در تاریخ 25 مرداد 1402 – توسط دکتر غزل روستایی بازنگری و بروزرسانی شد.
پزشک ارتوپد و پوکی استخوان: پوکی استخوان باعث ضعیف و شکننده شدن استخوانها میشود – به قدری شکننده که زمین خوردن یا حتی فشارهای خفیف مانند خم شدن یا سرفه میتواند باعث شکستگی شود. شکستگی های مرتبط با پوکی استخوان بیشتر در لگن، مچ دست یا ستون فقرات رخ می دهد. استخوان بافت زندهای است که دائماً در حال تجزیه و جایگزینی است. پوکی استخوان زمانی اتفاق می افتد که ایجاد استخوان جدید با از بین رفتن استخوان قدیمی هماهنگ نباشد.
پوکی استخوان مردان و زنان را از هر نژادی درگیر می کند. اما زنان سفیدپوست و آسیایی، به ویژه زنان مسنتر که یائسه شدهاند، در معرض بالاترین خطر قرار دارند. داروها، رژیم غذایی سالم و ورزش های تحمل وزن می توانند به جلوگیری از تحلیل استخوان یا تقویت استخوان های ضعیف کمک کنند.
علائم پوکی استخوان از دید پزشک ارتوپد
معمولاً هیچ علامتی در مراحل اولیه وجود ندارد. اما هنگامی که استخوان های شما در اثر پوکی استخوان ضعیف شده اند، ممکن است علائم و نشانه هایی داشته باشید که عبارتند از:
- کمردرد، ناشی از شکستگی مهره
- از دست دادن قد در طول زمان
- حالت خمیده
- استخوانی که خیلی راحت تر از حد انتظار می شکند
چه زمانی باید به پزشک ارتوپد مراجعه کرد
اگر یائسگی زودرس را پشت سر گذاشته اید یا هر بار چند ماه کورتیکواستروئید مصرف کرده اید یا اگر هر یک از والدین شما شکستگی لگن داشته اند، ممکن است بخواهید با پزشک ارتوپد خود در مورد پوکی استخوان صحبت کنید.
علل پوکی استخوان
استخوانهای شما در حالت نوسازی دائمی هستند – استخوان جدید ساخته میشود و استخوان قدیمی تخریب میشود. وقتی جوان هستید، بدن شما سریعتر از اینکه استخوان قدیمی را تجزیه کند، استخوان جدید می سازد و توده استخوانی شما افزایش می یابد. پس از اوایل دهه 20، این روند کند می شود و اکثر افراد در سن 30 سالگی به اوج توده استخوانی خود می رسند. با افزایش سن، توده استخوانی سریعتر از آنچه که ایجاد می شود از بین می رود.
میزان احتمال ابتلا به پوکی استخوان تا حدی به میزان توده استخوانی شما در جوانی بستگی دارد. حداکثر توده استخوانی تا حدی ارثی است و بر اساس گروه نژادی نیز متفاوت است. هر چه اوج توده استخوانی شما بیشتر باشد، استخوان بیشتری ذخیره دارید و با افزایش سن احتمال ابتلا به پوکی استخوان کمتر می شود.
پیشنهاد ویژه: مطالعه مقاله پوکی استخوان
یکی از خدمات فوقالعاده سامانه از پزشک که باعث محبوبیت آن در بین بیماران و پزشکان عزیز شده است امکان دریافت ویزیت پزشک آنلاین و یا مشاوره پزشک تصویری میباشد در واقع سامانه ازپزشک با قرار دادن این خدمات ارزشمند در سامانه خود باعث شده تا در هر مکانی و هر زمانی بتوانید به راحتی از این خدمات استفاده نمائید. فقط کافی است همین الان اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات این مجموعه برخوردار شوید.
عوامل خطریا ریسک فاکتورها
تعدادی از عوامل می توانند احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند – از جمله سن، نژاد، انتخاب های سبک زندگی، و شرایط پزشکی و درمان.
برخی از عوامل خطر پوکی استخوان خارج از کنترل شما هستند، از جمله:
- جنسیت شما. زنان بسیار بیشتر از مردان در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند.
- سن. هر چه سن شما بالاتر می رود، خطر ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود.
- نژاد. اگر سفیدپوست یا آسیایی تبار هستید، در معرض بیشترین خطر پوکی استخوان هستید.
- سابقه خانوادگی. داشتن یک والد یا خواهر یا برادر مبتلا به پوکی استخوان شما را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد، به خصوص اگر مادر یا پدرتان سابقه شکستگی لگن داشته باشند.
- سایز بدن. مردان و زنانی که بدن کوچکی دارند بیشتر در معرض خطر هستند زیرا ممکن است با افزایش سن توده استخوانی کمتری داشته باشند.
