در تاریخ 3 آبان 1402 – توسط دکتر غزل روستایی بازنگری و بروزرسانی شد.
حدود 1.8 بیلیون بزرگسال در محدوده سنی 30 الی 79 سال به فشار خون بالا مبتلا می باشند. جالب است بدانید که حدود نیمی از این افراد (46%) از بیماری خود اصلا خبر ندارند!!! لذا می توان این طور تفسیر نمود که تنها نیمی از افراد مبتلا به آن تحت درمان قرار دارند و از بین این افراد نیز تنها 20 درصد آن ها به طور مناسبی فشار خود را کنترل می کنند. به فشار بالا قاتل خاموش نیز گفته می شود؛ زیرا بدون این که فرد متوجه گردد خطر مرگ و میر به دنبال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی، نارسایی قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را افزایش می دهد. در این مقاله در مورد علائم فشار خون و عوارض قرص فشار خون صحبت خواهیم کرد.
چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند؟
همه افرادی که به فشار خون بالا مبتلا می باشند، نیاز به مصرف قرص ندارند. تغییر در سبک زندگی مانند کاهش وزن، ترک الکل، کاهش مصرف نمک و فعالیت فیزیکی کافی به تنهایی در بسیاری از افراد برای کنترل فشار کافی می باشند. اما افرادی که فشار آن ها خیلی بالا باشد، بیماری قلبی داشته باشند یا افراد مسن، اغلب به مصرف قرص فشار خون نیاز پیدا می کنند. افرادیکه بهتر است قرص فشار خون بخورند، عبارتند از:
- افرادی که فشار بالای 140 روی 90 میلی متر جیوه دارند
- افرادی که فشار بالا همراه با بیماری قلبی دارند
- فشار بالا همراه با دیابت
- فشار بالا همراه با بیماری کلیوی
- افراد بالای 65 سال
بهترین زمان خوردن قرص فشار خون
برخلاف گذشته، امروزه پزشکان معتقد هستند که بهترین زمان خوردن قرص فشار خون، زمانی است که برای شما راحت تر است و آن را فراموش نمی کنید. آن چه مهم است، مصرف منظم دارو و حفظ فاصله زمانی مرتب بین نوبت های آن دارو می باشد. لذا بهتر است قرص را با فواصل منظم در بهترین و راحت ترین زمانی که برای شما مقدور است، مصرف کنید. همچنین به نوع داروی خود نیز توجه داشته باشید.
به طور مثال بهتر است قرص های ادرار آور را شب ها مصرف نکنید؛ تا مجبور نشوید چندین بار در شب جهت تخلیه مثانه بیدار شوید! بین خوردن دارو و غذا نیز بهتر است حداقل یک ساعت فاصله زمانی رعایت گردد تا جذب بهینه دارو در بدن صورت گیرد.
قرص فشار خون کاپتوپریل
یمی ترین، شناخته شده ترین، پرکاربردترین، موثرترین و بهترین داروهای کنترل فشار می باشد. این قرص علاوه بر کنترل فشار، در درمان نارسایی قلبی و اختلالات کلیوی به دنبال قند بالا نیز از نقش مهمی برخوردار می باشد. بهتر است این قرص با شکم خالی و یک ساعت پیش از غذا مصرف گردد. اغلب دو الی قرص در روز جهت کنترل فشار مصرف می شود. جهت رسیدن به اثر بهینه کاپتوپریل در کنترل فشار بالا، به دو الی سه هفته زمان نیاز می باشد.
دارو اغلب با دوزهای کمتر شروع شده و مقدار آن به تدریج افزایش می یابد. سرفه، سبکی سر، ورم و سرگیجه شایع ترین و مهم ترین عوارض جانبی این دارو می باشند. مصرف این دارو در دوران بارداری ممنوع می باشد و بهتر است با سایر داروهای کنترل فشار جایگزین گردد. دارو را می توان به راحتی در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت برای طولانی مدت نگهداری نمود.
