برای درمان سنگ کلیه باید علائم این بیماری را بشناسید تا با دیدن علائم این بیماری هرچه سریع‌تر با پزشک مشورت کنید، برخی افراد اولین بار به دنبال درد شدید پهلوها، تهوع و استفراغ، قرمز یا قهوه ای شدن رنگ ادرار و علائم ادراری متوجه سنگ در کلیه های خود می شوند. برخی افراد نیز با یک سونوگرافی که به طور روتین و جهت غربالگری یا به علل دیگری انجام داده اند، متوجه سنگ در کلیه های خود می شوند. پس از تشخیص سنگ کلیه، جهت ارزیابی آن چه اقدامات و بررسی هایی توصیه می شود؟ همان طور که می دانید، تشخیص صحیح و ارزیابی دقیق وضعیت بیمار نقش مهمی در انتخاب روش درمانی صحیح دارد. در ادامه این مطلب در مورد روش های ارزیابی سنگ کلیه به طور کامل توضیح داده شده است.
فهرست مطالب
مهم ترین نکات در شرح حال و بررسی درمان سنگ کلیه (قسمت اول)
- در قدم اول باید در رابطه با سابقه دفع سنگ کلیه و سابقه وجود سنگ کلیه در اقوام سوال پرسیده شود (بررسی خطر عود سنگ کلیه).
- توجه به شغل بیمار نیز حائز اهمیت می باشد. به طور مثال سنگ کلیه در نانواها و افرادی که در محیط های گرم کار می کنند (دهیدراتاسیون) شایع تر می باشد.
- بررسی بیماری های ارثی مرتبط با سنگ کلیه مثل کلیه پلی کیستیک بزرگسالان، نقرس، کلیه مدولاری اسفنجی (MSK)، هیپرپاراتیروئیدی، اسیدوز توبولار کلیوی دیستال (Distal RTA)، بیماری های التهابی روده (IBD) مثل کرون،جراحی های لاغری، سابقه سوتغذیه/ سو جذب و جراحی های گوارشی نیز در ارزیابی علت و نوع سنگ کلیه حائز اهمیت می باشند.
- بررسی مکمل های دارویی مورد استفاده بیمار، به خصوص مکمل های حاوی ویتامین C، ویتامین D و کلسیم (افزایش کلسیم و اگزالات ادرار) که رابطه مستقیمی با ایجاد سنگ کلیه دارند.
- بررسی رژیم غذایی مانند مصرف زیاد پروتئین های حیوانی، نمک و مصرف کم کلسیم و میوه و سبزیجات که نقش مهمی در تشکیل سنگ کلیه دارند.
به این نکته نیز توجه داشته باشید که برای درمان سنگ کلیه می‌توانید از خدمات ویزیت آنلاین پزشک اپلیکیشن از پزشک استفاده نمائید و تمام خدماتی که در معاینه حضوری به شما ارائه می‌شود را به راحتی بدون اطلاف وقت و با هزینه کم‌تر دریافت نمائید.
اپلیکیشن از پزشک خدمات ویژه‌ای برای پزشکان نیز مانند امکان مشارکت با دیگر پزشکان , اطلاع از کنگره‌های علمی مرتبت با پزشکی و… ارائه داده است که یکی از این خدمات امکان عضویت پزشکان است که به واسطه این خدمات پزشکان با عضو شدن در این اپلیکیشن علاوه بر بیشتر شناخته شدن آن‌ها و خدماتشان می‌توانند بیماران خود نیز در محیط امن سامانه به راحتی و بدون اطلاف وقت ویزیت نمایند.
تصویربرداری در تشخیص سنگ کلیه و درمان سنگ کلیه
- اولین روش ارزیابی سنگ کلیه، عکس ساده شکم (KUB) می باشد. اما بسیاری سنگ های کوچک و همچنین سنگ های کلیه اسید اوریکی در این روش تصویربرداری دیده نمی شوند.
- سی تی اسکن بدون ماده حاجب، بهترین روش ارزیابی سنگ کلیه می باشد، و اطلاعات دقیقی در رابطه با سایز سنگ و محل آن در اختیار ما قرار می دهد.
- در برخی شرایط خاص مانند بارداری و اطفال، استفاده از سونوگرافی به جهت عوارض مرتبط با اشعه، ترجیح داده می شوند. البته توجه داشته باشید که سنگ کلیه کوچک تر از 4 میلی متر و برخی قسمت های حالب با سونوگرافی قابل ارزیابی نمی باشند.
