نشانه های ام اس
علائم ام اس
علائم ام اس از یک فرد به فرد دیگر به طور گسترده ای تفاوت دارد و می تواند هر قسمتی از بدن را درگیر نماید. علائم اصلی عبارتند از:
- خستگی
- اشکال در راه رفتن
- مشکلات بینایی مانند تاری دید
- اشکال در کنترل مثانه
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در قسمت های مختلف بدن
- خشکی عضلات و اسپاسم
- اشکال در تعادل و هماهنگی حرکات
- اشکال در تفکر، یادگیری و برنامه ریزی
بسته به نوع ام اس که به آن مبتلا هستید ممکن است علائمتان در هر فاز بیاید و برود، یا بطور پیوسته در طول زمان پیشروی کرده و بدتر شود.
مالتیپل اسکلروز یا اِم اِس (MS) می تواند طیف وسیعی از علائم ایجاد نماید و هر قسمتی از بدن را درگیر کند. هر فرد مبتلا به شکل متفاوتی با این بیماری درگیر می شود. علائم غیرقابل پیش بینی هستند. علائم در بعضی افراد بطور پیوسته طی زمان ایجاد و تشدید می شود، در حالیکه برای بعضی دیگر علائم می آیند و می روند. دوره هایی که طی آن علائم بدتر می شوند تحت عنوان “عود” شناخته می شوند. دوره هایی که علائم بهتر شده یا ناپدید می شوند تحت عنوان “بهبودی” نامیده می شوند. بعضی از شایع ترین علائم اِم اِس(MS) عبارتند از:
- خستگی
- مشکلات بینایی
- بی حسی و مورمور شدن
- اسپاسم، سفتی و ضعف عضلات
- اختلالات حرکتی
- درد
- اشکال در تفکر، یادگیری و برنامه ریزی
- افسردگی و اضطراب
- مشکلات جنسی
- مشکلات مثانه
- مشکلات روده
- اختلال در تکلم و بلع
بیشتر افراد مبتلا به اِم اِس(MS) فقط تعدادی از این علائم (نه همه آنها) را دارند. اگر نگران هستید که دچار علائم اولیه ام اس شده اید با پزشک خود در میان بگذارید. علائم می تواند مشابه سایر بیماری ها باشد لذا ضرورتا به دلیل ام اس ایجاد نشده اند.
خستگی
یکی از شایع ترین و آزاردهنده ترین علائم ام اس احساس خستگی است. این خستگی اغلب بصورت یک احساس بسیار قوی خستگی شدید توصیف می شود یعنی حتی انجام ساده ترین کارها هم یک چالش و مبارزه ی جدی برای فرد به حساب می آید.
خستگی می تواند بطور مشخصی در انجام فعالیت های روزانه ی شما تداخل ایجاد کند و در پایان روز، در هوای گرم، بعد از ورزش یا در طول بیماری بدتر می شود.
مشکلات بینایی
اولین علامت قابل توجه در حدود یک مورد از هر چهار مورد بیماری ام اس، ایجاد اِشکال در یکی از دو چشم است(نوریت اُپتیک). ممکن است این علائم را تجربه کنید:
- درجاتی از از دست دادن موقت بینایی در چشم درگیر که معمولا روزها یا هفته ها طول می کشد
- کوررنگی
- درد چشم، که معمولا با حرکت دادن چشم بدتر می شود
- جرقه های نور در هنگام حرکت دادن چشم
سایر مشکلاتی که در چشم ها بوجود می آیند عبارتند از:
- دوبینی
- حرکات غیرارادی چشم بطوریکه به نظر می رسد که اشیاء ثابت در حال پریدن به اطراف هستند
گاهی اوقات، ممکن است هردو چشم درگیر شوند.
احساسات غیرعادی
درک حس های غیرطبیعی می تواند از علایم اولیه شایع در بیماری ام اس باشد. این حالت معمولا به شکل بی حسی یا مورمور شدن در قسمت های مختلف بدن مانند بازوها، پاها یا تنه است که معمولا طی چند روز در بدن گسترش می یابد.
اسپاسم، خشکی و ضعف عضلات
ام اس می تواند موجب ایجاد علائم زیر در عضلات شما شود:
- انقباض شدید و دردناک (اسپاسم)
- سفتی و مقاومت عضله در برابر حرکت (انقباض مداوم)
- احساس ضعف
اختلالات حرکتی
ام اس باعث می شود راه رفتن و حرکت کردن دشوار شود بویژه اگر دچار ضعف عضلات و انقباض مداوم هم شده باشید. ممکن است یکی از شرایط زیر را داشته باشید:
- دست و پا چلفتی شدن
- اِشکال در تعادل و هماهنگی حرکات (آتاکسی)
- لرزش اندام ها(تِرِمور)
- گیجی و سرگیجه که می تواند باعث شود احساس کنید همه چیز در اطراف شما می چرخد
درد
بعضی افراد مبتلا به ام اس درد را تجربه می کنند که می تواند به دو شکل باشد:
- دردی که بواسطه ی خود ام اس ایجاد می شود (درد نوروپاتیک) – این درد بعلت آسیب به سیستم عصبی ایجاد می شود. این درد می تواند بصورت درد تیز در صورت و یا ایجاد حس هایی در تنه یا اندام ها باشد، این حس ها شامل احساس سوزش، سوزن سوزن شدن، محکم فشرده شدن یا چلانده شدن هستند. اسپاسم عضلات هم می تواند گاهی دردناک باشد
- درد اسکلتی عضلانی – ام اس می تواند بطور غیرمستقیم باعث ایجاد درد در پشت، گردن و مفاصل شود، بویژه در افرادیکه مشکلاتی در راه رفتن یا حرکت دارند که این اشکالات باعث وارد آمدن فشار روی قسمت پایینی پشت(کمر) و یا لگن می شود.