چه زمانی از قرص فشار خون لوزارتان استفاده می گردد؟
به طور کلی، تنگ شدن عروق بدن با افزایش فشار خون و گشاد شدن آن با کاهش فشار خون همراه می باشد. داروی فشار خون لوزارتان با پیشگیری از ترشح موادی که منجر به تنگی عروق می شوند، به گشادی عروق و لذا کاهش فشار متعاقب آن کمک می کند. گشادی عروق منجر به افزایش جریان خون و بهبود خونرسانی به قلب می گردد. این دارو در بارداری ممنوع می باشد و با آسیب به جنین همراه می باشد. لذا در خانم های باردار با سایر داروها جایگزین می گردد. همچنین در کاهش سکته مغزی در بیماران مبتلا فشار خون بالا نیز کمک کننده می باشد.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
بهترین قرص زیر زبانی فشار خون
برخی داروهای فشار مانند نیتروگلیسیرین، نیفدیپین و کاپتوپریل به صورت زیرزبانی برای کاهش فشار بالا مورد استفاده قرار می گیرند. گاها در اورژانس های بیمارستانی یا در مطب دیده اید که قرصی زیر زبان می گذارند و فشار خون را کاهش می دهند؛ اغلب در این موارد از داروی ارزان و در دسترسی مانند کاپتوپریل استفاده می گردد. اگرچه مصرف زیرزبانی این دارو با کاهش سریع تر فشار طی 30 دقیقه اول همراه می باشد، اما اثر آن در یک ساعت مشابه با قرص های خوراکی می باشد و لذا تفاوتی با مصرف خوراکی دارو ندارد.
بهترین قرص برای فشار خون عصبی
استرس و اضطراب، با افزایش گذرا در فشار خون همراه می باشند. اگرچه که افزایش گذرا و موقت فشار خون در افراد استرسی دیده شده است، اما رابطه ای بین فشار خون بالای طولانی مدت و مداوم با استرس دیده نشده است. کنترل استرس و اضطراب نیز متعاقباً با کاهش فشار همراه می باشند. از جمله روش های کاهش اضطراب و بهبود فشار بالا می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- خواب کافی
- فعالیت فیزیکی کافی
- پرهیز از مصرف الکل
- کاهش مصرف کافئین
- طبیعت گردی
- برقراری ارتباط دوستانه با سایر افراد
همچنین مصرف قرص فشار خون پروپرانولول علاوه بر کنترل فشار، با کاهش استرس و اضطراب نیز همراه می باشد. پروپرانولول یکی از بهترین داروها برای درمان فشار خون عصبی می باشد. در این مورد می توانید از پزشک متخصص داخلی کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید: انواع گیاهان دارویی برای کاهش فشارخون
قرص فشار خون برای افراد دیابتی
نارسایی کلیه، دفع پروتئین و فشار خون بالا از شایع ترین و مهم ترین عوارض بیماری دیابت می باشند. این عوارض اغلب طی 5 الی 10 سال پس از شروع بیماری دیابت دیده می شوند، و با افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی در این افراد همراه می باشند. بهترین روش پیشگیری از بروز این عوارض، کنترل مناسب قند خون می باشد. فشار خون بالا با افزایش دفع پروتئین و آلبومین در افراد دیابتی و افزایش بیماری های قلبی و تشدید آسیب کلیوی همراه می باشد.
توصیه می شود فشار خون افراد دیابتی کمتر از 140 روی 90 میلی متر جیوه نگهداری شود. البته کنترل سخت گیرانه تر فشار (کمتر از 130 روی 80) به خصوص در افراد جوان تر و افرادی که خطر بالاتری جهت پیشرفت بیماری قلبی و کلیوی دارند، سودمند می باشد.