آنالیز نوع سنگ کلیه
پس از دفع سنگ، باید از بیمار درخواست گردد تا جهت آنالیز نوع آن حتما به آزمایشگاه تحویل داده شود. گاهی در کلیه های افراد بیش از یک نوع سنگ ایجاد می گردد، لذا توصیه می شود حداقل دو سنگ کلیه دفع شده یا خارج شده توسط جراحی جهت ارزیابی های تکمیلی تحویل آزمایشگاه گردد. همچنین گاهی درمان بیش از حد برخی سنگ ها، زمینه ساز تشکیل انواع دیگر سنگ های کلیه می گردد. به طور مثال قلیایی کردن بیش از حد ادرار در سنگ های کلیه اسید اوریکی منجر به تشکیل سنگ های کلیه کلسیم فسفاتی در سال های بعدی می گردد. لذا اگر فردی چند سال بعد با عود سنگ کلیه مراجعه می کند، حتما مجددا آنالیز سنگ کلیه باید درخواست گردد.
آزمایش خون و ادرار
یکی دیگر از ارزیابی های لازم جهت بررسی نوع سنگ کلیه و انتخاب درمان مناسب، آزمایش خون و ادرار می باشد. اما بررسی چه مواردی در آزمایش خون در ارزیابی سنگ کلیه کمک کننده می باشند؟
- بررسی ادرار 24 ساعته از نظر کلسیم، کراتینین، حجم،PH ( PH اسیدی به نفع سنگ کلیه اسید اوریکی و PH قلیایی به نفع سنگ کلیه کلسیم فسفاتی و سنگ های استروویتی)، اسید اوریک، اگزالات، سیترات، سدیم، فسفات و پتاسیم در تعیین نوع سنگ کلیه، ریسک فاکتورهای آن و تعیین درمان مناسب سنگ کلیه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
- حداقل دو نمونه ادرار 24 ساعته حین دریافت رژیم غذایی روتین فرد توصیه می گردد. بهتریت زمان جمع آوری ادرار 24 ساعته جهت ارزیابی سنگ کلیه، 1 الی 2 ماه پس از دفع سنگ می باشد.
- آزمایش خون و بررسی کلسیم، ویتامین D، اوریک اسید، کراتینین، آلبومین، اوره، سدیم، پتاسیم و فسفر نیز در ارزیابی سنگ کلیه کمک کننده می باشند.
- برخی آزمایش ها مانند بررسی PTH به طور روتین در همه افراد نیاز نمی باشند، و تنها در صورت اختلال در کلسیم و ویتامین D در بررسی های تکمیلی سنگ کلیه درخواست می گردند.
- بررسی خون و لکوسیت در ادرار علی رغم کشت منفی نیز به نفع وجود سنگ کلیه می باشد.
پیگیری و بررسی ابتلا به سنگ کلیه جدید
پس از اقدامات اولیه با توجه به ریسک بالای عود سنگ کلیه، توصیه می گردد یک سال بعد مجددا با یکی از روش های تصویربرداری سونوگرافی یا سی تی اسکن از نظر تشکیل سنگ جدید، بررسی انجام شود. پس از آن نیز بر حسب سایز سنگ و معیارهای آزمایشگاهی، هر 2 الی 4 سال پیگیری سنگ کلیه با سونوگرافی یا سی تی اسکن منطقی به نظر می رسد.
برخورد با سنگ کلیه بدون علامت
حدود 30 درصد سنگ کلیه های بی علامت که در سونوگرافی های روتین کشف شده اند، طی سه سال آینده علامتدار شده و بیش از نیمی از آن ها به اقدامات تهاجمی نیاز پیدا می کنند. لذا بررسی های آزمایشگاهی به خصوص در سنگ های متعدد و مشاغل حساس جهت پیشگیری از پیشرفت سنگ کلیه توسط اغلب پزشکان توصیه می گردد. در صورت عدم تمایل به بررسی های متابولیک توسط بیمار، پیگیری با تصویربرداری جهت بررسی افزایش سایز سنگ کلیه، توصیه می گردد.
پس از انجام بررسی های فوق و تشخیص صحیح نوع سنگ کلیه، در قسمت بعدی در رابطه با درمان این بیماری با ما همراه باشید. پس از معاینه دقیق، بررسی نتایج آزمایشات و تصویربرداری ها توسط ویزیت پزشک آنلاین، در صرفه جویی در زمان و هزینه پزشک و بیمار هر دو کمک کننده می باشد.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک امکان ویزیت آنلاین بیمار توسط پزشک متخصص است، چراکه با استفاده از این خدمات بیماران می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
