از بیماریهای شایعی که امروزه افراد زیادی را درگیر خود کرده است میتوان به سرطان اشاره کرد. شاید نام این بیماری، همواره وحشت و ترس زیادی برای افراد و اطرافیانشان به همراه دارد، اما خوشبختانه پیشرفت هایی در راستای درمان سرطان در سال های اخیر رخ داده است. به همین منظور مهمترین چیز، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بیماری است تا فرد بتواند بر آن غلبه کند. ما در این مطلب ازپزشک به اینکه سرطان چیست ، سرطان خون چیست ، روش های تشخیص سرطان و هرآنچه به بیماری مربوط میشود اشاره خواهیم کرد. پس همراه شوید تا در ادامه مطلب، به تمامی سوالات شما پاسخ دهیم.
سرطان خون چیست ؟
اختلال در روند تولید سلولهای خونی منجر به سرطان خون میشود. در این شرایط، سلولها نمیتوانند کار طبیعی خود را انجام دهند و ممکن است تعدادشان بسیار زیاد و خارج از کنترل شود. بنابراین خون نمیتواند کار مربوط به خود را درست انجام دهد. مثلا نمیتواند علیه عفونت ها بجنگد یا خونریزی ناشی از یک زخم را مهار کند اینکه سرطان خون چیست باید بگوییم که سرطان خون بهطور کلی به سه گونه لوسمی، لنفوم و میلوم تقسیم میشود. در هرکدام از این دستهها تعدادی از انواع سرطان خون قرار دارند که در هر یک سلول خاصی از خون درگیر میشود. هر سرطان خون علائم، درمان، پیشآگاهی و نتیجه خاص خود را دارد. سرطانهای خون ممکن است به لحاظ زمانی حاد یا مزمن باشند.
سرطان چگونه به وجود میآید ؟
سرطان یک بیماری ژنتیکی بوده که عملکرد سلول ها، به خصوص نحوه رشد و تقسیم آنها را کنترل میکند. تغییرات ژنتیکی که باعث سرطان می شوند، ممکن است از والدین به ارث برسند.عوامل محیطی که ممکن است منجر به سرطان شوند، شامل مواد شیمیایی موجود در تنباکو و یا اشعه های ماوراء بنفش خورشید هستند. با رشد سرطان، تغییرات دیگری رخ میدهد حتی در یک تومور مشابه، سلول های مختلف ممکن است تغییرات ژنتیکی متفاوتی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: تشخیص سرطان مغز استخوان و راه های پیشگیری و درمان آن
چه زمانی سرطان در بدن پخش میشود ؟
زمانیکه سرطان از نقطه ای به نقاط دیگر بدن پخش شود، متاستاتیک نامیده می شود. فرآیندی که منجر به پخش سلولهای سرطانی به دیگر بخش های بدن شود هم متاستاز نامیده می شود. سلول های سرطانی متاستاتیک در زیر میکروسکوپ، همانند سلول های اصلی سرطان بوده و دارای برخی خصوصیات مولکولی مانند تغییرات خاص کروموزوم هستند. تومورهای متاستاتیک می توانند صدمات شدیدی به نحوه عملکرد بدن وارد کنند و بیشتر افرادی که بر اثر سرطان می میرند، علت مرگ آنها سرطان متاستاتیک است.
یکی از جذابیتهای اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات میتوانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهرهمند شوید.
چند نوع سرطان وجود دارد ؟
بیشتر از ۲۰۰ نوع سرطان وجود دارد که بر اساس ارگان یا بافتی که درگیر شده، نامگذاری میشوند. برای مثال سرطان ریه از سلول های ریه شروع شده و سرطان مغز از سلول های مغز. با این حال دسته بندی کلی سرطان ها شامل موارد زیر میشوند:
- کارسینوما: نوعی از سرطان که در پوست یا بافت هایی که اندام های داخلی را پوشانده اند، آغاز می شود.
- سارکوما: نوعی از سرطان که از استخوان، غضروف، چربی، عضله، رگ های خونی یا سایر بافت های مرتبط شروع می شود.
- لوسمیا:از بافت های خون ساز مانند مغز استخوان شروع شده و باعث می شود تعداد زیادی سلول خونی غیرطبیعی تولید شده و وارد خون شود.
- لنفوم:سرطانی که در لنفوسیت ها (سلول های T یا B) شروع می شود.
- ملانوما: سرطانی است که در سلول هایی که تبدیل به ملانوسیت می شوند، شروع می شود. ملانوسیت ها، سلول های اختصاصی ساخت ملانین هستند. اغلب ملانوماها روی پوست شکل می گیرند، اما می توانند در سایر بافت ها مانند چشم نیز ایجاد شوند.
- سرطان سیستم عصبی مرکزی: که این نوع سرطان در مغز یا نخاع شروع می شود.
نشانه های سرطان
علائم بسته به نوع سرطان افراد متفاوت است. نشانه های سرطان پستان ممکن است به صورت تودهای در پستان و یا ترشح در نوک پستان نمایان شود. با این تفاوت که در سرطان متاستاتیک پستان، نشانه های سرطان درد ، خستگی شدید و تشنج است. برخی از بیماران تا پیشرفت بیماری، هیچ نشانهای ندارند با این حال برخی از نشانه های سرطان شامل موارد زیر میشوند:
- کاهش وزن غیر منتظره یا از دست دادن اشتها
- نوع جدیدی از درد در استخوانها
- خستگی مداوم
- حالت تهوع و استفراغ
- تبهای درجه پایین غیر منتظره
- تغییر در عادات روده و مثانه
- گلودردی که خوب نمیشود
- خونریزی یا ترشحات غیرعادی
- وجود توده در پستان، بیضه یا دیگر نقاط
- سوء هاضمه یا مشکل در بلع
- تغییر واضح در اندازه، رنگ، شکل یا ضخامت زگیل یا خال
- سرفه یا گرفتگی صدا
روش های تشخیص سرطان
از روش های تشخیص سرطان میتوان به انجام معاینات جسمی، آزمایشها و بررسی پیشینه وضعیت بیمار اشاره کرد. اگر تشخیص سرطان به موقع انجام شود، می توان از گسترش بیماری هم پیشگیری کرد. البته لازم به ذکر است که هیچ آزمایشی به تنهایی نمی تواند سرطان را به طور دقیق تشخیص دهد و آزمایش های تشخیصی گسترده ای جهت تأیید یا رد وجود بیماری وجود دارد. از این رو برخی روش های تشخیص سرطان شامل موارد زیر میشوند:
- تست های آزمایشگاهی
- عکس برداری تشخیصی
- آدوسکوپی
- آزمایش های ژنتیک
- نمونه برداری تومورها
برای روش های تشخیص سرطان، معاینه بدنی، تاریخچه پزشکی و پیشینه علائم، اولین گام ها در تشخیص هستند. اشعه ایکس، سی تی اسکن، MRI و سونوگرافی ابزارهای متداولی برای معاینه بدن هستند. آندوسکوپی نیز برای بررسی وضعیت روده، گلو، معده و … کاربردی است. بیوپسی یا نمونه برداری علاوه بر تشخیص سرطان، نوع آن را نیز تشخیص داده و همچنین تعیین می کند سرطان در چه مرحله ای است و به چه میزان گسترش یافته است.