زنان به دلیل داشتن سیستم بدنی متفاوت، در دوران زندگی و برهه‌های مختلف زمانی، با شرایط جدید مواجه می‌شوند. یائسگی هم یکی از آن شرایطی است که دیر یا زود سراغ زنان می‌رود و آنها را درگیر می‌کند. یائسگی زمانی است که دوره ی عادت ماهیانه‌ی یک زن متوقف می‌شود و او دیگر قادر نخواهد بود بطور طبیعی باردار شود. دوره‌های عادت ماهیانه قبل از اینکه بطور کامل قطع شوند معمولا چندماه یا چند سال قبل از شروع یائسگی شروع به کم شدن می کنند. گاهی هم می‌توانند بطور ناگهانی قطع شوند. به همین دلیل بسیار مهم است که تمامی زنان با آگاهی بیشتر بتوانند این شرایط را مدیریت کنند.
مادر این مطلب پزشکی از مقالات “ازپزشک” به همه چیز درباره یائسگی پرداخته‌ایم. کافیست برای دریافت اطلاعات کافی از علائم، نشانه، درمان تا عوارض، همراه ما باشید و با نصب اپلیکیشن ازپزشک، با بهترین پزشکان مشاوره آنلاین داشته باشید.
فهرست مطالب
همه چیز درباره یائسگی
یائسگی یک جزء طبیعی از روند پیرشدن است. یائسگی معمولا بین سنین ۴۵ و ۵۵ سالگی زمانی که سطح استروژن در بدن زن کاهش می‌یابد اتفاق می‌افتد. به طور کلی سن متوسط یائسه شدن زنان حدود ۵۱ سالگیست. با اینحال، حدود ۱ زن از هر ۱۰۰ زن، یائسگی را قبل از سن ۴۰ سالگی تجربه می‌کنند. این حالت تحت عنوان یائسگی زودرس یا نارسایی زودرس تخمدان شناخته می‌شود. تخمدان‌ها در حالت معمول مسئولیت ترشح هورمون‌های جنسی زنانه به نام استروژن و پروژسترون را برعهده دارند. به‌طور متوسط خانم‌ها از اولین سیکل ماهانه تا زمان یائسگی حدود 500 سیکل را تجربه می‌کنند. یائسگی هم زمانی رخ می‌دهد که روند طبیعی بدن که منجر به آزاد شدن تخمک از تخمدان‌هاست، متوقف شود.
میانگین سنی زنانی که یائسه می‌شوند حدودا 49 سالگی است. اما بررسی نتایج محققان در webmed ، نشان می‌دهد شروع سن یائسگی کاملاً به سابقه خانوادگی و وراثت بستگی دارد.
بیشتر بخوانید : کیست سینه چیست؟
با توقف آزادسازی تخمک توسط تخمدان‌ها، ترشح هورمون‌های جنسی کاهش می‌یابد. البته همچنان مقداری از این هورمون‌های جنسی در غدد آدرنال و چربی‌های بدن ساخته می‌شود. به عبارتی تعیین سطح این هورمون‌ها می‌تواند شروع یائسگی را به درستی مشخص کند. یائسگی در واقع از زنان در برابر هورمون‌های استروژن و پروژسترون که هردو عوامل پرخطر بروز سرطان هستند، محافظت می‌کند. جالب است بدانید اینکه مردان کمتر از زنان به سرطان سینه مبتلا می‌شوند این است که آنچنان هورمون‌های زنانه ندارند.
معمولا زنان زمانیکه پا به سن می‌گذارند و در دوران یائسگی را تجربه می‌کنند، آزرده خاطر می‌شوند. در واقع بیش از 70 درصد از زنان این علائم را تجربه می‌کنند. مشکلات و علائم یائسگی بخاطر افت میزان هورمون‌ها و نوسانات ایجاد شده در استروژن، پروژسترون و تستوسترون رخ می‌دهد.
مدت زمانیکه این علائم می‌مانند متغیر است و گاهی پس از وقوع یائسگی و در اواسط 50 سالگی رفع می‌شود.
آزمایش یائسگی چیست
بیشتر بخوانید : ترشحات واژن
علائم شایع یائسگی
بیشتر زنان علائم یائسگی را تجربه می کنند. بعضی از این علائم می‌تواند شدید باشد و روی فعالیت‌های روزانه شما اثر بگذارد.
- گرگرفتگی
- تعریق شبانه
- خشکی واژن و ناراحتی در زمان رابطه ی جنسی
- مشکل خواب
- خُلق پایین یا اضطراب
- کاهش میل جنسی
- اشکالات حافظه و تمرکز
علائم یائسگی می‌توانند ماه‌ها و سال‌ها قبل از اینکه عادات ماهیانه شما قطع شوند ظاهر شوند. همچنین این علائم می‌توانند تا حدود ۴ سال بعد از آخرین پریودتان ادامه پیدا کنند. گرچه بعضی از زنان برای مدت طولانی‌تری این علائم را تجربه می‌کنند.
یائسگی بعلت تغییر در توازن هورمون‌های جنسی در بدن که با افزایش سن شما رخ می‌دهد، ایجاد می‌شود. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که تولید استروژن کافی در تخمدان‌ها متوقف شده ودیگر ماهانه تخمکی از تخمدان آزاد نمی‌شود. یائسگی زودرس در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد و در بسیاری از موارد دلیل مشخصی هم ندارد.
