گواتر یکی از بیماری‌های شایع غده تیروئید است که در نتیجه بزرگ شدن غیرطبیعی این غده رخ می‌دهد. غده تیروئید که در جلوی گردن و در قسمت پایین حنجره قرار دارد، نقش مهمی در تولید هورمون‌هایی دارد که متابولیسم بدن را تنظیم می‌کنند. هرگونه اختلال در عملکرد این غده می‌تواند به مشکلات جسمی متعددی منجر شود. گواتر می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود و با علائم متنوعی همراه باشد. گواتر یک غده تیروئید بزرگ شده است که باعث تورم در گردن می شود. دلایل مختلفی وجود دارد، اما می تواند نشانه ای از این باشد که غده تیروئید بیش از حد یا خیلی کم هورمون تیروئید تولید می کند.
فرد ممکن است متوجه سفتی در گلو و مشکل در بلع شود. گواتر لزوماً به این معنی نیست که تیروئید به درستی کار نمی کند. با این حال، در برخی موارد، می تواند نشانه بیماری زمینه ای تیروئید باشد که نیاز به درمان دارد. گواتر اغلب بی ضرر است و ممکن است پس از مدت کوتاهی بدون درمان از بین برود. افراد معمولاً نیازی به درمان ندارند مگر اینکه گواتر بزرگ باشد و علائم آزاردهنده ای ایجاد کند. پزشکان می توانند گواتر را از طریق معاینه فیزیکی تشخیص دهند. آنها همچنین ممکن است درخواست آزمایش خون یا اسکن کنند تا علت گواتر را پیدا کنند.
در این مقاله به بررسی اینکه گواتر چیست، علائم مختلف آن، عوامل ایجادکننده و روش‌های درمان آن می‌پردازیم.
گواتر چیست؟
گواتر به بزرگ شدن غده تیروئید اشاره دارد که می‌تواند به دلیل کمبود ید، اختلالات هورمونی یا حتی رشد توده‌های غیرعادی در غده تیروئید رخ دهد. این وضعیت ممکن است بدون علامت باشد یا علائم متعددی مانند تورم گردن، دشواری در بلع و یا تغییرات در صدا را ایجاد کند. گواتر می‌تواند به دو شکل گواتر ساده و گواتر سمی بروز یابد.
- گواتر ساده: در این نوع گواتر، تیروئید بزرگ می‌شود اما عملکرد هورمونی طبیعی خود را حفظ می‌کند. گواتر ساده اغلب به دلیل کمبود ید در رژیم غذایی ایجاد می‌شود.
- گواتر سمی: در این نوع گواتر، غده تیروئید بیش از حد فعال می‌شود و مقدار زیادی هورمون تیروئید تولید می‌کند که به علائم پرکاری تیروئید منجر می‌شود.
درخواست نوشتن آزمایش آنلاین دهید!
آزمایش میخوای بدی و نیاز به نسخه اینترنتی آزمایش داری؟ درخواست نوشتن نسخه آزمایش آنلاین ازپزشک داری؟
قبل از درخواست ویزیت، از طریق اپلیکیشن ازپزشک با قیمت خیلی مناسب درخواست نوشتن آزمایش آنلاین بده و بعد از انجام آزمایش با جواب آزمایشت ازپزشک ویزیت بگیر!
علت گواتر چیست؟
علت گواتر چیست؟ گواتر ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود. در بسیاری از موارد، گواتر ناشی از کمبود ید در رژیم غذایی است. ید یکی از مواد معدنی ضروری برای تولید هورمون‌های تیروئید است و در صورت کمبود آن، غده تیروئید تلاش می‌کند با بزرگ شدن، هورمون بیشتری تولید کند.
عوامل مختلف ایجاد گواتر عبارتند از:
- کمبود ید: یکی از شایع‌ترین علل گواتر، کمبود ید در رژیم غذایی است. ید برای تولید هورمون‌های تیروئید ضروری است و کمبود آن منجر به افزایش فعالیت غده تیروئید و در نتیجه بزرگ شدن آن می‌شود.