اختلال در تفکر، یادگیری و برنامه ریزی
بعضی افراد مبتلا به ام اس مشکلاتی در تفکر، یادگیری و برنامه ریزی دارند که اختلال شناختی نامیده می شود. این اختلال عبارتست از:
- اِشکال در یادگیری و به خاطر سپردن مطالب جدید- حافظه ی دراز مدت معمولا بدون مشکل باقی می ماند
- کندی در پردازش انبوه اطلاعات یا انجام عملکرد چندگانه
- کم شدن محدوده ی توجه
- گیر کردن روی کلمات
- اِشکال در فهم و پردازش اطلاعات بصری مانند خواندن نقشه
- اِشکال در برنامه ریزی و حل مشکلات- افراد اغلب می گویند می دانند چه کار می خواهند انجام دهند اما راه انجام دادنش را پیدا نمی کنند
- اِشکال در استدلال مانند قوانین ریاضی یا حل پازل ها
با این حال، بسیاری از این مشکلات مختص ام اس نیستند و ممکن است بعلت طیف گسترده ای از بیماری ها مانند افسردگی، اضطراب یا حتی مصرف بعضی از داروها ایجاد شوند.
مسائل مربوط به بهداشت روانی
بسیاری از افراد مبتلا به ام اس دوره هایی از افسردگی را تجربه می کنند. مشخص نیست که این وضعیت مستقیما با ام اس مرتبط است یا بعلت استرس ناشی از زندگی دراز مدت با این بیماری و یا به هر دو دلیل ایجاد می شود. اضطراب هم می تواند مشکل بیماران مبتلا به ام اس باشد، که احتمالا به دلیل ماهیت غیرقابل پیش بینی این بیماری است. در موارد نادر، افراد مبتلا به ام اس تغییرات سریع و شدید خلق، بطور ناگهانی به گریه افتادن، خندیدن یا با عصبانیت فریاد زدن بدون علت مشخص را تجربه می کنند.
اختلالات جنسی
ام اس می تواند روی عملکرد جنسی فرد هم اثر بگذارد. رسیدن به نعوظ یا حفظ آن اغلب برای مردان مبتلا به ام اس دشوار است (اختلال نعوظ). همچنین ممکن است مدت زمان بیشتری طول بکشد تا درهنگام رابطه ی جنسی به انزال برسند و یا حتی ممکن است نتوانند به مرحله انزال برسند. در زنان، اختلالات شامل اِشکال در رسیدن به ارگاسم و همچنین کاهش لغزندگی و حس واژن می باشد. هم زنان و هم مردان ممکن است تمایل کمتری نسبت به قبل برای برقراری رابطه ی جنسی داشته باشند. این اختلال می تواند مستقیما با ام اس مرتبط باشد یا ممکن است نتیجه ی زندگی با این مشکل و تحمل این بیماری باشد.
مشکلات مثانه
مشکلات مثانه در بیماری ام اس شایع هستند. این اشکالات عبارتند از:
- نیاز به ادرار مکرر
- نیاز ناگهانی و فوری به دفع ادرار که ممکن است منجر به ادرار کردن ناخواسته شود(بی اختیاری در نگهداری ادرار بطور اورژانسی)
- اشکال در تخلیه ی کامل مثانه
- بیدار شدن مکرر در طول شب برای ادرار کردن
- عفونت های مکرر مجاری ادراری
این علائم ممکن است به دلایل متعدد دیگری غیر از ام اس نیز ایجاد شوند.
مشکلات روده
بسیاری افراد مبتلا به ام اس در عملکرد روده شان نیز دچار اِشکال می شوند. شایع ترین علامت یبوست است. دفع مدفوع ممکن است مشکل شده و دفعات دفع کمتر از حالت طبیعی باشد. بی اختیاری روده کمترشایع است، اما اغلب با یبوست مرتبط است. وقتی مدفوع گیر می کند می تواند باعث تحریک دیواره ی روده شده، مایع و موکوس تولید شود که ممکن از مقعد نشت پیدا کنند. بعضی از این علائم مختص به ام اس نیستند و ممکن است حتی ناشی از داروها مانند داروهای تجویز شده برای کاهش درد باشند.
اشکال در تکلم و بلع
بعضی از افراد مبتلا به ام اس به درجاتی دچار اِشکال در جویدن و یا بلع (دیسفاژی) می شوند. تکلم فرد هم ممکن است همراه با لکنت و یا فهم آنها دشوار شود(دیس آرتری)