قرص فشار خون کاپتوپریل و لوزارتان، بهترین داروها برای کنترل فشار، کاهش دفع پروتئین و کاهش پیشرفت بیماری کلیوی در مبتلایان به دیابت می باشند. در صورت عدم کنترل فشار بالا با این دو دارو، از داروهای دیگری مانند دارورهای ادرار آور، داروهای مسدود کننده گیرنده بتا و …. جهت کنترل بهینه فشار خون استفاده می گردد. اغلب برای کنترل فشار خون در افراد دیابتی به بیش از دو قرص فشار خون همزمان نیاز می باشد.
جدیدترین داروی فشار خون بالا
انتخاب قرص فشار خون برای هر فرد، به عوامل متعددی بستگی دارد. سن، میزان افزایش فشار، بیماری های زمینه ای (کلیوی، کبدی، قلبی و …)، میزان دسترسی به دارو و … همگی در انتخاب داروی موثر نقش دارند. اغلب از یکی یا چند مورد از دسته داروهای زیر برای کنترل فشار بالا استفاده می گردد:
- داروهای ادرار آور مانند فوروزماید، هیدروکلروتیازید، تریامترن و …
- داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین و مسدود کننده گیرنده آنژیوتانسین مانند کاپتوپریل و لوزارتان
- داروهای مسدود کننده گیرنده کلسیم مانند آملودیپین و دیلتیازم
- داروهای مسدود کننده گیرنده بتا مانند پروپرانولول
- داروهای آنتاگونیست آلدوسترون مانند آلداکتون یا اسپیرونولاکتون
- داروهای مسدود کننده گیرنده آلفا مانند پرازوسین
- داروهای گشاد کننده عروق مانند هیدالازین
اخیرا داروهای جدیدی مانند زیلبسیران و …. نیز معرفی شده اند. اما بسیاری از این داروها در ایران موجود نمی باشند و هزینه بالایی همراه دارند. همچنین مطالعات بیشتری جهت بررسی اثربخشی و عوارض جانبی آن ها مورد نیاز می باشد.
فشار خون بالا چیست؟
به طور کلی فشار خون سیستولی کمتر از 120 میلی متر جیوه و فشار خون دیاستولی کمتر از 80 میلی متر جیوه، نرمال تلقی می گردد. افرادی که فشار سیستولی بین 120 الی 140 میلی میتر جیوه و یا فشار دیاستولی بین 80 الی 90 میلی متر جیوه دارند، در معرض ابتلا به فشارخون بالا (هیپرتانسیون) در سال های آینده می باشند.
به فشار سیستولی بیشتر از 140 میلی متر جیوه یا فشار دیاستولی بیشتر از 90 میلی متر جیوه، فشار خون بالا یا هیپرتانسیون گفته می شود. چاقی و اضافه وزن، رژیم غذایی پر نمک، کاهش دریافت کلسیم و پتاسیم در رژیم غذایی، مصرف الکل، استرس و اضطراب و فعالیت فیزیکی کم با افزایش خطر ابتلا به هیپرتانسیون همراه می باشند.
علائم فشار خون بالا
هیپرتانسیون ممکن است تا سال ها بدون علامت باقی بماند و فرد زمانی متوجه فشار خون بالا گردد که به عوارض قلبی، کلیوی و … آن مبتلا شده باشد. بسیاری افراد نیز به طور اتفاقی و طی ویزیت های اتفاقی در مطب متوجه فشار بالای خود می گردند. اما به طور کلی شایع ترین علائم فشار خون بالا عبارتند از:
- سردرد
- خون دماغ شدن
- کم آوردن نفس
البته علائم فوق نیز فقط در فشارهای خیلی بالا و خطرناک و فقط در برخی افراد دیده می شوند.