- بیماری‌های خودایمنی: بیماری‌های خودایمنی مانند تیروئیدیت هاشیموتو و بیماری گریوز نیز می‌توانند به گواتر منجر شوند. در تیروئیدیت هاشیموتو، سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله می‌کند که منجر به کم‌کاری تیروئید و در نهایت گواتر می‌شود. در بیماری گریوز، سیستم ایمنی باعث پرکاری تیروئید و گواتر می‌شود.
- عوامل ژنتیکی: برخی افراد به دلایل ژنتیکی مستعد ابتلا به گواتر هستند. اگر در خانواده‌ای سابقه گواتر وجود داشته باشد، احتمال بروز این بیماری در اعضای دیگر خانواده نیز بیشتر است.
- عفونت‌ها و التهاب‌ها: عفونت‌ها و التهاب‌های مرتبط با غده تیروئید نیز می‌توانند منجر به گواتر شوند. برخی از این عفونت‌ها ممکن است باعث تحریک تیروئید و بزرگ شدن آن شوند.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها مانند لیتیوم که برای درمان اختلالات روانی استفاده می‌شود، ممکن است عملکرد تیروئید را مختل کرده و به گواتر منجر شود.
- توده‌های خوش‌خیم یا سرطانی: رشد توده‌های غیرعادی در تیروئید، چه خوش‌خیم و چه سرطانی، می‌تواند باعث بزرگ شدن غده تیروئید و ایجاد گواتر شود.
علائم بیماری گواتر
علائم بیماری گواتر بسته به شدت و علت آن می‌تواند متفاوت باشد. در برخی موارد، گواتر ممکن است هیچ علامت مشخصی نداشته باشد و تنها با معاینه بالینی یا آزمایش‌های پزشکی تشخیص داده شود. اما در موارد پیشرفته‌تر، علائم مشخص‌تری بروز می‌کند.
- علائم شایع گواتر عبارتند از:
- تورم گردن: یکی از بارزترین علائم گواتر، تورم یا برآمدگی در ناحیه گردن است که ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید است. این تورم می‌تواند به مرور زمان بیشتر شود و حتی مشکلاتی در بلع و تنفس ایجاد کند.
- احساس فشار در گردن: بزرگ شدن تیروئید ممکن است باعث ایجاد فشار در ناحیه گردن شود و فرد احساس ناراحتی یا سنگینی در این منطقه کند.
- تغییرات در صدا: گواتر می‌تواند به فشردگی تارهای صوتی منجر شود و باعث تغییرات در صدا شود، به‌ویژه خشونت یا ضعف صدا.
- مشکلات تنفسی: در موارد شدید، گواتر ممکن است به نای فشار وارد کند و منجر به مشکلات تنفسی شود.
- مشکلات بلع: بزرگ شدن تیروئید می‌تواند به مری فشار وارد کند و باعث مشکلاتی در بلع غذا یا مایعات شود.
- علائم دیگر ممکن است به دلیل علت اصلی گواتر وجود داشته باشد.
- پرکاری تیروئید می تواند علائمی مانند:
- عصبی بودن
- تپش قلب
- بیش فعالی
- افزایش تعریق
- حساسیت به گرما
- خستگی
- افزایش اشتها
- ریزش مو
- کاهش وزن
پیشنهاد مقاله: علت به وجود آمدن گره تیروئید و درمان آن
- کم کاری تیروئید می تواند علائمی مانند:
- عدم تحمل سرما
- یبوست
- فراموشی
- تغییرات شخصیتی
- ریزش مو
- افزایش وزن
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره با متخصص غدد و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره آنلاین دریافت نمائید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
علائم گواتر عصبی
علائم گواتر عصبی به اختلالاتی اشاره دارد که ناشی از تغییرات روانی و عصبی در فرد مبتلا به گواتر است. این نوع گواتر معمولاً ناشی از پرکاری تیروئید میباشد که با مشکلات روانی و عصبی مانند اضطراب و تحریک‌پذیری همراه است. علائم عصبی گواتر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب و استرس: افراد مبتلا به گواتر عصبی ممکن است احساس اضطراب و استرس بیشتری داشته باشند.
