تأثیرگذار تغییرات هورمونی در بدن است. اما در این دوران این بیماری میزان ویتامین دی در بدن کاهش می‌یابد ولی دریافت این ویتامین در دوران بیماری کمک چندانی به بهبود آن نمی‌کند، بلکه برای پیشگیری از این بیماری باید از دوران جوانی کلسیم و فسفر همراه با ویتامین دی مصرف شود.
- کمبود ویتامین d3 در بدن باعث عوارضی چون دیر دندان درآوردن و دیر نشستن و دیر راه افتادن در کودکان می شود.
- نافرم شدن لگن که این بیماری در دخترها باعث تنگی لگن شده و به ناچار باید از طریق سزارین زایمان کنند.
- کمبود این ویتامین باعث افزایش احتمال ابتلاء به سرطان سینه یا پروستات می‌شود.
- دستگاه ایمنی بدن ضعیف شده و باعث می‌شود فرد مبتلا به سرطان و دیابت و حتی عفونت بگردد.
علل کمبود ویتامین d3
عواملی مثل مصرف برخی داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال یا فنی توئین یا رشد سریع کودک یا برخی اختلالات در جذب این ویتامین در بدن یا نرفتن زیر نور آفتاب یا نخوردن غذاهای حاوی این ویتامین باعث کمبود ویتامین دی در بدن می‌شود.
چه افرادی در معرض کمبود ویتامین d3 قرار دارند؟
- نوزادان شیرخوار: ویتامین د موجود در شیر مادر تحت تأثیر ویتامین د موجود در بدن مادر است. بر اساس پیشنهاد انجمن اطفال آمریکا نوزادان شیرخوار باید روزانه 400 IU ویتامین دی دریافت نموده و از تماس مستقبم نور خورشید (توسط کرم ضدآفتاب و پوشاک) جلوگیری کرد.
- افراد مسن: پوست بدن در این افراد نمی‌تواند ساخت ویتامین د را به صورت کارآمدی انجام دهد؛ همچنین بیشتر در منزل به سر می‌برند.
- افرادی که محدودیت قرارگیری در معرض نور خورشید دارند؛ مانند افراد دچار اختلال، فلج و ….
- افراد دارای پوست تیره: میزان بیشتر ملانین در پوست این افراد موجب کاهش توانایی پوست جهت تولید ویتامین د از طریق نور خورشید می‌گردد.
- افراد مبتلا به بیماری التهابی روده (IBD) و سایر بیماری‌هایی که منجر به اختلال در جذب چربی می‌شود مانند: برخی از بیماری‌های کبدی، سیستیک فایبروزیس، سلیاک، کرون، کولیت زخمی
- افراد چاق یا افرادی که تحت جراحی بایپس معده قرار گرفته‌اند.
بیشتر بخوانید: معجزه ویتامین E برای صورت و جوانسازی پوست
7 نکته مھم درباره ویتامین d3
نکته اول
ویتامین دی همان ویتامین د است؛ یک ویتامین محلول در چربی، که به بدن کمک می کند. این ویتامین کمک کرده و کلسیم و فسفر را برای سلامت استخوان و دندان، جذب و حفظ می کند. همچنین، باعث عملکرد بهتر حرکات عضلانی، سیستم عصبی و سیستم ایمنی می گردد.
نکته دوم
قرص ویتامین d3باعث جذب کلسیم و فسفر، استحکام و رشد استاندارد، استخوان و دندان می شود. ویتامین دی، یکی از مهمترین ویتامینها، برای رشد و سلامت بدن است که کودک باید از بدو تولد باید آن را مصرف کند. خطرات کمبود قرص ویتامین d3در کودکان بسیار مشکل ساز شده و می تواند منجر به ناهنجاری های استخوانی مانند راشیتیسم (نرمی استخوان) در کودکان و درد استخوان ناشی از بیماری به نام استئومالاسی در بزرگسالان شود.
نکته سوم
میزان نرمال قرص ویتامین d3در هر کشور و یا منطقه تفاوت دارد. به طور کلی محدوده مناسب ویتامین D در خون، به میزان زیادی بستگی به پیش زمینه قومیتی، سن، مکان جغرافیایی و فصل نمونه گیری دارد. سطح قرص ویتامین d3 ، هم تحت تاثیر جغرافیا و هم فصل است. به عنوان مثال، ممکن است فردی که در تابستان در سطحی مطلوب ویتامین d قرار داشته باشد؛ در زمستان بدون هیچ گونه تغییری در رژیم غذایی و تنها به دلیل محدودیت در زمان قرار گرفتن در معرض آفتاب، دچار کمبود این ویتامین گردد.
نکته چهارم
قرص ویتامین d3یک ویتامین محلول در چربی است و مصرف بیش از حد مجاز، می تواند به کبد آسیب وارد کند. این مساله می تواند استخوان ها را ضعیف کند و به کلیه ها و قلب آسیب برساند. میزان پیشنهادی مصرف این ویتامین در روز بر اساس سن، دوران بارداری، شیردهی متفاوت است.
نکته پنجم
علائم کمبود ویتامین d3
- خستگی
- خوب نخوابیدن
- درد بدنی یا درد استخوان
- افسردگی یا احساس غم و اندوه
- ریزش مو
- ضعف عضلانی
- از دست دادن اشتها
- راحت تر مریض شدن
- رنگ پریدگی پوست
نکته ششم
علائم کمبود ویتامین d3در کودکان
- درد
- تاخیر در راه رفتن
- ضعف عضلانی
- عدم تعادل کلسیم
نکته هفتم
خوراکی های مجاز برای جبران کمبود ویتامین d3
- ماهی های روغنی، مانند سالمون، ساردین، شاه ماهی، ماهی تون و ماهی خال مخالی
- گوشت قرمز
- جگر
- زرده تخم مرغ
- صدف خام
- قارچ
- آب پرتقال
- غلات
- غذاهای غنی شده با ویتامین دی به طور مصنوعی، مانند برخی از اسپری های چربی، شیر و لبنیات و غلات صبحانه
- مکمل ویتامین دی
سوالات متداول
ویتامین d در چه میوه هایی وجود دارد؟
پرتقال، تنها منبع غنی از ویتامین دی است در صورتیکه به صورت آب پرتقال مصرف شود؛ میزان بیشتری ویتامین دی به بدن می رسد.
آیا کمبود ویتامین دی خطرناک است؟
کمبود این ویتامین می تواند منجر به از دست دادن تراکم استخوان و در نهایت منجر به پوکی استخوان و شکستگی اسخوان گردد. کمبود شدید ویتامین D همچنین می تواند منجر به بیماری های دیگر مانند سرطان، مولتیپل اسکلروزیس(MS )، بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت شود.
ویتامین دی 50000 بخورم یا ویتامین دی 1000؟
در بزرگسالانی که ویتامین دی آنها در سطح نرمال قرار دارد مصرف ویتامین دی 1000 روزانه، برای پروفیلاکسی و ماندگاری در سطح نرمال، گزینه مناسبتری است. اما افرادی که دچار افت شدید ویتامین دی هستند؛ ویتامین دی 50000 واحدی، همچون آمپول ویتامین دی کمک می کند که به یکباره و با سرعت بیشتری، میزان ویتامین دی ر بدن آنها افزایش یابد.