- سطوح هورمونی.پوکی استخوان در افرادی که هورمون های خاصی در بدنشان خیلی زیاد یا خیلی کم است، شایع تر است. مثل:
هورمون های جنسی. کاهش سطح هورمون های جنسی باعث ضعیف شدن استخوان می شود. کاهش سطح استروژن در زنان در دوران یائسگی یکی از قوی ترین عوامل خطر برای ابتلا به پوکی استخوان است. درمانهای سرطان پروستات که سطح تستوسترون را در مردان کاهش میدهند و درمانهای سرطان سینه که سطح استروژن را در زنان کاهش میدهند، احتمالاً از دست دادن استخوان را زیاد میکنند.
مشکلات تیروئید. هورمون تیروئید بیش از حد می تواند باعث تحلیل استخوان شود. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال یا پرکار باشد یا اگر برای درمان کم کاری تیروئید بیش از حد از داروهای تیروئید استفاده کنید، این اتفاق میافتد.
عوامل غذایی:
پوکی استخوان در افرادی که دارای موارد زیر هستند بیشتر رخ می دهد:
- مصرف کم کلسیم. کمبود کلسیم در ایجاد پوکی استخوان نقش دارد. مصرف کم کلسیم به کاهش تراکم استخوان، از دست دادن زودهنگام استخوان و افزایش خطر شکستگی کمک می کند.
- اختلالات اشتها. محدودیت شدید دریافت غذا و کمبود وزن باعث ضعیف شدن استخوان در مردان و زنان می شود.
- جراحی دستگاه گوارش. جراحی برای کاهش اندازه معده یا برداشتن بخشی از روده، میزان سطح موجود برای جذب مواد مغذی از جمله کلسیم را محدود میکند. این جراحی ها شامل جراحی هایی برای کمک به کاهش وزن و سایر اختلالات گوارشی است.
- استروئیدها و سایر داروها.استفاده طولانی مدت از داروهای کورتیکواستروئید خوراکی یا تزریقی، مانند پردنیزون و کورتیزون، در روند بازسازی استخوان اختلال ایجاد می کند.
پوکی استخوان همچنین با داروهای مورد استفاده در درمان بیماری های زیر مرتبط است:
- تشنج
- رفلاکس معده
- سرطان
- رد پیوند
شرایط پزشکی مستعد کننده پوکی استخوان.
خطر پوکی استخوان در افرادی که مشکلات پزشکی خاصی دارند بیشتر است، از جمله:
- بیماری سلیاک
- بیماری التهابی روده
- بیماری کلیه یا کبد
- سرطان
- مولتیپل میلوم
- روماتیسم مفصلی
پیشنهاد ویژ: مطالعه مقاله ویزیت پزشک روماتیسم
سبک زندگی.برخی از عادات بد می توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند. مثل:
- زندگی کم تحرک.
- مصرف زیاد الکل. مصرف منظم بیش از دو نوشیدنی الکلی در روز خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهد.
- مصرف تنباکو. نقش دقیق تنباکو در پوکی استخوان مشخص نیست، اما نشان داده شده است که مصرف تنباکو منجر به ضعیف شدن استخوان ها می گردد.
عوارض پوکی استخوان
شکستگی استخوان، به ویژه در ستون فقرات یا لگن، جدی ترین عارضه پوکی استخوان است. شکستگی لگن اغلب در اثر زمین خوردن ایجاد می شود و می تواند منجر به ناتوانی و حتی افزایش خطر مرگ در سال اول پس از آسیب شود.
جلوگیری از پوکی استخوان به کمک پزشک ارتوپد
تغذیه خوب و ورزش منظم برای حفظ سلامت استخوان های شما در طول زندگی ضروری است.
کلسیم
مردان و زنان 18 تا 50 ساله به 1000 میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند. زمانی که زنان 50 ساله و مردان 70 ساله می شوند، این مقدار روزانه به 1200 میلی گرم افزایش می یابد.
منابع خوب کلسیم عبارتند از:
- لبنیات کم چرب
- سبزیجات با برگ سبز تیره
- ماهی سالمون یا ساردین
- محصولات سویا
- غلات غنی شده با کلسیم
اگر دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی برایتان دشوار است، مصرف مکمل های کلسیم را در نظر بگیرید. با این حال، کلسیم بیش از حد با سنگ کلیه مرتبط است. اگرچه هنوز مشخص نیست، برخی از کارشناسان معتقدند که کلسیم بیش از حد، به ویژه در مکمل ها، می تواند خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.
