در حال حاضر مراقبت های بارداری که شامل مراقبت از مادر و جنینی که مادر حامل اوست یکی از اصلی ترین دغدغه های جامعه ی بهداشت جهانی و مراکز درمانی می باشد و لازم به ذکر است که دانستن سن بارداری دقیق سبب می گردد تا بتوان سلامت جنین و سیر تکاملی ان را بدرستی ارزیابی کرد. بنابراین می توان گفت محاسبه سن بارداری برای ما بسیار حائذ اهمیت است. امروزه بسیاری از همکاران متخصص زنان زایمان از روش محاسبه بارداری با استفاده از سونوگرافی جهت تعین سن بارداری استفاده می کنند. بنابراین استفاده از این روش به علت کاربرد فراوانی که دارد بسیار شایع است و اطلاعات کافی راجع به آن ها می بایست به افراد ارائه شود.
سونوگرافی
ابتدا باید بدانیم که فرایند انجام سونوگرافی چگونه و بر اساس چه مکانیزمی صورت می گیرد. واژه ی سونوگرافی از دو بخش سونو که نشان دهنده ی ماهیت صوتی امواج مورد استفاده در این پروسیجر است و گرافی که پسوندی برای تمام فرایند های تشخیصی رادیولوژیک می باشد تشکیل می شود. در این فرایند از دستگاهی استفاده می شود که شامل یک پروب و یک پردازشگر داده ی یافت شده توسط پروب دستگاه می باشد. پروب دستگاه ساتع کننده ی امواج صوت با فرکانس مشخص و دریافت کننده ی پژواک صوتی برگشت داده شده از بافت های مختلف زیستی می باشد و پردازشگر که دارای مانیتور نمایشگر است پس از پردازش اطلاعات بدست آمده نتایج را بروی مانیتور دستگاه به نمایش میگذارد. سونوگرافی کاربرد های متعددی دارد.
سونوگرافی
در تعیین سن بارداری با توجه به عدم اسیب رسانی امواج صوتی به جنین و مادر باردار از سونوگرافی بارداری استفاده می شود. در ادامه بیشتر به روش محاسبه بارداری با استفاده از سونوگرافی می پردازیم.
کاربردهای سونوگرافی بارداری
در محاسبه بارداری با استفاده از سونوگرافی با توجه به یافته های در دست از وضعیت جنین مانند اندازه و تراکم استخوان ها، مرحله ی تکامل ارگان های حیاتی مانند قلب، سیستم گوارشی و سیستم ادراری تناسلی میتوان تخمین مناسبی از سن بارداری و سلامت جنین بدست آورد. با اطلاعات در دست در روش محاسبه بارداری با استفاده از این دستگاه میتوان به نتایج مهمی از جمله تعیین حاملگی و محل آن، سن جنین، چندقلویی، جنسیت جنین، سلامت اندام ها، میزان مایع آمنیوتیک و محل جفت دست پیدا کرد .
پیشنهاد مقاله: انواع خونریزی در بارداری و علت آن
در سونوگرافی بارداری از هفته ی 6 ام میتوان جنین و وضعیت اولیه ی آن را ارزیابی نمود. ولی برای شنیدن صدای قلب جنین باید تا هفته 10 ام بارداری صبور بود. در صورت عدم دسترسی مادر به سونوگرافی بارداری میتوان از هفته ی 16 ام به بعد اقدام به شنود صدای قلب جنین توسط دستگاهی با مکانیزم دستگاه سونوگرافی ولی تقویت نشده بنام سونیکئد نمود.
یکی از جذابیت‌های اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات می‌توانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کم‌تر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهره‌مند شوید.
روش انجام سونوگرافی بارداری
سونوگرافی بارداری با تشخیص متخصص محترم زنان و زایمان در تاریخ مشخصی از بارداری برای نوبت اول انجام خواهد شد. و در فواصل مشخص طی بارداری جهت ارزیابی سلامت جنین و سن بارداری تکرار می گردد. تمام مادران باردار پس اطمینان از بارداری خود با آگاهی داشتن از تاریخ دقیق اولین روز از آخرین دوره ی قاعدگی خود به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و با تشکیل پرونده ی مراقبت مادر باردار و انجام دوره ای سونوگرافی بارداری و ازمایشات مورد نیاز و ثبت آن در پرونده ی مراقبتی سعی در کاهش خطرات ممکنه برای مادر و جنین دارند.
اولین نوبت سونوگرافی بارداری در محاسبه بارداری با استفاده از سونوگرافی مربوط به سونوگرافی سه ماهه اول بارداری است. باید قبل از هفته ی 12 ام بارداری ( بهترین زمان جهت نوبت اول هفته ی 6-7 بارداری است ) انجام پذیرد. به نظر برخی از همکاران متخصص زنان و زایمان سونوگرافی بارداری هفته ی 6-7 بارداری بهترین روش جهت تعیین سن بارداری می باشد. در سونوگرافی بارداری علاوه بر سن بارداری به اطلاعات مهمی دست پیدا می کنیم که از آن در جهت انجام غربالگری های لازم در دوره ی سه ماهه ی دوم و سوم نیز میتوان بهره برد.
با این روش می توانیم با تخمین زمان خاتمه ی بارداری از حاملگی طولانی و خطرات آن جلوگیری کنیم. در صورت احساس نیاز همکار متخصص زنان و زایمان مادر را در صورت حاملگی طولانی در بخش بستری تحت نظر قرار می گیرد. و در شرایط بالینی مناسب به جهت انجام زایمان به روش جراحی سزارین اقدامات لازمه را انجام دهد.
سن بارداری
انواع روش های سونوگرافی بارداری
دو روش اصلی در محاسبه بارداری با استفاده از سونوگرافی وجود دارد که شامل :
- ترانس واژینال
- ترانس شکمی می باشد.
در روش ترانس واژینال پروب دستگاه درون واژن مادر قرار میگیرد. و با جمع آوری امواج بازتاب شده از جنین و بندناف به اطلاعات مهمی دست پیدا می کنیم.
پیشنهاد ویژه: انواع بیبی چک و طرز استفاده از آن
اما باید دانست که تعیین سن بارداری و ارزیابی سلامت جنین با روش سونوگرافی ترانس واژینال در ابتدای دوره ی بارداری انجام می شود. و انتخاب مناسبی برای روش تعیین سن جنین در ماه های میانی یا پایانی بارداری نمی باشد. در روش سونوگرافی بارداری ترانس شکمی امکان دارد که متخصص رادیولوژی یا تکنسین مربوطه از مادر بخواهد تا برای دریافت پژواک بهتر از جنین و یا زاویه ی مناسب رویت، مایعات فراوان مصرف کند و یا از دفع ادرار خودداری کند. پیشنهاد می شود مادران در هنگام مراجعه برای سونوگرافی بارداری از لباس های گشاد استفاده کنند.
عوارض جانبی سونوگرافی بارداری
به علت بی خطر بودن امواج صوتی نیاز به نگرانی نیست. و می توان گفت مادر و جنین در خطر عارضه ای درمانی یا تشخیصی قرار نمی گیرند. اما باید به این نکته توجه کرد که بعلت تماس پروب دستگاه و ژل سونوگرافی با پوست شکم مادر، در صورت حساسیت پوستی مادر یا جنس آلیاژ بکار رفته در پروب سونوگرافی برای مادر واکنش آلرژیک پوستی رخ خواهد داد. ممکن است بصورت قرمزی، خارش، تورم و یا حتی تاول های متعدد نمایان گردد.