- تحریک‌پذیری و ناپایداری خلقی: تغییرات هورمونی ناشی از گواتر می‌تواند باعث تغییرات سریع در خلق‌وخوی فرد شود.
- خستگی و کاهش انرژی: افراد مبتلا به گواتر عصبی معمولاً از خستگی مداوم و کاهش انرژی رنج می‌برند.
علائم گواتر سرطانی
در موارد نادر، گواتر می‌تواند نشانه‌ای از سرطان تیروئید باشد. علائم گواتر سرطانی ممکن است شبیه به علائم گواتر خوش‌خیم باشد، اما برخی از علائم هشداردهنده خاص وجود دارد که ممکن است نشان‌دهنده وجود سرطان باشد:
- تورم گردن که به‌سرعت رشد می‌کند: اگر توده یا تورم در گردن به‌سرعت در حال بزرگ شدن باشد، ممکن است نشانه‌ای از سرطان تیروئید باشد.
- درد در ناحیه گردن: برخلاف گواتر خوش‌خیم که معمولاً بدون درد است، گواتر سرطانی ممکن است با درد همراه باشد.
- گرفتگی مداوم صدا: اگر تغییرات صدا برای مدت طولانی ادامه داشته باشد و بهبود نیابد، باید به عنوان علامت هشداردهنده در نظر گرفته شود.
- مشکلات تنفسی و بلع شدید: در موارد پیشرفته سرطان تیروئید، فرد ممکن است با مشکلات جدی‌تری در تنفس و بلع مواجه شود.
- کاهش وزن
آیا گواتر قابل درمان است؟
آیا گواتر قابل درمان است؟ پاسخ به این سوال بستگی به نوع و علت گواتر دارد. در بسیاری از موارد، گواتر به خوبی قابل درمان است. روش‌های درمانی گواتر بر اساس علت آن متفاوت است و ممکن است شامل درمان‌های دارویی، جراحی یا تغییرات در رژیم غذایی باشد.
روش‌های درمانی گواتر شامل موارد زیر است:
- مصرف ید: اگر گواتر ناشی از کمبود ید باشد، مصرف مکمل‌های ید یا افزایش مصرف غذاهای غنی از ید مانند نمک یددار می‌تواند به درمان گواتر کمک کند.
- داروهای تیروئیدی: در صورت اختلالات هورمونی تیروئید (کم‌کاری یا پرکاری)، پزشکان ممکن است داروهای تیروئیدی را تجویز کنند تا سطح هورمون‌های تیروئید تنظیم شود.
- جراحی: در موارد شدید که گواتر به مشکلات تنفسی، بلع یا علائم سرطانی منجر شود، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بخشی یا کل غده تیروئید باشد.
- رادیوتراپی: در موارد خاص، به‌ویژه در موارد پرکاری تیروئید یا سرطان تیروئید، رادیوتراپی ممکن است به‌عنوان یک گزینه درمانی استفاده شود.
پیشنهاد ویژه: بزرگی غده تیروئید نشانه چیست و درمان آن
نتیجه‌گیری
گواتر یک بیماری شایع است که به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید ایجاد می‌شود و ممکن است با علائم متعددی مانند تورم گردن، مشکلات بلع و تغییرات در صدا همراه باشد. این بیماری می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله کمبود ید، اختلالات هورمونی یا توده‌های غیرطبیعی در تیروئید رخ دهد. خوشبختانه در بسیاری از موارد، گواتر قابل درمان است و با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. توجه به علائم اولیه و مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند نقش مهمی در مدیریت و درمان این بیماری داشته باشد.