ویتامین دی
ویتامین D توانایی بدن برای جذب کلسیم را بهبود می بخشد و از راه های دیگر سلامت استخوان ها را بهبود می بخشد. مردم می توانند مقداری از ویتامین D خود را از نور خورشید دریافت کنند، اما اگر در عرض جغرافیایی بالا زندگی می کنید، اگر در خانه هستید، یا اگر به طور منظم از ضد آفتاب استفاده می کنید یا به دلیل خطر ابتلا به سرطان پوست از آفتاب دوری می کنید، ممکن است آفتاب منبع خوبی نباشد. .
منابع غذایی ویتامین D شامل روغن کبد ماهی، ماهی قزل آلا و سالمون می باشند. بسیاری از انواع شیر و غلات با ویتامین D غنی شده اند.
اکثر مردم به حداقل 600 واحد بین المللی (IU) ویتامین D در روز نیاز دارند. این توصیه پس از 70 سالگی به 800 IU در روز افزایش می یابد.
ورزش
ورزش می تواند به شما کمک کند استخوان های قوی بسازید و از بین رفتن استخوان را کند کنید.
درمان پوکی استخوان با پزشک ارتوپد
توصیه های درمانی توسط پزشک ارتوپد اغلب بر اساس تخمین خطر شکستگی استخوان در 10 سال آینده با استفاده از اطلاعاتی مانند آزمایش تراکم استخوان است. اگر خطر شما زیاد نیست، درمان ممکن است شامل دارو نباشد و در عوض بر اصلاح عوامل خطر تمرکز کند
یکی از جذابیتهای اپلیکیشن از پزشک این است که بیمار امکان دریافت مشاوره و مشاوره پزشکی آنلاین را داشته، و با استفاده از این خدمات میتوانند بدون اتلاف وقت، با صرف هزینه کمتر، و بدون نیاز به تحمل شلوغی مطب به صورت کاملا آنلاین ازپزشک مورد نظر خود به راحتی مشاوره دریافت نمائید و یا ویزیت شوید. برای استفاده از این خدمات ارزشمند کافی است اپ ازپزشک را نصب کرده تا از تمامی خدمات مخصوص بیماران بهرهمند شوید.
بیس فسفونات ها
داروهایی که به طور گسترده برای پوکی استخوان تجویز می شوند، بیس فسفونات ها هستند. مثالها عبارتند از:
آلندرونات (Binosto, Fosamax)
ایباندرونات (Boniva)
ریزدرونات (Actonel, Atelvia)
زولدرونیک اسید (Reclast, Zometa)
عوارض جانبی شامل حالت تهوع، درد شکم و علائمی شبیه سوزش سر دل است
دنوزوماب
در مقایسه با بیس فسفونات ها، دنوزوماب (Prolia، Xgeva) اثر قوی تری بر روی تراکم استخوان دارد و احتمال انواع شکستگی ها را کاهش می دهد
درمان با هورمو
استروژن، به ویژه زمانی که بلافاصله پس از یائسگی شروع شود، می تواند به حفظ تراکم استخوان کمک کند. با این حال، استروژن درمانی می تواند خطر سرطان سینه و لخته شدن خون را افزایش دهد که می تواند باعث سکته شود. بنابراین، استروژن به طور معمول برای سلامت استخوان در زنان جوان تر یا در زنانی که علائم یائسگی آنها نیز نیاز به درمان دارد استفاده می شود.
رالوکسیفن (Evista) اثرات مفید استروژن بر تراکم استخوان در زنان یائسه را تقلید می کند، بدون اینکه برخی از خطرات مرتبط با استروژن را داشته باشد.
در مردان، پوکی استخوان ممکن است با کاهش تدریجی سطح تستوسترون مرتبط باشد.
داروهای استخوان ساز
اگر پوکی استخوان شدید دارید یا اگر درمانهای رایجتر برای پوکی استخوان به اندازه کافی خوب کار نمیکنند، ممکن است پزشک ارتوپد توصیه کند که این موارد را امتحان کنید:
تری پاراتید (Bonsity، Forteo). این داروی قدرتمند شبیه به هورمون پاراتیروئید است و رشد استخوان جدید را تحریک می کند. تا دو سال با تزریق روزانه زیر پوست انجام می شود.
Abaloparatide (Tymlos) داروی دیگری شبیه به هورمون پاراتیروئید است. این دارو تنها به مدت دو سال قابل مصرف است.
روموسوزوماب (Evenity). این جدیدترین داروی استخوان ساز برای درمان پوکی استخوان است. این دارو به صورت تزریقی هر ماه در مطب پزشک ارتوپد انجام می شود و محدود به یک سال درمان است.
بعد از اینکه مصرف هر یک از این داروهای استخوان ساز را متوقف کردید، به طور کلی باید برای حفظ رشد استخوان جدید، داروی دیگری برای پوکی استخوان مصرف کنید.
