پزشکی, غدد, گوارش

بررسی علل وجود خون در مدفوع

بررسی علل وجود خون در مدفوع

خون در مدفوع

دستگاه گوارش از مری، معده، روده باریک، روده بزرگ، رکتوم و آنوس تشکیل شده است. خون در مدفوع، ممکن است از هر یک از بخش های دستگاه گوارش منشا گرفته باشد. ممکن است به طور واضح و به صورت “مدفوع خونی یا هماتوشزی” دیده شود، و یا ظاهر مدفوع طبیعی بوده و تنها با آزمایش مدفوع و به صورت خون مخفی در مدفوع (FOBT) گزارش گردد. همچنین علائم خونریزی گوارشی نیز برحسب محل خونریزی و شدت آن، متفاوت می باشند. در ادامه این مطلب به طور کامل در رابطه با بررسی علل وجود ؛ تشخیص و درمان آن توضیح داده شده است.

خون در مدفوع چیست؟

در افراد ممکن است به دو شکل عمده دیده شود:
خون مخفی در مدفوع (Occult Blood): خون با چشم و به طور مستقیم در مدفوع دیده نمی شود، و به طور اتفاقی در آزمایش مدفوع یا طی بررسی های تکمیلی جهت بررسی علت کم خونی فقر آهن کشف می گردد.
خون واضح در مدفوع (Overt): خون به طور واضح و به صورت مستقیم توسط بیمار و پزشک در مدفوع دیده می شود. هماتوشزی و ملنا در این دسته قرار گرفته می شوند.
هر یک از انواع خونریزی های گوارشی (مخفی یا واضح) ممکن است علل مختلفی داشته باشند. در این قسمت به طور اختصاصی در رابطه با خون مخفی در مدفوع (OB) توضیح داده شده است؛ لذا منظور همان خون مخفی در مدفوع می باشد.

پیشنهاد ویژه: خواندن مقاله خواندن آزمایش خون به صورت آنلاین

علل وجود

علل بسیار متنوعی دارد. لذا در صورت مثبت گزارش شدن نتیجه آزمایش خون در مدفوع (FOBT)، پزشک باید بیماری های زیر را در نظر داشته باشد:
سرطان کولون
ازوفاژیت (التهاب مری)
زخم معده یا دئودنوم (PUD)
گاستریت (التهاب معده)
بیماری های التهابی روده (IBD) مانند کرون و کولیت اولسر
اکتازی عروقی
اکتازی عروقی آنتروم معده
تومورهای روده کوچک
همچنین علل کمتر شایع مانند آندومتریوز، سرطان های مری یا معده، هموپتیزی (خلط خونی)، اپیستاکسی (خون دماغ)، عفونت ها و به ندرت هموروئیدها نیز ممکن است منجر به مثبت شدن خون مخفی در مدفوع گردند. بررسی دقیق شرح حال و معاینه بیمار در افتراق علل کمک کننده می باشند (به طور مثال تومورهای روده بزرگ اغلب در افراد بالای 50 سال و تومورهای روده کوچک اغلب در افراد کمتر از 40 سال دیده می شوند).

 

متخصص گوارش

متخصص گوارش

 

بررسی های لازم جهت تشخیص علت

جهت بررسی علت وجود، باید ابتدا ابتلا به آنمی فقر آهن در فرد بررسی گردد. در صورت همراهی با کم خونی فقر آهن، بررسی های گسترده تری نیاز می باشند. اما به طور کلی روش های تشخیصی علت آن عبارتند از:آزمایش خون: بررسی سطح آهن (Fe)، فریتین (Ferritin) و TIBC در بررسی کم خونی فقر آهن کمک کننده می باشند.
کولونوسکوپی: اغلب قدم اول جهت بررسی علت در افراد بدون کم خونی می باشد. در افراد دارای کم خونی بدون علامت نیز قدم اول شروع بررسی ها می باشد.
آندوسکوپی: اغلب همراه با کولونوسکوپی در افراد با کم خونی، و یا بدون کم خونی ولی با علائم درگیری سیستم گوارشی فوقانی انجام می گردد.
کپسول آندوسکوپی: در افراد دارای خون در مدفوع و کم خونی که طی بررسی ها با آندوسکوپی و کولونوسکوپی علت کم خونی مشخص نشده است، اغلب بررسی روده باریک با کپسول آندوسکوپی کمک کننده می باشد.
سی تی آنتروگرافی (CT enterography): همراه با کنتراست برای بررسی دقیق تر روده باریک در صورت شک به منشا خون در مدفوع، استفاده می شود.
ام آر آنتروگرافی (MR enterography): همانند سی تی آنتروگرافی جهت بررسی روده باریک استفاده می شود. ولی در این روش تصویربرداری از پلی اتیلن گلیکول (PEG) جایگزین کنتراست ید دار استفاده می گردد.
ممکن است از یک الی چند مورد از روش های تشخیصی ذکر شده، جهت بررسی علت وجود خون استفاده گردد.

یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.

آیا خون در مدفوع نشانه سرطان گوارش است؟

پاسخ به این سوال منفی می باشد. خون در مدفوع (OB) یا (FOBT) در افراد بدون علامت جامعه در 2 الی 4 درصد موارد مثبت می باشد، که این افراد در کمتر از 10 درصد موارد کانسر کولورکتال داشته و در 20 الی 30 درصد موارد پولیپ خوش خیم گزارش شده اند. همچنین در نیمی از بیماران با سرطان کولورکتال تایید شده، به دلیل خونریزی متناوب از تومور، خون در مدفوع (Occult Blood) منفی می باشد. لذا نه تنها نتیجه مثبت برای تایید سرطان های گوارشی کافی نمی باشد، بلکه نتیجه منفی آن نیز رد کننده سرطان های گوارشی در افراد نمی باشد. البته شناسایی اندک بیماران با سرطان مخفی گوارشی، با پروگنوز بهتر و طول عمر بیشتر همراه می باشد.

 

بررسی علل وجود خون در مدفوع

بررسی علل وجود خون در مدفوع

 

غربالگری سرطان گوارش با تست خون در مدفوع

مورتالیتی در افراد کانسر کولورکتال که تحت غربالگری سالیانه تست گایاک قرار می گیرند، کاهش می یابد. همچنین با انجام کولونوسکوپی به دنبال گزارش مثبت، پولیپ های آدنوماتو پیش بدخیم خارج می شوند و کانسر به میزان20% در افرادی که سالیانه غربالگری می شوند کاهش می یابد.
درخواست تست  سالیانه برای غربالگری کانسر کولورکتال به تنهایی کافی نمی باشد، و باید حتما سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر هر 5 سال (در افراد بالای 50 سال) در کنار آن انجام گردد. آمادگی با انما به تنهایی (بدون مسهل) برای سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر کافی می باشد، و برخلاف کلونوسکوپی توسط پزشک غیر متخصص نیز قابل انجام می باشد.
غربالگری با کولونوسکوپی هر 10 سال در افراد بالای 50 سال، نسبت به تست خون در مدفوع سالانه همراه با سیگموئیدوسکوپی هر 5 سال ارجحیت داشته و مورد قبول تمام گایدلاین های پزشکی می باشد.

درمان

درمان بر حسب علت ایجادکننده آن متفاوت می باشد. به طور مثال در صورت وجود پولیپ خونریزی دهنده در کولون، اغلب با خروج آندوسکوپیک پولیپ، خون در مدفوع ناپدید می گردد. در صورت وجود اکتازی های عروقی نیز اغلب درمان آندوسکوپیک کافی به نظر می رسد. و یا در صورت کشف سرطان های گوارشی به عنوان علت وجود خون ، از روش های شیمی درمانی و جراحی جهت درمان  استفاده می گردد.
همان طور که توضیح داده شد، اگرچه در اغلب موارد به دنبال علل خوش خیمی مانند پولیپ ها و … رخ می دهند، اما علل بسیار جدی مانند سرطان های گوارشی نیز باید حتما مدنظر قرار داده شوند. بررسی علل وجود توسط مشاوره پزشک تصویری، در افتراق علل وجود خون و راهنمایی جهت شروع بررسی های مورد نیاز کمک کننده می باشد.

پیشنهاد ویژه: مطالعه مقاله  بهترین لیست پزشکان فوق تخصص گوارش

 

منابع علمی این مطلب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای دیدن نوشته هایی که دنبال آن هستید تایپ کنید.