عوارض بعد از یائسگی
سن یائسگی
یائسگی زودرس گاهی بعلت درمان‌هایی مانند جراحی برداشتن تخمدان‌ها (اوووفورکتومی)، بعضی درمان‌های سرطان پستان، شیمی درمانی یا رادیوتراپی ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است بعلت یک مشکل پزشکی زمینه‌ای مانند سندرم داون و یا بیماری آدیسون اتفاق بیفتد. یائسگی زودرس از مشکلاتی است که برخی خانم‌ها به دلایل ژنتیکی یا محیطی آن را تجربه می‌کنند. همچنین ممکن است به دلیل یائسگی زودرس زندگی‌شان تحت تاثیر قرار بگیرد.
تا همین چند دهه گذشته، محققان گمان می‌کردند یائسگی زودرس، تنها به دلایل ژنتیکی اتفاق می‌افتد. اما به تازگی مشخص شده عوامل محیطی مانند استرس یا قرار داشتن در معرض محصولات شیمیایی مختلف می‌توانند حدود ۲ تا ۴ سال سن یائسگی را (حتی در افرادیکه سابقه یائسگی زودرس در خانواده آنها وجود ندارد) جلو بیندازند.
علایم یائسگی زودرس:
- گرگرفتگی
• تعریق شبانه
• عادت ماهانه نامنظم
• حساسیت‌پذیری بالا
• خارش پوست
• خشکی واژن
• خشکی غیرطبیعی پوست، چشم و دهان
• کاهش مفرط میل جنسی
• درد مفاصل
• گرفتگی‌های عضلانی
با نصب “اپلیکیشن “ازپزشک” از بهترین متخصص زنان مشاوره آنلاین بگیرید.
ازپزشک به خانم‌های بالای ۳۰ سال توصیه می‌کند منابع غذایی غنی از استروژن در برنامه غذایی هفتگی خودداشته باشند. مانند جو، گندم سیاه یا چاودار، سویا، شبدر، رازیانه، نخود و لوبیا قرمز. همچنین زنان باید از مصرف لبنیات کم‌چرب و ماهی هم غافل نشوند تا بتوانند از یائسگی زودرس جلوگیری کنند.
اگر دچار علائم شدید یائسگی شده‌اید پزشک می‌تواند درمان‌ها و توصیه‌هایی برای تغییر در سبک زندگی به شما ارائه دهد.
درمان‌های از جمله:
- درمان جایگزینی با هورمون- قرص، پچ پوستی، ژل وترکیبات کاشتنی که با جایگزین کردن استروژن علائم یائسگی را بهبود می‌بخشند.
- کرم ها، ترکیبات لغزاننده یا مرطوب کننده استروژنی واژینال، برای درمان خشکی واژن
- روان درمانی شناختی- نوعی از درمان براساس صحبت کردن که در مورد خلق پایین و اضطراب کمک کننده است
- رژیم غذایی سالم و متعادل و ورزش منظم. حفظ وزن سالم و تناسب اندام و قدرت بدنی می‌تواند بعضی علائم یائسگی را بهتر کند.
درمان یائسگی
بیشتر بخوانید: متخصص زنان | سوالاتی که باید از متخصص زنان بپرسید
عوارض یائسگی
برخی عوارض یائسگی عبارتند از:
- قطع شدن خونریزی عادت ماهیانه برای همیشه؛ در واقع زنان یائسه هرگز دیگر عادت ماهیانه را تجربه نخواهند کرد. در نظر داشته باشید که خونریزی‌هایی که ناشی از عادت ماهیانه باشد ناگهانی قطع نمی‌شود. بلکه کم کم و به مرور کاهش یافته سپس بعد از مدتی به طور کامل این تجربه از بین می‌رود.
- کاهش ترشح هورمون زنانه یعنی استروژن؛ با ورود به دوره یائسگی از آن جهت که تخمدان‌های زنان با کاهش فعالیت روبرو خواهد بود هورمون زنانه نیز کمتر ترشح و تولید می‌شود.
- از بین رفتن قدرت باروری در زنان؛ حاملگلی و بارداری از جمله عارضه‌هایی است که در پی شروع دوره یائسگی خواهد آمد.
- پوکی استخواناز جمله عارضه‌هایی است که ارتباط مستقیمی با کاهش هورمون استروژن و کاهش کلسیم در بدن دارد.
- بیماری‌های قلبی و عروقی نیز از بیماری‌هایی است که بعد از شروع دوران یائسگی کمکم در زنان بوجود می‌آید.
- عدم اختیار و کنترل بر روی دفع ادرار در زنان یائسه به وفور دیده می‌شود.
- مشکلات و اختلالاتی در خواب شبانه زنان ایجاد می‌شود که دراثر تغییرات هورمونی و بدنی زنان ایجاد شده است.
برای تحمل این علائم باید بپذیرید که یائسگی نوعی تغییر طبیعی و نرمال بدن است. همچنین باید قبول کنید که یائسگی یک بیماری به شمار نمی‌رود و روند طبیعی بدن زنان است.