درمان قطعی پوکی استخوان در طب سنتی
اگرچه که درمان دارویی اولین و مهم ترین اقدام برای درمان پوکی استخوان توسط پزشک ارتوپد می باشد، اما رعایت سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی کافی نیز از نقش مهمی در کنار درمان دارویی برخوردار می باشند. در ادامه این مطلب به چندین ماده غذایی مفید و تمرین فیزیکی برای درمان پوکی استخوان در طب سنتی پرداخته شده است:
شبدر قرمز
شبدر قرمز حاوی ترکیبات شبیه به استروژن می باشد. باتوجه به نقش استروژن طبیعی در محافظت از استخوان ها، برخی از پزشکان استفاده از آن را برای درمان پوکی استخوان توصیه کنند. با این حال، هیچ مدرک علمی وجود ندارد که ثابت کند شبدر قرمز در کاهش سرعت تحلیل استخوان موثر می باشد. ترکیبات شبیه به استروژن موجود در شبدر قرمز ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشند و برای برخی افراد مناسب نباشد. پیش از مصرف شبدر قرمز برای درمان پوکی استخوان، حتماً با دکتر ارتوپد خود مشورت کنید. اطلاعات کاملی از تداخلات دارویی و عوارض جانبی پیش از مصرف جمع آوری کنید.
سویا
دانه های سویا که برای تولید محصولاتی مانند توفو و شیر سویا استفاده می شوند، حاوی ایزوفلاون می باشند. ایزوفلاون ها ترکیبات شبیه به استروژن می باشند که در محافظت از استخوان ها و توقف تحلیل آن ها نقش موثری ایفا می کنند. به طور کلی توصیه می شود قبل از مصرف سویا برای درمان پوکی استخوان با پزشک ارتوپد خود مشورت کنید (به خصوص اگر سابقه سرطان پستان در بستگان درجه یک شما وجود دارد).
گیاه دم اسب
دم اسب گیاهی با خواص دارویی احتمالی می باشد. به نظر می رسد که سیلیکون موجود در دم اسب با تحریک بازسازی استخوان و کاهش تحلیل آن همراه باشد. اگرچه مصرف دم اسب برای درمان پوکی استخوان تایید نشده است، اما هنوز برخی پزشکان از آن به عنوان یک درمان پوکی استخوان در کنار درمان های دارویی استفاده می کنند. تداخلات دارویی متعددی برای دم اسب گزارش شده است، لذا پیش از مصرف آن با دکتر ارتوپد خود مشورت نمایید.
ورزش تای چی (Tai chi)
تای چی یک ورزش باستانی چینی می باشد که با منافع سلامتی متعددی همراه می باشد. انجام صحیح این حرکات ورزشی با تقویت قدرت عضلانی، بهبود حفظ تعادل بدن و کاهش درد و سفتی عضلات یا مفاصل همراه می باشد. یک برنامه منظم و کنترل شده می تواند به بهبود تعادل و ثبات فیزیکی بدن شما کمک کند و از سقوط و شکستگی به دنبال پوکی استخوان پیشگیری نماید.
شیوه زندگی و درمان های خانگی
این توصیه ها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان یا شکستگی استخوان کمک کند:
- سیگار نکشید.
- الکل را محدود کنید.
- جلوگیری از سقوط .
ویزیت توسط پزشک ارتوپد
ممکن است پزشک شما آزمایش تراکم استخوان را پیشنهاد دهد. غربالگری پوکی استخوان برای همه زنان بالای 65 سال توصیه میشود.
- آنچه شما می توانید انجام دهید
- علائمی را که متوجه شده اید بنویسید، اگرچه ممکن است هیچ کدام را نداشته باشید.
- اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس های عمده یا تغییرات اخیر زندگی را یادداشت کنید.
- فهرستی از تمام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید یا مصرف کرده اید، از جمله دوزها تهیه کنید. به خصوص اگر نوع و دوز مکملهای کلسیم و ویتامین D را ثبت کنید بسیار مفید است
- سوالاتتان را برای پرسیدن از پزشک ارتوپد بنویسید
برای پوکی استخوان، سوالات اساسی که باید از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
- آیا باید از نظر پوکی استخوان غربالگری شوم؟
- چه درمان هایی در دسترس است و کدام را توصیه می کنید؟
- چه عوارض جانبی ممکن است از درمان انتظار داشته باشم؟
- آیا جایگزینی برای درمانی که شما پیشنهاد می کنید وجود دارد؟
- من شرایط سلامتی دیگری دارم. چگونه می توانم آنها را با هم مدیریت کنم؟
- آیا باید فعالیت هایم را محدود کنم؟
- آیا باید رژیم غذایی خود را تغییر دهم؟
- آیا باید مکمل مصرف کنم؟
- آیا برنامه فیزیوتراپی وجود دارد که برای من مفید باشد؟
- برای جلوگیری از سقوط چه کنم؟