انواع فشار خون
اگرچه که 80 الی 95 درصد موارد فشار خون به طور اولیه می باشند و به دنبال افزایش سن و علل ارثی ایجاد می گردند، اما 5 الی 10 درصد موارد فشار بالا نیز به دنبال بیماری های زمینه ای ایجاد می گردند. بیماری های غدد آدرنال یا فوق کلیه، بیماری های قلبی مادرزادی، برخی داروها مانند داروهای پیشگیری از بارداری و برخی داروهای روان گردان مانند آمفتامین ها و کوکائین، اختلالات خواب، بیماری های کلیوی و بیماری های تیروئید از جمله علل ابتلا به هیپرتانسیون می باشند که باید بررسی و در صورت اثبات، درمان گردند.
کنترل فشار خون بالا توسط متخصص داخلی
هدف از کنترل فشار خون بالا توسط متخصص داخلی، حفظ فشار سیستولی کمتر از 135 الی 140 میلی متر جیوه و حفظ فشار خون دیاستولی کمتر از 80 الی 85 میلی متر جیوه می باشد. داورهای مختلفی برای کاهش فشار خون مورد استفاده قرار می گیرند، که انتخاب نوع دارو برای هر فرد بر حسب سن، بیماری های زمینه ای و علت ابتلا به هیپرتانسیون متفاوت می باشد. همچنین در اغلب افراد، برای کنترل مناسب فشار، نیاز به مصرف بیش از یک داروی خوراکی روزانه می باشد. داروهای تزریقی کاهنده فشار نیز در بیمارستان ها برای کاهش سریع فشار خیلی بالا و خطرناک در دسترس می باشند.
عوارض قرص فشار خون
در کنار اثرات درمانی مفید و متعدد داروهای فشار، عوارض متعددی نیز از این داروها گزارش شده است. مصرف مقدار و دوز صحیح دارو در کاهش این عوارض کمک کننده می باشد. اغلب این عوارض با مصرف مقادیر بیش از حد نیاز بدن دیده می شوند. شایع ترین عوارض قرص فشار خون عبارتند از:
- سرفه
- اسهال یا یبوست
- سبکی سر
- اختلالات نعوظ
- احساس ضعف، خستگی و کاهش انرژی
- سردرد
- احساس تهوع و استفراغ
- ضایعات پوستی
- کاهش یا افزایش ناخواسته وزن بدن
برای کنترل فشار خون بالا چه بخوریم؟
علاوه بر درمان دارویی، برخی غذاها نیز به کنترل بهتر فشار کمک می کنند. اگرچه که کنترل آن با رژیم غذایی به تنهایی فقط در موارد بسیار خفیف امکان پذیر می باشد، ولی مصرف داروهای زیر در کنار درمان دارویی، با بهبود فشار همراه می باشند. برخی از این مواد غذایی عبارتند از:
- مرکبات مانند لیمو شیرین، پرتقال و گریپ فروت
- سالمون و سایر ماهی های چرب
- تخم کدو تنبل
- عدس و حبوبات
- تمشک، تمشک وحشی و توت فرنگی
- دمنوش های حاوی گیاه تاج خروس
- پسته
- هویج
- کرفس
- بروکلی
- ماست یونانی
- دانه های چیا
- زعفران
- دارچین
- زنجبیل
- جینسینگ
- گشنیز
پیشنهاد مقاله : چگونه فشارخون پایین را بالا ببریم؟
سوالات متداول
بهترین قرص برای فشار خون عصبی کدام است؟
قرص پروپرانولول یکی از بهترین قرص ها برای کاهش استرس، اضطراب و کنترل فشار خون بالا می باشد.
چه کسانی باید قرص فشار خون بخورند؟
به طور کلی توصیه می شود افرادی که فشار بالای 140 روی 90 میلی متر جیوه دارند، افرادی که فشار بالا همراه با بیماری قلبی، دیابت یا بیماری کلیوی دارند و افراد بالای 65 سال بهتر است قرص فشار خون مصرف کنند.
بهترین قرص فشار خون برای افراد دیابتی کدام است؟
قرص فشار خون کاپتوپریل و لوزارتان، بهترین داروها برای کنترل فشار، کاهش دفع پروتئین و کاهش پیشرفت بیماری کلیوی در مبتلایان به دیابت می باشند.
